Kỹ Năng Sống Là Gì?
Kỹ năng sống là khả năng thích nghi và hành vi tích cực cho phép cá nhân có khả năng đối phó hiệu quả với nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày – WHO
Tuy đã có một danh sách hẳn hỏi, nhưng ngay cả chính Unicef cũng thừa nhận “không có một danh sách rõ ràng các kỹ năng sống”. Kỹ năng sống không đồng nghĩa với kỹ năng nghiệp vụ. Bạn biết lập trình, chụp ảnh, ngâm thơ, đàn hát, thế cũng hay và khiến cuộc sống màu sắc hơn nhưng đó không phải là kỹ năng sống.
Có 2 loại kỹ năng sống:
-
Kỹ năng giao tiếp cá nhân.
-
Kỹ năng tâm lý xã hội.
Danh sách lựa chọn các kỹ năng này phụ thuộc vào tình hình cụ thể. Ví dụ như trong việc ngăn ngừa HIV/AIDS lan tràn (như quận 4) thì điều quạn trọng là kỹ năng ra quyết định trong khi xử lý “các anh hàng xóm khó tính” hát karaoke lúc 12 giờ đêm thì cần kỹ năng quản lý tranh chấp.
Mặc dù được phân loại tách biệt nhưng các kỹ năng sống thường được sử dụng phối hợp với nhau. Sự phối hợp giữa các kỹ năng tạo ra những kết quả hành vi mạnh mẽ, đặc biệt là khi cách tiếp cận này được ủng hộ bởi các truyền thông, chính trị và dịch vụ sức khỏe.
Dưới đây là Danh Sách Kỹ Năng Sống của Unicef. Các link trong ngoặc là một số bài viết cụ thể trên Phát Triển Cá Nhân VN để làm rõ hơn ý.
Danh Sách Kỹ Năng Sống của Unicef
1. Kỹ Năng Giao Tiếp và Tương Tác Cá nhân
Kỹ năng giao tiếp giữa các cá nhân
-
Giao tiếp có lời/không lời
-
Lắng nghe chủ động
-
Thể hiện cảm xúc; đưa ra phản hồi (mà không khiển trách đổ lỗi) và nhận phản hồi
Kỹ năng Từ Chối/Thương thuyết
-
Thương thuyết và quản lý mâu thuẫn
-
Kỹ năng quyết đoán
-
Kỹ năng từ chối
Đồng Cảm
-
Khả năng lắng nghe và hiểu nhu cầu và hoàn cảnh của người khác và thể hiện sự thấu hiểu đó
Phối hợp và Làm việc nhóm
-
Thể hiện sự tôn trọng với đóng góp và phong cách khác biệt của người khác
-
Truy cập khả năng của chính mình và đóng góp cho nhóm
Kỹ Năng Vận Động
-
Kỹ năng ảnh hưởng & thuyết phục
-
Kỹ năng truyền động lực và tạo mối quan hệ
2. Kỹ Năng Ra Quyết Định và Tư Duy Sâu Sắc
Kỹ năng ra quyết định/giải quyết vấn đề
-
Kỹ năng thu thập thông tin (nhận thức)
-
Đánh giá các kết quả tương lai dựa trên hành động hiện tại của bản thân và người khác (dự đoán, độ chính xác)
-
Quyết định các giải pháp lựa chọn khác đến vấn đề
-
Kỹ năng phân tích ảnh hưởng của giá trị và thái độ của bản thân và người khác về truyền động lực (làm hài lòng tất cả mọi người)
Kỹ năng tư duy sâu sắc
-
Phân tích ảnh hưởng truyền thông và người xung quanh (ảnh hưởng xã hội,ảnh hưởng truyền thông, mạng xã hội và thức ăn rác)
-
Phân tích thái độ, giá trị, tiêu chuẩn xã hội, niềm tin và các yếu tố ảnh hướng đến chúng (cái lợi thứ cấp, bằng cấp vs giáo dục)
-
Nhận biết các thông tin liên quan và các nguồn thông tin (ăn kiêng thông tin, cạm bẫy thông tin)
3. Kỹ Năng Quản Lý Bản Thân và Đương Đầu
Kỹ năng để tăng định hướng nội lực
-
Kỹ năng xây dựng sự tự tin/lòng tự trọng (cái tôi cá tính, 7 giá trị phát triển cá nhân, một người có học phải biết những gì)
-
Kỹ năng nhận biết bản thân bao gồm nhận biết quyền lợi, ảnh hưởng, giá trị, thái độ, điểm mạnh và điểm yếu (nhận biết bản thân, khám phá sức mạnh 2.0)
-
Kỹ năng đặt mục tiêu
-
Kỹ năng Tự đánh giá/ Tự nhìn nhận/ Tự theo dõi bản thân (chấp nhận, hiệu chỉnh bản thân)
Kỹ năng quản lý cảm xúc
-
Quản lý cơn giận
-
Xử lý nỗi buồn và lo lắng
-
Kỹ năng đương đầu với mất mát, lạm dụng, chấn thương (chín chắn)
Kỹ năng quản lý căng thẳng
-
Quản lý thời gian (liều lượng hiệu quả tối thiểu)
-
Suy nghĩ tích cực (cảm xúc: Hệ thống định vị khao khát)
-
Kỹ năng thư giãn (hít thở, làm chủ nhiệt độ)
Theo sự hiểu biết hạn hẹp của mình, Phát Triển Cá Nhân VN cũng đã chia sẻ về kỹ năng sống ngay từ ngày đầu thành lập, và sẽ tiếp tục chia sẻ, bạn đồng ý không?