Độc quyền là thị trường mà chỉ có một doanh nghiệp cung cấp một hàng hóa hoặc dịch vụ duy nhất, mang lại cho nó một lợi thế cạnh tranh to lớn so với bất kỳ công ty nào khác cố gắng cung cấp một sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự.

Một số công ty trở thành độc quyền thông qua hội nhập theo chiều dọc. Họ kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng, từ sản xuất đến bán lẻ. Những người khác sử dụng hội nhập theo chiều ngang. Họ mua toàn bộ các đối thủ cho đến khi họ là những người duy nhất còn lại.

Một số các doanh nghiệp làm về sản phẩm dịch vụ tiện ích, được hưởng các quy định của chính phủ trao cho họ một thị trường. Chính phủ làm điều này để đảm bảo sản xuất và cung cấp điện bởi vì sự gián đoạn của các yếu tố tác động vào giá cả trên thị trường tự do khiến chính phủ không thể quản lí được.

BỐN LÝ DO TẠI SAO CHÚNG KHÔNG TỐT CHO NỀN KINH TẾ:

Độc quyền hạn chế thương mại tự do và ngăn thị trường thiết lập giá. Điều đó tạo ra bốn tác dụng phụ sau:

1. Vì độc quyền là nhà cung cấp duy nhất nên họ có thể đặt bất kỳ giá nào họ muốn. Đó gọi là ấn định giá. Họ có thể làm điều này bất kể nhu cầu người dùng vì họ biết người tiêu dùng không có lựa chọn nào khác. Điều này đặc biệt đúng khi nhu cầu không đổi đối với hàng hóa và dịch vụ. Đó là khi mọi người không có nhiều sự lựa chọn . Xăng là một ví dụ. Một số lái xe có thể chuyển sang phương tiện giao thông đại chúng hoặc xe đạp, nhưng hầu hết không thể.
2. Độc quyền không chỉ vừa có thể tăng giá mà lại vừa có thể cung cấp các sản phẩm kém hơn. Điều đó đã xảy ra ở một số khu vực đô thị, nơi các cửa hàng tạp hóa biết cư dân nghèo có ít lựa chọn thay thế.
3. Độc quyền khiến doanh nghiệp mất mọi động lực để đổi mới hoặc cung cấp các sản phẩm "mới và cải tiến". Một nghiên cứu năm 2017 của Cục nghiên cứu kinh tế quốc gia cho thấy các doanh nghiệp Hoa Kỳ đã đầu tư ít hơn dự kiến ​​kể từ năm 2000 do sự cạnh tranh giảm sút. Điều đó đúng với các công ty cáp cho đến khi các ăng-ten đĩa vệ tinh và dịch vụ phát trực tuyến phá vỡ sự nắm giữ của họ trên thị trường.
4. Độc quyền tạo ra lạm phát. Vì họ có thể đặt bất kỳ giá nào họ muốn, họ sẽ tăng chi phí cho người tiêu dùng. Nó được gọi là lạm phát do chi phí đẩy. Một ví dụ điển hình về cách thức hoạt động của nó là Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ. 12 quốc gia xuất khẩu dầu trong OPEC hiện kiểm soát giá 46% lượng dầu sản xuất trên thế giới.

OPEC là một cartel hơn là độc quyền. Đầu tiên, hầu hết dầu được sản xuất bởi một quốc gia, Ả Rập Xê Út. Nó có khả năng lớn hơn nhiều để tự ảnh hưởng đến giá bằng cách tăng hoặc giảm sản lượng. Thứ hai, tất cả các thành viên phải đồng ý với mức giá do OPEC quy định. Thậm chí sau đó, một số có thể cố gắng giảm giá để giành thêm một chút thị phần. Thực thi giá OPEC là không dễ dàng. Tuy nhiên, các nước OPEC kiếm được nhiều hơn mỗi thùng dầu so với trước khi có OPEC. Sức mạnh đó đã tạo ra lệnh cấm vận dầu mỏ OPEC vào những năm 1970.

KHI ĐỘC QUYỀN LÀ TỐT

Đôi khi một sự độc quyền là cần thiết. Nó đảm bảo phân phối nhất quán một sản phẩm hoặc dịch vụ có chi phí trả trước rất cao. Một ví dụ là các tiện ích điện và nước. Việc xây dựng các nhà máy điện hoặc đập mới rất tốn kém, vì vậy điều hợp lý là cho phép các nhà độc quyền kiểm soát giá để trả cho các chi phí này.

Chính phủ liên bang và địa phương quy định các ngành công nghiệp này để bảo vệ người tiêu dùng. Các công ty được phép đặt giá để thu lại chi phí của họ và lợi nhuận hợp lý.

Người đồng sáng lập PayPal, Peter Thiel ủng hộ lợi ích của sự độc quyền sáng tạo. Đó là một công ty "rất giỏi trong những gì nó làm mà không công ty nào khác có thể cung cấp một sự thay thế chặt chẽ." Họ cung cấp cho khách hàng nhiều sự lựa chọn hơn "bằng cách thêm các danh mục hoàn toàn mới cho thế giới."

Ông tiếp tục nói, "Tất cả các công ty thành công  đều khác nhau: Mỗi người kiếm được độc quyền bằng cách giải quyết một vấn đề của riêng mình . Tất cả các công ty thất bại đều giống nhau: Họ thất bại trong việc thoát khỏi cạnh tranh." Ông đề nghị các doanh nhân tập trung vào "Công ty có giá trị nào không ai xây dựng?"

ĐỘC QUYỀN TẠI HOA KỲ

Độc quyền ở Hoa Kỳ không phải là bất hợp pháp, nhưng Đạo luật Chống độc quyền của Sherman ngăn họ sử dụng quyền lực của mình để đạt được lợi thế. Quốc hội ban hành nó vào năm 1890 khi độc quyền được tin tưởng. Một nhóm các công ty sẽ hình thành một thỏa thuận để cố định giá đủ thấp để đẩy các đối thủ ra khỏi doanh nghiệp. Một khi họ có độc quyền trên thị trường, họ sẽ tăng giá để lấy lại lợi nhuận.

Sự thỏa thuận nổi tiếng nhất là Công ty Standard Oil. John D. Rockefeller sở hữu tất cả các nhà máy lọc dầu, ở Ohio, vào những năm 1890. Sự độc quyền của anh ấy cho phép anh ấy kiểm soát giá dầu. Anh ta bắt nạt các công ty đường sắt để tính giá vận chuyển thấp hơn. Khi Ohio đưa ra hành động cảnh cáo pháp lý để loại anh ta ra khỏi việc kinh doanh, anh ta chuyển đến New Jersey.

Năm 1998, Tòa án quận Hoa Kỳ phán quyết rằng Microsoft là độc quyền bất hợp pháp. Nó có một vị trí kiểm soát là hệ điều hành cho máy tính cá nhân và sử dụng nó để đe dọa một nhà cung cấp, nhà sản xuất chip Intel. Nó cũng buộc các nhà sản xuất máy tính phải giữ lại công nghệ vượt trội. Chính phủ đã ra lệnh cho Microsoft chia sẻ thông tin về hệ điều hành của mình, cho phép các đối thủ cạnh tranh phát triển các sản phẩm sáng tạo sử dụng nền tảng Windows.

Nhưng các đột phá về công nghệ đã làm nhiều hơn để làm xói mòn sự độc quyền của Microsoft hơn là hành động của chính phủ. Mọi người đang chuyển sang các thiết bị di động, chẳng hạn như máy tính bảng và điện thoại thông minh và hệ điều hành của Microsoft cho các thiết bị đó chưa được phổ biến trên thị trường.

Google gần như có độc quyền trên thị trường tìm kiếm internet. Mọi người sử dụng Google cho 65 phần trăm của tổng số lần tìm kiếm. Các đối thủ cạnh tranh gần nhất của nó, Bing và Yahoo của Microsoft, chiếm 34%. Nhưng Google luôn cập nhật các thuật toán tìm kiếm để giúp nó kiểm soát 80% tất cả các quảng cáo liên quan đến tìm kiếm.