Học xong cấp 3, tôi vẫn chưa trả lời được Tôi là ai, Tại sao tôi tồn tại, và tôi sẽ là ai?

Học xong đại học, tôi vẫn chưa chắc chắn tôi biết câu trả lời cho 3 câu này.

Đi làm được vài năm, tôi mơ hồ nghĩ là tôi biết câu trả lời.

Còn giờ thì tôi tin là 3 quyển sách sau đã giúp tôi trả lời 3 câu trên rõ ràng hơn. Quyển thứ nhất là của người phụ nữ Nhật 40 tuổi, quyển thứ hai từ người phụ nữ gốc Trung Quốc mang quốc tịch Mỹ, người cuối cùng là cựu Đệ Nhất Phu Nhân Hoa Kỳ.

Cô nàng cửa hàng tiện ích - Murata Sayaka

4 tiếng là bạn sẽ đọc xong quyển sách này. Ai tìm kiếm một câu chuyện tình cảm lãng mạn, dài dòng thì đừng đọc quyển này. Báo chí giựt tít "tình yêu sét đánh" chứ trong sách chỉ có cuộc đời trời đánh thôi.

Mở đầu câu chuyện khẳng định đang viết về một người phụ nữ bất thường. Nhưng càng đọc, tôi lại càng thấy mình trong những cái bất thường của gái trinh 36 tuổi có 18 năm kinh nghiệm làm bán thời gian trong cửa hàng tiện ích. Có ai không lo sợ mình là kẻ ngoài cuộc? Có ai chưa từng cố gắng để “fit in”, hòa nhập vào nhóm bạn, nhóm đồng nghiệp, thậm chí là cố để hòa nhập vào gia đình mình? Vậy ai thực ra cũng là một kẻ bất thường đang cố gắng được bình thường? Thế giới vận hành bởi những luật lệ của đám đông đông bất thường đang cùng làm chung một kiểu sẽ được gọi là bình thường.

Tôi còn nhớ lần đầu tiên tôi nhận biết sự bất thường trong suy nghĩ của mình là trong một bữa cơm gia đình. Là lần đầu tiên cũng chưa phải là lần cuối, tôi nhìn thấy sự giận dữ trong mắt người đàn ông quát nạt con gái mình vì đi ngược lại cái ông tin là xã hội đang tin. Đó là về một bài tập làm văn, có lẽ tôi mới được điểm cao bài văn nào đó nên đã cao hứng bình luận đề tài “thời thế tạo anh hùng” và đế thêm một cách mạnh mẽ rằng tôi cũng muốn là anh hùng tạo thời thế. Chưa kịp dứt lời là đã thấy mắt ba tôi tròn trắng.

Càng lớn tôi càng thu lượm được nhiều kiểu thể hiện để nói rằng tôi đang đi ngược lại xu hướng hơn, trợn tròn có lẽ là kiểu thể hiện thẳng thắn nhất, lườm, lơ, nhíu mày, xúc phạm bằng lời lẽ, chữ viết, email… Dĩ nhiên, ngày đó tôi chẳng hiểu được tại sao cha tôi, người đàn ông trưởng thành lại chỉ một mực tin rằng chỉ có đầu trộm đuôi cướp mới là loại người “tạo thời thế”. Nếu trong xã hội Nhật Bản phát triển, bà mẹ chỉ dám giương đôi mắt sợ hãi nhìn con khác biệt thì ở xã hội như ở Việt Nam, chúng ta thẳng tay bạo hành con cái mình mà không nghĩ tới ngày về già có khi nào đứa trẻ bị bạo hành ngày đó trả lại cho mình cả vốn lẫn lời.

Cho tới giờ thì tôi có thể dửng dưng không trách cứ bản thân mình và thông cảm cho ba mẹ tôi vì luôn đi theo các chuẩn mực của xã hội.

Bạn sẽ gọi Bác Hồ là thằng cướp hay anh hùng khi người ấy dám ra đi rồi đứng lên lãnh đạo đất nước làm cách mạng, xoay chuyển thế cuộc, tạo nên cái gọi là “độc lập - tự do - hạnh phúc”? Hay ta gọi đó là thời thế đấu tranh đang lên và Bác chỉ may mắn là một trong số những người hùa theo đi giải phóng đất nước, thời thế tạo những anh hùng a dua?

Tóm lại, bình thường hay bất thường chỉ là cách gọi một hiện tượng hành xử con người chọn lấy trước một thế lực khác có quyền cao hơn mình, cúi đầu đi theo sẽ được gọi là bình thường. Nên vì chút bình yên, xin hãy cứ bình thường.

Cô gái Nhật bất thường trong câu chuyện sẽ chọn lựa như thế nào? Cho dù lựa chọn như thế nào, cô cũng đã gián tiếp tìm ra câu trả lời cho 3 câu hỏi thần thánh trong đời cô.

Những đốm lửa lưu lạc - Celeste Ng

Đời không phải lúc nào cũng màu hồng, những người viết sách cũng lựa chọn màu sách theo cách riêng.

Nếu chỉ viết một bài cảm nhận, phiêu lưu, ủy mị, sáng tạo sẽ là đủ. Nhưng để viết được những quyển sách như của Dan Brown, Haruki Murakami,… rõ ràng trí tưởng tượng không thôi là chưa đủ.

Không có gì lạ khi các nhà văn thành công ở tuổi 30 đổ lên, tác giả Rừng Na Uy, tác giả Harry Potter… Sống đủ lâu để có cái nhìn trung lập hơn, không quá khích, non nớt như những tác phẩm của người trẻ tuổi. Hệ quả của trưởng thành là những quyển sách như Oxford yêu thương, Gào, Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu,... chỉ còn là nốt nhạc mong manh, vang lên rồi rơi vào quên lãng hoàn toàn khi ta kinh trải qua những biến động cuộc đời.

Những đốm lửa lưu lạc của Celeste Ng nhuốm màu xám. Ban đầu tôi có nói màu sắc là do lựa chọn của tác giả nhưng có thể Mọt sai. Nó còn là tác động của môi trường, hoàn cảnh sống. Celeste Ng là người Mỹ gốc Hoa. Bà quá hiểu thế nào là nạn phân biệt chủng tộc nơi đất Mỹ. Nếu người Việt Nam qua Nhật sinh sống theo chính sách mở cửa cho dân số trẻ, những đứa trẻ Việt sinhở Nhật sẽ có bị phân biệt đối xử? Lương của chúng có như người Nhật? Chứ không phải là mức lương của người mẹ sinh ra nó ở đất Nhật?

Sinh ra trong hoàn cảnh như Celeste Ng, nếu có một giọng văn vô tư lự, sống động, tôi thiết nghĩ các sách nổi tiếng của chị chắc không bao giờ xuất hiện. Lạc quan sinh ra từ niềm tin, hi vọng vượt lên trên hoàn cảnh sẽ khác với lạc quan không nhìn ra được thứ trước mặt mình là tệ hại. Sự lãng mạn của nhà văn phải chăng đến từ niềm tin và trí tưởng tượng vượt lên hoàn cảnh?

Lựa chọn lạc quan, tin tưởng vào cuộc sống là cách để những người Hoa trên đất Mỹ trả lời Tôi sẽ là ai.

Chất - Michelle Obama

Hành trình đi tìm câu trả lời cho Tôi là ai của những người Trung Quốc trên đất khách nhuốm một màu xám. Vậy còn của những người da đen trên đất Mỹ sẽ là màu gì?

Màu trắng. Màu của hi vọng. Bà và chồng bà rõ hơn ai hết bức tranh đen tối của người Mỹ gốc Phi trên đất Mỹ nhưng "hi vọng" là từ duy nhất họ tin tưởng để cùng nhau đi tới, đi qua và đi tiếp sau 8 năm Barack làm tổng thống.

Nếu 2 quyển sách kia chỉ mơ hồ đi tìm bản ngã thì Chất lại đau đáu cả 3 câu hỏi từ ngay những chương mở đầu. Không dạy đời cho người trẻ phải làm gì mà Chất đem chính cuộc đời, tình yêu của 2 con người từng đứng đầu đất Mỹ ra phân tích ngang dọc, đào bới và suy ngẫm.

Trên đời có 2 loại người giàu, điểm chung của cả 2 loại người là rất thông minh. Khác nhau ở chỗ, một bên thì đi làm từ thiện, một bên thì tiếp tục đi làm giàu và làm thêm chút từ thiện gọi là cho có với thiên hạ. Nếu bạn quan tâm tại sao có những người như Bill Gates không để tài sản lại cho con cái mà dùng vào từ thiện thì quyển Chất sẽ cho bạn cái nhìn cận cảnh tư duy của những người thông minh, giàu có nhưng lại bỏ công bỏ sức đem tiền tài, trí lực ra giúp đời.

Chung quy, họ cũng chỉ đi tìm câu trả lời cho 3 câu hỏi của thời đại.

Con người sinh ra để làm gì? Tồn tại để làm gì? Và sẽ đi về đâu?

Chúc bạn tìm ra câu trả lời cho bản thân mình.