Đối mặt với một cuộc sống hiện đại đang ngày càng trở nên phức tạp, con người ta càng khó có thể xác định được vai trò của mình trên thế giới. Chính vì vậy, ta đặt rất nhiều trách nghiệm của mình lên người khác để họ định hướng ta, soi đường chỉ lối thay ta đến với thành công trong sự nghiệp. Có một sự thật không mấy thoải mái rằng, ta càng trao nhiều quyền quyết định cuộc sống cá nhân cũng như tương lai nghề nghiệp của mình cho người khác, ta càng khó có thể tận hưởng một cuộc sống trọn vẹn. Ta nắm quyền kiểm soát cuộc sống nhiều hơn ta nghĩ – ta còn làm được nhiều hơn thay vì chỉ vạch ra một lộ trình nghề nghiệp trong một thế giới luôn đổi mới với những phương thức của riêng mình.

Đã đến lúc, ta phải học cách thu về “lợi nhuận” từ những công việc thay ta thổi hồn vào cuộc sống rồi. 

Ta chỉ suy ngẫm chưa đủ sâu mà thôi. Tự mình tạo dựng sự nghiệp hay làm chủ cuộc sống cũng đồng nghĩa với việc thiết lập nên một kế hoạch sống vừa thực thi được, và vừa phát triển được.

Michael B. Arthur – một trong những tác giả của cuốn sách “An Intelligent Career: Taking Ownership of your Work and Your Life” đã từng nói: “Làm chủ cuộc sống có nghĩa là liên tục kiểm soát tình trạng nghề nghiệp của bản thân, biết đặt ra những câu hỏi tốt, và luôn tìm kiếm những cơ hội mới. Làm chủ cuộc sống có nghĩa là không bao giờ, trong bất kỳ trường hợp nào, nhượng lại quyền quyết định sự nghiệp của bản thân cho ông chủ của bạn.”

Những người thành công trong cuộc sống lẫn trong sự nghiệp – là những người luôn nắm rõ định hướng cũng như lộ trình phát triển của bản thân.

Những người thật sự thành đạt là những người biết cách thiết lập những kế hoạch phát triển vô cùng thông minh để tạo dựng cho sự nghiệp của bản thân những nền tảng vững chắc. Đừng nhờ cậy vào một ông chủ nào đó để thành công – mà hãy thử suy nghĩ xem bản thân bạn đặc biệt ước ao điều gì từ cuộc sống.

Richie Norton, tác giả của cuốn sách “Résumés Are Dead and What to Do About It” đã đưa ra một lời khuyên rằng, “Cuộc sống của bạn nên được lấp đầy bởi những trải nghiệm, những dự án có mục đích – đem lại cho bạn niềm vui, thắp sáng trong tâm hồn bạn một ngọn lửa đam mê, giúp bạn tiếp thêm năng lượng, giúp bạn cảm nhận được ý nghĩa chân chính nhất và niềm hạnh phúc của cuộc sống.” Anh khuyên độc giả nên thử suy ngẫm về câu hỏi sau, để rồi tự quán chiếu lại chính mình và xem xét xem bản thân đã nhận lại được những gì từ cuộc sống: Nếu bạn có một công việc khác…một công việc lý tưởng (hoặc bạn tự mình lập nghiệp), lối sống của bạn liệu có thay đổi một chút nào không….? Tại sao thế?

Đừng đợi chờ cho đến khi bạn bị cưỡng chế phải lựa chọn bản thân mình là ai

Ngày nay, cơ hội việc làm không còn bị giới hạn bởi vị trí địa lý, bạn có thể sinh sống tại Mumbai, mà vẫn tham gia được vào những dự án giúp bạn thể hiện hết năng lực của bản thân và tận hưởng một niềm vui xuyên suốt quá trình làm việc. Ngày càng có nhiều cơ hội việc làm, cơ hội được tiếp cận các doanh nghiệp có tiếng trên khắp thế giới cũng đồng nghĩa với việc có thêm nhiều sự lựa chọn, nhiều sự tự do hơn, thay vì chỉ có thể gắn bó với một công ty duy nhất.

Bởi vì kết cấu ngành nghề, thời đại kinh tế, và sựu tiến hóa của công nghệ số, môi trường làm việc truyền thống ngày một phát triển, đổi thay và cải biến cùng với thời gian.

Một nghiên cứu gần đây về môi trường làm việc trong tương lai đã chỉ ra rằng, 91% thế hệ những người sinh năm 1980, 1990, hay 2000 sẽ gắn bó với một công việc dưới 3 năm, thời gian làm việc linh hoạt và các điều kiện nghề nghiệp không có sự ràng buộc về địa điểm thường sẽ được mọi người chú tâm đến hơn là so với mức lương.

Thế giới việc làm trong tương lai là một thế giới của sở thích cá nhân, sự phát triển cá nhân, và trách nghiệm cá nhân.

Trong tương lai, số giờ làm việc tại văn phòng, gò bó trong một ô làm việc khép kín – sẽ giảm thiểu, phá vỡ các quy tắc về thời gian bị ràng buộc bởi những quy định cứng nhắc về số giờ lao động, và về những luật lệ.

Jacob Morgan của tạp chí Forbes (một tác gia, một diễn giả, đồng thời cũng là một người theo thuyết vị lai) đã từng chia sẻ rằng, “Ý thức về một công việc dài hạn, một công việc gắn bó suốt đời thậm chí còn không tồn tại trong bộ não của nhiều người đi làm ngày nay. Họ chỉ đơn thuần trông mong được tuyển vào một tổ chức nào đó trong vài năm, và rồi lại chuyển sang nơi khác.”

Sự ổn định về nghề nghiệp dường như chỉ còn là một định nghĩa thuộc về quá khứ, vậy, bạn sẽ trang bị cho mình những gì để thành công trong tương lai?

Nỗ lực để trở thành một chuyên gia chính là một “phiếu bảo hiểm nghề nghiệp” tối ưu nhất mà bạn có!

“Sự nghiệp của ta sẽ an toàn tuyệt đối khi ta bớt dựa dẫm vào tổ chức đã thuê ta làm việc, và học cách trông cậy vào những tài nguyên bản thân ta sẵn có.” - Bo Bennett.

Bạn muốn tự mình thử sức sao? Hãy chọn một ra một thị trường ngách phù hợp với bạn. Bạn càng phải trở nên tài giỏi hơn nữa với sự lựa chọn của chính mình.

Bạn sẽ nhận lại được một phần thưởng tuyệt vời nhất, một cảm giác mãn nguyện nhất từ sự giao thoa giữa một công việc bản thân bạn yêu thích nhất, và những gì bạn sẵn sàng trả giá để theo đuổi niềm đam mê của mình.

Bắt đầu từ ngày hôm nay, bạn có thể đa dạng hóa nguồn thu nhập của bản thân dựa vào những kỹ năng độc nhất vô nhị mà bạn có – một chiến lược tuyệt vời giúp bạn tạo nên một nguồn thu nhập ổn định, đáng tin cậy, cũng như một quỹ hưu trí bạn có thể hưởng khi về già.

Bên cạnh sự thay đổi về chất lượng, và quan điểm về môi trường việc làm ngày nay, sự ổn định về nghề nghiệp còn trở thành một ảo tưởng vì một nguyên do hoàn toàn khác biệt.

Nếu các công ty, các tổ chức trong quá khứ bị vỡ nợ hay vướng phải bất kỳ một cuộc khủng hoảng tài chính nào, mức lương hưu của những người công nhân làm thuê cho tổ chức ấy – những người đã phải nỗ lực cống hiến sức mình, cứ vậy mà biến mất, buộc họ phải quay trở lại làm thuê với một mức lương còn bèo bọt hơn. Ngay cả khi một công ty đóng cửa vì một vài lý do nào đó, thay vì những thất bại tài chính, sự an toàn của sự nghiệp, của đồng lương hưu của bạn vẫn sẽ bị dồn vào thế hung hiểm.

Nắm chắc sự nghiệp của bản thân là cách tốt nhất để đảm bảo cuộc sống, nghề nghiệp và thời gian về hưu của bạn được lo liệu an toàn, đồng thời, giúp bạn có được một nguồn thu nhập đa dạng. Ban đang hoài nghi việc bản thân làm sao có thể đa dạng hóa nguồn thu nhập được ư? Hãy thử nghĩ kỹ lại xem.

“Để có thể sống sót trong nền kinh tế ngày nay, ta cần phải có được sự linh hoạt trong việc từ bỏ những quan điểm xưa cũ, sự can đảm để liên tục đổi mới các kế hoạch phục vụ tương lai, và một tâm trí sẵn sàng thích ứng với cuộc sống, ngay từ thời khắc hiện tại.” – Micha Kaufman (từ tạp chí Forbes)

Sự nghiệp luôn biến động theo từng giai đoạn

Vốn dĩ đã chẳng có công việc nào là bền bỉ - vạn sự đều thay đổi và phát triển.

Hãy coi sự nghiệp của bản thân như một cuốn sách hẵng còn đang viết dở. Hãy viết nên từng chương sách lý thú, và luôn sẵn sàng chuẩn bị tinh thần để viết tiếp chương sau.

Bức tranh tổng thể bạn muốn tạo nên là gì? Khi bạn ngoảnh đầu lại nhìn từ phía cuối con đường, bạn muốn được trông thấy điều gì?

Đổi hướng sự tập trung từ một công việc chính thức sang một kế hoạch phát triển nghề nghiệp là một minh chứng giản đơn, thể hiện rằng bạn đang nắm vững trong tay sứ mệnh của chính mình. Hãy biết cách tận dụng những kỹ năng bạn có vì lợi ích của bản thân.

Hãy học hỏi những kỹ năng khác nếu cần thiết - những kỹ năng giúp bạn thu lời, những kỹ năng tiếp thị. Và rồi, hãy xây dựng cho mình một hồ sơ cá nhân thật hoành tráng.

Hãy xông pha ra thế giới bên ngoài, thay vì cứ dính chặt với một chức vụ hiện tại.

Hãy nắm quyền làm chủ cuộc sống và sự nghiệp của mình.

Kể cả khi bạn nghĩ bản thân sẽ không bao giờ nói lên lời từ biệt với một mức lương “ổn định”, hãy cứ đề phòng mọi sự thay đổi có thể xảy ra trong tương lai nhé.

Đồng thời, hãy trở thành một cá nhân quan trọng trong một tập thể. Đừng bận lòng quá nhiều về vị trí hiện tại của bạn.

“Nếu bạn cứ một mực cố gắng tạo dựng nên một tương lai an toàn, bạn ắt sẽ phớt lờ đi một tương lai thực sự có thể xảy đến.” – trích từ cuốn sách Linchpin của Seth Godin

Những con người thành đạt nhất luôn biết cách đặt sở thích và sự nghiệp lên đầu. Họ dõi theo từng bước chân mình, và liên tục tìm được một nguồn động lực giúp họ tự trang bị cho bản thân những kỹ năng và tri thức cần thiết để đấu tranh.

Tự trau dồi những kỹ năng mới mẻ, ngay tại thời điểm hiện tại, những kỹ năng có liên quan tới ngành nghề của bạn là một cách tốt nhất giúp bạn bảo toàn được giá trị của bản thân.

Hãy xác định những thiếu sót cần khắc phục để trở thành một nhân viên “quý báu” dưới con mắt của bất kỳ nhà tuyển dụng nào.

Ngày nay, công nghệ hiện đại quả thật đã thay đổi mọi thứ. Con người ta biết lựa chọn làm việc từ xa, biết tham gia vào các dự án, biết xây dựng sự nghiệp để trở thành một kẻ lão luyện nhất trong chính lĩnh vực ta dấn thân vào.

Thực hiện những nước đi chiến lược trên chính là phương pháp giúp bạn đa dạng hóa nguồn thu nhập, bởi nó mang lại cho bạn các cơ hội việc làm đến từ đa dạng các nguồn khác nhau. Bạn cũng có thể trở thành chuyên gia của đa dạng các lĩnh vực ngành nghề.

Nếu bạn là một cây viết tài năng, bạn có thể đầu quân cho các nền tảng trực tuyến tuyệt vời như Medium để phát huy năng lực của mình. Bạn có thể tạo nên những thiết kế bắt mắt, các trang đích, các website để tự mình tạo dựng tên tuổi và địa vị theo thời gian. Bạn cũng có thể làm thuê cho các công ty startup và những doanh nghiệp nhỏ.

Nguồn thu nhập thụ động (Passive income) là một hậu phương vững chắc bạn ắt sẽ cần

Thu nhập thụ động có đa dạng các hình thức. Hãy xác định một kỹ năng đặc biệt mà bạn sở hữu, và biến nó thành một “sản phẩm thông tin” (info-product). Hãy thiết kế một Ebook. Bạn có thành công hơn những người khác khi nỗ lực kinh doanh không? Hãy biến những kinh nghiệm ấy thành một cuốn Ebook tôi-đã-làm-điều-đó-như-thế-nào. Tạo Ebook sẽ không tốn của bạn quá nhiều chi phí, và cũng rất dễ để đăng tải lên mạng xã hội, nó sẽ biến công sức đầu tư thời gian của bạn thành một nguồn thu nhập. Những tri thức quý báu cũng chẳng khác chi một loại “tài sản” đáng giá cả.

Sản phẩm thông tin không chỉ có Ebook – bạn cũng có thể thiết kế các khóa học online, các trang web có tính phí thành viên, tổ chức hội thảo trực tuyến theo yêu cầu, hoặc đăng ký trở thành cây viết của trang Medium.

Thu nhập thụ động không phải là một nguồn thu nhập dễ kiếm đâu. Nó đòi hỏi bạn phải nỗ lực rất nhiều trước đó, nhưng lại giúp bạn liên tục thu về lợi nhuận mà không làm “vướng chân” sự nghiệp của bạn khi nguồn thu nhập ấy ngày càng lớn. Có hàng tá sự lựa chọn ngoài kia, hãy thử tìm kiếm cho mình một nghề tay trái nào đó phù hợp với kỹ năng và sở thích của bản thân nhé.   

Các đối tác chiến lược hợp tác theo kiểu “song phương cùng có lợi” có thể giúp bạn thăng tiến trong sự nghiệp

Đối tác chiến lược là một “mỏ vàng” của các nhà doanh nhân có đầu óc. Vậy, họ thực sự là ai?

Đối tác chiến lược là những doanh nhân có cùng thị trường mục tiêu với bạn, nhưng không phải là một đối thủ cạnh tranh. Ví dụ, một nhà thiết kế đồ họa có thể trở thành đối tác chiến lược của một nhà marketing. Và đương nhiên, họ cùng hướng tới một thị trường mục tiêu, nhưng không phải là đối thủ của nhau. Họ có thể trao đổi công việc, và cùng nhau hợp tác để thu hút được nhiều khách hàng hơn. Họ thậm chí còn có thể cùng nhau tiếp cận khách hàng tiềm năng, như một “combo” dịch vụ vô cùng tiết kiệm thời gian và tiền bạc, hỗ trợ khách hàng trên nhiều phương diện.

Cân nhắc về một khoản đầu tư tài chính ổn định

Đầu tư thông minh là một trong những phương pháp “cổ điển” nhất để tạo nên các nguồn thu nhập thụ động. Chớ có tự mình tham gia vào các phi vụ đầu tư mạo hiểm mà không có bất kỳ sự trợ giúp hay hướng dẫn nào. Thay vào đó, bạn hãy thử làm việc với một nhà đầu tư dày dặn kinh nghiệm hoặc tham gia các câu lạc bộ đầu tư trực tuyến, các câu lạc bộ đầu tư tại địa phương. Các chiến lược đầu tư, đầu tư bất động sản, đầu tư vào chứng chỉ tiền gửi ở ngân hàng thông minh và hiệu quả có thể mang lại cho bạn một nguồn thu nhập, tuy chậm nhưng sẽ phát triển một cách ổn định.

Mỗi tháng một lần, tôi đều mua thêm cổ phiếu của Quỹ Vanguard Index, và chỉ có vậy thôi. Mức giá khá thấp, và mức rủi ro cũng vậy (khi một công ty đã có dấu hiệu phá sản, nó sẽ bị thay thế bởi một công ty khác). Một cách rất tốt để gấp đôi, gấp ba hay gấp bốn nguồn thu nhập chính là học hỏi thêm một chút về đầu cơ chứng khoán, và đầu tư vào những khoản có mức rủi ro thấp. Cùng với một sự trợ giúp và các chiến thuật đầu tư khôn ngoan, các khoản đầu tư sẽ giúp bạn gia tăng thu nhập, trải qua một quãng thời gian dài, chúng sẽ trở thành một quỹ hưu trí lý tưởng.

Đầu tư vào bản thân là sự lựa chọn an toàn duy nhất mà bạn có

Những cuộc cạnh tranh điển hình giữa người với người, cùng với các rào cản vô hình, hay các giới hạn được đặt ra của một tổ chức, một công ty cũng không nhất thiết phải là một điều tồi tệ. Đối với một bộ phận dân số - những ai đang cố gắng có được một công việc làm ổn định, các công việc theo giờ hành chính (nine-to-five job) có thể là một sự lựa chọn nghề nghiệp tốt nhất đối với họ. Còn đối với những ai có ý định thiết lập danh sách các nhiệm vụ hàng ngày, hàng tuần, hàng năm – và họ luôn bám sát các kế hoạch này – khởi nghiệp chính là một tấm vé đưa họ thoát khỏi những công việc mang tính chất “an toàn”. Tấm vé này cho phép họ đặt ra các mục tiêu, nắm bắt được nhiều nguồn thu nhập, “marketing” các kỹ năng họ có, giúp họ chiêu mộ nhân tài, giúp họ tích lũy cho bản thân các khoản tiết kiệm. Quan trọng hơn hết, nó cho phép họ được hành động theo cách của riêng mình.

Sự ổn định về nghề nghiệp cực kỳ phụ thuộc vào điều kiện tài chính của nền kinh tế nói chung, khi nền kinh tế suy thoái, cắt giảm nguồn nhân lực âu cũng là điều thường thấy. Mỗi lúc phải đối mặt với sự xuống dốc không phanh của nền kinh tế hay của thị trường chứng khoán, những công việc mang tính chất ổn định đều nhanh chóng gặp nguy hiểm. Sự đa dạng hóa nguồn thu nhập chính là một lớp khiên bảo vệ bạn phòng trường hợp bạn mất đi một nguồn thu nhập. Hơn hết, bạn sẽ bớt lo âu hơn khi phải đối mặt với những thay đổi sớm muộn cũng sẽ xảy đến. Đa dạng hóa các nguồn thu nhập, và bạn sẽ không phải hoảng sợ, hóa đơn nào của bạn cũng sẽ được tri trả đúng hạn, bạn sẽ luôn vui vẻ tận hưởng cuộc sống.

Hãy cứ là chính mình, và thật dũng mãnh.

“Ai ai cũng đều có một công việc hay một sứ mệnh đặc biệt; ai ai cũng phải thực hiện một nhiệm vụ cụ thể đòi hỏi phải được hoàn thiện. Ở đó, ta không thể bị thay thế, cuộc sống của ta cũng vậy, chính vì thế, nhiệm vụ của mỗi người đều là độc nhất vô nhị, đều là một cơ hội đặc biệt đích danh ta phải nắm lấy.” - Viktor E. Frankl

Bạn có thể nhanh chóng thúc đẩy sự nghiệp phát triển bằng cách cống hiến hết mình cho công việc. Bạn có thể bắt đầu với một dự án nhỏ, chỉ gắn bó với một việc thôi, nhưng phải hoàn thiện nó thật tốt.

Hãy thành lập một doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mà bạn hằng ao ước, hoặc một dịch vụ nào đó mà các công ty khác không thể đáp ứng được bạn bởi vì chất lượng quá tệ.

Hãy dẫn lối cho hậu bối làm nên những điều tuyệt vời.

Hãy truyền động lực cho mọi người, thúc đẩy họ “phá kén”, thực hiện những hoài bão mà họ chưa đạt được.

Hãy xuất hiện và làm việc mỗi ngày, tập trung vào công việc quan trọng đối với bạn nhất. Bạn không cần kiếm quá nhiều tiền, không cần một lượng người theo dõi đông đảo, hay một thiết bị xa xỉ nào đó để hoàn thiện công việc của mình, hãy cứ nỗ lực hết mình, và đón nhận thành quả để còn phát huy hơn nữa. Hãy suy nghĩ thật kỹ xem bản thân bạn muốn làm gì.    

--------

Tác giả: Thomas Oppong

Link bài gốc: The 8 Most Important Career Advice No One Tells You

Dịch giả: 

Trần Ngọc Phương Thư - ToMo Learn Something New