Underground Việt những năm gần đây hoàn toàn có thể xem là cú chuyển mình ngoạn mục nhất khi có hàng loạt thành công được gặt hái. Underground bước chân ra địa hạt chuyên nghiệp hơn, những “đường biên” của Rap Việt được mở rộng bởi chính công sức của những kẻ chọn đứng trong “bóng tối”.
Trải qua khoảng thời gian dài từ du nhập, hình thành, Rap Việt phát triển và hưng vượng đến khó tin ở thời điểm hiện tại là một bề dài công sức của 5 thế hệ Underground (thế hệ F1-F5). Nếu nói các rapper dũng cảm bước ra ánh sáng là người khám phá giới hạn mới cho cộng đồng, thì chính những kẻ ở lại đã làm tròn trách nhiệm dung dưỡng và giúp Rap Việt tỏa sáng từ chính bản ngã của mình.
Giờ đây, không có sân chơi Vpop nào không có mặt Underground; dòng nhạc Rap khó nghe khiến nhiều người “đinh tai nhức óc” giờ đây bỗng trở nên đẳng cấp và thịnh hành một cách lạ kỳ. Chính sự góp công của các rapper – người chọn cách bước ra ánh sáng để tìm những điều mới mẻ đã đưa Rap Việt tiệm cận với đại chúng, thu hẹp “đường biên” giữa Underground và Mainstream lại rất nhiều. Thế nhưng nếu tinh tường nhìn lại, những kẻ chấp nhận đứng trong bóng tối cùng Underground cũng đã mang hào quang về cho cộng đồng rap Việt “tỏa sáng” một cách nghiêm túc, chỉn chu nhất.
Khác với các quốc gia châu Á lận cận, Hiphop và Rap tại Việt Nam được tác động và phát triển trực tiếp từ Bắc Mỹ thông qua thế hệ thanh niên lớn lên hoặc du học tại Mỹ, Canada, Úc,… Ngay từ những ngày đầu sơ khai, nhiều người Việt đã rap bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh trong một nhóm mang tên Vietrapper. Tuy nhiên, vì phần lớn những thành viên này sống ở nước ngoài nên đa phần các bài rap của họ có nội dung gai góc, giang hồ, thô tục.
Đó chính là lý do khiến nhiều người Việt Nam có một cái nhìn rất xấu về thể loại nhạc này bởi sự trần trụi và nổi loạn đến mức khó có thể ngấm ngay được từ lần nghe đầu tiên. Nói một cách khác, đối với họ, rap giống như sự nổi loạn bồng bột của một đám “hippy”, những “đứa trẻ mới lớn mặc quần thụng áo phông” suốt ngày cứ “chửi” nhau sang sảng. Mặc dù vậy, những người trẻ tuổi ở Việt Nam với niềm đam mê vẫn cảm thấy thích thể loại nhạc này. Điển hình tại Hà Nội, một nhóm những thanh niên đam mê Hiphop và rap đã chung tay thành lập một sân chơi mang tên DaRapClub – đây cũng là nơi mà những tên tuổi đầu tiên của làng Hiphop, và rap nói riêng, được hình thành.
Underground bắt đầu phát triển nhưng vẫn không được coi là nghệ thuật bởi sự khác biệt lớn về văn hóa và cách thưởng thức âm nhạc so với đa số thị hiếu còn lại. Tuy nhiên, vẫn có những rapper thế hệ F1 (từ 1997 – 2007) đã thành công như: Khanh Nhỏ, Thái Việt G, Babie Red, Eddy Việt, Cá Chép, Xương Khùng, Zolek, Nam Kha, Lil Knight ( LK ), One Large, Nam CT, D Cash, Young Uno, VTA ( nữ ), DSK, Rap Soul, Halen, Long Le, Sogin, Lil BK,… Sau này việc phát triển của mạng Internet và dịch vụ thu âm giá rẻ hoặc tự thu Rap Việt đã xuất hiện hàng loạt những "rapper" mới mà con số này hiện nay không thể kiểm soát nổi. Điều này vừa được xem là thành công cũng vừa là thất bại, bởi đó là thành quả của sự truyển đam mê cho giới trẻ Việt Nam tới Hiphop của những Rapper thế hệ đầu. Thế nhưng vẫn không thể phủ nhận rằng ngay trong chính địa hạt của mình, Gen 1 của “thế giới ngầm” đã đặt những viên gạch đầu tiên đầy chắc chắn cho nền móng phát triển của Rap Việt. Họ chọn đi ngược với số đông và mặc mọi điều tiếng bởi nhìn thấy được sự phồn thịnh của Underground trong tương lai.
Sau thời gian dài gắn bó với những điệu flow trên nền beat đơn giản, chất lượng khiêm tốn; những rapper bắt đầu cựa mình và bước ra ánh sáng. Họ cất lại cái tôi, vượt qua rào cản ranh giới giữa Underground và Mainstream để lột xác mình. Từng bước đưa nhạc Rap đến với đại chúng, biến tấu ca từ, đầu tư MV; nghệ sĩ Underground trong thời gian ngắn đã thay đổi toàn bộ cục diện Vpop và thị hiếu nghe nhạc của công chúng. Hàng loạt những cái bắt tay đình đám giữa nghệ sĩ Underground và Mainstream giúp cho nhạc Rap trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của nhạc Việt.
Chưa bao giờ nhạc Rap và nghệ sĩ Underground Việt Nam lại được chú ý và có giá trị như bây giờ, giá trị không nằm ở chỗ họ bước qua “ranh giới” như thế nào, thay đổi góc nhìn của đại chúng về Rap ra sao mà nằm ở chỗ họ gìn giữ Rap Việt như một thứ không được phép mất đi. Nếu như người bước ra “ánh sáng” là nhân tố xung phong tìm kiếm những điều mới, thì kẻ ở trong “bóng tối” lại là người giữ lửa và làm đúng bản ngã vốn có của Hiphop.
Đừng gọi những kẻ đứng bên kia lằn ranh của Underground là thụt lùi, thiển cận; thực chất cái tôi của họ không hề lớn để phải ở lì trong “bóng tối” suốt ngần ấy năm. Chỉ là họ im lặng quan sát, thay đổi Underground theo cách riêng mà một Rapper cần phải làm. Quy nạp những điều mới là tốt nhưng không phải là luôn luôn; đôi khi chỉ cần thay đổi về sự văn minh, tinh tế trong chính bản ngã của Hiphop/Rap là đã đủ để nhận thấy được sự trưởng thành và tầm vóc của cộng đồng Underground theo thời gian.
LK, Suboi, Binz, DaLAB, Blacka, Rhymastic,… là những gương mặt minh chứng cho câu nói: “Rapper không phải là cái bóng bám đuôi nghệ sĩ Mainstream”. Họ có những thành tựu của riêng mình, những album, những đĩa đơn, những ca khúc “đắt xắt ra miếng” và thậm chí vượt mặt nhạc thị trường, thống lĩnh nhiều bảng xếp hạng nhạc số trong nước và quốc tế. Suboi với album “RUN” và “Walk” là thuyết phục hoàn toàn hội đồng phê bình âm nhạc Việt Nam, MV “N-sao?” của cô nàng lọt vào danh sách 100 ca khúc hay nhất năm 2018 của làng nhạc thế giới, cô nàng cũng lọt top người trẻ châu Á thành công dưới 30 tuổi. Binz giờ đây là một trong những nghệ sĩ “đắt show" nhất nhì showbiz Việt. Với loạt ca khúc đình đám “made by Binz" luôn đạt từ vài triệu tới chục triệu views.
Gần đây nhất, Binz còn được chọn trở thành gương mặt đại diện của thương hiệu bia Beck's Ice - một tinh túy chuẩn mực bia Đức, đột phá và bán chạy nhất thế giới có thành phần 100% lúa mạch và công nghệ tinh lọc dưới nhiệt độ đóng băng hiện đại. Với vẻ ngoài điển trai, “look cool" trong mọi trạng thái, Binz đã chứng minh cho mọi người thấy nguồn năng lượng dồi dào đến từ “thế giới ngầm".
LK, Young Uno là “cây đa, cây đề” của làng rap Việt khi để lại cho Vpop hàng loạt những bản hit bất diệt được công chúng thuộc nằm lòng suốt 2 thập kỉ qua như: “Im lặng”, “Tuyết yêu thương”, “Cơn mưa qua”,… Rhymastic chẳng cần bắt tay với nghệ sĩ Mainstream cũng có thể đứng top loạt bảng xếp hạng âm nhạc trực tuyến, chinh phục tai nghe đại chúng với “Nến và hoa”, “Yêu 5”, “Trên lầu cao”,… MC ILL cũng là một gương mặt góp phần làm rạng danh “đế chế” Underground Việt khi được mệnh danh là “bác học làng Rap” – cha đẻ của cộng đồng RVP (Rap Việt Punchline) và giải đấu battle không beat “Dissneeland”. Hay Blacka – thần đồng “10 năm có 1” đã làm rạng danh làng Rap, anh đã là thần tượng của nhiều người đam mê thể loại Freestyle khi chỉ mới 23 tuổi.
Trong số đó, Binz và DaLAB lại là những cái tên bị công chúng gán ghép cho hai chữ “mất chất” khi đang cố gắng đưa Underground được đón nhận một cách chân chính và văn minh. Binz trước khi được biết đến với những bài rap love triệu view cùng danh xưng “nhà thơ” của Underground Việt, anh chàng đã có hơn 10 năm kinh nghiệm về rap cũng như là một thành viên lâu năm trong cộng đồng GVR - một trong những tổ chức rap lâu đời nhất của giới Underground. Vẫn đều đặn ra mắt những sản phẩm tầm cỡ quốc tế của riêng mình chứ không mải mê làm “cộng sự” cho nghệ sĩ Mainstream.
“Chúng mình không hát, không rap những thứ mà chúng mình thấy không phù hợp!” – lời khẳng định cho cái chất “vốn có khó dời” của Underground mà DaLAB từng đáp trả với định kiến âm nhạc của mình bị mất chất và không còn “tăm tối” nữa. Theo thời gian mọi thứ đều sẽ chuyển mình, nhưng điều đó không có nghĩa là thay đổi mà là sự trưởng thành. Cách những rapper đang làm không phải biến Underground từ “tăm tối” trở thành một dòng nhạc “sáng sủa, thanh khiết” như Mainstream, mà là sự tinh tế và văn minh riêng mà cộng đồng Underground cần phải có.
“Những bạn nào đã trải qua sự trưởng thành cùng Da LAB thì các bạn cũng sẽ hiểu, những bạn nào cảm thấy chưa thích lắm thì có thể nghe ca khúc của những nhóm nhạc nào đó khác. Chúng mình cũng thế. Bản thân mình là người hâm mộ Linkin Park cũng rất nhiều năm, trải qua thời gian âm nhạc của họ cũng thay đổi. Mình thích thời nào mình sẽ nghe thời đó và mình hoàn toàn tôn trọng cái tôi của người nghệ sĩ. Con người qua bao năm cũng sẽ thay đổi nên chuyện âm nhạc cũng sẽ thay đổi theo là một điều bình thường.” – DaLAB chia sẻ.
Từ bao giờ, rapper không còn là những kẻ thô lỗ “choảng” nhau trên sàn bằng ngôn từ trần trụi mà đã đường hoàng trở thành người nghệ sĩ cất trong túi đầy những mỹ từ tinh tế. Những giải đấu Rap Battle không phải là những cuộc ẩu đả, công kích đến “sức đầu mẻ trán” nữa mà giờ đây đã trở thành những “thánh đường” của Lyrics, No Beat và Freestyle. Các strivers đã đứng trên sàn với tâm thế đúng nghĩa của một chiến binh, “choảng” nhau đầy máu lửa nhưng vẫn đầy văn minh qua những cái ôm thắm thiết sau mỗi trận đấu.
Đây là lần đầu tiên đại nhạc hội lớn nhất từ trước đến nay dành riêng cho giới underground được tổ chức quy mô, chuyên nghiệp, hoành tráng bởi cái “bắt tay" đến từ Kenh14.vn và thương hiệu bia được lòng giới trẻ nhất hiện nay Beck's Ice.
Với sự đầu tư hoành tráng, Kenh14 và Beck's Ice đã mang đến một sân chơi văn mình, chuyên nghiệp, là bệ phóng cho tinh thần Striver vùng dậy mạnh mẽ, thể hiện cái tôi của mình.
Không còn là những điệu flow, câu từ mang nhiều định kiến là "vô nghĩa", những gán ghép sai lệch về Underground; giờ đây cộng đồng Rap Việt hoàn toàn có thể tự hào và ngưỡng vọng về những tương lai tươi sáng phía trước.
Nhìn những “chiến binh" kiêu hãnh trên sàn đấu nắp chai bia đầy kiêu hãnh, hay sân khấu chiếc chìa khóa đỏ đầy tự do sáng tạo, có thể thấy rõ tinh thần striver toát ra từ chính con người họ mạnh mẽ đến nhường nào. 
Đây có thể là lần đầu tiên, Underground có thể hoan hỉ và tự hào đến như thế bởi sau hơn 20 năm (1997 - 2019), đã đến lúc Rap Việt xưng vương và khẳng định vị thế của mình trên đấu trường nhạc Việt. Giờ đây đã đến lúc cộng đồng Underground Việt có thể đường hoàng tự hào khi Beck'Stage - Unexpected Rap Fest không chỉ đơn thuần là những "võ đài" của các strivers mà còn là nơi gói ghém đủ đầy những thăng hoa của Rap Việt trong suốt 22 năm qua. Được lập nên, tổ chức và tham gia bởi những kẻ đứng “trong bóng tối”. Nhưng dẫu có ở trong màn đêm của thế giới ngầm, cộng đồng Underground Việt Nam đã văn minh và đẳng cấp hơn rất nhiều so với những ngày đầu sơ khai.
Rõ ràng, chính những kẻ đứng trong bóng tối cũng là người đã mang về hào quang cho Underground!