Nguyên nhân sốt xuất huyết chảy máu cam

Xuất huyết là biểu hiện đặc trưng của bệnh sốt xuất huyết, cảnh báo cơ thể đang bước vào giai đoạn nguy hiểm. Ngoài các triệu chứng như thoát huyết tương, tràn dịch màng phổi, mô kẽ, màng bụng, gan to, nề mi mắt… thì biểu hiện xuất huyết rất dễ nhận thấy.

Xuất huyết có thể xuất hiện ở các vị trí khác nhau như da, niêm mạc, có kinh nguyệt trước hạn hoặc kinh nguyệt kéo dài, xuất huyết nội tạng. Trong đó, xuất huyết niêm mạc gồm chảy máu chân răng, chảy máu cam, đi tiểu ra máu.

BS.CKI Nguyễn Lê Nga cho biết, nguyên nhân dẫn tới tình trạng chảy máu cam khi bị bệnh sốt xuất huyết là do cơ thể bị giảm tiểu cầu hoặc rối loạn tiểu cầu (rối loạn đông máu).

1. Giảm tiểu cầu

Tiểu cầu đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình làm đông máu, giúp duy trì liên kết các mạch máu, tránh gây vỡ mạch máu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giảm tiểu cầu là tình trạng số lượng tiểu cầu nhỏ hơn hoặc bằng 100.000 đơn vị.

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng sốt xuất huyết giảm tiểu cầu là do tế bào tủy xương bị ức chế hoạt động, giải phóng các cytokine (1) và ức chế hoạt động của quá trình tạo máu. Ngoài ra, tiểu cầu giảm cũng có thể do trung gian miễn dịch phá hủy tiểu cầu. Thời gian phá hủy của tiểu cầu giảm khiến số lượng tiểu cầu cũng giảm đi nhanh chóng.

Khi người bệnh hạ sốt, tình trạng giảm tiểu cầu xảy ra, khiến chảy máu cam hoặc các vùng chảy máu khác trong cơ thể, dù bệnh sốt xuất huyết nhẹ hay nặng.

Xem thêm: Cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết

2. Rối loạn đông máu

Người bệnh sốt xuất huyết thường rơi vào tình trạng rối loạn đông máu, đặc biệt là tình trạng đông máu nội mạch lan tỏa.

Rối loạn đông máu là hội chứng kích thích hoạt động của quá trình đông máu. Điều này khiến hình thành các cục máu đông, thiếu tiểu cầu và giảm quá trình đông máu. Cục máu đông có thể gây tắc nghẽn mạch máu, thiếu máu cục bộ khi cơ thể bị mất các protein thiết yếu. Do đó, rối loạn đông máu cũng là căn nguyên gây ra tình trạng sốt xuất huyết chảy máu cam (chảy máu mũi).

Sốt xuất huyết chảy máu mũi có nguy hiểm không?

Sốt xuất huyết bị chảy máu cam là triệu chứng nguy hiểm, người bệnh không được chủ quan vì có thể gặp những rủi ro nghiêm trọng về sức khỏe.

BS.CKI Nguyễn Lê Nga khuyến cáo, với những người bệnh bị sốt xuất huyết mà xuất hiện tình trạng chảy máu cam, cần tới ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và theo dõi sức khỏe. Nếu không điều trị và xử lý đúng cách, việc chảy máu liên tục có thể gây nên các biến chứng như xuất huyết nặng, cơ tim bị vỡ, vỡ hồng cầu, đông máu nội mạch lan tỏa, cô đặc máu… Trong khi đó, tình trạng thiếu máu kéo dài dẫn tới hiện tượng tụt huyết áp nghiêm trọng, hôn mê và nguy hiểm hơn, có thể đột quỵ.

Tuy nhiên, bệnh nhân bị chảy máu cam khi mắc sốt xuất huyết cũng không nên quá lo lắng, hoang mang vì những biểu hiện của cơ thể khi bị sốt xuất huyết như sốt, mệt mỏi, chảy máu cam đau đầu… thông thường là những giai đoạn cơ thể đang tự kháng lại bệnh.

Việt Nam là quốc gia có số người mắc sốt xuất huyết rất cao. Bệnh sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, việc điều trị hiện nay chủ yếu là điều trị triệu chứng, giảm sốt và đề phòng biến chứng.

BS.CKI Nguyễn Lê Nga cảnh báo nhiều người dân khi hạ sốt thường nghĩ đã khỏi bệnh, không tiếp tục theo dõi. Đây là suy nghĩ sai lầm. Giai đoạn nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết xảy ra từ ngày 3 – 7 sau khi bị sốt ngày đầu tiên. Người bệnh có thể hạ sốt hoặc còn sốt, nhưng thường bị giảm tiểu cầu và đối mặt với các triệu chứng nặng: Tràn dịch màng phổi, ra máu bất thường trên cơ thể (chảy máu mũi, ra huyết bất thường ở âm đạo,…)

Do đó, khi có bất kỳ triệu chứng nào của sốt xuất huyết như sốt, nhức đầu, phát ban,… người dân nên đến bệnh viện để được kiểm tra, hướng dẫn theo dõi sức khỏe. Trong giai đoạn hạ sốt, người dân càng phải theo dõi kỹ các triệu chứng xuất huyết (chảy máu dưới da, chảy máu tự nhiên ở mũi, chân răng,…) để cấp cứu kịp thời, tránh tử vong hoặc biến chứng lên tim, não,… Nếu có triệu chứng chảy máu, bệnh nhân cần được theo dõi sức khỏe tại bệnh viện để bù dịch, theo dõi chống sốc, dự trù tình huống chảy máu ồ ạt dễ dẫn đến nguy kịch, tử vong.

Sốt xuất huyết chảy máu cam thường diễn ra ở giai đoạn nào?

Sốt xuất huyết chảy máu cam là tình trạng cảnh báo nguy hiểm, vậy sốt xuất huyết huyết diễn ra vào giai đoạn nào? Trong giai đoạn đầu bị sốt xuất huyết, người bệnh sẽ có triệu chứng sốt cao khó hạ, sốt có thể kéo dài từ 2 cho đến 5 ngày. Sau khi cơn sốt có dấu hiệu giảm, các mạch máu sẽ bị tổn thương gây ra hiện tượng xuất huyết (chảy máu), trong đó chảy máu cam là một triệu chứng rất phổ biến sau khi đã hạ sốt. Cần lưu ý, tình trạng này có thể xảy ra ở cả bệnh nhân bị sốt xuất huyết nhẹ hay nặng.

Trong trường hợp thể bệnh nặng hơn, bệnh nhân bị sốc, huyết áp thấp, huyết tương thoát khỏi mạch máu, gây chảy máu ồ ạt trong và ngoài cơ thể. Thể bệnh này thường phổ biến ở trẻ em độ tuổi đến trường. Tuy nhiên hiện nay, tỷ lệ người lớn mắc bệnh cũng không hiếm. Mặc dù trẻ nhỏ có sức đề kháng còn yếu và chưa hoàn thiện, nhưng đôi khi người lớn, đặc biệt người có hệ miễn dịch yếu, người có bệnh nền,… mắc sốt xuất lại có bệnh cảnh nặng nề hơn trẻ em, thậm chí đe dọa tử vong.

Xem thêm: Các giai đoạn sốt xuất huyết

Điều trị sốt xuất huyết chảy máu cam

Sốt xuất huyết là bệnh nguy hiểm, diễn biến nhanh, cảnh giác cao và cần can thiệp điều trị kịp thời, vì hiện tại bệnh vẫn chưa có thuốc đặc trị. Do đó, người mắc bệnh sốt xuất huyết bị chảy máu cam cần được chăm sóc đúng cách, kết hợp cùng quá trình điều trị các triệu chứng.

1. Điều trị giảm đau và hạ sốt

Cần lưu ý, tình trạng chảy máu mũi khi sốt xuất huyết không thể điều trị tại nhà. Khi xuất hiện tình trạng này, người bệnh cần tới ngay cơ sở y tế để theo dõi và xét nghiệm. Với những người bệnh bị chảy máu nhiều, bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch điện giải, truyền máu, bổ sung lượng tiểu cầu cần thiết,…

Bên cạnh đó, tùy vào từng người bệnh, các bác sĩ có thể áp dụng các biện pháp như dùng thuốc corticoid chống viêm, trợ tim và theo dõi người bệnh chặt chẽ để đề phòng biến chứng sốc nặng với thuốc có thể dẫn tới nguy cơ tử vong.

Các chuyên gia y tế cũng lưu ý, người bệnh sốt xuất huyết chảy máu cam cần tránh sử dụng các loại thuốc như aspirin, naproxen sodium, ibuprofen… bởi vì đây là những loại thuốc ức chế khả năng đông máu khiến chảy máu cam thêm nặng.

2. Ngăn ngừa mất nước

Khi điều trị sốt xuất huyết tại nhà, người bệnh sốt xuất huyết chảy máu cam tuyệt đối không được xông hơi, hay xông bằng lá xông. Nhóm người bệnh thiếu máu, cơ tim bị viêm, trong khi xông hơi làm thoát dịch, mất nước, sẽ làm cho tình trạng bệnh ngày càng nặng thêm. Ngoài ra, nên tránh các thuốc như aspirin, ibuprofen và naproxen sodium (nhóm NSAIDs) vì đây là những thuốc có hoạt tính chống kết tập tiểu cầu , ức chế khả năng đông máu, và vì vậy khiến cho biến chứng chảy máu trở nên nghiêm trọng hơn. (2)

Trong trường hợp bệnh nhân sốt xuất huyết gặp biến chứng nghiêm trọng như sốc, chảy máu nặng,… cần khẩn trương đến cấp cứu tại bệnh viện là yêu cầu tuyệt đối.