Xung quanh nguồn gốc của tục lì xì ngày Tết cũng có nhiều giả thuyết. Có người cho rằng phong tục này bắt nguồn từ bên Trung Quốc. Tương truyền thời xưa có một con yêu quái chuyên xuất hiện vào đêm Giao thừa, thích xoa đầu những đứa trẻ đang ngủ ngon giấc làm chúng bị sốt cao hoặc trở nên ngớ ngẩn.

Vì thế những gia đình có con nhỏ phải thức cả đêm để canh không cho yêu quái làm hại con mình. Một lần có 8 vị tiên đi ngang nhà kia thấy vậy liền hóa thành những đồng tiền nằm bên

chỗ mấy đứa trẻ, cha mẹ chúng đem gói những đồng tiền này vào tấm vải đỏ để xua đuổi yêu quái.

Việc lấy giấy đỏ gói tiền được kể lại cho bà con làng xóm. Mọi người vui mừng, bắt chước làm theo và dần dần trở thành phong tục tiền mừng tuổi hay còn gọi là lì xì đầu năm mới.

Cũng có ý kiến cho rằng tiền lì xì được biến thể từ tục “đặt áp tế tiền” - là những đồng tiền được xâu bằng chỉ đỏ, buộc lại theo hình thanh kiếm hoặc con rồng để trên giường hoặc trong nôi với mục đích chống tà ma, bảo vệ giấc ngủ cho trẻ nhỏ.

Còn theo Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vỹ (ĐH KHXH&NV - ĐHQG Hà Nội) lí giải hai chữ lì xì là đọc âm Quảng Đông (Trung Quốc) - âm Hán Việt hay dùng là "lợi thị", có nghĩa là "lãi chợ", tiền lãi do chợ búa mà ra. Cũng có thể giải thích là kì vọng được lãi trong chợ búa buôn bán. Ở Bắc Bộ và khu 4 trước đây, người ta gọi đó là tiền "phát vốn" hoặc tiền "mở hàng". Nghĩa chung của "lì xì" "phát vốn","mở hàng" là đều gắn với chợ búa.

Ngày nay, chữ "lì xì" mang nghĩa là tiền được lợi, tiền may mắn, sự tốt lành. Phong bao lì xì cũng có ý nghĩa riêng, xuất phát từ cụm từ “hồng bao”, có nghĩa là phong bao màu đỏ, là màu của sự may mắn, cát tường. Phong bao tượng trưng cho sự kín đáo, tiền sẽ được để trong phong bao, để không ai biết giá trị số tiền bên trong, giúp tránh được sự ghen tị, dèm pha.

Người Việt Nam ta cũng làm tương tự, phổ biến ở miền Nam ngày Tết. Ở miền Trung thì ông bà cha mẹ, người tôn trưởng cho con cháu tiền mới vào dịp Tết gọi là “tiền mừng tuổi”. Không chỉ người lớn mừng tuổi con cháu, mà hồi xưa, con cháu phải mừng tuổi ông bà trước.

Những điều cấm kị khi cho và nhận bao lì xì

1. Cách nhận tiền mừng tuổi

Cách nhận tiền mừng tuổi thể hiện nét đẹp văn hóa của người nhận. Khi bạn được ai đó mừng tuổi, hãy mỉm cười nhìn thẳng vào mặt người mừng tuổi, hơi cúi đầu và nói lời cảm ơn chân thành.

 

 

 

Learn More

 

 

Đừng để người khác thấy bạn chỉ đợi lấy tiền mừng tuổi, không cần biết người mừng tuổi mình là ai và nói xin cho qua chuyện.

2. Nên lì xì tiền mới

Lì xì là một tục lệ mang ý nghĩa tốt đẹp trong những ngày đầu năm mới. Dùng tiền mới để lì xì như lời chúc cho một sự khởi đầu tươi mới, tốt lành với người nhận.

3. Không đưa trực tiếp tiền mặt cho người nhận mà nên lồng vào bao lì xì

Phong bao là tượng trưng cho sự kín đáo, không so bì hơn thua, để tránh dẫn đến những xích mích không đáng có.Tiền lì xì hay còn gọi là tiền mừng tuổi ý nghĩa chính không nằm ở số tiền mà quan trọng là lòng mong ước cầu chúc người già sức khoẻ, trẻ con hay ăn chóng lớn, học hành tiến bộ. 

Việc này cũng thể hiện sự tế nhị trong văn hóa giao tiếp, ứng xử của người Việt khi không muốn người nhận được lì xì so bì về sự ít nhiều của số tiền tượng trưng mà dẫn đến những điều không vui trong ngày Tết.

4. Chỉ sử dụng phong bao màu đỏ

Theo truyền thống, màu đỏ mang năng lượng dương, là biểu tượng của hạnh phúc, may mắn và tài lộc. Trong dịp năm mới, từ nhà cửa, đồ trang trí, món ăn, quần áo,...mọi người đều chọn màu đỏ để hòa hợp với khí trời đầu Xuân. Trên thực tế, ý nghĩa của việc tặng lì xì nằm ở chiếc phong bao màu đỏ, chứ không phải tiền bạc bên trong. Vì vậy, hãy lựa đúng màu sắc phong bao may mắn. Bạn đừng cố chơi trội khi mua những loại bao lì xì màu sắc khác lạ.

5. Không sử dụng bao lì xì cũ

Việc sử dụng lại bao lì xì cũ không chỉ gây nên tình huống dở khóc dở cười vì năm mới đã khác với năm cũ mà còn thể hiện sự thiếu tôn trọng với người nhận.

6. Nên để số tiền chẵn để tượng trưng cho ý nghĩa tốt lành

Theo quan niệm Á Đông, số chẵn mang ý nghĩa may mắn. Vì vậy khi bỏ tiền vào bao lì xì dịp Tết, nên để tiền chẵn thay vì tiền lẻ.

7. Không nên cho quá nhiều tiền vào bao lì xì

Phong tục lì xì ngày Tết mang ý nghĩa chúc phúc, nên không quan trọng ở mệnh giá tiền trong phong bao. Trong trường hợp muốn biếu ông bà cha mẹ nhiều tiền hơn bạn có thể đưa kèm sau còn trong phong bao lì xì chỉ nên để số tiền tượng trưng.

Khi lì xì cho trẻ con cũng không nên cho quá nhiều tiền vào phong bao lì xì và nên dạy cho trẻ biết trân trọng ý nghĩa sâu xa của phong tục này chứ không phải giá trị vật chất bên trong.

8. Không nên mở phong bao lì xì trước mặt người tặng

Trong văn hóa Á Đông, mở bất cứ món quà nào trước mặt người tặng cũng được coi là thiếu lịch sự. Tương tự như vậy, bạn nên dặn trẻ không nên mở ngay phong bao lì xì trước mặt người tặng. Bạn nên dặn trẻ không nên mở ngay phong bao lì xì trước mặt người tặng. Đã có không ít trường hợp cả hai bên phụ huynh đều xấu hổ khi bé vùng vằng vì tiền lì xì quá ít. Đồng thời, trẻ em cần có thái độ trân trọng, mừng rỡ biết nói lời cảm ơn và chúc Tết người lì xì mình. 

Những kiểu lì xì đầu năm.

Lì xì không chỉ là một phong tục dành cho ngày Tết mà nó còn mang tính giáo dục, kế thừa rất cao và cần được xem như một nghệ thuật sống đẹp của người Việt Nam để giáo dục cho con cháu chúng ta và các thế hệ sau này về một nghệ thuật cho, tặng, biếu, mừng tuổi, lì xì trong cuộc sống thường ngày và trong các ngày lễ hội cổ truyền của dân tộc.

Hạ Lam

Theo: guu.vn