Thời gian COVID-19 trở thành đại dịch toàn cầu và tác động mạnh đến nhiều mặt của đời sống. Dịch bệnh khiến cho nhiều quốc gia phải áp dụng biện pháp đóng cửa hết nhà hàng, quán bar, rạp chiếu phim, ngừng hết mọi sự kiện âm nhạc và thể thao, dẫn đến việc người dân bị thiếu những lựa chọn vui chơi giải trí. Thực trạng trên cộng thêm việc người dân buộc phải hạn chế ra ngoài hơn để tự cách ly đã làm nảy sinh nhu cầu về hình thức giải trí tại nhà. Nhu cầu này ngày càng tăng cao trong hoàn cảnh dịch bệnh lây lan khó kiểm soát. Trong bối cảnh đó, xem phim trên càng nền tảng streaming đang trở thành hình thức giải trí tại nhà hiệu quả và an toàn nhất.
Streaming đang dần trở thành một "thế lực", những con số không hề biết nói dối
Có thể dễ dàng nhận thấy được tác động của COVID-19 đến ngành điện ảnh. Năm 2019, doanh thu phòng vé toàn cầu đã chạm mức kỷ lục là 31,1 tỷ đô, nhưng con số này chỉ còn là "dĩ vãng" trong mùa dịch. Các nhà phân tích ước tính rằng COVID-19 đã gây thiệt hại ít nhất là 5 tỷ đô cho doanh thu phòng vé và những quá trình sản xuất phim bị gián đoạn. Con số này chắc chắn không dừng lại ở đây.
Thời điểm xã hội bị ảnh hưởng nghiêm trọng do COVID-19 lại biến thành thời cơ dành cho những dịch vụ streaming phim ảnh. Có quá nhiều thứ thuận lợi để họ có thể nắm lấy. Rạp chiếu phim đóng cửa, hàng loạt bộ phim đang quay phải ngừng sản xuất, hàng loạt bộ phim chỉ chờ ngày ra mắt bỗng phải hoãn lại vô thời hạn. Dĩ nhiên, lúc này, khán giả sẽ lựa chọn xem phim tại nhà qua các dịch vụ streaming. Ngoài ra, dịch bệnh còn giúp họ loại được thêm một đối thủ nặng ký khác, đó chính là thể thao. Với việc mọi môn thể thao đều bị hoãn, khán giả sẽ không còn có thể ngồi xem trực tiếp thể thao trên truyền hình nữa, và tất nhiên sẽ "đành phải" dành thời gian cho phim ảnh mà thôi.
Thực tế cũng cho thấy việc xem phim tại nhà cũng dần được yêu thích hơn, và dịch vụ streaming đã mang về mức lợi nhuận rất lớn. Theo báo cáo thường niên của Hiệp hội Điện ảnh Mỹ, trong năm 2019, thị trường này đã mang về 58,8 tỷ đô trên phạm vi toàn cầu, tăng 14% so với năm 2018.
Biểu đồ doanh thu mà hình thức xem phim tại nhà và trên nền tảng di động mang lại theo từng năm.
Năm 2019 cũng đánh dấu lần đầu tiên doanh thu thị trường điện ảnh vượt mức 100 tỷ đô, tăng 8% so với năm 2018. Có thể dễ dàng nhận thấy nền tảng streaming ngày càng mang lại lợi nhuận lớn hơn, thậm chí còn cao hơn hình thức ra rạp trong năm 2019. Kể từ năm 2015, hình thức này đã tăng trưởng tới 62%.
Biểu đồ doanh thu mà hình thức xem phim tại rạp, tại nhà và trên nền tảng di động mang lại theo từng năm.
Thấy "mùi tiền", các ông lớn làng streaming đứng ngồi không yên
Tất nhiên là các dịch vụ streaming cũng đã nhanh chóng nhận thức được cơ hội này và đưa ra những biện pháp phù hợp. Ông lớn Disney đã đưa những bộ phim gây được chú ý lớn gần đây của mình lên Disney+ sớm hơn so với dự định để chiếm lợi thế so với các đối thủ cạnh tranh. Frozen 2 đã bất ngờ xuất hiện trên Disney+, sớm hơn 3 tháng so với dự định ban đầu là tháng 6. Tiếp theo đó là Star Wars: The Rise of Skywalkersớm hơn vài ngày so với dự định.
...và Star Wars: The Rise of Skywalker đã có mặt sớm trên Disney+.
Nhiều bộ phim khác chỉ vừa được ra mắt gần đây cũng đã được đưa sớm lên nền tảng VOD (video on demand - video theo yêu cầu). Universal đã quyết định đưa sớm 3 bộ phim của mình là The Invisible Man, The Hunt và Emma lên VOD. Họ cũng thông báo trước rằng Trolls World Tour, bộ phim hoạt hình sẽ được ra rạp vào 10/4 của mình, cũng sẽ xuất hiện trên VOD vào cùng ngày khởi chiếu. Gần đây nhất, Warner Bros cũng vừa công bố hai cái tên của mình sẽ ra VOD vào ngày 24/3, đó là The Gentlemen và Birds of Prey.
...và Birds of Prey thì được đưa lên VOD.
Không chỉ có vậy, làng streaming mùa dịch cũng sẽ đón chào những cái tên mới gia nhập trong hai tháng tới. Đầu tiên là Quibi, được dự kiến sẽ ra mắt vào ngày 6/4. Tiếp sau đó là Peacock của NBCUniversal được ra mắt vào ngày 15/4 cho các khách hàng của Xfinity, trước khi chính thức chào sân vào ngày 15/7. Cuối cùng sẽ là HBO Max ra mắt vào tháng 5. Liệu những "tân binh" này có thể tận dụng được thời điểm này để cạnh tranh với những tên tuổi lớn đã có chỗ đứng vững chắc như Netflix hay Disney+ hay không?
Cuộc chiến mới giữa hai gã khổng lồ Netflix và Disney+
Tất nhiên, không thể không nhắc đến sự cạnh tranh giữa hai thế lực này. Tuy mới chỉ ra đời được vài tháng nhưng Disney+ đang có những biện pháp khôn ngoan để thách thức vị thế của Netflix. Có thể kể đến việc phát hành sớm những bộ phim nổi tiếng của mình. Trong khi Netflix vẫn khá im ắng trong mùa dịch này thì Disney+ đã chiếm lợi thế bằng Frozen 2 và Star Wars: The Rise of Skywalker.
Ngoài ra, phim của Disney cũng đã "biến mất" khỏi nền tảng của Netflix. Trước đó, từ năm 2016, Netflix đã ký hợp đồng để trở thành đơn vị độc quyền stream đầu tiên những bộ phim của Disney. Có thể dễ dàng nhận thấy kết quả của thỏa thuận này trong 3 năm đó. Hai bộ phim nhiều người xem nhất của Netflix trong năm 2017 và 3 bộ phim nhiều người xem nhất trong năm 2016 và 2018 đều là phim của Disney. Không còn muốn "tiếp tay" cho đối thủ cạnh tranh, từ năm 2019, thỏa thuận không còn được gia hạn, và phim của Disney sẽ xuất hiện trên Disney+, bắt đầu từ Captain Marvel. Như vậy, nhà Chuột sẽ giữ lại được những bộ phim nổi tiếng đến từ Marvel, Pixar hay tên tuổi huyền thoại Star Wars.
Không chỉ vậy, Disney còn quyết tâm "chặn đường sống" của Netflix, khi sử dụng mọi biện pháp để ngăn đối thủ của mình có thêm khách hàng. Gần đây, Disney đã không còn chấp nhận cho quảng cáo của Netflix xuất hiện trên hệ thống giải trí của mình. Họ cũng vẫn cho Netflix mua quảng cáo, nhưng lại là trên ESPN, cũng bởi Netflix đâu có mảng thể thao!
Nếu như Disney mạnh về những bộ phim có lượng khán giả lớn thì Netflix lại có số lượng lớn phim gốc tự sản xuất cũng rất hấp dẫn. Chính vì vậy, dù không còn được phát những bộ phim bom tấn của nhà Chuột thì "túi tiền" của Netflix cũng không mấy bị ảnh hưởng. Chưa kể, những năm gần đây, Netflix đã tấn công rất mạnh sang thị trường Châu Á - Thái Bình Dương và thu được mức lợi nhuận ấn tượng 1,5 tỷ đô trong năm 2019. Bước đi thông minh này giúp Netflix ngày càng tăng trưởng mạnh ở khu vực này và gặt hái được những kết quả tốt hơn.
...và Crash Landing on You đều gây sốt khắp Châu Á trong thời gian gần đây.
Bên cạnh đó, Netflix cũng mở rộng nội dung Châu Á trên nền tảng của mình. Mới đây, Netflix đã mua bản quyền phân phối 21 tựa phim của Studio Ghibli (hãng phim hoạt hình nổi tiếng của Nhật Bản). Tháng 11/2019, họ đã hợp tác cùng CJ ENM của Hàn Quốc để sản xuất các series của quốc gia này từ năm nay. Những bộ phim Hàn hot nhất trong thời gian gần đây như Crash Landing on You hay Itaewon Class đã giúp Netflix có thêm được rất nhiều thuê bao đến từ Châu Á. Ngoài ra, series gốc Hàn Quốc của Netflix là Kingdom cũng nhận được sự yêu mến trên phạm vi toàn cầu.
Series về xác sống Kingdom được đông đảo khán giả toàn cầu yêu thích.
Không chỉ trong mùa dịch, sự phát triển của các nền tảng streaming đã giúp khán giả có nhiều lựa chọn giải trí hơn. Sự tiện lợi mà nó mang lại đã khiến thói quen của khán giả dần chuyển dịch sang hướng giải trí tại nhà. Sự cạnh tranh gay gắt, cộng thêm việc ra mắt những nền tảng mới cũng sẽ giúp khán giả chúng ta trở thành những người được hưởng lợi.