Tính cạnh tranh của thị trường tuyển dụng ngày càng khốc liệt khi tỷ lệ ứng viên có bằng cấp tăng lên đáng kể. Để lựa chọn được các ứng viên sáng giá, nhiều công ty đặt ra những câu hỏi hóc búa hay các bài toán mẹo để kiểm tra kỹ năng của ứng viên.
Những câu hỏi tình huống này thường không có một đáp án cụ thể bởi mỗi người sẽ có các cách suy nghĩ và lập luận khác nhau để bảo vệ quan điểm của mình. Việc đặt ra các câu hỏi tình huống như vậy là nhằm đánh giá các kỹ năng mềm hay chỉ số EQ, IQ của ứng viên. Họ yêu cầu nhân viên của mình không chỉ giỏi chuyên môn mà cần nhanh nhạy với mọi vấn đề.
Vì thế, hàng nghìn câu hỏi có 1-0-2 ra đời. Nhiều câu hỏi hài hước, hóc búa và thậm chí là kỳ quặc khiến nhiều ứng viên có thể sẽ lúng túng. Song nhờ vậy, công ty mới tìm được những ứng viên biết cách xử lý tình huống khôn khéo.
Cách đây không lâu, Trung Khánh (25 tuổi, Trung Quốc) đã quyết định nghỉ việc ở công ty cũ vì đề xuất tăng lương không được chấp thuận sau 2 năm cống hiến. Giống như mọi người, sau khi nghỉ việc, anh tìm kiếm công việc yêu thích trên các chuyên trang tìm việc làm và nộp CV.
Vài ngày sau khi nộp hồ sơ, anh đã nhận được lời mời phỏng vấn cho vị trí truyền thông tại một công ty. Trong buổi phỏng vấn đó, 3 ứng viên khác cũng tham gia.
Như thường lệ, nhà tuyển dụng tìm hiểu hoàn cảnh của từng cá nhân và hỏi một số câu hỏi chuyên môn. Sau đó, vị sếp này đã đưa ra một câu hỏi lạ nhằm kiểm tra khả năng thích ứng tại chỗ của ứng viên: "Cho 5 giây, bạn chạy được bao xa?"
Ngay khi nghe câu hỏi này, cả 3 ứng viên đều cảm thấy hoang mang khi không hiểu chủ đề có liên quan gì đến chuyên môn hay đem lại lợi ích gì cho công việc sau này. Tuy nhiên, vì đây là vòng phỏng vấn cuối nên dù cảm thấy vô cùng khó hiểu thì Trung Khánh cũng như các ứng viên còn lại đều cố gắng suy nghĩ để có được câu trả lời thông minh nhất.
1 phút trôi qua nhanh chóng người phỏng vấn ra hiệu ứng viên đưa câu hỏi theo thứ tự từ trái sang phải
Khi nghe được câu hỏi này, ứng viên đầu tiên tỏ thái độ bực bội và trả lời: "Câu hỏi của bạn kì quá. Tôi đến đây để phỏng vấn chứ không phải kiểm tra chạy. Tôi xin phép từ chối trả lời. Tôi không muốn mất thời gian với bạn". Sau đó, người này đứng dậy và đi ra khỏi phòng. Nhà tuyển dụng như biết trước điều này, cô không tỏ ra ngạc nhiên mà vẫn vui vẻ như bình thường.
Ngay sau đó, cô ra hiệu cho ứng viên thứ 2 trả lời. Trước câu hỏi này, người này đáp gọn: "Tôi thường xuyên tập thể dục và chạy bộ rất giỏi. 5 giây không phải là khoảng thời gian dài. Tôi có thể chạy được 20-30m trong thời gian này".
Người phỏng vấn nghe xong chỉ cười sau đó ra hiệu cho Trung Khánh trả lời. Anh nhìn thẳng nhà tuyển dụng và nói: "5 giây có lâu quá không? Tôi có thể đi bộ 1 bước mà được hàng trăm km". Người phỏng vấn khá ngạc nhiên trước câu trả lời này liền hỏi lại: "Anh có đủ tỉnh táo không vậy, làm sao có thể đi nhanh được như vậy. Trong 1 giây, anh đi được 1m là nhanh nhất".
Lúc này Trung Khánh cười và đáp: "Tôi chỉ cần bước đi trên tấm bản đồ. Sau đó đo chiều dài bước chân và chia theo tỷ lệ bản đồ, chẳng phải 1 giây tôi có thể đi được hàng trăm cây số?".
Sau khi nghe câu trả lời của Trung Khánh, nhà tuyển dụng đứng dậy vỗ tay và nói: "Mục đích chính của bài kiểm tra này nhằm đánh giá khả năng tư duy của bạn. Cách trả lời của Trung Khánh có lẽ là cách tốt nhất rồi. Ngày mai bạn có thể đến làm luôn".
Sau đó, người phỏng vấn cũng giải thích lý do vì sao ứng viên thứ nhất và thứ hai bị loại, chỉ duy nhất Trung Khánh được chọn. Theo đó, ứng viên thứ hai do đi vào lối tư duy cũ nên khó có thể đưa ra câu trả lời phù hợp. Thay vì suy nghĩ và sáng tạo, ứng viên thứ nhất là người nổi nóng và dễ bỏ cuộc khi gặp tình huống khó. Bởi vậy, chẳng công ty nào muốn hợp tác với nhân viên như này.
Ngoài ra, nhà tuyển dụng này cũng có những lời khuyên cho các ứng viên để ứng tuyển thành công khi gặp phải những câu hỏi "lắt léo" tương tự. Điều đầu tiên là phải cẩn trọng và chú ý đến từng lời người phỏng vấn nói. Bởi có thể buổi phỏng vấn là cơ hội duy nhất và cuối cùng để bạn ứng tuyển vào doanh nghiệp này, vậy nên việc cẩn thận trong hành động, suy nghĩ thể hiện bạn là người vô cùng trân trọng cơ hội của mình.
Điều thứ 2 là hãy thoát khỏi suy nghĩ coi mọi thứ là điều hiển nhiên. Các ứng viên trả lời sai cũng là bởi họ bị kinh nghiệm trong quá khứ đánh lừa, vậy nên càng dễ "sập bẫy" của người phỏng vấn. Ngoài việc vận dụng trải nghiệm của bản thân, hãy nghĩ đến việc giải quyết vấn đề mới mẻ, sáng tạo để bản thân khác biệt so với các đối thủ khác.
Lời khuyên cuối cùng là "suy nghĩ 2 lần trước khi nói". Đằng sau mỗi câu hỏi phỏng vấn đều có mục đích kiểm tra một khía cạnh, khả năng nào đó của ứng viên, gần như không có những câu hỏi vô nghĩa. Vậy nên dù bạn gặp phải tình huống đơn giản đến mấy, vẫn nên bình tĩnh quan sát các ứng viên và người phỏng vấn rồi mới đưa ra câu trả lời. Đừng quá lo lắng khi những người xung quanh đã hoàn thành xong còn bạn thì chưa bởi vốn dĩ tốc độ vẫn không được đánh giá cao bằng hiệu quả.