Tìm hiểu chung

Nám da là gì? 

Nám da là hiện tượng xuất hiện những mụn đỏ trên bề mặt da mặt và chủ yếu là trên vùng má và mũi. Lâu ngày những mụn đỏ này sẽ chuyển sang màu vàng thâm hay hơi nâu trên khuôn mặt. Tuy không mấy ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng bệnh nám da lại được rất nhiều phụ nữ quan tâm bởi nó ảnh hưởng đến sắc đẹp và gây phiền toái mất tự tin cho phụ nữ.

 

 

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của nám da

Nám da chủ yếu phát triển trên mặt, thường ở một hoặc nhiều vùng sau:

• Má;

• Cái cằm;

• Trán;

• Mũi;

• Trên môi trên;

• Đôi khi, mọi người bị nám da trên đường viền hàm, cổ, cánh tay hoặc những nơi khác.

Nám da xuất hiện ở bất cứ đâu, nó gây ra các mảng và đốm lấm tấm có thể trông giống như tàn nhang. Màu sắc thay đổi tùy theo màu da của mỗi người và mức độ nghiêm trọng của nám. Nhìn chung, nám da có màu sẫm hơn một chút so với màu da tự nhiên của bạn. Hầu hết mọi người nhìn thấy các sắc thái khác nhau của màu nâu. Nám da có thể có màu xám xanh ở những người có tông màu da sẫm hơn.

Nám da không đau hoặc không ngứa.

Mặc dù tình trạng da này có thể dễ nhận thấy, nhưng bạn sẽ không cảm thấy gì trên da. Nám da sẽ không làm cho da của bạn ngứa ngáy hay đau đớn.

Tác động của nám da đối với sức khỏe 

Mặc dù làn da của bạn không cảm thấy khác biệt, nhưng nám da có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn. Bị nám da khiến một số người cảm thấy mất tự tin. Các nghiên cứu cho thấy nám da có thể làm giảm lòng tự trọng vì nó ảnh hưởng đến ngoại hình của bạn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân dẫn đến nám da

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng khi ai đó bị nám da, các tế bào tạo màu cho da (tế bào hắc tố) có xu hướng hoạt động mạnh hơn. Chính xác tại sao điều này xảy ra vẫn chưa được hiểu rõ.

Có thể nám da phát triển khi có thứ gì đó kích hoạt các tế bào da này, khiến chúng hoạt động quá mức.

Ánh nắng mặt trời: Khi ánh sáng mặt trời chiếu vào da của chúng ta, nó sẽ kích hoạt cơ thể sản sinh ra nhiều hắc tố hơn. Điều này dường như giải thích tại sao nám da phát triển trên vùng da tiếp nhận nhiều ánh nắng mặt trời nhất như da mặt, cổ và cánh tay.

Mang thai: Sự gia tăng hormone estrogen và progesterone, xuất hiện trong thời kỳ mang thai, được cho là nguyên nhân gây ra nám da.

Một số loại thuốc: Các loại thuốc sau có thể gây nám da ở một số người:

• Thuốc chống động kinh.

• Thuốc tránh thai (còn được gọi là thuốc uống tránh thai).

• Các loại thuốc làm cho da của bạn nhạy cảm hơn với ánh sáng mặt trời (bao gồm retinoids, một số loại thuốc kháng sinh và một số loại thuốc huyết áp).

Căng thẳng: Trong khi điều này còn gây tranh cãi, một số kết quả nghiên cứu cho thấy căng thẳng có thể gây ra nám da. Căng thẳng khiến cơ thể tạo ra nhiều hormone cortisol. Sự gia tăng cortisol có thể gây ra nám da.

Giường tắm nắng: Giường tắm nắng hoặc đèn tắm nắng có xu hướng tạo ra tia cực tím (UV) mạnh hơn ánh sáng mặt trời. Khi bạn để da tiếp xúc với tia UV, nó sẽ kích hoạt cơ thể sản xuất nhiều sắc tố hơn. Đôi khi, sắc tố này xuất hiện không đồng đều, gây ra các mảng lấm tấm và các đốm giống như tàn nhang của nám.

Bệnh tuyến giáp: Tuyến giáp là một tuyến nằm ở cổ. Nó tạo ra các hormone giúp cơ thể bạn thực hiện các công việc quan trọng, bao gồm chia nhỏ thức ăn bạn đã ăn và điều chỉnh nhịp tim đập nhanh. Nếu tuyến giáp của bạn có vấn đề, điều này có thể làm tăng nguy cơ bị nám da. Đôi khi, việc điều trị các vấn đề về tuyến giáp sẽ xóa mờ nám.

Nguy cơ mắc phải

Những ai có nguy cơ mắc phải nám da?

Tại sao tác nhân gây ra nám da ở một số người mà không phải những người khác không hoàn toàn rõ ràng. Một số người có nguy cơ bị nám cao hơn:

• Phụ nữ trong độ tuổi từ 20 đến 40: Nám da thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới. Nội tiết tố dường như đóng một vai trò trong việc gây ra nám da.

• Có tông màu da trung bình hoặc tối: Nám da phát triển thường xuyên hơn ở những tông màu da này hơn là những tông màu da sáng hơn. Bạn có nhiều khả năng bị nám nếu là phụ nữ gốc La tinh, Châu Á, Da đen hoặc Mỹ bản địa.

• Có người thân bị nám da: Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những bệnh nhân bị nám da thường có một hoặc nhiều người thân cùng bị nám da.

Trong một nghiên cứu trên 324 bệnh nhân bị nám trên toàn cầu, 48% cho biết họ có quan hệ huyết thống bị nám. Các nghiên cứu khác đã báo cáo những con số tương tự.

Nếu có thứ gì đó gây ra nám da, nó có thể tự khỏi. Điều này thường xảy ra sau khi một người sinh con hoặc ngừng dùng một loại thuốc gây nám da.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải nám da

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc Nám da, bao gồm:

• Phụ nữ trong độ tuổi từ 20 đến 40.

• Có tông màu da trung bình hoặc tối.

• Có người thân bị nám da.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán nám da

Bác sĩ da liễu thường có thể chẩn đoán nám da bằng cách quan sát kỹ mặt và cổ của bạn.

Để có cái nhìn cận cảnh, bác sĩ da liễu của bạn có thể sử dụng một thiết bị chuyên dụng như đèn Wood hoặc kính soi da. Được đặt trên (hoặc gần) da của bạn, các thiết bị này giúp bác sĩ da liễu của bạn xem mức độ thâm nhập của sắc tố sẫm màu vào các lớp da của bạn. Những kiến ​​thức này vô cùng hữu ích nếu bạn muốn trị nám.

Đôi khi nám có thể giống như một tình trạng da khác. Để loại trừ điều này, bác sĩ da liễu của bạn có thể tiến hành sinh thiết da, bao gồm việc loại bỏ một chút da nhỏ. Bác sĩ da liễu của bạn có thể thực hiện sinh thiết da một cách an toàn và nhanh chóng trong chuyến thăm văn phòng của bạn.

Phương pháp điều trị nám da hiệu quả

Nám da có thể tự biến mất. Điều này thường xảy ra khi có tác nhân gây nám da, chẳng hạn như mang thai hoặc dùng thuốc. Khi bạn sinh con hoặc ngừng dùng thuốc, các vết nám có thể mờ đi.

Tình trạng nám da cũng có thể tồn tại trong nhiều năm, thậm chí là suốt đời. Tuy nám da không thể gây hại cho cơ thể, nhưng việc nhiều người muốn điều trị là điều dễ hiểu.

Mục tiêu của điều trị là:

• Giảm lượng sắc tố mà cơ thể bạn tạo ra.

• Làm đều màu da của bạn, khôi phục nó về màu sắc tự nhiên của bạn.

Chống nắng:

Ánh nắng mặt trời khiến da tạo ra nhiều sắc tố hơn, có thể làm sậm màu các vết nám hiện có và gây ra các mảng nám mới.

Cách bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời. Điều này thường liên quan đến việc đội mũ rộng vành khi ở ngoài trời, tìm bóng râm và thoa kem chống nắng phổ rộng (SPF 30 trở lên) suốt cả ngày.

Đối với những bệnh nhân bị nám, bạn nên sử dụng kem chống nắng có chứa:

• Oxit kẽm;

• Titanium dioxide;

• Sắt ô-xít.

Một số thuốc sử dụng:

Hydroquinone: Đây là một phương pháp điều trị nám da phổ biến. Nó được áp dụng cho da và có tác dụng làm đều màu da. Hydroquinone không còn có sẵn trong các sản phẩm mà bạn có thể mua mà không cần đơn thuốc.

Tretinoin và corticosteroid nhẹ: Sự kết hợp này chứa retinoid và chất chống viêm, có thể làm đều màu da.

Kem kết hợp ba loại: Loại kem này chứa ba loại thuốc - tretinoin (một loại retinoid), corticosteroid để giảm viêm và hydroquinone để làm đều màu da.

Các loại thuốc khác: Thuốc dịu nhẹ hơn trên da như axit azelaic vitamin C.

Khi sử dụng trang điểm để che đi vết nám, điều quan trọng là phải trang điểm mọi thứ theo đúng trình tự để đạt được kết quả tốt nhất. Dưới đây là thứ tự mà các bác sĩ da liễu khuyên dùng: Thuốc trị nám, kem chống nắng, trang điểm.

Để cải thiện kết quả có thể thêm một hoặc nhiều điều sau vào kế hoạch điều trị:

Lột da bằng hóa chất: Trong quy trình này, bác sĩ da liễu sẽ bôi một dung dịch hóa học lên vết nám. Điều này có thể giúp loại bỏ sắc tố dư thừa.

Microneedling: Quy trình xâm lấn tối thiểu này tạo ra những vết rách cực nhỏ trên da của bạn. Khi da lành lại, nó có xu hướng có màu da đồng đều hơn.

Phương pháp điều trị bằng tia laser và ánh sáng: Một vài nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc điều trị bằng tia laser hoặc ánh sáng có thể cải thiện kết quả cho những bệnh nhân đã bôi thuốc lên da và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời.

Huyết tương giàu tiểu cầu: Quy trình này bao gồm việc lấy một lượng nhỏ máu của bạn, đặt máu vào một máy li tâm, sau đó tiêm lớp máu được gọi là huyết tương vào vùng da bị nám. Điều này có thể giúp làm đều màu da của bạn.

Đôi khi, nám da cực kỳ khó điều trị. Khi điều này xảy ra, bác sĩ da liễu của bạn có thể trao đổi với bạn về việc bổ sung loại thuốc sau vào kế hoạch điều trị của bạn:

Axit tranexamic: Bạn có thể bôi thuốc này lên da hoặc uống dưới dạng viên uống. Trong các nghiên cứu, axit tranexamic đã được chứng minh là làm giảm các mảng nám khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.Nếu được kê đơn axit tranexamic, nó thường được kê đơn dưới dạng viên uống hai lần một ngày. Bệnh nhân được kê đơn thuốc này cũng thường sử dụng kem kết hợp ba loại, chống nắng và trang điểm có chứa oxit sắt. Khi bạn tuân theo kế hoạch điều trị của mình, thường mất từ ​​3 đến 12 tháng để thấy kết quả. Có thể lâu hơn nếu bạn bị nám lâu năm.

Chế độ sinh hoạt và phòng ngừa

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của nám da

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Bảo vệ làn da của bạn khỏi ánh nắng mặt trời mỗi ngày. Một trong những cách trị nám da phổ biến hiện nay là chống nắng. Bôi kem chống nắng cho tất cả các vùng da không được che bởi quần áo. Bôi kem chống nắng 15 phút trước khi ra ngoài và bôi lại ít nhất hai giờ một lần.

• Chọn các sản phẩm chăm sóc da nhẹ nhàng, không có mùi thơm. Nếu sản phẩm chăm sóc da bị bỏng hoặc châm chích khi bạn sử dụng, sản phẩm đó đang gây kích ứng da của bạn. Điều này có thể làm mờ các đốm đen.

• Tránh tẩy lông. Điều quan trọng là tránh tẩy lông vùng da bị nám trên cơ thể. Waxing có thể gây viêm da, khiến tình trạng nám da trở nên trầm trọng hơn. Hỏi bác sĩ da liễu về các loại tẩy lông khác có thể phù hợp với bạn.

Chế độ dinh dưỡng:

• Uống nhiều nước.

Phương pháp phòng ngừa nám da hiệu quả

 Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Bảo vệ làn da của bạn khỏi ánh nắng mặt trời mỗi ngày.

• Vì ánh nắng mặt trời gây ra nám, nên điều quan trọng là phải bảo vệ làn da của bạn hàng ngày, ngay cả trong những ngày nhiều mây và sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi. Bất cứ khi nào có thể, hãy tìm bóng râm khi ra ngoài trời và mặc quần áo chống nắng, chẳng hạn như mũ rộng vành và kính râm có khả năng chống tia cực tím. Để bảo vệ hiệu quả hơn, hãy chọn mũ có số chỉ số bảo vệ chống tia cực tím (UPF) trên nhãn.

• Mọi thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.