Tham khảo
Good Habits Make You Feel Like You're Gonna Die
Carrot sticks can make you as happy as donuts in 45 days.
Published on May 31, 2012 by Loretta Graziano Breuning, Ph.D. in Your Neurochemical Self
Nếu bạn có 1 thói quen xấu, đó là vì bộ não của bạn nghĩ rằng nó tốt cho sự sinh tồn. Ví dụ, nếu bạn ăn 1 cái bánh rán khi bạn đang khó chịu, đó là vì bộ não của bạn đã trải nghiệm khả năng chuyển từ 1 cảm xúc xấu thành 1 cảm xúc tốt của bánh rán. Những cảm xúc tiêu cực ngang với những mối đe dọa sinh tồn đối với bộ não loài động vật có vú của bạn. Bất kì điều gì xua đuổi 1 cảm xúc tiêu cực, thúc đẩy sự sinh tồn từ quan điểm của bộ não động vật có vú của bạn. Nếu bạn cảm thấy bị phớt lờ vào 1 ngày nọ và ăn bánh rán chấm dứt cảm xúc đó trong giây lát, thì kinh nghiệm đó xây dựng nên 1 mối kết nối trong bộ não của bạn. Cảm giác bị phớt lờ là 1 mối đe dọa đến sự tồn tại trong tự nhiên vì những động vật có vú bị cô lập sẽ sớm bị thú săn mồi ăn thịt. Cái bánh rán cứu bạn khỏi hàm răng của 1 con sư tử. Kháng cự ăn bánh rán để lại cho bộ não của bạn cảm giác giống như bạn đang trong mối nguy hiểm khẩn cấp. Nó hét lên “Hãy làm 1 cái gì đó.” Tín hiệu này rất khó để có thể hiểu được bởi những người thường đầu hàng và ăn bánh rán.
Để thay thế 1 thói quen xấu bằng 1 thói quen tốt, bạn cần hiểu những gì bạn đang yêu cầu bộ não bạn làm.
Điện trong não bạn chảy theo cách dòng nước chảy qua những cái ống nước, tìm kiếm con đường dễ nhất. Nếu bạn đã xây dựng 1 con đường mòn lớn trong não của bạn thì dòng điện sẽ đi theo con đường đó. Nếu bạn đã phát hiện thấy 1 điều gì đó làm bạn cảm thấy tốt, nó sẽ bật sáng khi bạn cảm thấy bị đe dọa. Để làm 1 điều gì đó khác đi, bạn phải xây dựng 1 con đường mòn thần kinh mới trước tiên. Điều đó là khó khăn vì con đường cũ đã có sẵn ở đó khi bạn cảm thấy tồi tệ.
Giả sử bạn quyết định nhai 1 củ cà rốt mỗi lần bạn cảm thấy bị phớt lờ. “Điều đó thật buồn cười”, bạn có thể nghĩ vậy. 1 củ cà rốt không làm bạn cảm thấy tốt. Điều đó đúng. Những cái bánh rán cảm thấy tốt vì chất béo và đường thúc đẩy sự sinh tồn trong tự nhiên. Chúng kích hoạt những hóa chất hạnh phúc, lát những con đường mòn thần kinh. Sẽ khó khăn hơn để xây dựng 1 con đường cà rốt mà không có những hóa chất hạnh phúc thơm ngon. Nhưng sự lặp đi lặp lại có thể xây dựng được những con đường mòn thần kinh. Nếu bạn ăn 1 củ cà rốt bất cứ khi nào bạn cảm thấy tồi tệ, thì 1 con đường mòn thần kinh mới sẽ phát triển.
Nếu bạn lặp lại điều này trong 45 ngày, con đường mòn mới sẽ đủ lớn để chuyển những cảm xúc bị đe dọa của bạn mà không cần 1 cái bánh rán. Bây giờ, những củ cà rốt sẽ làm bạn cảm thấy thoải mái như những cái bánh rán.
Hầu hết mọi người không làm điều này. Ai lại muốn ăn 1 củ cà rốt khi họ đang cảm thấy khó chịu? Ai mà biết được khi nào họ cảm thấy khó chịu? Bộ não động vật có vú của bạn quá giỏi trong việc thúc đẩy sự sinh tồn đến nỗi nó bật sáng ý tưởng ăn 1 cái bánh rán thậm chí trước khi bạn nhận thấy những cảm xúc bị đe dọa của bạn. Không ai muốn trở nên ý thức về những cảm xúc khó chịu của họ khi họ có thể ý thức về 1 cái bánh rán. Nhưng những thói quen có những tác dụng phụ, và khi bạn muốn thoát khỏi những tác dụng phụ đó, bạn phải xây dựng 1 thói quen mới. Sau đây là 2 câu chuyện thành công.
Joe bị 1 điểm kém trong bài kiểm tra lịch sử, và sau đó đi tiệc tùng. Cảm xúc khó chịu của cậu í đột ngột được chuyển thành 1 cảm xúc tốt. Đối với bộ não động vật có vú, tiệc tùng giải tỏa mối đe dọa của sự thất bại trong học tập. Joe trải nghiệm sự chấp nhận xã hội tại bữa tiệc, và những hóa chất hạnh phúc dâng trào lát 1 con đường mòn thần kinh. Bộ não của cậu í học được cách đó để loại bỏ mối đe dọa. Mỗi lần Joe cảm thấy khó chịu về trường học, cậu í đi tiệc tùng, và con đường mòn phát triển. Tất nhiên, cậu í biết ở 1 phần khác của bộ não rằng cậu cần xây dựng những kĩ năng học tập của mình. Nhưng mỗi lần cậu đến thư viện thay vì đi tiệc tùng, cậu cảm thấy giống như thể cậu sắp bị 1 con sư tử ăn thịt. Cậu í không hiểu cảm giác này, nhưng cậu biết rằng 1 bữa tiệc sẽ làm cho cảm giác đó biến đi. Joe phứt lờ việc học của cậu trong nhiều năm. Cuối cùng, cậu có 1 cô bạn gái đang học. Cô í từ chối dự tiệc với cậu để học. Mối quan hệ không kéo dài, nhưng Joe có 1 cơ hội để nhận ra rằng học tập làm cậu í cảm thấy tốt hơn là khó chịu. Cậu biết có 1 cách khác để cảm nhận về học tập. Cậu dành thời gian ở cạnh những người bạn học khác, và cuối cùng nó đủ an toàn để thử. Lúc đầu, cậu cảm thấy thật kinh khủng khi ngồi 1 mình với 1 cuốn sách không thể hiểu được và không có gì để trông mong ngoại trừ 1 bài thi có lẽ sẽ thi trượt. Nhưng 1 cách mới để nhìn về nó phát triển trong não cậu trong 45 ngày. Học tập cuối cùng cảm thấy an toàn hơn so với tiệc tùng. Cậu í không ý thức được cách này, nhưng dòng điện trong não cậu đi theo 1 hành vi mới vì cậu đã lát 1 con đường mới cho nó.Con đường mới phát triển vì cậu đã sẵn sàng sống với cảm xúc khó chịu trong 44 ngày đầu.
Jane có 1 cuộc hẹn lớn do đó cô đi mua 1 cái váy mới. Cô đã lo lắng về cuộc hẹn, nhưng nỗi lo biến mất khi cô đang đi mua sắm váy. Sau cuộc hẹn lớn, sự bồn chồn, lo lắng quay trở lại. Liệu anh í sẽ...anh í có thể...Bộ não của Jane đang tìm kiếm sự tin tưởng xã hội vì nó thúc đẩy sự sinh tồn trong tự nhiên. Sự liên minh xã hội bảo vệ 1 động vật có vú khỏi những con thú săn mồi, và không có sự liên minh xã hội, bộ não động vật có vú cảm thấy bị đe dọa. Jane có thể chấm dứt cảm giác bị đe dọa bằng cách tưởng tượng cuộc hẹn lớn khác, và mua sắm cái váy mới giúp cô làm điều đó. 1 con đường mòn thần kinh lớn phát triển giữa hành động mua sắm và cảm xúc an toàn của Jane sớm tích lũy thành 1 món nợ lớn.
Điều đó làm cô lo lắng, làm tăng thôi thúc đi mua sắm. Mọi việc trở nên tồi tệ hơn trong 1 thời gian dài. Đến 1 ngày, Jane không thể đi mua sắm vì xe cô bị hỏng và cô không có tiền sửa xe. Cô ở nhà và cảm thấy thật kinh khủng. Ngày tiếp theo cô nhờ 1 người bạn chở cô đến siêu thị, và người bạn từ chối. Điều đó cảm thấy tồi tệ hơn nữa. Ngày sau đó, Jane phát ốm đến mức không thể đi xe bus đến siêu thị. 1 tuần trôi qua không mua sắm, Jane cảm thấy như thể cô sắp chết đến nơi, nhưng cô không chết. Bộ não của cô học được rằng nó có thể tồn tại với cảm giác bị đe dọa mà không phải đi mua sắm. Khi sức khỏe cô phục hồi, cô muốn đi siêu thi, nhưng cô quyết định thử chờ thêm 1 ngày. Ngày tiếp theo cô thức dậy với khao khát đi mua sắm, nhưng cô cũng tự hỏi liệu cô có thể chờ thêm 1 ngày nữa. Và đã 45 ngày trôi qua. Bộ não của Jane không còn nghĩ rằng cô phải bảo vệ bản thân khỏi những con thú săn mồi vì cô đã xây dựng được con đường mòn thần kinh mới. Bây giờ cô có thể nghĩ về rất nhiều điều khác để làm và cô không còn muốn phí thời gian ở siêu thị.
Bạn có thể xây dựng con đường mòn thần kinh mới trong 45 ngày. Tất cả những gì nó cần là sự sẵn sàng chịu đựng cảm xúc như thể bạn sắp bị sư tử ăn thịt của bạn trong 44 ngày. Bạn sẽ làm chứ?
Nguồn: PsychologyToday