Vai trò của β2M trong chẩn đoán phân biệt những rối loạn chức năng thận và theo dõi động học quá trình tiến triển bệnh lý thận được lưu ý một cách đặc biệt
Cấu trúc, tổng hợp và chuyển hóa beta2-microglobulin
Cấu trúc: Beta 2- Microglobulin (β2M) là một thành phần của phân tử phức hợp hòa hợp miễn dịch chính, có mặt trên tất cả các tế bào có nhân. Ở người, β2M được mã hóa bởi gen β2M nằm bên chuỗi α3 trên bề mặt tế bào. Unlike α3 , β2 has no transmembrane region.Nó là một polypeptit gồm 100 axit amin đường kính 60 Ao và mang điện tích âm.
Tổng hợp: β2M được các tế bào trong cơ thể tổng hợp với mức 50 – 200 mg mỗi ngày, lọc tại cầu thận với mức lọc khoảng 210 µg/phút, và 99,9% tái hấp thu ở ống lượn gần. Khi mức lọc cầu thận giảm < 90 ml/phút, tức là khi bệnh nhân có bệnh thận mạn tính giai đoạn 1 trở đi thì β2M giảm đào thải và được tích lũy trong máu bệnh nhân.
β2M bình thường có trong huyết thanh với mức < 2 mg/l, trọng lượng phân tử 11800 dalton, được xếp vào nhóm các chất thải qua nước tiểu có trọng lượng phân tử mức trung bình.
Bảng: Nồng độ β2M bình thường trong một số dịch sinh học cơ thể người
|
Dịch sinh học
|
Đối tượng
|
β2M (mg/l)
|
|
Huyết thanh
|
Trẻ sơ sinh
|
< 5
|
|
10 ngày tuổi- dậy thì
|
< 1,5
|
|
Người trưởng thành
|
<2
|
|
Nước tiểu
|
Trẻ sơ sinh
|
< 0,3
|
|
10 ngày tuổi- dậy thì
|
< 1
|
|
Người trưởng thành
|
< 0,1
|
|
Dịch não tủy
|
Người trưởng thành
|
< 2,5
|
|
Dịch khớp
|
Người trưởng thành
|
< 3
|
|
Dịch mật
|
Người trưởng thành
|
< 2,5
|
|
Nước bọt
|
Người trưởng thành
|
< 2,4
|
Chuyển hóa: Bình thường β2M ở dạng tự do, là chất không có hoạt tính sinh học. Khi tăng β2M các phân tử này có thể kết hợp với nhau tạo thành các chuỗi protein dài lắng đọng ở khớp và các tạng khác. Sự lắng đọng gây viêm các tổ chức, rối loạn chức năng các cơ quan.
Thải trừ: β2M được thải trừ qua thận, tái hấp thu gần hoàn toàn ở ống lượn gần. Do vậy nhiều tác giả khuyến cáo sử dụng β2M làm chất chỉ điểm đánh giá chức năng thận như Cystatin C, các chất này đều thay đổi sớm hơn creatinin.