Câu chuyện về sự lỡ dở, đánh mất hay người trong cuộc chẳng thể làm khác được.

Mình sẽ kể về "Cây phong non trùm khăn đỏ" của Tsinghiz Aitơmatốp.

- Đến nơi tôi sẽ đi tìm Alibêk. Tôi sẽ bắt đầu một cuộc sống mới! - Ilyax mơ ước - Anh đừng cho tôi là người bỏ đi. Rồi một ngày kia tôi sẽ lấy vợ, sẽ có nhà cửa, gia đình, con cái nghĩa là mọi sự giống như mọi người. Chỉ mỗi một điều tôi sẽ không có được là những gì đã mất đi, mãi mãi không bao giờ trở lại... Cho đến tận những ngày cuối cùng của đời tôi, cho đến tận hơi thở cuối cùng tôi sẽ còn nhớ mãi Axen. Ilyax cúi đầu xuống nghĩ ngợi rồi nói tiếp: - Hôm ra đi tôi lại đến bên hồ, đúng chỗ vách núi dựng đứng khi xưa. Tôi từ giã rặng núi Thiên Sơn, từ giã hồ Ixứckun. Vĩnh biệt Ixứckun, bài ca dang dở của tôi! Tôi muốn đem hồ cùng làn nước biếc và những bờ cát vàng đi theo mà chẳng được, cũng như tôi chẳng thể mang theo được mối tình của người tôi yêu quí. Vĩnh biệt Axen! Vĩnh biệt cây phong nhỏ bé trùm khăn đỏ của tôi! Vĩnh biệt người tôi yêu. Cầu mong em hạnh phúc!... 1961

Câu chuyện về mối tình của anh lái xe Iliax với cô Axen, những nỗi éo le bi kịch đủ hình đủ vẻ của nó.

Truyện "Cây phong non trùm khăn đỏ" mình kể ở trên, thuộc cuốn "Giamilia - Truyện núi đồi và thảo nguyên" của Tsingiz Aitơmatốp đã đạt Giải thưởng Văn học Lê -nin năm 1963. "Quả là danh bất hư truyền... Về Kirghizia - một nước cộng hòa vùng Trung Á của Liên Xô, - dù trước đây bạn đã được đọc và nghe kể biết bao đi chăng nữa, song khi tới đó bạn vẫn thấy thán phục đến vô cùng"

- Có ưu điểm là rất yêu và thương Axen

-  Đã sai khi ngoại tình với Kađitsa. Và đây là nguyên nhân chính dẫn đến đổ vỡ

- Tuy nhiên phải chịu quá nhiều áp lực từ công việc. Lái xe tải các chiếc rơ - moóc trên đèo núi Thiên Sơn. Anh ấy phải chịu đựng việc không thể chia sẻ tâm tưởng với Axen.

- Là cô gái đẹp có chiều sâu tâm tưởng. Được xây dựng như một hình tượng nữ thần hoàn hảo trong lòng tác giả cũng như độc giả. Nữ thần ấy đơn giản là cô gái nhỏ bé tinh tế nhạy cảm, nàng đơn sơ như cây phong non trùm khăn đỏ. "Cây phong của thảo nguyên! Tuy chân đi ủng cao su, vai khoác áo vét -tông của bố, nhưng có hề gì." Người vợ yêu chồng, người mẹ thương con. Axen suy nghĩ và hành xử trưởng thành, dứt khoát.

- Chính sự hoàn hảo có lẽ là điểm trừ. Ta tưởng như Axen cao quá, trong quá mà chồng cô có 1 rào cản khi chia sẻ những thất bại tâm tưởng của mình.

Có lẽ cả hai đã sai khi không thể ngồi lại chia sẻ với nhau

Cuối cùng, chẳng ai đáng trách cả

Đôi khi, họ không thể làm khác được. Dù rất muốn. Như có bàn tay vô hình định trước vậy.

Hoàn cảnh thời đó khó khăn, họ đi với nhau một chặng đường hạnh phúc. Âu là cũng may rồi.

Chỉ rút ra bài học là, chúng ta của hôm nay, chúng ta của sau này, hãy lắng nghe nhau nhiều hơn một chút.

Và cuối cùng, xin đừng đánh mất Axen.