Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho rằng, phụ gia được sử dụng trong chế biến thực phẩm từ ngàn năm trước, phổ biến tại tất cả quốc gia trên thế giới.
Nhiều người có tâm lý cảnh giác khi sử dụng thực phẩm chứa thành phần này vì lo sợ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc chứa chất phụ gia chưa đủ để phản ánh chất lượng thực phẩm, mà cần sáng suốt khi chọn mua thực phẩm, lập chế độ ăn uống khoa học.
Tại Việt Nam, theo Thông tư số 24/2019/TT-BYT, có hơn 400 loại phụ gia khác nhau được cấp phép sử dụng. Phụ gia thực phẩm có nguồn gốc thiên nhiên thường không gây độc hại. Nếu sử dụng đúng loại, đúng liều lượng, các phụ gia thực phẩm có tác dụng tích cực như: Kéo dài thời gian sử dụng của thực phẩm; tạo sự dễ dàng trong sản xuất, chế biến thực phẩm và làm tăng giá trị thương phẩm hấp dẫn trên thị trường.
Tuy nhiên, nếu sử dụng phụ gia thực phẩm không đúng liều lượng, chủng loại nhất là những phụ gia không cho phép dùng trong thực phẩm sẽ gây những tác hại cho sức khỏe, cụ thể như:
- Gây ngộ độc cấp tính: Nếu dùng quá liều cho phép.
- Gây ngộ độc mạn tính: Dù dùng liều lượng nhỏ, thường xuyên, liên tục, một số chất phụ gia thực phẩm tích lũy trong cơ thể, gây tổn thương lâu dài. Biểu hiện như: ăn không ngon, giảm cân, tiêu chảy, rụng tóc, suy thận mạn tính, da xanh xao, động kinh, trí tuệ giảm sút.
- Nguy cơ gây hình thành khối u, ung thư, đột biến gen, quái thai, nhất là các chất phụ gia tổng hợp.
- Nguy cơ ảnh hưởng tới chất lượng thực phẩm: Phá hủy các chất dinh dưỡng, vitamin...
Nhưng với phụ gia và chất bảo quản có nguồn gốc hoá học, khi đi vào cơ thể con người có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, gây ung thư, thậm chí rối loạn gene di truyền…
5 nhóm thực phẩm nguy cơ chứa nhiều phụ gia nhất, được bạn trẻ yêu thích
Kem
Kem đem lại cảm giác mát lạnh, ngọt ngào với những màu sắc vô cùng bắt mắt nhưng chính vì điều đó lại gây tác hại đến sức khỏe của bạn vì kem có chứa rất nhiều các chất tạo màu nhân tạo vốn là các chất hóa học bị khuyến cáo không được sử dụng tùy tiện trong thực phẩm.
Tuy nhiên bạn có thể chọn cho mình những loại kem với thành phần tự nhiên hoặc tự làm kem tại nhà để đảm bảo an toàn. Ngoài ra, kem thường có nhiệt độ lạnh dễ bị viêm họng, đau họng và có thể bị cảm lạnh dẫn tới sốt.
Các loại đồ ăn khô ngâm tẩm ớt cay
Những món ăn được làm thủ công này đa phần sản xuất trong quy trình thiếu sự kiểm soát chặt chẽ về vệ sinh an toàn thực phẩm, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, không được khử trùng nghiêm ngặt. Bên cạnh đó, những loại thực phẩm này thường phải cho nhiều thành phần chất phụ gia và chất bảo quản, có khả năng cao làm tổn hại sức khỏe.
Thịt nguội, xúc xích
Thịt nguội, xúc xích là các nguồn protein đã được nấu sẵn và vô cùng tiện lợi. Tuy nhiên, các món ăn này thường được chế biến khá kỹ, chứa nhiều các chất natri và chất bảo quản như nitrat, nitrit. Chất này khi vào cơ thể con người sẽ tạo ra một chất mới có tên là Nitrosa - mine góp phần gây ra các bệnh ung thư khác nhau. Ngoài ra việc sử dụng thường xuyên các loại thịt được chế biến sẵn như vậy dễ có khả năng mắc các bệnh như huyết áp cao, bệnh tim, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính...
Trà sữa
Trà sữa là một thức uống phổ biến nhất được rất nhiều bạn trẻ và người lớn ưa chuộng. Có nhiều bạn trẻ có thể uống trà sữa mỗi ngày hoặc quá nhiều trong một tuần, điều này gây hại rất nhiều cho cơ thể vì trong trà sữa có chứa các chất phụ gia bao gồm kali sorbat, natri Hexametaphosphate được sử dụng làm chất tạo hương… Khi sử dụng quá nhiều chất này sẽ gây rối loạn chuyển hóa và là nguyên nhân gây ra các bệnh khác. Ngoài ra lượng đường trong trà sữa càng cao có thể gây nên béo phì, tiểu đường hay mỡ máu...
Mì ăn liền (mì tôm)
Theo một phân tích trên báo chí Trung Quốc, một gói mì ăn liền có thể có đến 25 loại phụ gia thực phẩm, thường là sodium glutamate, chất tạo màu, axit citric, và những chất khác. Nếu cho trẻ em tiêu thụ lâu dài các sản phẩm có chứa axit citric, có thể gây giảm canxi trong máu và tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh khác.
Làm thế nào để hạn chế các phụ gia có hại này?
Để hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm chứa phụ gia gây hại, bạn cần đọc kỹ thành phần có trên bao bì trước khi mua món gì. Bên cạnh đó, chị em hãy giảm lượng phụ gia cho bữa cơm gia đình bằng cách:
- Hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, khoai tây chiên, các loại thịt xông khói, kẹo bánh…
- Có một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học với nhiều rau xanh và trái cây. Nên tăng cường các loại hạt, các loại đậu và ngũ cốc để bổ sung nhiều chất xơ.
- Tự nấu đồ ăn tại nhà và hạn chế ra ngoài ăn. Chị em hãy học cách tự làm nước sốt để không phải phụ thuộc vào các loại đóng gói sẵn.