Để “trả nợ” cho các bạn sinh viên trong một cuộc giao lưu gần đây những thắc mắc về việc phỏng vấn và chuẩn bị cho cuộc phòng vấn, và BB nghĩ cũng là vấn đề chung của nhiều người kể cả những người đã đi làm. Giữa một rừng ứng viên và profile gởi về, nhà tuyển dụng phải lựa chọn cân nhắc rất nhiều người cho chỉ một vị trí công việc, không có gì đảm bảo bạn sẽ là người được chọn cho dù bạn rất tự tin vào khả năng cũng như kinh nghiệm của mình.
BB có 1 vài chia sẻ dựa trên kinh nghiệm của mình và các đồng nghiệp, hy vọng nó hữu ích cho các bạn.
Để tránh nói đi nói lại một vấn đề, mời các bạn vào đọc trước bài Kỹ năng nộp hồ sơ tìm việc – tưởng dễ mà không dễ BB đã từng viết trong đó có hướng dẫn cách chuẩn bị Profile, nên và không nên khi đi phỏng vấn.
Ở bài viết này, BB sẽ lưu ý thêm 1 số điểm để chuẩn bị cho 1 buổi phỏng vấn thành công:
1. 1. Những gì cần đem theo
o Profile hay CV: Có thể nhà tuyển dụng đã in sẵn profile của ứng viên và cầm trên tay trước khi gặp bạn. Nhưng bạn cũng nên in một bản của riêng mình, họ sẽ đánh giá cao sự chu đáo của bạn. Hay trong những trường hợp đột xuất, mà việc này thực tế không thiếu, như ông giám đốc chuẩn bị lên máy bay, bà trưởng phòng người nước ngoài phải hẹn bạn ở một bữa ăn trưa nào đó cho tiện lịch công tác dày đặc của họ… thì bạn có thể cung cấp ngay CV của bạn cho họ. Lưu ý là CV bạn nên modify một chút cho phù hợp mỗi công ty, ví dụ công ty đang có nhu cầu tuyển một nhân viên PR mà CV của bạn đề cập quá nhiều đến những kinh nghiệm về sales thì cũng không hợp lý, nên tập trung vào những dữ liệu phù hợp hơn ví dụ bạn đã từng là cộng tác viên của báo nào đó, bạn đã từng quản lý website/fan page cho công ty cũ.
o Hình ảnh, thông tin về những gì bạn đã làm: Bạn đã từng tổ chức sự kiện? Hãy chuẩn bị những hình ảnh, tài liệu về sự kiện bạn đã làm như thiệp mời, checklist công việc, hình sự kiện… Bạn đã từng chuẩn bị brochure cho công ty? Hãy mang những brochure đó đến chỗ phỏng vấn. Bạn được sếp/khách hàng khen? Hãy in email đó ra. Năm rồi bạn được thưởng? Hãy in quyết định thưởng ra. Bạn vừa mới được tăng lương/tăng chức? Hãy đem theo Offer letter về việc đó. Bạn chưa có kinh nghiệm gì cả? Không sao, bảng điểm (nếu không quá tệ), phiếu học bổng, huy chương vàng chạy điền kinh cấp quận, hình ảnh làm PG cho một chương trình chạy xe đạp roadshow hay kế hoạch tổ chức hội thảo cho CLB cấp trường cũng chứng tỏ được điểm ấn tượng của bạn. Quan điểm của BB là cái gì cũng cần rõ ràng, thực tế, sinh động, nếu bạn vẫn thắc mắc về cách bạn trình bày chúng thì hãy đón xem sau 1 vài phút nữa ở ngay bên dưới. Tất cả bạn sắp xếp gọn gàng, dễ tìm kiếm trong 1 folder, tốt nhất là nên có phân trang, nhà tuyển dụng sẽ đánh giá cao cách bạn sắp xếp công việc qua những việc nhỏ như vậy.
2. Nội dung phỏng vấn
o Bạn nên viết ra giấy bố cục “câu chuyện” của mình: Từng làm ở công ty nào, làm những gì ở đó, đạt được thành quả gì đáng kể, vì sao lại nghỉ công ty đó. Nếu bạn phỏng vấn bằng tiếng nước ngoài thì lại càng nên viết, vì không chắc là lúc phỏng vấn bạn không có đôi chút hồi hộp mà quên béng một số từ bình thường khá là quen thuộc. Bạn nên đọc lại phần viết của mình 3, 4 lần để đảm bảo bạn nắm được ý chính nhưng tránh sa đà vào học thuộc vì lúc nói trông bạn sẽ mất tự nhiên và dễ bị bối rối nếu quên mất “bài”.
o Luyện tập cho mình một phong thái tự tin: Tưởng tượng mình đang đi vào phòng gặp nhà tuyển dụng, mỉm cười vừa đủ và cất giọng chào có năng lượng, bắt tay vừa đủ chặt và nhìn thẳng vào mắt nhà tuyển dụng, môi vẫn giữ nụ cười. Bạn nên luyện tập trước gương, nhất là lần đầu đi phỏng vấn vì BB thấy một số bạn sự hồi hộp, rụt rè thể hiện ngay từ lúc đầu và chỉ cần vài giây ban đầu đó cũng đủ để lưu “ấn tượng” với người phỏng vấn và nó sẽ quyết định thành công sau này của cuộc phỏng vấn.\
3. Trong cuộc phỏng vấn
o Làm tan băng: Thông thường nhà tuyển dụng sẽ có 1 vài câu hỏi thăm xã giao nhằm “làm tan băng”, tạo không khí thoải mái, dễ chịu, ví dụ: Nhà em xa đây không, em đi lên đây bằng gì… Có sao bạn cứ trả lời vậy, và nếu có thể, nên chủ động hỏi lại họ một vài câu ví dụ anh chị trước học ở trường gì, sẽ là đề tài để phát triển thêm câu chuyện, nếu họ học cùng trường của bạn thì hên quá ít ra hai người có một điểm chung để thấy cởi mở hơn còn nếu không cũng không sao, bạn vẫn có thể phát triển thêm vấn đề “À, trường A thì nổi tiếng về phong trào văn nghệ rồi, chẳng hạn như vậy.
o Tự giới thiệu: Sau khi tạo được bầu không khí gần gũi cởi mở hơn, nhà tuyển dụng thường đề nghị ứng viên tự giới thiệu về bản thân. Đây là cơ hội để bạn nói những gì cần nói về mình. Hãy nói một cách ngắn gọn về bản thân: Tốt nghiệp trường nào, đi làm ở đâu, công việc gồm những gì, có điểm gì đáng lưu ý trong quá trình làm… Tất cả theo hướng cho nhà tuyển dụng thấy được những ưu điểm của mình và thấy mình hoàn toàn phù hợp với vị trí công việc họ đang cần.
o Để bổ trợ cho phần nói của mình thêm sinh động và thêm thuyết phục, BB khuyên các bạn nên trình bày những “bằng chứng” mình đã chuẩn bị ở trên, nói đến đâu chỉ cho nhà tuyển dụng xem đến đó. Trừ khi bạn có khả năng nói và thuyết phục rất xuất sắc, không gì chắc chắn làm cho nhà tuyển dụng bị thuyết phục trừ khi bạn đưa ra những bằng chứng mắt thấy, tai nghe, tay sờ. Đây là cách BB đã từng sử dụng để vào được những công ty như mong muốn, được người phỏng vấn cảm thấy thuyết phục, và họ cũng có lời khen ngợi “You are indeed a marketing professional, I am impressed with your presentation”. Một người làm marketing giới thiệu đầy thuyết phục và sinh động về bản thân mình như vậy sẽ làm nhà tuyển dụng tin tưởng khi trao sản phẩm, thương hiệu của mình vào tay họ. Tin tôi đi, bạn sẽ làm cho nhà tuyển dụng thấy ấn tượng nhất trong những người họ từng gặp.
o Làm rõ vấn đề: Chắc chắn là nhà tuyển dụng sẽ muốn làm rõ thêm vài điểm họ còn băn khoăn, đưa ra một số câu hỏi thăm dò năng lực, tính cách của bạn. Không sao, bạn cứ xem họ như một người anh/chị hay người bạn, cứ thẳng thắn chia sẻ quan điểm. Đừng tự gây áp lực cho mình phải cố gắng tạo ấn tượng tốt, thành ra lại như một cuộc hỏi cung.
o Đàm phán lương: Đây là một phần tương đối gai góc ngay cả đối với những người kinh nghiệm đầy mình. Thông thường nhất, nhà tuyển dụng sẽ hay thăm dò mức thu nhập của bạn ở công ty gần đây nhất. Sau đó họ sẽ hỏi bạn mong muốn thu nhập như thế nào. Vấn đề này bạn có thể thấy nhan nhản khắp nơi nên có thể có nhiều nguồn tham khảo. Nhưng kinh nghiệm riêng của BB thì: Nếu bạn tự tin là thu nhập cũ của bạn đủ cao so với mặt bằng chung nghề đó, ngành đó, độ tuổi và kinh nghiệm như vậy, bạn cứ đưa ra hợp đồng lao động/offer letter của công ty cũ. Sau đó khi họ hỏi về mức lương, bạn có thể nói bạn đang tìm kiếm mức thu nhập cao hơn xx phần trăm so với thu nhập cũ. Còn nếu thu nhập cũ khiêm tốn thì bạn không cần phải trình ra, chỉ cần nói thu nhập cũ thực ra cũng khá khiêm tốn và mình đang tìm kiếm một mức xứng đáng hơn đối với năng lực và kinh nghiệm của bản thân. Theo kinh nghiệm của BB thường BB cũng ít đưa ra ngay mức mình mong muốn, chỉ nói là mình cũng chưa nắm rõ mô tả công việc, khối lượng công việc cũng như yêu cầu mong muốn của nhà tuyển dụng nên họ có thể chủ động offer mức lương mà họ thấy phù hợp để mình cân nhắc. Nếu nhà tuyển dụng vẫn muốn đẩy phần offer lương về ứng viên, bạn có để đưa ra một phần trăm hay một khoảng nào đó ví dụ muốn cao hơn xx phần trăm so với thu nhập cũ hay muốn thu nhập nằm ở khoảng từ xx đến yy Việt nam đồng/USD. Nhà tuyển dụng có thể đàm phán lương với bạn ngay tại lúc đó hoặc họ cũng có thể nói họ sẽ cân nhắc và trả lời bạn sau.
o Câu hỏi của ứng viên: Buổi phỏng vấn thường kết thúc với câu hỏi của nhà tuyển dụng, rằng ứng viên có câu hỏi nào dành cho họ/cho công ty hay không. Hãy tận dụng để tìm hiểu thêm về cơ cấu phòng ban mình có thể vào làm, chính sách và phúc lợi của công ty, văn hóa công ty. Có nhiều điểm bạn cần phải cân nhắc khi lựa chọn một công ty, nhất là khi bạn có nhiều sự lựa chọn (ví dụ khi bạn đậu phỏng vấn ở 2 công ty trở lên) chứ không chỉ có nhà tuyển dụng được quyền đánh giá, cân nhắc bạn. Vì vậy càng tìm hiểu thêm thông tin, bạn càng có lợi. Tuy nhiên cách đặt câu hỏi phải khéo léo, để tránh gây mất thiện cảm với nhà tuyển dụng như thể bạn là một tiểu thơ danh giá đang kén chọn bạch mã hoàng tử cho mình.
4. Sau cuộc phỏng vấn:
Bạn nên viết một email cám ơn nhà tuyển dụng đã dành thời gian cho mình, bày tỏ mong muốn được vào làm việc trong một công ty như vậy. Bạn sẽ được nhà tuyển dụng đánh giá cao về sự chuyên nghiệp cũng như thiện chí, và họ sẽ càng có lý do cân nhắc bạn hơn nếu họ đang phân vân giữa một vài ứng viên tương đương.
Với một công ty chuyên nghiệp và thực sự đang cần vị trí công việc như vậy, họ sẽ không “bỏ quên” do đó không cần thiết phải liên lạc với nhà tuyển dụng để hỏi về kết quả phỏng vấn. Họ sẽ chủ động liên lạc với bạn sau 1 tuần, 1 tháng… tùy thời gian họ dành để phỏng vấn ứng viên, bàn bạc nội bộ… Có khi 2, 3 tháng cũng không biết chừng, hic, trường hợp này có thể họ đã thử việc một ứng viên và thấy không phù hợp nên bạn là lựa chọn tiếp theo, hoặc bạn nằm trong back up database của họ cho một vị trí tương tự.
Bạn có thể phải lặp lại cuộc phỏng vấn với và ba người phỏng vấn nữa tùy quy trình từng công ty, ví dụ HR, tổng giám đốc, giám đốc khu vực…
Nếu mọi thứ suôn sẻ, bạn được họ chính thức nhận việc, các công ty chuyên nghiệp thường sẽ gởi bạn Offer letter mời bạn nhận việc. Chúc mừng bạn đã đạt được thành công đầu tiên, nhưng cũng dành thời gian xem kỹ các điều khoản nêu trong offer letter trước khi ký nhé vì nó cũng chính là tiền đề cho hợp đồng lao động cũng như những đàm phán về chính sách, phúc lợi lao động sau này.
Chúc các bạn thành công, còn thắc mắc nào khác các bạn có thể nêu ở phần comment nhé, BB sẽ dành thời gian giải đáp cho các bạn.
[Liên Kết Với Tác Giả Bài Viết - Cộng Đồng Tác Gỉa Chuyên Sâu AUTHORITY]
Tác giả: Thảo Nguyên
Ybox.vn