Được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1947, Zika là loại virus đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai bởi nó có thể dẫn đến những tổn thương não nặng nề cho đứa bé nằm trong bụng. Tuy nhiên, lợi dụng những đặc tính chỉ có thể tìm thấy ở dạng virus này, các nhà khoa học đã biến chúng thành vũ khí để tấn công các khối u não ở người.
Zika được biết đến với khả năng gây ra chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh, kèm theo đó là các vấn đề về thần kinh và tỷ lệ sẩy thai cũng cao hơn. Sở dĩ có thể làm được điều này là bởi Zika có thể thâm nhập vào máu sau đó tiến đến não, nơi chúng lây lan đồng thời tiêu diệt các tế bào gốc, từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc phát triển não bộ. Mặc dù vậy, việc lây nhiễm diễn ra ở tế bào gốc lại có thể hữu ích trong quá trình phát triển các biện pháp chống lại những căn bệnh ung thư não gây tử vong, thường xuất phát từ các tế bào gốc bị đột biến.
Jeremy Rich đến từ Đại học California, San Diego (Mỹ) và các cộng sự của mình đã thử nghiệm phương pháp dùng virus Zika để điều trị một căn bệnh gọi là u nguyên bào thần kinh đệm ác tính (Glioblastoma), dạng ung thư não phổ biến nhất. Glioblastoma được xem là một trong những loại ung thư khó điều trị nhất bởi ngay khi được chạy chữa bằng các liệu pháp khác nhau cũng như giải phẫu, người bị bệnh thường không thể sống sót quá 1 năm kể từ khi được chẩn đoán mắc bệnh. Các nhà nghiên cứu phát hiện khi họ lấy các mẫu u ác tính ở người bệnh đặt vào một chiếc đĩa có chứa virus Zika bên trong, chúng sẽ phá vỡ các tế bào ung thư. Những tế bào này không thể bị tiêu diệt bởi các phương pháp điều trị thông thường.
Khi nhóm chuyên gia gia tiến hành thử nghiệm virus ở những tế bào não bình thường lấy từ người lớn không mắc bệnh ung thư, họ nhận thấy Zika dường như không bị lây nhiễm vào các mô, phần nào lý giải vì sao virus Zika hiếm khi gây ra vấn đề ở người lớn. Kế đó, nhóm các nhà khoa học đã thử nghiệm phản ứng của virus với các khối u não được cấy ghép trên cơ thể chuột. Thông thường, những con chuột sau khi cấy ghép sẽ chết trong vòng 1 tháng, nhưng khi được tiêm virus Zika, chúng sống lâu hơn. Thí nghiệm cho thấy có 4/9 cá thể chuột vẫn còn sống sau 2 tháng. Rich cho biết liệu điều tương tự có đúng với con người hay không vẫn còn là một câu hỏi bởi tác động của căn bệnh đối với chuột và người không giống nhau.
Hiện các nhà nghiên cứu chưa có kế hoạch thử nghiệm liệu pháp điều trị bằng Zika trên cơ thể người bởi họ lo ngại virus có thể lây lan cho những phụ nữ mang thai. Thay vào đó, họ đang tìm cách để biến đổi gen loại virus này, giúp chúng trở nên an toàn hơn nhưng vẫn duy trì khả năng tiêu diệt các tế bào ung thư não. Tuy nhiên, Harry Bulstrode tại Đại học Cambridge, người đứng đầu một nhóm nghiên cứu cũng đang có cách tiếp cận tương tự trong việc điều trị ung thư não, cho rằng nhóm của Rich đã quá thận trọng.
Hầu hết những người bị u nguyên bào thần kinh đệm ác tính đều trên 50 tuổi, do đó, nguy cơ lây bệnh cho phụ nữ mang thai qua đường tình dục là rất thấp, theo ông. Bulstrode cho biết mặc dù virus Zika sẽ không kéo dài tuổi thọ của người mắc bệnh ung thư não nhưng nó sẽ mang lại những bước tiến đáng kể trong việc điều trị căn bệnh này.
tinhte.vn