(1) Từ góc độ tiến hóa học: Tại sao con người lại tức giận?

Tức giận về bản chất là một loại chức năng của cơ thể, là cách tự bảo vệ bản thân tránh bị thế giới bên ngoài làm tổn thương được phát triển trong quá trình con người tiến hóa.

Tức giận là vỏ ngoài, bên trong nó là nỗi sợ hãi, tác dụng chính là tránh để chúng ta bị tổn thương.

Nói cách khác, sợ hãi dẫn tới tức giận, phía sau sự tức giận đều là nỗi sợ hãi.

Ví dụ, một cô gái nhìn thấy một con gián trong phòng, con gián cũng nhìn thấy cô gái, lúc này ai sợ ai? Hai bên đều sợ, con gián sợ cô gái, cô gái cũng sợ con gián. Lúc này cô gái sẽ làm gì? Cô gái sẽ hét toáng lên, vì cô ấy biết bên ngoài có người có thể giúp mình.

Nói một cách đơn giản, tức giận là một loại hành vi tấn công trước hoặc sau khi chúng ta bị tổn thương.

Vậy thì cảm xúc tức giận được sản sinh như thế nào? Nghiên cứu trước đây phát hiện ra chủ yếu liên quan đến gen. Có nghiên cứu chứng minh bộ gen của những người đặc biệt dễ tức giận, có tính công kích cao thường có vấn đề.

Trong cơ thể con người có một loại gen gọi là monoamine oxidase A hay còn được gọi tắt là MAO-A. Nó có hai loại biến thể, trong đó loại dài hơn sinh ra nhiều enzyme hơn, có hoạt tính cao; loại ngắn hơn sinh ra rất ít enzyme, hoạt tính thấp, chúng ta gọi nó là gen MAO-A hoạt tính thấp.

Nếu một người mang gen MAO-A hoạt tính thấp, chất dẫn truyền thần kinh não sẽ giảm, hiệu suất sẽ rất thấp, vì vậy thường dễ kích động và có hành vi bạo lực hơn.

Thực ra, gen không thể trở thành đặc điểm mang tính quyết định của một con người. Ví dụ, một người có gen béo phì, anh ta có thể trở thành người gầy bằng cách nỗ lực tập luyện; có người mang gen trường thọ, cũng có thể sớm tạm biệt thế giới thông qua các hành vi kiểu tự sát.

Môi trường cũng rất quan trọng. Các nhà khoa học phát hiện ra nếu một người mang gen MAO-A hoạt tính thấp, lại bị ngược đãi từ nhỏ, bản thân không thể điều khiển cảm xúc, vậy thì sau khi trưởng thành, xác suất anh ta có hành vi chống đối xã hội cao đến 80%. Song nếu anh ta may mắn, lớn lên trong một gia đình hòa thuận, bản thân cũng có thể điều khiển cảm xúc, vậy thì nhiều nhất anh ta sẽ chỉ biểu hiện ra hành vi mạo hiểm, chứ sẽ không dễ dàng tức giận hay tấn công người khác.

(2) Từ góc độ tâm lí học: Tại sao chúng ta lại tức giận?

Theo “liệu pháp hành vi cảm xúc hợp lí” của tác giả Albert Ellis, thứ dẫn tới tức giận không phải là sự kích thích bên ngoài, mà là “hệ thống niềm tin” của bạn phản ứng với các kích thích đó. Có lẽ bạn cảm thấy câu này rất phức tạp, mời bạn xem công thức dưới đây.

Công thức tức giận: A x B = C

Trong đó, A đại diện cho sự việc bất lợi, B đại diện cho hệ thống niềm tin, C đại diện cho cảm xúc.

Khi A trở thành sự thực không thể thay đổi, chúng ta có thể điều chỉnh B để thay đổi C, tức độ lớn nhỏ của cảm xúc tức giận.

, A đại diện cho việc người lái xe lấn làn đường chửi tôi khi dừng xe, B đại diện cho việc tôi cảm thấy không có gì quan trọng, thế là sự tức giận của tôi giảm nhẹ, tức C được hạ thấp.

Nhưng đối với anh ta, A đại diện cho việc tôi không lái xe nhanh hơn theo ý anh ta, B đại diện cho hệ thống niềm tin của anh ta: Không ngờ trên đời này lại có người dám chắn đường mình! C chính là cảm xúc, anh ta bùng nổ. Bạn có phát hiện ra rằng, chúng ta không thể khống chế được A, vì chúng ta không biết tiếp theo ai sẽ nói gì, ai sẽ làm gì,bản thân sẽ xảy ra chuyện gì, nhưng chúng ta có thể quyết định hệ thống niềm tin của mình, tức góc độ và suy nghĩ của chúng ta khi nhìn nhận chuyện này.

--------

kHÔNG CÒN ĐƯỜNG LÙI MỚI CÓ THÀNH CÔNG