THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN SO VỚI  THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH HOÀN HẢO: TỔNG QUAN

Thị trường độc quyền và thị trường cạnh tranh hoàn hảo là hai cấu trúc thị trường có một số điểm khác biệt cơ bản chẳng hạn như thị phần, sự kiểm soát giá cả và rào cản gia nhập. Trong thị trường độc quyền, chỉ có một công ty quyết định giá cả, mức cung hàng hóa và dịch vụ và có toàn quyền chi phối thị trường. Trái ngược với thị trường độc quyền, thị trường cạnh tranh hoàn hảo bao gồm nhiều công ty trong đó quyền chi phối không thuộc về bất cứ công ty nào. Trong thực tế, không có thị trường nào hoàn toàn độc quyền hay hoàn toàn cạnh tranh hoàn hảo. Mỗi thị trường đều phải kết hợp yếu tố của hai loại thị trường lý tưởng này.

THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN

Trong thị trường độc quyền, doanh nghiệp là người đưa giá vì họ kiểm soát giá cả hàng hóa và dịch vụ. Trong loại thị trường này, giá cả hàng hóa và dịch vụ thường cao  vì các công ty có toàn quyền kiểm soát thị trường. Các công ty chiếm toàn bộ thị phần tạo ra sự khó khăn trong việc gia nhập và rút lui khỏi thị trường. Vì rào cản gia nhập thị trường độc quyền rất cao, công ty có thể gia nhập thị trường vẫn thường bị chi phối bởi một công ty lớn hơn. Thị trường độc quyền thường bao gồm một người bán duy nhất và người mua không có lựa chọn khác để mua hàng hóa và dịch vụ đó.

Thị trường độc quyền hoàn toàn cực kỳ hiếm và thậm chí là không tồn tại nếu không có rào cản gia nhập tuyệt đối, chẳng hạn như cấm cạnh tranh hoặc sở hữu tất cả các tài nguyên thiên nhiên.

CẠNH TRANH HOÀN HẢO

Trong một thị trường cạnh tranh hoàn hảo, giá cả được chi phối bởi cả cung và cầu. Các công ty trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo đều là những người định giá vì không một công ty nào có quyền chi phối toàn bộ thị trường. Không giống như thị trường độc quyền, các công ty trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo có thị phần nhỏ. Rào cản gia nhập tương đối thấp, cho phép các công ty mới gia nhập vào và rút lui khỏi thị trường dễ dàng. Trái ngược với thị trường độc quyền, thị trường cạnh tranh hoàn hảo có nhiều người mua và nhiều người bán, người tiêu dùng có thể có nhiều sự lựa chọn để mua hàng hóa và dịch vụ.

Doanh nghiệp kiếm được lợi nhuận vừa đủ để tiếp tục kinh doanh và không có hơn. Nếu họ kiếm được nhiều lợi nhuận, các công ty khác sẽ tham gia vào thị trường và khiến lợi nhuận giảm. Như đã đề cập trước đó, cạnh tranh hoàn hảo là một cơ sở lý thuyết. Như vậy, rất khó để tìm thấy những ví dụ thực tế về thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

CẠNH TRANH ĐỘC QUYỀN

Loại thị trường “ở giữa” thị trường độc quyền và cạnh tranh hoàn hảo là thị trường độc quyền cạnh tranh. Trong cạnh tranh độc quyền, có rất nhiều nhà sản xuất và người tiêu dùng trên thị trường, và tất cả doanh nghiệp chỉ có một mức độ kiểm soát nhất định trên thị trường. Trong khi đó, một nhà độc quyền trong thị trường độc quyền có toàn quyền chi phối thị trường. Ngoài ra, không giống như thị trường độc quyền, thị trường độc quyền cạnh tranh có rất ít rào cản gia nhập. Tất cả các công ty có thể tham gia vào thị trường độc quyền cạnh tranh nếu họ cảm thấy lợi nhuận hấp dẫn. Điều này làm cho độc quyền cạnh tranh tương tự như cạnh tranh hoàn hảo.

Tuy nhiên, trong thị trường độc quyền cạnh tranh, có sự khác biệt hóa sản phẩm. Sản phẩm trong độc quyền cạnh tranh là sản phẩm thay thế gần gũi; các sản phẩm có các tính năng riêng biệt, chẳng hạn như thương hiệu hoặc chất lượng. Không giống như trên thị trường độc quyền, không hề có sản phẩm thay thế hay trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo thì các sản phẩm tương tự nhau.

Quan trọng: Giá cả trong cạnh tranh hoàn hảo dựa trên cung-cầu, trong khi giá cả trong cạnh tranh độc quyền được đặt ra bởi người bán.

NHIỆM VỤ CHÍNH

• Trong thị trường độc quyền, chỉ có một công ty chi phối giá cả và lượng cung hàng hóa và dịch vụ.
• Thị trường cạnh tranh hoàn hảo bao gồm nhiều công ty, nơi không có công ty nào chi phối thị trường.
• Trong thực tế, không có thị trường nào hoàn toàn độc quyền hay hoàn toàn cạnh tranh hoàn hảo. Mỗi loại thị trường trong thực tế kết hợp các yếu tố của cả hai loại thị trường lý tưởng này.
• Giữa thị trường độc quyền và thị trường cạnh tranh hoàn hảo là độc quyền cạnh tranh, hoặc cạnh tranh không hoàn hảo.
• Trong độc quyền cạnh tranh, có rất nhiều nhà sản xuất và người tiêu dùng và tất cả các công ty chỉ có một mức độ chi phối thị trường nhất định.