Ma trận Boston

Tập trung nỗ lực để đạt hiệu quả cao nhất

Các cách gọi khác: Ma trận BCG, ma trận tăng trưởng-chia sẻ và phân tích danh mục đầu tư.

“Vắt sữa bò” là một thuật ngữ dùng trong kinh doanh về việc thu lợi nhuận từ đầu tư hiệu quả, nếu bạn  thích thú cách ẩn dụ sinh động này thì bạn cũng sẽ yêu thích ma trận Boston!

Còn được gọi là ma trận BCG, ma trận Boston trình bày một phương pháp hữu ích để nhận diện những cơ hội đang mở ra, giúp bạn suy nghĩ  phân bổ nguồn lực hợp lý nhất để tối đa hóa khả năng sinh lợi nhuận trong tương lai.

Lưu ý:

Khởi nguồn của ma trận Boston là từ Boston Consulting Group đầu thập niên 1970. Nó được phát minh như một phương pháp rõ ràng và đơn giản để giúp các công ty phân bổ nguồn tiền mặt sẵn có của họ vào những hạng mục thích hợp trong kinh doanh. Sau cuộc khủng hoảng tín dụng, phương pháp này càng trở nên quan trọng hơn vì những hạn chế tín dụng lúc bấy giờ.

Tuy nhiên, ma trận Boston cũng là một công cụ hữu dụng để áp dụng các nguồn lực hữu hạn khác như: nhân lực, thời gian và thiết bị.

Mô hình ma trận Boston

Thị phần và độ tăng trưởng của thị trường

Để hiểu được ma trận Boston, bạn cần phải hiểu thị phần và độ tăng trưởng của thị trường có mối liên quan như thế nào.

.

Thị phần là phần trăm của tổng số thị trường đang được phục vụ bởi công ty bạn, được đo bằng doanh thu hoặc bằng số lượng đơn vị. Thị phần của bạn càng cao thì tỉ lệ thị trường do bạn càng kiểm soát càng lớn.

Ma trận Boston giả định rằng một khi bạn giữ thị phần đủ lớn, bạn sẽ kiếm ra tiền. (Giả định này dựa trên điều kiện bạn đã ở trong thị trường đủ lâu để có thể biết được làm thế nào để thu lợi nhuận )

Các câu hỏi được đặt ra ở đây là: “Bạn có nên đầu tư thêm nguồn lực vào một dòng sản phẩm cụ thể chỉ bởi vì nó đem lại cho bạn tiền? Câu trả lời là “Không nhất thiết”

Đây là lúc khái niệm độ tăng trưởng thị trường trở nên cần thiết để giải đáp câu hỏi trên. Độ tăng trưởng thị trường là thước đo về dự hấp dẫn của 1 thị trường. Những thị trường đang tăng trưởng mạnh dẫn đến sự mở rộng thị trường, cũng có nghĩa doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc tăng lợi nhuận, cho dù thị phần của họ vẫn ổn định.

Ngược lại, áp lực cạnh tranh trong thị trường chậm tăng trưởng thường rất gay gắt, ngay khi bạn có thể có thị phần cao thì bạn cũng khó có thể giữ thị phần mà không có chính sách giảm giá quyết liệt. Đó là lý do thị trường có độ tăng trưởng thấp thường kém hấp dẫn.

Tìm hiểu về ma trận Boston.

Ma trận Boston phân loại cơ hội thành bốn nhóm, chia trên 2 trục Thị phần và độ tăng trưởng thị trường:

Các nhóm này được giải thích dưới đây:

Chó mực: Thị phần thấp/ thị trường tăng trưởng thấp.

Trong khu vực này, thị trường của bạn yếu, vì vậy bạn phải làm đủ mọi thứ để tạo sự chú ý. Bạn sẽ không thể kỳ vọng vào 1 thị trường đủ lớn để bắt đầu thu lợi nhuận. Và bởi vì độ tăng trưởng thấp, doanh nghiệp của bạn sẽ phải dồn toàn lực để cải thiện vị thế.

Bò sữa:

Thị phần cao/ thị trường tăng trường thấp

Nếu trong nhóm này, bạn đang có 1 nền tảng tốt trong thị trường. Do đó sẽ dễ dàng hơn để thu hút sự chú ý và khai thác những cơ hội mới. Tuy nhiên hãy thận trọng vì bạn có thể phí phạm nếu dồn quá nhiều nguồn lực cho việc mở rộng kinh doanh, vì thị trường thật sự không tăng trưởng, mọi cơ hội đều bị giới hạn.

Ngôi sao:

Thị phần cao/ Thị trường tăng trưởng cao

Thật tuyệt vời vì bạn đang có vị thế tốt trong khi thị trường không ngừng tăng trưởng. Chắc chắn luôn có những cơ hội béo bở đâu đây, vì vậy doanh nghiệp của bạn phải làm việc thật chăm chỉ để nắm bắt chúng.

Dấu hỏi:

Thị phần thấp, Thị trường tăng trưởng cao

Một sản phẩm mới vào thị trường thường đi qua ô này. Vì vậy luôn có những cơ hội chờ đợi. Chúng chưa thể sinh ra hàng đống lợi nhuận ngay được vì chưa đạt đủ số thị phần cần thiết. Nhưng trong 1 thị trường có độ tăng trưởng tốt, chúng luôn ẩn chứa tiềm năng sinh lợi về sau. Vì mọi thứ dường như chưa rõ ràng nên khu vực này mới được đặt tên là dấu “?”

Dấu hỏi có thể trở thành Ngôi sao và cuối cùng là Bò sữa, nhưng  cũng có thể chúng chỉ mang lại rất ít giá trị. Những cơ hội này cần được nhìn nhận nghiêm túc và có những  khoảng cam kết đầu tư ngay khi cần thiết.

Làm thế nào để sử dụng công cụ:

Đề nhìn nhận những cơ hội của mình thông qua ma trận Boston, bạn hãy tải Bảng tính của 15phut, rồi lần lượt áp dụng các bước sau:

Bước một: Liệt kê sản phẩm của bạn trên các bảng tính theo thị phần và độ tăng trưởng thị trường tương ứng.

Bước hai: Phân loại chúng thành một trong bốn loại. Nếu một sản phẩm dường như rơi vào đúng một trong các ô, hãy nhìn nhận nghiêm túc về tình hình và dựa trên hiệu suất trong quá khứ để giúp bạn quyết định bạn sẽ đặt nó chính xác vào chỗ nào trong ma trận.

Lời khuyên 1:

Không có gì gọi là “ma thuật”  về vị trí của các đường giữa các trục tọa độ. Có rất ít khác biệt thực sự, ví dụ giữa một Dấu hỏi với thị phần 49% và một Ngôi sao với thị phần 51%. Nó cũng không nhất thiết phải đúng là dòng nên chạy qua vị trí 50%. Như bao giờ hết, hãy sử dụng cảm quan của bạn.

Lời khuyên 2:

Một công cụ tương tự (và không kém phần mạnh mẽ) là ma trận hành động ưu tiên, nó giúp bạn chọn lựa các dự án phù hợp để tạo ra giá trị một cách nhanh và tốt nhất. Bằng việc sử dụng kết hợp ma trận BCG và ma trận hành động ưu tiên với nhau, bạn sẽ có được kết quả hoàn hảo nhất.

Bước ba: Xác định những gì bạn sẽ làm với mỗi sản phẩm/ dòng sản phẩm.Thông thường có bốn chiến lược khác nhau để áp dụng:

+ Xây dựng thị phần: Tăng cường đầu tư nhiều hơn nữa (ví dụ, để duy trì trạng thái Ngôi sao, hay để chuyển Dấu hỏi thành Ngôi sao)

+ Duy trì: giữ nguyên trạng thái hiện thời (không làm gì cả)

+ Thu hoạch: Giảm đầu tư (tận hưởng dòng tiền tích cực và tối đa hóa lợi nhuận từ Ngôi sao hay Bò sữa)

+ Loại bỏ: ví dụ loại bỏ Chó mực, và sử dụng vốn để đầu tư vào Ngôi sao và Dấu hỏi.

Điểm cốt lõi:

Ma trận Boston là một công cụ hiệu quả để nhanh chóng đánh giá các lựa chọn mở cho doanh nghiệp hoặc cá nhân bạn.

Với phân loại dễ hiểu của nó bao gồm Chó mực, Bò sữa, Dấu hỏi và Ngôi sao, nó giúp bạn nhìn rõ một cách nhanh chóng và đơn giản các cơ hội đang mở ra, và xác định nơi tốt nhất để đầu tư tiền bạc, thời gian và công sức, là những nguồn lực có giới hạn mà bạn đã sở hữu.

(Nguồn: 15phut.vn)