 Phần mềm biên tập video miễn phí
Ghi hình với chiếc máy quay video thì rất dễ, nhưng để nối những hình ảnh rời rạc ấy thành một đoạn phim xem được thì lại là một vấn đề khác. Nếu bạn làm việc đó với những phần mềm biên tập video chuyên nghiệp như Adobe Premiere Pro thì sẽ khá tốn chi phí và mất nhiều công sức để nắm được các thao tác.
Nếu bạn chỉ muốn biên tập một đoạn video thông thường để up lên YouTube thì bạn có thể sử dụng một số chương trình chi phí thấp sẵn có như Adobe Premiere Elements (80 USD), Pinnacle Studio HD (50 USD) và Sony HD Movie Studio (40 USD). Tuy nhiên, bài viết này, tác giả sẽ giới thiệu ba chương trình miễn phí cài trên máy cho phiên bản Windows (Avidemux, Wax và Windows Live Movie Maker) và một trình chạy trên nền Web (JayCut) để có thể biên tập video một cách chuyên nghiệp nhưng lại hoàn toàn miễn phí.
Minh họa cho bài viết này là một đoạn video quay hình ảnh vui chơi tại sân golf bằng máy quay đời cũ, rẻ tiền là ZR800 Canon. Máy quay ZR800 ghi hình trên băng MiniDV với chất lượng hình ảnh ở độ phân giải 640 x 480 pixel, và dung lượng vào khoảng 220MB cho một phút hình.
Sau đó, đoạn video trên sẽ được biên tập lần lượt bằng các công cụ khác nhau (chính là bốn ứng dụng miễn phí được giới thiệu trong bài viết này). Thay vì dựng 4 đoạn phim giống hệt nhau trên cả 4 phần mềm, tác giả đã cố gắng sử dụng lần lượt từng thế mạnh riêng biệt mà mỗi phần mềm đó cung cấp để cho ra đời 4 sản phẩm khác biệt. Tham khảo những đoạn video được biên tập tại đây.
1. Avidemux 2.5.2
Từ một chương trình chỉ viết riêng cho Linux, Avidemux được nâng cấp thành phiên bản dùng được cho cả Windows và Mac OS X. Chương trình rất nhỏ gọn, cài đặt dễ dàng và nhanh chóng chỉ từ một file nén.
Tải chương trình về từ địa chỉ: http://avidemux.berlios.de/download.html
Giao diện chương trình thân thiện đáp ứng đúng những mong đợi của bạn về một phần mềm dựng phim cơ bản : một timeline chạy dọc phía dưới cho phép bạn di chuyển thanh chọn tới lui suốt dữ liệu hình ảnh; một màn hình hiển thị phía trên bên phải cho bạn thấy hình ảnh ở vị trí thanh chọn trên timeline. Kích cỡ của màn hình này có thể được tuỳ biến và bạn cũng có thể gọi thêm ra một màn hình khác để hiện thị phần hình ảnh sau khi được chỉnh sửa hoặc xem trước kết quả của các kỹ xảo mà bạn đưa vào hình.
Avidemux biên tập hình ảnh theo dạng định tính, một chiều. Bạn nhập đoạn hình thứ nhất, sau đó bạn nhập đoạn hình thứ hai, Avidemux sẽ ghép đoạn hình thứ hai vào đúng điểm kết của đoạn hình thứ nhất chứ không cho phép bạn ngay lập tức đặt đoạn hình tiếp theo ở đầu đoạn thứ nhất hoặc chen vào giữa hai đoạn đã có.
Tuy thế, Avidemux vẫn cho phép bạn sắp xếp lại trình tự các đoạn phim bằng cách cắt dán (cut/paste). Sau khi nhập tất cả các đoạn hình vào chương trình, bạn chọn điểm đầu và điểm cuối của cảnh muốn di chuyển rồi cắt hoặc copy, di chuyển thanh chọn đến vị trí mong muốn trên timeline và dán (paste) cảnh đó vào.
Giao diện của Avidemux với timeline chạy dọc phía dưới.
Đây hẳn nhiên không phải là cách dựng phim mang tính trực quan. Bởi lẽ, mỗi đoạn hình được nhập vào chương trình đều phải được gắn với một đoạn hình đã có trước trên cùng một timeline, điều này gây khó khăn cho việc thử nghiệm và thấy ngay kết quả với những cách dựng hình khác nhau.(Trong khi với các trình dựng phim chuyên nghiệp như Apple Final Cut Pro hay Adobe Premiere Pro , bạn nhập dữ liệu hình ảnh vào một khu vực lưu trữ riêng và sau đó có thể lựa chọn bất kỳ đoạn hình nào trong số dữ liệu đó và kéo-thả vào bất kỳ vị trí nào trên một timeline truy xuất dữ liệu riêng).
Avidemux cung cấp cho bạn một số công cụ chỉnh sửa hình ảnh – bạn có thể chỉnh cường độ sáng tối, độ tương phản, màu sắc cũng như độ phân giải và sắc nét của hình ảnh. Về mặt này thì Avidemux lại khá trực quan khi cho bạn thấy ngay sự khác biệt của hình ảnh khi chỉnh sửa so với hình gốc.
Việc xuất đoạn phim sau khi biên tập sẽ tạo ra các chuẩn hình ảnh nén gồm MPEG-4, MPEG-2, FLV và thậm chí có sẵn các thiết lập để ra hình ở chuẩn chạy trên các thiết bị cầm tay như iPhone, iPod, Zune và PSP. Bạn có thể tự thiết lập thông số cho mỗi chuẩn hình ảnh xuất ra. Tuy nhiên, muốn nhanh chóng và đơn giản nhất là chọn ngay những thiết lập theo mặc định.
Hạn chế:
Avidemux hoạt động không được ổn định lắm. Phần mềm thường xuyên bị treo hoặc trễ hình khi thao tác dịch chuyển hình ảnh tới-lui theo từng khung hình (frame) bằng công cụ mũi tên, hiện tượng này càng gia tăng khi người dùng càng nhập thêm nhiều dữ liệu hình ảnh vào timeline. Tuy nhiên, chương trình lại không gặp vấn đề gì khi dịch chuyển hình ảnh bằng chuột hoặc bằng thanh chọn. Việc sử dụng công cụ mũi tên lại rất cần thiết để thực hiện chỉnh sửa chính xác một frame hình cụ thể. Vì vậy, vấn đề này đã được kiến nghị lên diễn đàn hỗ trợ của Avidemux và chờ việc cải tiến từ nhà phát triển trong những phiên bản kế tiếp.
Kết luận:
Avidemux có ưu thế trong việc đơn giản hoá và hỗ trợ bạn những chức năng để chỉnh sửa hình ảnh – công việc thường làm mất nhiều thời gian. Tuy nhiên, phương pháp dựng hình định tính một chiều của phần mềm lại khiến người dùng bị hạn chế những thử nghiệm và sáng tạo về cách dựng, thứ tự hình ảnh.
2. JayCut 2.0
JayCut là trình dựng phim chạy trên nền web được phát triển từ tháng 2 năm 2007 bởi công ty Stockholm-based. Chương trình vừa ra mắt phiên bản mới của trình ứng dụng web này với những chỉnh sửa và nâng cấp đáng kể. Trải nghiệm ứng dụng tại địa chỉ: http://jaycut.com/
Giao diện sử dụng của JayCut đặc trưng với 2 đường hiển thị riêng biệt (line đại diện cho các đoạn hình trên timeline). Đây là tiêu chuẩn chung và cơ bản của các phần mềm biên tập phim chuyên nghiệp như Premiere hoặc Final Cut. Với những người dùng nhiều kinh nghiệm, JayCut chắc chắn sẽ gây được thiện cảm cho bất kỳ ai đã từng ít nhiều sử dụng những phần mềm dựng phim cao cấp hơn.
Một trong những lợi thế của dạng 2 đường (line) hiển thị trên timeline là nó giúp bạn có những hình dung tốt hơn để áp dụng đa dạng các cách thức chuyển cảnh. Bạn đặt hình thứ nhất trên line trên (mặc định với tên line “A”) và hình thứ 2 trên line dưới (line B) thì xen giữa và chạy song song với 2 line này là một line nhỏ hơn nơi bạn chèn các thiết lập chuyển cảnh. Kết quả cuối cùng là sự hiển thị hình ảnh theo quy trình: chạy và lấy hết đoạn hình trên line A cho đến khi gặp thiết lập chuyển cảnh trên line nhỏ ở giữa thì bắt đầu chuyển sang lấy hình trên line B.
Sau khoảng gần 1 giờ để tải dữ liệu hình lên server của JayCut thì công việc còn lại của tác giả chỉ còn là đặt hình ảnh lần lượt lên line A và B với thao tác kéo-thả hết sức đơn giản. Tác giả đã chạy thử JayCut trên các phiên bản mới nhất của các trình duyệt web Firefox và Chrome, kết quả là chương trình đều chạy nhanh, ổn định, thuận tiện không khác gì một chương trình được cài trên máy.
Bạn có thể sử dụng nhiều hiệu ứng chuyển cảnh mà JayCut cung cấp chỉ đơn giản bằng cách chọn và kéo – thả. Các hiệu ứng bao gồm cả những hiệu ứng tiêu chuẩn như mờ chồng, gạt hình cũng như những hiệu ứng khác kiểu như chuyển từ cảnh này sang cảnh kia bằng hình lồng trái tim chẳng hạn. Tuy thế, JayCut cũng có một kỹ xảo khá nổi bật là “hình-trong-hình”. Với kỹ xảo này, bạn có thể đồng thời cho hiển thị cả cảnh ở Line A và Line B với 1 khuôn hình nhỏ (hiển thị cảnh của line B, chẳng hạn) xuất hiện ở góc dưới bên phải của khuôn hình lớn (hiển thị hình của line A).
Thao tác tinh chỉnh hình ảnh với JayCut cũng rất dễ dàng, ví dụ, khi muốn bạn chỉ cần kéo-thả thiết lập chỉnh sửa độ sáng lên timeline. Tương tự thế, cũng rất đơn gian, bạn chỉ cần sử dụng chuột để chèn chữ vào hình hoặc thậm chí có thể làm bảng chữ chạy ở cuối phim.
Giao diện sử dụng của JayCut đặc trưng với 2 đường hiển thị riêng biệt, là tiêu chuẩn chung và cơ bản của các phần mềm biên tập phim chuyên nghiệp
JayCut chạy trên nền web cho nên bạn phải tải dữ liệu hình ảnh của mình lên server, vì vậy cũng cần lưu tâm đến kích cỡ và dung lượng của dữ liệu hình ảnh. Khi quay video bằng máy Cannon, hình ảnh thu được ở định dạng DV AVI với dung lượng khoảng 220MB cho 1 phút hình ở độ phân giải 640-480 pixel. Nhưng nếu bạn có một máy quay cho ra hình ở định dạng khác với chuẩn nén nhiều hơn – ví dụ như MPEG4, một chuẩn nén khá phổ biến – thì dung lượng hình ảnh của bạn sẽ giảm nhiều. Cùng một hình ảnh ở độ phân giải 640-480 pixel thì dung lượng ở định dạng MPEG4 chỉ bằng 1/10 dung lượng của định dạng AVI DV.
Vấn đề lớn nhất của JayCut ở chỗ không thể cho bạn xem kết quả của mình một cách tức thời ở một đoạn nhất định nào đó. Điều này khiến cho việc thao tác biên tập video không được trực quan. Nhưng thay vì xử lý để cho xem ngay đoạn ngắn mà bạn vừa cắt dựng hoặc xem lại 1 đoạn nào đó mà bạn muốn (có khi chỉ vài giây hình), JayCut lại nhất định chỉ xử lý toàn bộ những gì đang có trên timeline. Điều này gây mất nhiều thời gian, phần vì các cảnh trong phần dựng lại được tải ngược từ server về trình duyệt để phát lại trên màn hình hiển thị của JayCut. Trong khi, quá trình xử lý và tải hình tham chiếu về là quá trình tự động, mặc định ngầm trong hệ thống khi chương trình nhận lệnh, chúng ta hoàn toàn không tác động và quyết định được gì.
Với quá trình tải hình lên, server thực thi các lệnh hiệu chỉnh từ xa rồi tải bản hoàn thiện về như thế, tác giả đã mất vài giờ đồng hồ chỉ để xử lý với 1 đoạn phim dài 2 phút. Với Avidemux tác giả cũng mất từng đó thời gian, nhưng là thời gian để cắt, chuyển và dán các đoạn hình từ vị trí này sang vị trí khác trên timeline.
Khi thử nghiệm chương trình bằng một vài hiệu ứng chuyển cảnh, chèn chữ, cắt gọt độ dài các cảnh và sắp đặt chúng theo trình tự mong muốn thì mỗi lần chỉnh sửa lại một thao tác nào ở trên đều cần 1 lần xem lại, tức là cần rất nhiều lần xem lại và như vậy, chương trình cứ quay vòng với quy trình mất thời gian của nó: xử lý, tải về, xử lý lại, tải về lần nữa…Ngoài ra, tính năng cho phép người dùng lưu bản dựng hoàn thiện về máy tính cá nhân dưới dạng file WMV ở chuẩn có độ phân giải 640 – 480 của JayCut cũng được trang bị.
Kết luận:
Phần mềm biên tập phim trên nền web JayCut có hình thức như một trình cài trên máy với giao diện như phần mềm dựng phim chuyên nghiệp nhưng thực tế thử nghiệm cho thấy: JayCut chỉ thích hợp để biên tập một đoạn phim ngắn không yêu cầu nhiều về cắt cảnh và chuyển cảnh.
WAX 2.0
Giống như Avidemux, Wax là một chương trình độc lập và khá đơn giản trong việc tải về và cài đặt. Địa chỉ tải về: http://www.debugmode.com/wax/download.htm
Giao diện tương tự như JayCut vì cũng giống các trình biên tập video thông thường, dù vậy, việc thao tác với timeline của chương trình này có thể nhanh chóng trở nên phức tạp và lộn xộn. Điều đó xuất phát từ cách cho phép dựng hình…khá đặc biệt của Wax. Giống như JayCut, Wax cho phép gọi ra và thao tác với nhiều hơn 1 line hình cùng lúc trên timeline, nhưng mỗi line hình lại chỉ hiển thị cho 1 đoạn hình gốc. Điều đó có nghĩa là, nếu bạn muốn gọi ra và làm việc với 20 đoạn hình cùng lúc, bạn sẽ phải hoa mắt với đồng thời 20 line hình trên timeline. Hơn thế, nếu bạn muốn cùng lúc xử lý âm thanh thì số line sẽ gấp đôi thế. Tất cả các clip khi bạn nhập vào chương trình đều tự động tách thành 2 phần riêng biệt: phần hình và phần tiếng. Vì vậy, nếu muốn xử lý đồng bộ âm thanh cho 1 đoạn video, bạn phải sử dụng đến 2 line, 1 cho hình và 1 cho tiếng.
Ngoài ra, Wax cung cấp khá nhiều hiệu ứng chuyển cảnh. Có thể là hiệu ứng chuyển cảnh khối lập phương xoay (mặt này của khối là cuối cảnh trước, xoay sang mặt kia sẽ là đầu cảnh tiếp theo) hoặc biến toàn bộ hình ảnh của bạn thành quả bóng nảy hay một ngôi nhà…Ngoài ra, chương trình biên tập này hẳn nhiên vẫn bao gồm những hiệu ứng chuyển cảnh thông thường (gạt hình, mờ, zoom vào hoặc zoom ra,vv…), nhưng chính những kỹ xảo chuyển cảnh khá độc đáo trên của Wax mới là điểm thú vị nhất của chương trình này.
Một vấn đề phát sinh về chất lượng hình ảnh có thể làm phiền lòng người sử dụng chương trình: hầu hết các kỹ xảo sẽ làm giảm đáng kể độ sắc nét của hình. Khi tác giả thử chuyển cảnh cho 2 đoạn hình dài 6 giây thì dù đoạn chuyển chỉ chiếm 3 giây thôi nhưng chất lượng hình của cả hai đoạn vẫn giảm độ sắc nét.
Khi thử nghiệm chương trình, bạn sẽ thấy có thể áp dụng hiệu ứng chuyển cảnh vào những vị trí hay thời điểm chính xác giữa hai đoạn hình. Tuy nhiên, khi áp dụng các hiệu ứng này sẽ làm phát sinh thêm line hiển thị mới trong timeline, tức là, mỗi đoạn hình trong hai đoạn hình tham gia vào quá trình ứng dụng kỹ xảo chuyển cảnh sẽ sinh thêm ra một bản sao trên timeline.
Wax cho mỗi cảnh (mỗi đoạn hình) một line riêng trên timeline.
Kết quả thử nghiệm không hoàn toàn ổn định khi chất lượng của các đoạn chuyển cảnh khá thất thường dù thời gian để áp dụng cho mỗi hiệu ứng chuyển cảnh chỉ là vài giây. Một số hiệu ứng bị nháy nhiễu, dù rất nhanh, hay bị khựng lại giữa quá trình thao tác hoặc có thể không hiệu quả (không cho ra kết quả khác biệt gì).
Bạn có thể xuất phần dựng hoàn thiện của mình ra định dạng SWF của Adobe, MPEG-1 hoặc các định dạng XviD. Tuy nhiên, các tuỳ chọn thiết lập mở rộng cho các định dạng rất không thân thiện và gây khó khăn cho những người không hiểu nhiều về các định dạng video.
Kết luận:
Nếu bạn đang sử dụng một trình biên tập video chuyên nghiệp thì có thể coi Wax là một công cụ kèm theo dành riêng cho việc…chuyển cảnh với những hiệu ứng độc đáo. Nếu không, Wax với độ phức tạp của mình có lẽ không phải là một trình biên tập phim thông dụng.
Windows Live Movie Maker: Phần mềm biên tập phim mới nhất của Microsoft:
Đây là phiên bản mới nhất của Windows Movie Maker, phần mềm biên tập phim được cài đặt sẵn trên giao diện Windows XP và Vista trước đây. Windows Live Movie Maker hoạt động tốt trên Windows 7 và Vista nhưng lại không hỗ trợ với những khách hàng vẫn sử dụng hệ điều hành Windows XP (người dùng XP đành phải chấp nhận hài lòng với phiên bản cũ). Windows Live Movie Maker là một phần của Window Live Suite, nếu máy tính của bạn chưa có phần mềm này, bạn có thể tải về từ website của Microsoft tại địa chỉ: http://explore.live.com/windows-live-movie-maker
Sự khác biệt rõ nhất giữa Windows Live Movie Maker với phiên bản cũ là phiên bản cũ có giao diện tương tự như của một trình biên tập video chuyên nghiệp- với timeline chạy dọc phía dưới và màn hình hiển thị phim nằm bên phải màn hình- thì nay đã được bỏ đi.
Thay vào đó, Window Live Movie Maker không sử dụng timeline mà sắp xếp các đoạn hình của bạn thành những chuỗi hình đại diện thu nhỏ nằm theo trật tự ở 1 khung bên phải màn hình hiển thị, bạn có thể chọn nút Add movie để thêm các đoạn hình khác hoặc là kéo-thả trực tiếp file phim vào trong khung đó. Những đoạn phim của bạn sẽ chạy từ trái sang phải và được sắp xếp theo thứ tự từ trên xuống dưới. Bạn có thể sắp xếp lại trình tự các đoạn hình trong khung này cũng đơn giản chỉ bằng thao tác kéo và thả hình đại diện (thu nhỏ) của chúng từ vị trí này sang vị trí khác. Phía trên của giao diện là thanh công cụ, bạn có thể tìm thấy mọi tính năng trên thanh công cụ này nhưng để không làm rối mắt, chỉ khi bạn chọn một ứng dụng nào đó thì thanh công cụ mới xuất hiện.
Để chỉnh sửa một đoạn phim, bạn nháy đúp chuột vào hình ảnh đại diện của nó, lập tức một loạt các công cụ chỉnh sửa sẽ được chương trình gợi ý đưa ra để bạn tùy chọn. Thích hiệu ứng nào thì bạn chỉ cần đưa chuột lên hiệu ứng đó, lập tức hiệu ứng sẽ tự áp dụng vào đoạn hình và hiển thị ngay kết quả trên màn hình cho bạn so sánh. Hiển thị xem thử này không phải là một frame hình tĩnh mà là cả đoạn hình chuyển động đầy đủ. Bạn cũng có thể cắt đôi một đoạn phim và khi đó, hai đoạn mới sẽ được hiển thị bởi hai hình đại diện riêng biệt.
Ngoài các hiệu ứng chuyển cảnh (như cắt chéo, mờ chồng, gạt hình…vv…) mà bạn có thể dễ dàng gọi ra khi click chuột vào tab “Animations”, Windows Live Movie Maker còn có những kỹ xảo để bạn tinh chỉnh, thậm chí làm thay đổi chất lượng hình ảnh, ví dụ hiệu ứng bộ lọc màu (Filters) chuyển đổi đoạn clip của bạn thành tông màu đen trắng ở nhiều mức sắc độ khác nhau. Ngoài ra còn có một số hiệu ứng chuyển động thú vị như khi bạn muốn làm cả đoạn phim của mình uốn lượn như sóng, giống một bộ phim siêu thực của những năm 1960.
Để đưa text vào phim, bạn sử dụng công cụ chèn văn bản để gọi ra một đường gạch đại diện cho text nằm ngay dưới dãy hình đại diện của video. Sau đó, bên màn hình hiển thị, bạn nhập, tùy chỉnh văn bản và thiết lập các hiệu ứng chuyển động cho văn bản nếu muốn (bằng cách chọn từ tab Text Tools), các hiệu ứng của văn bản này cũng có thể được xem lại trên màn hình hiển thị ngay khi áp dụng.
Đặc biệt, Windows Live Movie Maker còn có thể tự động ghép nối các bức ảnh chụp của bạn thành 1 file trình chiếu động hoặc thành một đoạn phim hoàn chỉnh. Bạn chỉ cần nhập ảnh chụp vào, nhấn nút Auto Movie, chương trình sẽ tự động ghép nối các hình tĩnh nay lại với nhau bằng những chuyển động, chuyển cảnh ấn tượng. Việc đơn giản tiếp theo của bạn là ghép thêm nhạc cho đoạn hình này thêm sinh động.
Phiên bản Windows Live Movie Maker mới nhất này không những cho phép bạn xử lý các đoạn video hay slideshow thành chuẩn SD thông thường mà còn ở chuẩn HD với các mức 420p, 720p và thậm chí đến 1080p. Bản phim hoàn thiện của bạn chỉ có thể lưu ở định dạng WMV của Microsoft nhưng thú vị ở chỗ bạn có thể trực tiếp upload đoạn phim của mình từ chương trình lên thẳng YouTube.
Thay vì timeline, Windows Live Movie Maker sắp xếp clip của bạn ở phía bên phải của màn hình hiển thị dưới dạng một loạt hình đại diện thu nhỏ.
Kết luận:
Những người dùng đã quen với cách dựng phim ở phiên bản Windows Movie Maker cũ hẳn sẽ chưa “mặn mà” lắm với phiên bản mới này. Tuy nhiên, cách dựng phim trong phiên bản mới này lại rất dễ dàng và thuận tiện cho những người không có nhiều kinh nghiệm hay chưa từng làm việc với timeline. Còn lại, người dùng sẽ thấy điểm mạnh của Windows Movie Maker phiên bản mới này là các hiệu ứng chuyển cảnh, chèn văn bản…rất phong phú và dễ sử dụng. Khả năng upload trực tiếp lên YouTube cũng là một ưu thế thú vị của phiên bản Window Live Movie Maker mới.
Tổng kết chung:
Có lẽ ý tưởng về một trình biên tập phim miễn phí hoàn hảo nhất sẽ là trình hội tụ được những tính năng nổi bật nhất của cả bốn chương trình trên: giao diện người dùng (với timeline có hai đường hình) của JayCut, những công cụ tinh chỉnh hình ảnh của Avidemux, những hiệu ứng chuyển cảnh rất phong phú và ấn tượng của Wax và khả năng hiển thị xem trước kết quả tức thì rất mạnh của Window Live Movie Maker. Theo cá nhân người viết bài thấy làm việc với Window Live Movie Maker là hiệu quả nhất vì thời gian hoàn thành “tác phẩm” nhanh nhất. Điều đáng tiếc với Window Live Movie Maker là nó thiếu đi timeline và người dùng XP lại không cài được nó. Tuy nhiên, biên tập phim là phần việc mang tính thử thách nhiều hơn việc quay phim, nhưng suy cho cùng, có lẽ sự thách thức nằm ở sự sáng tạo là chính, chứ không phải ở sự lựa chọn phần mềm biên tập nào.Nguồn: http://windowsz.net
Thông tin liên hệ:
Cần hỗ trợ trực tuyến (skype): Phong.D.NGUYEN
Nick yahoo: conspeed_dark1991
Email: herodark191@gmail.com
|
|