Thiếu ngủ, mất ngủ ảnh hưởng không nhỏ đến vận động, tâm trạng, sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Một trong những cách cải thiện chứng mất ngủ là thiền. Đây là một kỹ thuật thư giãn thường gồm thở chậm, sâu và hữu ích với chứng mất ngủ.

Theo nghiên cứu của Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia Mỹ, thiền có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ; giảm đau, giảm các triệu chứng lo âu và trầm cảm. Thiền có lợi cho sức khỏe, giấc ngủ và làm cho bạn bình tĩnh hơn vì giảm huyết áp, nhịp tim và hormone căng thẳng cortisol. Kỹ thuật này còn có thể điều chỉnh suy nghĩ và cảm xúc.

Có nhiều cách thiền khác nhau, bạn có thể sử dụng các kỹ thuật khó hoặc dễ vào những thời điểm cụ thể và thích hợp. Ban ngày, bạn có thể ngồi thiền hành, tập trung vào hơi thở và các cảm giác của cơ thể. Mọi người có thể thực hành thiền chánh niệm ở bất cứ nơi đâu vào thời gian phù hợp. Thiền chánh niệm hướng đến giúp bạn bỏ đi sự phán xét và tiêu cực bằng cách chỉ tập trung vào những gì bạn đang cảm thấy trong giây phút hiện tại. Điều này làm giảm căng thẳng, có lợi cho chứng mất ngủ.

Một lựa chọn khác giúp chống lại chứng mất ngủ là thiền quét cơ thể. Thiền quét cơ thể (body scan meditation) là kỹ thuật quan sát và thả lỏng từng bộ phận của cơ thể từ đầu đến chân. Trong quá trình quan sát, bạn sẽ tìm kiếm cảm giác đau, căng thẳng hoặc bất cứ điều gì khác ở từng bộ phận để giải phóng. Phương pháp thiền định này làm bạn cảm nhận sâu sắc hơn về những cảm giác cơ thể, bạn sẽ cảm thấy kết nối hơn với bản thân và hiểu rõ hơn về các nguyên nhân tiềm ẩn gây ra những cảm giác khó chịu, thư giãn và giải phóng nó.

Mọi người có thể tìm các hướng dẫn về thiền trong sách, video hoặc theo học khóa đào tạo thiền. Một số trường hợp hiếm có thể gặp tác dụng phụ khi thực hành thiền định như lo âu, xa lánh xã hội, cảm xúc mờ nhạt, năng lượng thấp, chu kỳ thức - ngủ bị gián đoạn.

Bạn có thể kết hợp thiền với các phương pháp khác để có chất lượng giấc ngủ tốt hơn như giảm suy nghĩ tiêu cực, tránh ngủ trưa nhiều, tập thể dục (không tập trước khi đi ngủ), thực hành các kỹ thuật thư giãn trước khi ngủ... Nếu thiền cũng như áp dụng các biện pháp khác mà chứng mất ngủ không thuyên giảm, thậm chí trầm trọng ảnh hưởng cuộc sống, bạn nên đi khám và điều trị.

Bạn cũng nên xem xét kỹ các thói quen dẫn đến mất ngủ để điều chỉnh, thay đổi nhằm cải thiện chất lượng giấc ngủ. Bạn tránh tiêu thụ quá nhiều caffeine, hút thuốc, ngủ trưa muộn (vào buổi chiều), sử dụng thiết bị điện tử, nằm làm việc trên giường, ăn bữa ăn lớn hoặc thức ăn quá cay gần giờ đi ngủ...

Mai Cát
(Theo Very Well Health)