Qua đó có thể thấy được, việc đặt ra những câu hỏi có ý nghĩa giúp chúng ta thu thập được nhiều thông tin kiến thức hơn, đặc biệt có ích khi muốn đi sâu vào vấn đề nào đó hay là muốn tìm kiếm những ý tưởng mới. 

Trong giao tiếp, đặt câu hỏi giúp xây dựng mối quan hệ qua việc hỏi về thông tin của người đó hoặc quan điểm của người đó về những vấn đề, sự kiện xung quanh, bên cạnh đó, qua việc đặt câu hỏi cũng thể hiện phần nào con người và tư duy của chính bản thân bạn.

Các dạng câu hỏi

Cần dựa vào từng trường hợp để chọn những dạng câu hỏi sao cho phù hợp:

Câu hỏi mở: Dùng với mục đích khai thác thông tin, xem ý kiến của đối phương hay để tham khảo, mở ra những cuộc trao đổi, bàn luận. Nên dùng những từ như:
“.. như thế nào?; theo bạn thì….không?; ý kiến của bạn về…?, tại sao…?;.vv..”

Câu hỏi đóng: Câu hỏi đóng chính là những câu hỏi có câu trả lời “Có/ Không” hoặc những câu mang tính xác nhận lại thông tin. Câu hỏi này thường được dùng trong mẫu khảo sát hay dùng để kiểm tra lại thông tin, mở đầu cho một chủ đề nào đó, ví dụ như trong những buổi thuyết trình/ diễn thuyết, người nói thường hỏi thính giả những câu như “Có phải…?; Bạn có thấy rằng…?;..vv..”

Bên cạnh đó, câu hỏi đóng còn tồn tại dưới một dạng là câu hỏi đưa ra sự lựa chọn “trong A,B,C thì bạn chọn cái nào”. Câu hỏi này mang mục đích xác nhận hoặc dẫn dắt theo ý muốn của người hỏi.

Câu hỏi hình nón: Câu hỏi hình nón là mẫu câu hiệu quả trong việc đào sâu vấn đề. Dạng câu hỏi này thường đi sau câu hỏi mở hoặc tự hỏi chính bản thân khi muốn làm rõ vấn đề nào đó đang cần tìm hiểu. Cấu trúc của dạng câu hỏi này giống hình chiếc nón, chóp nón là chủ đề lớn, rồi từ đó dẫn dần đến những câu hỏi nhỏ, chi tiết hơn. 

Có thể áp dụng phương pháp 5W1H: 

What? (Cái gì?)
Where? (Ở đâu?)
When? (Khi nào?)
Why? (Tại sao?)
How? (Như thế nào?)
Who? (Ai?)

Ưu điểm của phương pháp này:

Nhanh chóng, không mất thời gian, mang tính logic cao.

Có thể áp dụng cho nhiều tình huống khác nhau.

Có thể áp dụng cho cá nhân.

Nhược điểm:

Ít có sự phối hợp giữa các thành viên.

Dễ gây mâu thuẫn.

Dễ bị tạo cảm giác "Bị điều tra".

Câu hỏi thăm dò: Câu hỏi thăm dò được sử dụng để tìm kiếm thông tin về một vấn đề cụ thể khi người nói đang cố tránh né. Câu hỏi thăm dò giúp bạn hiểu rõ, thấu đáo hơn vấn đề mà cuộc trò chuyện đang nói tới. Phương pháp 5 vì sao – 5 whys được sử dụng trong câu hỏi thăm dò để giúp người đặt câu hỏi nhanh chóng nắm được mấu chốt vấn đề. Ví dụ: “Khi nào anh cần video này? Anh có muốn xem bản nháp trước khi tôi gửi kết quả cuối cùng hay không?”

Câu hỏi tu từ: Mục đích của câu hỏi tu từ không phải để hỏi mà là để xác định lại thông tin được hỏi. Sử dụng câu hỏi tu từ khiến người nghe dễ dàng đồng tình và tham gia trò chuyện với bạn hơn. Câu hỏi tu từ dùng để thu hút đối phương. Ví dụ: Mentori.vn là một nền tảng kết nối cố vấn lớn nhất Việt Nam đúng không?

Những điều cần lưu ý khi đặt câu hỏi

Để có được trả lời mà chúng ta cần thì sẽ phải lưu ý một số điều sau:

Xác định rõ mục đích của câu hỏi cũng như trọng tâm của vấn đề, tránh đặt những câu hỏi vô nghĩa.

Đặt câu hỏi ngắn gọn, súc tích, ngôn từ mạch lạc, dễ hiểu

Đối với việc đặt câu hỏi trong giao tiếp, cần:

Dựa vào mức độ thân thiết của mối quan hệ.

Dùng ngôn từ, thái độ phù hợp.

Tránh những câu hỏi Có/ Không khiến cho cuộc hội thoại không được sâu và cũng không gây được hứng thú cho người đối diện.

Chú ý lắng nghe và ghi nhớ câu trả lời, tránh hỏi lặp lại thông tin.