Sông Amazon là con sông dài thứ hai thế giới và là một trong những tuyến đường thủy quan trọng nhất hành tinh. Đây là con sông chứa nhiều nước ngọt nhiều nhất thế giới, nơi sinh sống của loài cá heo sông lớn nhất thế giới, 100 loài cá điện và 60 loài cá răng đao.

Tuy đa dạng là thế nhưng trên sông Amazon lại không có cây cầu nào bắc qua.

Sự bất thường của Amazon

Khi so sánh với một số con sông khác trên thế giới, việc Amazon không có cầu bắc qua là một điều kỳ lạ. Chỉ riêng ở Cairo có khoảng 9 cây cầu bắc qua sông Nile; hơn 100 cây cầu đã được hoàn thành trong vòng 30 năm qua sông Dương Tử, con sông hàng đầu châu Á; trong khi sông Danube của châu Âu, chỉ dài bằng 1/3 sông Amazon, có 133 cây cầu bắc qua.

Walter Kaufmann, Chủ tịch Bộ phận Kỹ thuật Kết cấu (Kết cấu Bê tông và Thiết kế cầu) tại Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ (ETH) Zurich cho biết: "Không có nhu cầu đủ cấp bách về một cây cầu bắc qua Amazon".

Amazon có chiều dài khoảng 6.920 km uốn khúc qua các khu vực dân cư thưa thớt nên thường có rất ít cây cầu bắc qua sông. Và ở các thành phố và thị trấn giáp sông, thuyền và phà là phương tiện được thiết lập để di chuyển hàng hóa và con người từ bờ này sang bờ bên kia.

"Tất nhiên, cũng có những khó khăn về kỹ thuật và hậu cần", ông Kaufmann lưu ý.

Theo Kaufmann, Amazon không phải là một địa điểm lý tưởng cho việc xây dựng cầu, vì nó gặp một loạt các trở ngại tự nhiên đối với việc xây dựng.

Ví dụ, các đầm lầy rộng lớn của con sông sẽ buộc các nhà đầu tư phải xây dựng "những cầu cạn tiếp cận rất dài và nền móng rất sâu", và điều này sẽ đòi hỏi khoản đầu tư tài chính khổng lồ, ông Kaufmann cho biết.

Ngoài ra cầu phao, hay các cấu trúc nổi, không phải là một giải pháp có hiệu quả ở hầu hết các vùng của Amazon, bởi vì dòng sông này bị ảnh hưởng rất nhiều bởi các phương sai theo mùa, điều này làm tăng thêm sự phức tạp. Ví dụ, trong mùa khô - từ tháng 6 đến tháng 11- sông Amazon có chiều rộng trung bình từ 2 đến 6 dặm (3,2 và 9,7 km), trong khi vào mùa mưa - từ tháng 12 đến tháng 4 - sông có thể rộng tới 30 dặm (48 km), và mực nước có thể dâng cao hơn 15 mét so với mực nước trong mùa khô.

Vì vậy, nhu cầu về một cây cầu nối qua Amazon là điều chưa cần thiết.

Tương lai sẽ xây dựng?

Điều đáng chú ý là, mặc dù không có cây cầu nào bắc qua Amazon, nhưng vẫn có một cây cầu bắc qua sông Negro, phụ lưu của nó. Được gọi là Ponte Rio Negro, cây cầu được hoàn thành vào năm 2011, nối hai thành phố Brazil là Manaus và Iranduba, và cho đến nay nó là cây cầu chính duy nhất bắc qua nhánh sông của Amazon.

Tuy nhiên, trong khi không có kế hoạch cụ thể nào cho một cây cầu bắc qua Amazon, "điều này không có nghĩa là nó sẽ không xảy ra", Philip Fearnside, một nhà sinh vật học, nhà khoa học và nhà bảo tồn người Mỹ đã dành phần lớn sự nghiệp của mình ở Brazil cho biết.

Năm 2019, Jair Bolsonaro, tổng thống Brazil, tuyên bố rằng ông ấy muốn có nhiều cây cầu trên khắp sông Amazon, đó như là một phần của "Dự án Rio Branco" mà tổng thống đề ra, nhưng vẫn chưa có tiến triển."Nó sẽ rất đắt so với những lợi ích kinh tế mà nó sẽ mang lại", ông Fearnside cho hay.

Ngoài ra nếu xây nhiều cây cầu trên sông Amazon sẽ cho phép những kẻ phá rừng tiếp cận khoảng một nửa rừng Amazon của đất nước, và vì vậy bảo tồn là vấn đề quan trọng nhất đối với Brazil hiện nay", ông Fearnside nói.

Vì vậy, có cơ hội nào mà một cây cầu có thể được xây dựng qua Amazon trong tương lai gần không?

"Tôi nghĩ rằng một cây cầu sẽ chỉ được xây dựng nếu nhu cầu đi lại là cần thiết. Cá nhân tôi nghi ngờ rằng điều này sẽ khó sớm xảy ra, trừ khi có những phát triển kinh tế không lường trước được trong khu vực", Kaufmann cho biết.