Còn nhớ, có lần cô giáo hỏi tôi về hạnh phúc, tôi ngây ngô trả lời: "Dạ, con cảm thấy hạnh phúc nhất là khi anh con lên cấp 3. Anh con có phòng riêng, đồng nghĩa với việc sẽ không có ai giành Nội với con mỗi tối nữa."
***
Ông tôi có bốn người con trai, hai bác thì đã mất vì căn bệnh sốt rét rừng lúc còn chiến tranh, còn lại bác tư và bố tôi. Bác thì theo phía vợ ở xa, lâu lâu có dịp lễ, tết hay có giỗ thì mới về thăm Nội. Bà Nội tôi ngày xưa sinh đông con, tới tận 13 người. Thế nên cháu nội, ngoại trai gái có đủ cả. Các cô người thì ở Đà Lạt, Nha Trang, Phú Yên, ...
Người ta bảo: "Xa thương gần thường" – con cháu ở xa lâu lâu về thăm sẽ được quí hơn ở gần. Ấy vậy mà... với ông tôi thì chẳng đúng đâu. Tôi sinh ra và lớn lên trong vòng tay của Nội, từ nhỏ đến lớn chưa bao giờ nghe một tiếng la mắng hay đánh đòn từ ông. Thậm chí, các anh chị con của bác và các cô phải ganh tỵ mà bảo: "Tụi chị lâu ngày về thăm mà cũng không được Nội chiều chuộng như em."
Mẹ bảo, tôi sinh ra đời là niềm vui lớn không tả xiết của ông và là sự mong mỏi của cả nhà. "Ngày anh hai con sinh ra, Nội cũng không vui như vậy". Đúng thật, ông xem tôi như viên ngọc vậy.
Mẹ và các cô kể, ngày ấy cả nhà ai cũng tranh nhau đặt tên cho tôi từ lúc đang còn trong bụng mẹ. Các cô thích tên Mỹ Duyên của diễn viên nổi tiếng hồi đấy, ấy thế mà làm giấy khai sinh về rồi Nội nhất định không chịu, "phải là Đức Duyên", "Đức trong từ đạo đức, đức hạnh. Duyên trong từ duyên dáng". Nội bảo: "Là con gái, phải dịu dàng, nhẹ nhàng và duyên dáng". "Dù có làm việc gì đi nữa, có thành công hay thất bại, chức cao hay thấp, có làm ông này bà nọ đi nữa thì phải luôn sống có đạo đức, phải biết yêu thương và chia sẻ, để đức cho con cháu sau này". Thế là, Nội lặn lội lên tận Ủy Ban đổi tên trong giấy khai sinh là Đức Duyên cho bằng được. Với tôi, cái tên ấy không chỉ là một cái tên để xưng hô, nó là cả sự yêu thương, sự kì vọng của Nội dành cho đứa cháu yêu. Tôi xem nó như một món ý nghĩa và đáng quý nhất mà Nội dành cho tôi. Có được tôi như ngày hôm nay cũng là nhờ vào những bài học của Nội ngày ấy...
Ngày sinh tôi ra, gia đình còn khó khăn, ba mẹ tôi còn vất vả với công việc buôn bán, cả ngày hầu như mẹ ở chợ là chính. Thế là mới hơn một tháng tuổi, tôi đã quen với sự chăm sóc của Nội. Thời gian gần gũi với Nội còn nhiều hơn cả với mẹ.
Ký ức trong tôi về những lần ngủ chung với mẹ rất hiếm mà mờ nhạt. Chỉ nhớ như in ngày nhỏ, tối nào tôi và anh cũng tranh nhau giành ngủ với Nội. Nhất định Nội phải nằm giữa, anh bên trái, em bên phải, mỗi đứa ôm một cánh tay và gác một chân. Nội mà nghiêng qua một bên là hai anh em mè nheo ngay. Thế là tối nào cũng vậy, phải đợi đến khi hai đứa cháu ngủ say thì Nội mới được xoay người cho đỡ mỏi.
Còn nhớ, có lần cô giáo hỏi tôi về hạnh phúc, tôi ngây ngô trả lời: "Dạ, con cảm thấy hạnh phúc nhất là khi anh con lên cấp 3. Anh con có phòng riêng, đồng nghĩa với việc sẽ không có ai giành Nội với con mỗi tối nữa."
Những buổi tối mùa đông, thứ tiết trời lạnh giá mà tôi ghét nhất trong năm bởi tôi là đứa chịu lạnh dở. Tối nào Nội cũng ôm tôi vào lòng, Nội bảo tôi gác hẳn hai chân lên chân Nội để Nội sưởi ấm cho khỏi lạnh. Những hôm tôi ngủ say, trời lạnh tôi kéo hẳn cả cái chăn và cuộn tròn vào người. Nhìn đứa cháu gái ngủ say một cách ấm áp mà Nội không nỡ kéo chăn qua vì sợ cháu thức giấc. Ba mẹ biết và không cho cháu ngủ với ông, ông còn la ba mẹ tôi. Thế là cháu vẫn ngủ với ông mỗi tối.
Những chiều cuối tuần, Nội lại cho đi theo "đàm đạo" với bạn già của Nội về cây cảnh, thơ Nôm và cờ tướng. Cờ tướng là niềm vui và đam mê tuổi già của Nội. Nội có hẳn cả bàn cờ bằng đá, và món quà đầu tiên tôi tặng Nội đó là bộ cờ tướng bằng nhựa đúc. Nội vẫn hay chơi cờ với bạn vào thời gian rãnh. Có lẽ vì sở thích chơi cờ đó mà ngoài 80, Nội vẫn rất minh mẫn, còn giúp ba mẹ tôi nhiều việc lắm.
Khi tôi đến tuổi đi học, thầy cô giáo chủ nhiệm chẳng ai biết mặt ba mẹ tôi đâu. Bởi ông toàn đưa cháu đi học và cả những buổi họp PHHS, chả cần ba mẹ nhờ ông cũng tranh đi họp. ^.^ Mà tôi cũng thích ông đi họp lắm, bởi hôm nào có lỡ vi phạm gì thì về nhà Nội cũng bảo "Thầy nói ngoan hiền, không có vi phạm gì" . Nói thế thôi, chứ tôi biết ngày nhỏ đến giờ tôi vẫn luôn là niềm tự hào của Nội và cả nhà. Đi đâu, nói chuyện với ai, Nội cũng hãnh diện khi nhắc về cháu yêu của mình.
Ông và cháu còn gắn bó với nhau còn hơn là với ba mẹ. Còn nhớ, ngày đi học Đại học, mỗi lần gọi điện về nói với mẹ mai con về nhà, là kiểu gì bước xuống xe cũng thấy Nội đứng trên đường đợi sẵn với nụ cười hạnh phúc. Nhớ có lần, mùa mưa, tôi dặn mẹ đừng nói Nội biết vì sợ Nội lên đường đón mà cảm lạnh. Thế mà...mẹ nói với ba, Nội nghe được. Đúng 12h trưa, vừa bước xuống xe đã thấy dáng người cao cao với cái ô trên tay đợi sẵn. Con trách Nội sao không để ba lên chở con được rồi mà Nội đi bộ chi cho cực vậy. Nội bảo: "tao kêu ba bây đi mà ba bây cứ kêu còn sớm, lên trễ sợ con đứng chờ ướt mình về bệnh". Con xúc động đến rơi nước mắt mà mắc cỡ nên cố lau đi không cho Nội thấy.
Cháu từ nhỏ sinh ra đã ốm yếu, sức đề kháng thấp nên bệnh suốt. Lần cháu bệnh, ông chẳng làm được gì, cứ luẩn quẩn quanh giường cháu và đọc mãi điệp khúc "Đỡ hơn chưa con? Thà Nội bệnh, chứ con bệnh Nội lo lắm", "Nội dặn rồi, ăn uống phải cẩn thận, không được ăn lung tung sướng cái miệng nhưng hại sau này con ah, có phải Nội ham ăn với cháu đâu", "Mệt thì nằm nghỉ đi, để chén bát Nội dọn rửa cho". Đến cả quần áo, Nội cũng giặt cho luôn.
Chiều nào cũng vậy, cả khi tôi đã tốt nghiệp đi làm, Nội cũng giữ thói quen nấu sẵn cho tôi ấm nước, dù trời mùa đông rét mướt hay mùa hè oi bức, có hôm Nội còn pha sẵn ra thau và nhắc cháu tắm chứ sợ nước nguội mà cảm lạnh. Có hôm thấy tôi vội vàng soạn bài đi dạy rồi tranh thủ rửa chén trước khi đi. Tối đi dạy ở Trung Tâm về Nội kêu lại bảo: "Lần sau, con bận dạy thì cứ đi đi con. Để chén bát Nội rửa cho. Tội con". Đứa mau nước mắt như tôi thì làm sao mà không rưng rưng cho được chứ? Chỉ nói đùa đùa lại với Nội: "Nội mà cứ chìu con như vậy mãi là không ai chịu làm cháu rể Nội đâu đấy nhé...."
Cháu càng lớn, càng trưởng thành hơn thì tuổi của ông cũng cao hơn và ông ngày càng yếu đi. Mấy lần còn học Đại học, tôi sợ nhất là những cuộc gọi của người thân lúc nửa đêm. Bình thường cách hai ngày là tôi gọi về "tám" chuyện với mẹ một lần, đủ thứ chuyện về bạn bè, việc học và chuyện mọi người ở nhà. Một lần, 11h đêm, nhận được cuộc gọi của mẹ, biết ngay là không ổn, mẹ bảo: "Nội bệnh mấy hôm nay rồi, không ăn uống gì, mà kêu Nội đi viện Nội không chịu." Chả hiểu sao con chẳng nói được gì, chỉ biết khóc thôi. Hôm sau, tôi về nhà, tôi và cô út năn nỉ Nội đi viện mà nhất định Nội cũng không chịu đi. Nội còn bảo: "Nội biết, Nội chưa đi đâu con ah, Nội còn sống một thời gian nữa, khi nào con có con, Nội sẽ đặt tên cho cháu cố của Nội, cõng con của con lên vai chụp hình như cõng con ngày nhỏ. Lúc đó Nội mới đi." Ấy vậy mà đợt đó Nội gắng gượng được, Nội khỏe lại thật. Trước khi ra lại Quy Nhơn tôi còn dặn Nội "Con đi học, Nội ở nhà nhớ phải giữ gìn sức khỏe đó, Nội nhớ hứa là chờ con có con, đặt tên cho con của con, cõng con con lên vai nữa đó nha."
Từ đó, nhiều lần ngủ mơ, tôi thấy Nội bỏ tôi đi, sáng dậy thấy gối mình ướt nhẹp vì nước mắt. Gọi điện về nhà kể mẹ nghe, mẹ an ủi "con mơ như vậy là Nội còn sống lâu lắm, không sao đâu". Ừ, thì ngày đó con tin và hy vọng như vậy – hy vọng vào lời hứa của Nội.
Nhưng rồi, quy luật của cuộc sống nào ai cưỡng lại hay khước từ được đâu. Dù biết là cũng sẽ có ngày đó, cũng đã mấy lần chuẩn bị sẵn tâm lý. Nhưng khi Nội mất thì tim tôi như bị thắt lại. Cảm giác như tôi mất đi một bộ phận nào đó trên cơ thể. Cảm thấy như thế giới xung quanh tôi bỗng trống rỗng. Con khóc, con trách Nội sao không giữ lời hứa với con, con trách Nội còn chưa đặt tên cho cháu cố của Nội kia mà..... Mẹ chỉ biết bên cạnh mà an ủi tôi: "Nội ra đi lúc này là vì Nội đã an tâm về con, Nội mãn nguyện khi nhìn thấy con giờ đây đã đạt được ước mơ của mình, con đã có công việc ổn định, trưởng thành hơn và có thể tự lo cho cuộc sống được rồi. Nên con để Nội đi được thanh thản, con ạ.". Những ngày sau đó, tôi đi dạy về cứ thấy người già dọc đường cỡ tuổi Nội là nước mắt lại chảy ra không kiểm soát....
Hai ngày trước khi Nội yếu đi là ngày tôi được tin mình đậu viên chức vào một trường cấp ba của thị xã. Nội vui mừng và khoe với những người bạn chơi cờ chung của Nội với vẻ tự hào và kiêu hãnh (dù cháu của Nội được đậu viên chức cũng chỉ là vì may mắn chứ chẳng giỏi hơn ai). Tôi may áo dài chuẩn bị đi dạy, Nội bắt phải mặc cho Nội xem, tôi chụp chung với Nội một tấm hình với cây cảnh trước nhà mà Nội tự tay chăm sóc. Đó cũng là tấm ảnh cuối cùng tôi chụp với Nội. Từ khi yếu đi, Nội không ăn uống được gì, nằm mê man, không nói được, không nhận ra ai. Ấy vậy mà....kỳ lạ thay..... theo các cô và bác tôi bảo là Nội hồi dương....Nội mở mắt, gọi một tiếng "Duyên" rồi trút hơi thở cuối cùng và xa tôi từ đó....
Nói vậy thôi, chứ tôi biết, Nội không xa tôi đâu, Nội vẫn luôn bên cạnh tôi mà. Ở đâu đó, nơi thiên đường...Nội vẫn luôn không ngừng dõi theo con hằng ngày, hằng giờ và vẫn luôn tự hào về đứa cháu gái cứng cỏi và mạnh mẽ của Nội – đứa cháu mà Nội dành trọn cả tình yêu thương
Nội ơi, bây giờ con đã lớn, đã trưởng thành, trưởng thành thật sự. Và con vẫn luôn ghi nhớ và làm theo những dạy bảo và kỳ vọng của Nội. Tất cả những lời dạy và bài học làm người của Nội con không bao giờ quên. Không những thế, con vẫn dùng tình thương ấy san sẻ với những "đứa con" của mình. Không chỉ là kiến thức mà còn cả những bài học về tình thương và cách làm người.
Hai năm rồi, từ ngày Nội mất nhà mình cũng trở nên vắng vẻ hơn. Mỗi lần về nhà, không còn ai ngồi trên chiếc ghế xoay trước cửa, vỗ tay hoan hô cùng nụ cười hạnh phúc nữa. Còn nhiều điều con muốn làm cho Nội mà chưa được. Nội vẫn luôn sống trong con, mãi mãi trong đời này Nội là người yêu thương con và là người con yêu thương nhất. Tình yêu ấy là bất tử!!!