Bạn đang trải qua một quãng thời gian nhiều ngày, thậm chí là nhiều tuần trôi qua mà dường như không làm được bất cứ việc gì có ích? Bạn đã mất đi hết động lực phát triển và đang suy nghĩ về việc bỏ việc? Sự tự tin của bạn đang cạn kiệt và bạn cảm thấy mình vô dụng?

Hãy thở đi nào, bởi vì tất cả chúng ta đều đã từng trải qua những ngày như vậy. Hơn nữa, tôi muốn nhắc cho bạn biết rằng sự tăng trưởng cao của thời cuộc luôn đi kèm với những cảm xúc dễ bị tổn thương. Bạn cảm thấy như vậy không nói lên bất cứ điều gì về tính cách hay khả năng của bạn.

Một nghiên cứu của Harvard Business Review đã khảo sát các CEO đứng đầu trong các lĩnh vực và tiết lộ rằng hầu hết họ đều cảm thấy đang mắc phải hội chứng kẻ mạo danh - một hội chứng khiên họ nghi ngờ khả năng và giá trị của mình trong năm qua. [1]

Với suy nghĩ đó, hãy nhớ rằng bạn không đơn độc.

Tuy nhiên, bạn càng ở lâu trong trạng thái cảm thấy bản thân mình vô dụng thì sự minh mẫn và động lực cũng càng ngày càng mất đi. Bởi vì mặc dù trải qua trạng thái như vậy là một điều hết sức bình thường, thì việc chấp nhận ở lại đó lại trở thành một sự lựa chọn.

Trong bài viết này, bạn sẽ học 11 điều cần nhớ và các bước thực tế. Từ đó sẽ giúp bạn đưa ra khía cạnh khác với quyết tâm và rõ ràng hơn, chứ không phải ít hơn. Chúng ta hãy cùng nhau đi sâu vào tìm hiểu.

1. Ham muốn cầu tiến luôn song hành với khả năng dễ bị tổn thương 

Bạn sẽ không đọc bài viết này nếu bạn không phải là người ham muốn phát triển cá nhân và nghề nghiệp của mình. Và chúng ta hãy cũng nhau xác định rõ ở đây - một cuộc sống phát triển cao đòi hỏi phải bản thân phải đối mặt với những cảm xúc lộn xộn. Tại sao?

Vâng, để bắt đầu, đó là do bạn đang rời khỏi vùng an toàn của mình. Bạn đang làm việc cho chính mình. Bạn không còn là người nói mà là người thực sự đang làm việc đó. Điều quan trọng cần nhớ là những gì bạn đang trải qua bây giờ là một phần tự nhiên của sự phát triển.

2. Bạn đang ở chính xác nơi bạn cần đến

Một trong những quan niệm sai lầm lớn nhất trong tâm lý học là bạn nên cảm thấy tồi tệ nếu cảm thấy tồi tệ. Không thể có bất cứ điều gì xa hơn từ sự thật; Những cảm xúc "tiêu cực" cũng lành mạnh như những cảm xúc tích cực. Đó là phản ứng của chúng ta trước những cảm xúc tiêu cực có thể gây hại. Những cảm xúc luôn là một phần lành mạnh và bình thường của cuộc sống.

Todd Kashdan, giáo sư tâm lý học tại Đại học George Mason, người đã viết cuốn sách Mặt trái của mặt tối của bạn đã từng nói:

"Có một định kiến ​​không quá mới mẻ đối với các trạng thái tiêu cực, và hậu quả của việc tránh những trạng thái này là bạn vô tình làm kìm hãm sự phát triển, trưởng thành, phiêu lưu cũng như ý nghĩa và mục đích của cuộc sống."

Điều này có nghĩa là cảm giác bản thân vô giá trị có thể là chất xúc tác để phát triển, không phải là rào cản.

3. Thu nhỏ để bước ra khỏi vùng trũng của bản thân

Thông thường, chúng ta có thể ở trong một vùng trũng tạm thời - nơi mà chúng ta cảm thấy vô giá trị và tự hỏi tất cả để làm gì. Ở nơi này, chúng ta không thể nhìn thấy rõ và . có vẻ là một ý tưởng tuyệt vời.

Tác giả của những cuốn sách bán chạy nhất kiêm chuyên gia tiếp thị Seth Godin gọi đây là “khoảng lún”, và Scott Belsky của Adobe gọi đây là khoảng giữa xáo trộn. Tuy nhiên, chúng tôi chọn đặt tên cho nó, tôi muốn bạn nhớ rằng tăng trưởng không bao giờ là tuyến tính.

Một bước đột phá dẫn đến bình nguyên, dẫn đến đổ vỡ và ngược lại. Có những thăng trầm và những thử thách đến giây cuối cùng mà chúng ta không bao giờ ngờ tới.

Đây là lúc bạn phải thu nhỏ thung lũng hiện tại của mình. Mở rộng tầm nhìn thời gian của bạn và nhận ra bạn đã đi được bao xa trong sáu tháng hoặc ba năm qua. Điều này nhắc nhở bạn rằng bạn đã trưởng thành và nó đã cung cấp một số quan điểm rất cần thiết cho sau này.

4. Cảm giác này là tạm thời

Cảm giác vô giá trị thường đi kèm với một cơn bão cảm xúc có thể khiến chúng ta mất phương hướng, thiếu tự tin và không muốn làm bất cứ điều gì. Nhưng hãy nhớ rằng: cảm xúc cũng giống như thời tiết: rải rác, ngẫu nhiên, không thể đoán trước.

Chắc chắn, thời tiết có thể rất dữ dội - một cơn giông ngẫu nhiên kèm theo gió hú, nhưng ngày hôm sau, mặt trời trở lại và mọi thứ lại yên bình và bình thường.

Cảm xúc của bạn cũng hoạt động theo cách này. Hãy nhớ rằng trạng thái hiện tại của bạn là tạm thời. Trên thực tế, nhà khoa học não bộ Jill Bolte Taylor lập luận rằng bất kỳ cảm xúc nào cũng tồn tại trong thời gian ngắn hơn nhiều so với chúng ta nghĩ. Theo Taylor, quá trình hóa học của cảm xúc chỉ kéo dài 90 giây. [2]

Điều này có nghĩa gì với bạn?

Bạn sẽ cảm thấy tốt hơn. Bạn sẽ cảm thấy mình xứng đáng, có động lực và hào hứng với cuộc sống trở lại. Việc chấp nhận trạng thái này, thay vì phản kháng, dẫn đến cảm giác yên bình.

5. Người thành công nhất thế giới cũng có trải qua cảm giác tương tự

Những hình mẫu, người cố vấn và những người mà bạn trông đợi đã cảm nhận được chính xác cảm giác của bạn lúc này. Có thể dễ dàng đưa người khác lên đỉnh vinh quang do thành tựu của họ. Chắc chắn, họ không bao giờ cảm thấy vô giá trị, điều này có phải không?

Điều này không thể phủ nhận. Tất cả mọi người trên thế giới này - đặc biệt là những người đang phát triển - cảm thấy như vậy. Bất kể cuộn phim nổi bật trên mạng xã hội và nhân vật trực tuyến, họ cũng đều phải vật lộn như bạn.

Một số người thành công nhất trên hành tinh đôi khi cảm thấy mình vô dụng. Một bộ phim tài liệu gần đây, The Weight Of Gold, kể về những câu chuyện của các vận động viên Olympic như Michael Phelps, Bode Miller và những người khác cảm thấy chán nản trong nhiều tháng sau kỳ Thế vận hội. [3]

Hãy nghĩ về điều đó — đây là những người đạt thành tích cao nhất trên sân khấu thế giới, những người có hàng trăm triệu con mắt ngưỡng mộ và kính trọng. Và họ cũng phải vật lộn với cảm giác vô dụng.

6. Cuộc sống luôn vận động không ngừng

Ở trong tình trạng dễ bị tổn thương có thể thay đổi nhận thức của chúng ta để ngăn chặn tất cả những cách không hiệu quả với chúng ta trong cuộc sống. Chúng ta nghĩ về những người đã phản bội lòng tin của chúng ta. Chúng ta nghĩ lại việc bị sa thải sau khi cống hiến thời gian và sức lực cho một tổ chức. Chúng ta phân tích tổng thể một bình luận trên mạng xã hội và ám ảnh về cách các mục tiêu của chúng ta không diễn ra đủ nhanh.

Hãy nhớ rằng bạn thức dậy hôm nay — 50.000 người thì không. Trái tim của bạn vẫn đập theo nhịp điệu của 2.000 gallon mỗi ngày. Bạn có thể có chỗ ở và nước sạch. Đây là một sự thay đổi quan điểm đơn giản cho phép chúng ta hạ thấp giới hạn về lòng biết ơn và ghi nhớ những gì đang vận động xung quanh ta.

7. Tương phản tạo ra phối cảnh

Chúng ta đang sống trong một nền văn hóa đề cao tính tích cực 24/7. Chúng ta phải thể hiện những gì tốt nhất của mình — chúng ta phải tìm thấy 'lớp vỏ bạc' trong mọi hoàn cảnh. Và trong khi đây là những khát vọng lớn lao, chúng không phải là cuộc sống thực.

Tạo ra sự tương phản trong cuộc sống — trải nghiệm về điều gì đó khác biệt. Những khoảnh khắc khó khăn, những cảm xúc bất an và trải qua xung đột trong cuộc sống của chúng ta, tất cả đều dẫn đến một viễn cảnh mới mà nếu không chúng ta sẽ không có quyền tiếp cận.

Với "sự tương phản", chúng ta đặt ra những câu hỏi hay hơn. Chúng ta tìm kiếm câu trả lời tốt hơn. Chúng ta yêu cầu giúp đỡ, tạo ra một kết nối sâu sắc hơn. Chúng ta trở nên đồng cảm với cuộc đấu tranh của người khác. Chúng ta thậm chí có thể có ý tưởng về một sự thay đổi trong cuộc sống của chúng ta mà chỉ có thể được tiếp cận trong trường hợp ngược lại.

Với điều đó đã nói, hãy tiếp tục tò mò. Khi chúng ta tò mò về cảm xúc của mình và những gì chúng ta đang trải qua, chúng ta hãy từ bi thay vì phán xét. Chúng ta hãy cởi mở với những hiểu biết mới thay vì tự dán nhãn cho mình. Tất cả những điều này dẫn đến việc chữa lành tổn thương mà ta đang phải chịu đựng.

8. Tìm hiểu sự thật về bạn

Nhiều năm trước, tôi bắt đầu lưu giữ một tập tin kỹ thuật số mà ai đó đã khuyên tôi gọi là “sự thật về bạn”. Đó là một tài liệu đơn giản, nơi tôi lưu giữ ảnh chụp màn hình, email, bình luận về những lời khen ngợi và lời nhắc nhở từ những người tôi kính trọng.

Tất cả chúng ta đều có một thư mục trong tâm trí, nơi chúng ta có thể nhớ sự thật về bản thân — những nơi chúng ta đã xuất hiện và theo dõi. Những thành tích mà người khác phải ngạc nhiên. Sự nhất quán mà chúng ta cho rằng khi từ bỏ là dễ dàng hơn. Bạn có thể không có sẵn thư mục này, tuy nhiên, tôi thực sự khuyên bạn nên bắt đầu xây dựng nó.

Nhưng ngay cả khi không có nó, hãy nhắc nhở bản thân về sự thật. Để làm như vậy, bạn sẽ phải vượt qua hoàn cảnh và trạng thái cảm xúc hiện tại của mình và tìm hiểu sâu hơn.

9. Đây là lý do tại sao bạn làm việc

Nếu bạn đang đọc bài viết này, bạn quan tâm đến việc tối đa hóa tiềm năng của mình và sống một cuộc sống hiệu quả, viên mãn. Điều này có nghĩa là bạn có một bộ công cụ để sử dụng — các phương pháp, thói quen và hành động được thiết kế chính xác cho những gì bạn đang trải qua ngay bây giờ.

Hãy nhớ rằng những thời điểm khó khăn là thời điểm tốt nhất để sử dụng những công cụ này, cho dù là thiền định, thời gian hòa mình vào thiên nhiên, viết nhật ký hay đi dạo một quãng đường dài — đừng quên sức mạnh của những công cụ này.

Bạn hãy nhận ra rằng hầu hết mọi người không làm công việc này. Họ muốn dành thời gian, năng lượng và sự chú ý của mình cho việc phân tâm hoặc giải trí. Nhưng bạn ở đây, và đây là lúc “công việc” thực sự được đền đáp.

10. Cảm xúc nhanh nhẹn là một siêu năng lực

Bởi vì những cảm xúc tiêu cực không mang lại cảm giác tốt - như cảm giác vô giá trị và mất mát - nên rất dễ khiến bạn phân tâm và tránh né chúng. Thật dễ dàng để xem Netflix, dành hàng giờ trên mạng xã hội hoặc thậm chí là ăn và uống theo cách chúng ta muốn để giải quyết vấn đề.

Nhà tâm lý học Harvard Susan David nói về sự cần thiết của cảm xúc nhanh nhẹn, đó là một kỹ năng có thể được đào tạo, được định nghĩa là:

“Khả năng của một cá nhân để trải nghiệm những suy nghĩ, cảm xúc và sự kiện của họ theo cách không khiến họ đi theo hướng tiêu cực mà thay vào đó khuyến khích họ bộc lộ những điều tốt nhất của bản thân.” [4]

Hãy coi những gì bạn đang cảm thấy như một cơ hội để thực hành kỹ năng này.

11. Hít thở, chơi đùa, thắp sáng và giúp đỡ người khác

Khi bị ràng buộc về mặt cảm xúc, bạn cũng có xu hướng căng thẳng về thể chất. Ngôn ngữ cơ thể có xu hướng ít cởi mở hơn, vai chúi về phía trước. Bạn dễ thu mình lại và rơi vào phản ứng chiến-hay-chạy.

Chúng ta thường quên rằng chúng ta sở hữu công cụ số một để giải phóng sự choáng ngợp và trở lại trọng tâm — hơi thở của chúng ta. Bằng cách tham gia vào thực hành hít thở sâu hoặc áp dụng phương pháp hít thở hộp (box breathing) — bạn có thể tạo ra một trạng thái minh mẫn và bình an.

Một công cụ khác khi bạn cảm thấy mình vô dụng là giúp đỡ người khác. Nghe có vẻ điên rồ, phải không? Lẽ ra chúng ta phải tập trung vào chính mình, phải khắc phục sự cố và làm ngay lập tức chứ?

Thật kỳ lạ, bằng cách lấy đi sự tập trung của bản thân, chúng ta tìm thấy sự chữa lành. Nó không cần phải là điều gì to tát — nhưng khuyến khích một người bạn cũ, một hành động tử tế ngẫu nhiên hoặc bỏ đồ ăn nhẹ cho một người vô gia cư trên phố sẽ mang lại cho bạn rất nhiều lợi ích.

Tất cả những điều này có thể tạo ra cái mà các nhà tâm lý học gọi là “cho đi là hạnh phúc” và thay đổi quan điểm của bạn. [5]

Điều gì sẽ xảy ra nếu cảm thấy vô ích dẫn đến chu kỳ tăng trưởng tiếp theo của bạn?

Không có gì sai với cảm xúc của bạn. Đánh giá cảm xúc của chúng ta cũng giống như chạy vào cơn bão với sự tức giận và yêu cầu mặt trời xuất hiện - hay nói một cách khác, nó chỉ là một sự thừa thãi.

Thay vào đó, hãy sử dụng thời gian này một cách khôn ngoan. Luôn có một ánh sáng ở cuối đường hầm, ngay cả khi nó không gần để chạm đến. Tuy nhiên, nó dễ dàng hơn nhiều so với bạn nghĩ. Sử dụng những lời ghi chú và cách thực tế để thay đổi quan điểm để tạo ra một số phương án khi cần thiết.

Hãy tử tế với chính mình. Giảm thiểu các hành động tự phê phán bản thân. Kéo mình ra khỏi sự tiêu cực và hỗn loạn của thế giới và thực hiện từng bước đi một cách chậm rãi và đúng hướng. Mỗi khi bạn bước đi, hãy ghi nhớ khoảnh khắc kỷ niệm của những sự tiến bộ và luôn ghi nhớ là bạn xứng đáng với những điều đó. Khi thời gian trôi qua, bạn sẽ thức dậy và trở lại trong trạng thái hạnh phúc. Đến lúc đó, có thể bạn sẽ tự hỏi bản thân điều gì đã khiến bạn mất nhiều thời gian để vượt qua cảm giác này và được trang bị một cách nhìn mới và đồng cảm với những gì sắp xảy ra.

Tài liệu tham khảo

----------------

Tác giả: Nguyễn Trung An

Link bài gốc: 11 Things to Remember When You’re Feeling Worthless

Dịch giả: Nguyễn Trung An - ToMo - Learn Something New