Đồ trang sức là thị trường sôi nổi đầy hấp dẫn tại nhiều nơi trên thế giới. Đặc biệt là những loại đá quý luôn có sức hút mạnh mẽ đối với nữ giới. Dĩ nhiên, trong đó không thể thiếu sự góp mặt của kim cương, được mệnh danh là vua của các loại đá quý.
Với trình độ phát triển ngày càng mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật, hiện tại, các loại kim cương nhân tạo (hoặc những loại đá tương tự) không chỉ hiện diện trong các phòng thí nghiệm mà còn có mặt tràn ngập khắp thị trường đồ trang sức. Đá nhân tạo ngày càng được chế tạo với hình thức, chất lượng không thua gì đá thiên nhiên và khó có thể phân biệt bằng mắt thường.
Dưới tên gọi “kim cương nhân tạo” vẫn còn ẩn chứa nhiều vấn đề khác nhau. Những loại đá có tính chất tương tự vẫn thường được nhiều người dựa vào độ sáng bóng và đánh đồng với kim cương. Bài viết này sẽ giới thiệu với các bạn một số loại “kim cương nhân tạo" thường gặp và vài mẹo nhỏ mang tính tham khảo để phân biệt với kim cương thiên nhiên.
Kim cương thật: Kim cương thiên nhiên và Kim cương tạo ra tại phòng thí nghiệm
Kim cương là 1 trong 2 dạng thù hình của carbon có độ cứng rất cao (10 trên thang đo độ cứng Mohs) và khả năng khúc xạ ánh sáng cực tốt nên được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực từ công nghiệp cho đến kim hoàn. Kim cương được cho là loại khoáng sản với tính chất vật lý hoàn hảo và được sưu tầm như 1 loại đá quý hiếm.
1 viên kim cương được đánh giá theo chất lượng 4C: Carat (khối lượng), Clarity (độ trong suốt), Color (màu sắc) và Cut (cách cắt). Hiện nay chỉ có 20% sản lượng kim cương trên thế giới được dùng làm đồ trang sức. Số còn lại có phẩm chất kém hơn được sử dụng trong công nghiệp và thực hiện các nghiên cứu khoa học.Cho tới giữa những năm 1950, cách duy nhất để có thể sở hữu 1 viên kim cương là phải khai thác từ các mỏ trong tự nhiên. Thật không may, quá trình hình thành kim cương trong tự nhiên đòi hỏi phải có nhiệt độ và áp suất rất lớn (khoảng 1200 độ C và 5 gigapascal). Những điều kiện nêu trên thường thấy ở độ sâu từ 140 đến 190km dưới lớp vỏ Trái Đất. Đó là chưa kể đến thời gian từ 1 đến 3,3 tỷ năm để hình thành và chỉ được ngẫu nhiên đẩy lên bề mặt bởi các lực kiên tạo địa chất.
Sự khan hiếm nguồn cung cấp kim cương vào năm 1953 đã dẫn đến sự ra đời của kim cương nhân tạo được tổng hợp bằng 2 phương pháp HPHT (cao áp - cao nhiệt) và CVD (lắng đọng hóa học pha hơi). Phương pháp HPHT có nhiệm vụ tái tạo lại điều kiện sâu dưới lòng đất. Trong khi đó, phương pháp CVD sử dụng sự bay hơi hóa học của hợp chất khí carbon dưới tác động của tia nhiệt Plasma để phân chia các phân tử khí nhằm tạo ra sản phẩm cuối cùng là carbon lắng tụ, từ đó phát triển nên mầm kim cương. 2 phương pháp trên hiện đang được sử dụng rộng rãi để tạo ra kim cương trong phòng thí nghiệm.
Một nhà khoa học kiểm tra viên kim cương đang được chế tạo trong 1 lò phản ứng vi sóngCác thuộc tính của kim cương phụ thuộc phần lớn vào quá trình sản xuất và mục đích sản xuất. Các viên kim cương nhân tạo được sản xuất trong phòng thí nghiệm gần như tương tự như kim cương tự nhiên. Trên thực tế, do được chế tạo một cách có kiểm soát và hết sức cẩn thận trong phòng thí nghiệm nên thậm chí, kim cương nhân tạo còn có độ cứng, độ dẫn nhiệt, dẫn điện vượt trội hơn so với kim cương tự nhiên. Hơn nữa, kim cương chế tạo trong phòng thí nghiệm không bị lẫn các tạp chất như một số kim cương khai thác từ mỏ.
Chính vì thế, trên một phương diện nào đó, cả kim cương thiên nhiên và kim cương sản xuất trong phòng thí nghiệm đều là kim cương đúng nghĩa (kim cương thật). Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia thì giá thành của kim cương nhân tạo rất cao, do việc tạo ra môi trường tương tự như tự nhiên để tạo ra kim cương là vô cùng tốn kém và đắt hơn cả chi phí khai thác kim cương trong thiên nhiên. Chính vì vậy, kim cương nhân tạo rất hiếm xuất hiện trên thị trường trang sức thế giới. Những “viên kim cương” thường được quảng cáo trên thị trường thực chất hầu hết chỉ là đá tổng hợp, thường là đá Zirconia (đá CZ) hay Moissanit.