Một thị trường độc quyền nghĩa là chỉ có một hãng trên thị trường, không có đối thủ cạnh tranh và là nguồn cung chính cho toàn thị trường.

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo có bốn đặc điểm sau:

1. Người bán là người định giá

2. Người mua là người định giá

3. Người bán hàng không tham gia vào hoạt động lên chiến lược

4. Các công ty có thể vào và ra khỏi thị trường một cách tự do.

Trong cơ cấu thị trường độc quyền, vẫn có người thứ hai và thứ ba tồn tại. Dưới đây là các đặc điểm của một thị trường độc quyền:

• Người bán là người định giá - vì chỉ có một người bán trên thị trường, người này có thể ảnh hưởng đến giá thị trường bằng các quyết định sản xuất của chính họ. Nếu đường cầu dốc xuống thì công ty độc quyền phải đối mặt với lượng cầu hàng hóa  giảm, giá giảm khi lượng sản lượng bán ra tăng. Vì vậy, công ty có thể tăng giá thị trường bằng cách bán ít hơn.
• Người mua là người chấp nhận giá - mỗi người mua là một thành phần nhỏ trong thị trường tổng thể, do đó, họ không thể tác động đến giá thị trường bằng số tiền họ tiêu thụ.
• Người bán không tham gia vào hoạt động lên chiến lược - khi một công ty đưa ra quyết định sản phẩm của riêng mình, họ không xem xét phản ứng của các công ty khác - bởi vì thực tế là không có hãng nào khác trên thị trường trừ họ.
• Không có công ty mới nào có thể gia nhập thị trường - hãng độc quyền không phải đối mặt với mối đe dọa đến từ các đối thủ tiềm năng. Khi thị trường chỉ có một mình công ty bạn sản xuất, nhưng công ty lại đang sản xuất với mức giá thấp hơn bạn mong đợi, điều này có thể cho thấy rằng họ sợ các đối thủ tham gia và vì vậy đang cố gắng ngăn chặn việc gia nhập thông qua việc giữ giá thấp. Đôi khi bạn sẽ gặp tình huống chỉ có một công ty trên thị trường, nhưng đó không thực sự là độc quyền - mối đe dọa gia nhập sẽ làm xói mòn sức mạnh thị trường của hãng đó.

Để có bốn đặc điểm này, bạn cần phải có:

• Một số lượng lớn người mua nhưng chỉ có một người bán - dẫn đến hai giả định đầu tiên như trên.
• Hàng hóa không thể thay thế được - nếu một công ty sản xuất hàng hóa mà người tiêu dùng có thể dễ dàng chuyển sang sử dụng hàng hóa thay thế ở một thị trường khác, thì đó không phải là quyền lực độc quyền bởi vì có tồn tại sự cạnh tranh với các công ty khác.
• Người mua phải có đầy đủ thông tin - người mua phải nhận thức được giá cả và đặc điểm của sản phẩm độc quyền để đưa ra quyết định có nên mua sản phẩm với mức giá đó hay không.
• Rào cản gia nhập hiệu quả - các rào cản phải hợp pháp (cần có giấy phép) hoặc do kiểm soát các đầu vào quan trọng, bạn có thể dễ dàng có một công ty độc quyền về ngành đường sắt bởi vì nếu nó kiểm soát mạng lưới đường sắt, không ai có thể xây dựng một tuyến đường sắt mới để cạnh tranh cả.