M.U.R.D.E.R. - Một phương pháp học

Mood (Tâm trạng):

Hãy tạo ra một tâm trạng thoải mái cho mình trước khi bắt đầu học.
Hãy chọn một khoảng thời gian, không gian và thái độ thích hợp để bắt đầu việc học.

Understanding (Sự hiểu biết):

Khi gặp một cái gì không hiểu trong một phần, hãy đánh dấu lại.
Cố tập trung vào một phần hay một nhóm các bài tập mà bạn có thể giải quyết được

Recall (nhắc lại):

Sau khi đã học được một phần,
dừng lại và chuyển những gì bạn vừa học sang ngôn ngữ của chính bạn.

Digest (hấp thụ):

Quay trở lại với cái mà lúc nãy bạn chưa hiểu và thử xem xét lại các dữ kiện.
Có thể tham khảo thêm các tài liệu khác ( một quyển sách nào đó hay sự chỉ dẫn của thầy cô chẳng hạn). Nếu bạn vẫn không hiểu được,

Expand (mở rộng):
Trong bước này, hãy đặt ra ba dạng câu hỏi liên quan tới những gì bạn vừa học

• - Nếu tôi có thể nói chuyện với tác giả của cuốn sách thì tôi sẽ hỏi gì và sẽ phê bình cái gì?
• - Những tài liệu này sẽ được áp dụng như thế nào vào những thứ tôi thấy thú vị?
• - Tôi sẽ phải làm như thế nào để khiến vấn đề này trở nên hấp dẫn và dễ hiểu đối với các học sinh, sinh viên khác?

Review (ôn lại):
Lướt qua tất cả những gì bạn mới hoàn thành
Xem xem phương thức nào đã giúp bạn hiểu và/hoặc giữ lại những kiến thức cũ để áp dụng vào những gì bạn đang học.

Được sửa đổi từ cuốn Người giải quyết mọi vấn đề của J.R. Hayes, nhà xuất bản Lawrence Erlbaum, Hillsdale, NJ: 1989. ISBN: 0805803092

Bản phụ lục

Đây là một cách học giúp bạn

hiểu biết chính xác về việc bạn nắm vững các vấn đề đến đâu,
và buộc bạn phải nghĩ về chuyện này, chứ không đơn thuần là bỏ qua nó.

·  Thường xuyên xem lại sách và những ghi chép của bạn để cho những kiến thức ấy luôn mới mẻ

·  Trong khi đọc sách hoặc xem lại các ghi chép,
hãy tự đặt ra những câu hỏi lirn quan đến vấn đề đó.
Hãy tưởng tượng bạn là giáo viên của khóa học đó. Bạn sẽ đặt ra những câu hỏi như thế nào trong bài kiểm tra?

·  Hãy luôn cập nhật thông tin về những gì bạn cần phải biết

·  Hãy viết những câu hỏi hay một thuật ngữ nào đó vào một mặt của tấm thẻ phụ lục
Ở mặt sau của tấm thẻ ấy, viết câu trả lời, hãy viết câu trả lời hay định nghĩa cho câu hỏi hay thuật ngữ ở mặt trước.

·  Tráo đổi vị trí của những tấm thẻ để bạn không thể nhớ các từ ấy theo vị trí của nó

·  Nhìn vào tấm thẻ đặt trên cùng:
Cố gắng trả lời câu hỏi hay nêu định nghĩa của thuật ngữ. Thật tuyệt nếu như bạn biết câu trả lời. Chuyển tấm thẻ xuống dưới cùng của cả tập thẻ. Nếu bạn không có câu trả ời, hãy nhìn vào mặt sau của tấm thẻ, rồi lại cất nó xuống sau một vài tấm thẻ khác để lát nữa bạn sẽ gặp lại nó và xem xem lần này thì bạn đã nhớ chưa.

·  Đi qua tất cả các tấm thẻ cho tới khi bạn đã nắm được hết các dữ liệu

Một vài mẹo nhỏ:

• Luôn mang theo mình những tấm thẻ này
  Hãy lợi dụng những chiếc túi trên quần áo của bạn. Tự kiểm tra bản thân khi bạn đang xếp hàng, đang ngồi tren xe bus ..v.v…
• Nếu bạn nghĩ là bạn biết câu trả lời,
  Nhưng không biết diễn đạt chúng ra sao, thì có nghĩa là bạn chưa nắm thật chắc vấn đề đó.
  Cách duy nhất để có thể chắc chắn là bạn biết một cái gì là bạn phải giải thích được điều đó. Đó cũng là cách tốt nhất để tránh cảm giác hồi hộp trong lúc kiểm tra.
• Học với một người bạn cùng lớp.
  Các bạn có thể cùng nhau chia sẻ ý tưởng và giúp đỡ nhau nắm chắc các khái niệm mới. Và nhờ có nhau, các bạn có thể kiểm tra xem cách giải thích của mình như vậy đã hợp lí chưa.

Những kỹ năng học tập
và những trang web liên quan

Chuẩn bị cho việc học trên lớp
(áp dụng với trường học Mỹ)

So với lớp học ở các nước khác, lớp học ở Mỹ thường thoải mái hơn.
Tuy nhiên, cũng có các quy tắc cơ bản quan trọng sau:

Trước khi đến lớp:

• Hoàn thành bài tập về nhà!
  Đọc, suy nghĩ, tạo ý kiến riêng của bản thân.
• Xem qua vở ghi chép
  từ buổi học trước và xem trước bài học hôm nay
• Nói chuyện với thầy cô ngay
  nếu như bạn gặp khó khăn
• Tập trung và sẵn sàng cho bài giảng:
  bạn có thể tập trung yên tĩnh một lát để nhớ lại các suy nghĩ, và chuẩn bị cho bài giảng
• Viết ra giấy những ý tưởng mà bạn vừa nghĩ ra vào đầu trang giấy: Chuẩn bị cho bài kiểm tra sắp tới,

Để hiểu một khái niệm nào đó trong bài,

Hiểu nền tảng, tóm được ý của chủ để nào đó. c

Để hiểu bài đọc hoặc ôn tập

Trong lớp:

• Đến lớp đúng giờ.
  Giáo viên không thích học sinh đến lớp muộn đâu.
• Chọn chỗ trong lớp học sao cho
  bạn có thể tập trung vào bài học;  tìm những chỗ mà bạn có thể:
  • Nghe giảng
  • Hỏi câu hỏi
  • Nhìn thấy bảng, hoặc giáo cụ
  • Thảo luận- không chỉ với thầy cô mà còn với các bạn cũng lớp
  • Tránh sự phân tán
    ảnh hưởng đến sự tập trung của bạn
    (lơ đãng, nhìn lung tung trong lớp, nói chuyện riêng, chuyền giấy viết thư, vẽ lăng nhăng)
  • Suy nghĩ và lựa chọn khi nghe giảng:
    • Xem điều nào quan trọng và ghi vào vở, và xem cái nào không phải ghi
    • Nghe cẩn thận để chắc chắn bạn hiểu trước khi viết
    • Hỏi nếu không hiểu (nhưng nên đợi vào lúc thầy cô "ngừng" chứ đừng ngắt mạch suy nghĩ của họ).
    • Trong giờ học, nên xem lại những gì bạn nghĩ trước giờ học
      • Và so sánh Những cái đó khớp với những gì thầy cô nói ở phần đầu bài giảng không?
      • Tiết học có đúng như giáo án của thầy cô, hay là những gì bạn nghĩ lúc đầu không?
      • Lên danh sách những việc cần làm "to do" list gồm: Bài tập;
        • Nghiên cứu các định nghĩa khó;
        • Học nhóms;
        • Gặp với người học nhóm, gia sư hoặc thầy cô.
          Nhiều khi, bạn không chú ý đến việc nhờ một bạn cùng lớp mà hiểu bài nhanh trong lớp.
          Nếu hợp lý, thì nên nhờ bạn đó giúp

§         Tài liệu lấy từ: Gail M. Zimmerman, Phó phụ trách Sinh viên năm thứ nhất và tư vấn học tập, Dartmouth College và Bob Nelson, et al, Learning Resource Centers, Rutgers University

Tác động đến thầy cô

Liên hệ của bạn với thầy cô sẽ có ảnh hưởng đến việc bạn có học tốt hay không ở trong lớp.
Nhìn chung, thầy cô sẽ có cảm tình với học sinh tỏ ra thực sư ham thích môn học, và đặt những câu hỏi hay. Cách tốt nhất để có được cảm tình của thầy cô là hãy chứng tỏ bạn là thật sự ham thích khóa học đó.

Những lời khuyên sau đây là để bạn có thể tỏ rõ sự ham thích và hiếu học của mình:

·  Không chỉ trích, lên án hay than phiền với thầy cô về việc dạy của họ. Thay vì đó, hãy tập trung vào nội dung kiến thức, thảo luận các tài liệu và việc học và hiểu của bạn.

·  Để cho thầy cô biết là bạn thích khóa học này

·  Chịu khó mỉm cười.

·  Nhớ tên thầy cô

·  Lắng nghe khi thầy cô nói về họ

·  Thảo luận, hoặc nói về những chủ đề họ thích.

·  Để thầy cô biết là bạn thật sự coi trọng họ

·  Tránh tranh cãi với thầy cô

·  Nếu sai, thì nên nhận lỗi ngay

·  Đặt câu hỏi, đừng ra lệnh

·  Thật lòng tìm hiểu xem thầy cô nghĩ gì

·  Để thầy cô biết là bạn muốn học tốt

·  Luôn có sách giáo khoa mỗi khi đi gặp thầy cô

·  Luôn nộp bài tập, bài làm đúng hẹn

Lấy từ "Đắc nhân tâm" của Dale Carnegie, New York:
Simon and Schuster Inc., 1936.

Ghi chép theo gợi ý

Ghi chép theo gợi ý là gì?

Đó là những tờ tài liệu do giáo viên chuẩn bị mà trong đó có dàn ý hoặc sơ đồ bài giảng, nhưng để một vài ô trống điền những khái niệm quan trọng, định nghĩa…Trong giờ học, học sinh sẽ tự điền vào những ô trống đó. Những ghi chép như thế này sẽ giúp bạn theo dõi bài giảng dễ dàng hơn, xác định những kiến thức mấu chốt, và tự xây dựng nền tảng cho kiến thức cần phải học và áp dụng.

Nếu bạn gặp khó khăn khi tự mình ghi chép, thì có thể nhờ thầy cô chuẩn bị những ghi chép theo gợi ý như thế này để giúp bạn luyện kỹ năng ghi chép.

Dưới đây là cách hướng dẫn hoàn thành và dùng những ghi chép theo gợi ý

Về Nội dung:

• Dấu hiệu gợi ý:
  Liệu thầy cô có thể cho thêm các hình ảnh gợi ý (như hightlight, mũi tên, con trỏ, ngón tay, vòng tròn, đánh số các ý, hình ảnh…) để nhận diện dạng hoặc lượng thông tin cần điền? 
  Ví dụ: các ý chính và ý nhỏ, ví dụ, hệ quả…
• Hình ảnh:
  Thông tin được cho dưới dạng hình ảnh nhue biểu đồ, bảng, minh họa, sơ đồ…có thể được dùng để hoàn thành bài
• Kiến thức tham khảo:
  Kiến thức tham khao có đựoc kèm để tiện so sánh khi học không?

Trước giờ giảng bài:

• Câu hỏi/Thảo luận
  Thầy cô có cho học sinh cơ hội thảo luận những ghi chép theo gợi ý được phát hay không, kể cả trong giờ giảng hoặc sau đó?
• Mẫu/Checklist:
  Có một mẫu hoặc hoặc checklist để bạn đối chiếu không?
  (Có thể viết bao nhiêu, bạn đã điền hết những chỗ cần điền chưa, nếu thiếu, cần phải xem thêm ở đâu?...)
• Các dạng khác nhau:
  Có mẫu đơn giản hoặc phức tạp hơn không? Liệu tôi có thể bắt đầu bằng cách ghi đơn giản rồi sau đó, nâng dần lên mức độ khó hơn?

Sau giờ giảng bài:

• Xem lại kiến thức:
  Hãy hỏi xem là mọi người trong lớp có thể đối chiếu các ghi chép theo gợi ý với nhau để tham khảo thêm có được không?
• Các dạng trình bày:
  Hỏi xem những bài ghi chép đã hoàn thành có được trình bày qua máy vi tính hoặc các cách khác để mọi người có thể cùng thảo luận, phát triển thêm, cho ví dụ để hiểu rõ hơn về bài giảng có được không?

Sau tiết học:

• Nhận xét của giáo viên:
  Hãy đưa cho thầy cô xem qua những ghi chép bạn đã điền
• Mẫu:
  Hỏi xin thầy cô một bản trả lời đầy đủ để bạn đối chiếu với mẫu đó.
• Kiểm tra cùng với bạn học:  
  Trao đổi ghi chép với bạn học để đối chiếu và tóm lại những ý quan trọng
• Ví dụ:
  Tìm thêm các ví dụ để hiểu sâu hơn.

Đánh giá:

• Bài kiểm tra/Thi:
  Hỏi thầy cô xem các câu hỏi có dựa trên những ghi chép có gợi ý không.
• Những ghi chép theo gợi ý do học sinh tự làm
  những tài liệu này cũng có thể được dùng tham khảo cũng như là một dự án nho nhỏ học sinh có thể làm chung với nhau

Lấy từ:  Guided Notes Improving the Effectiveness of Your Lectures, của Dr. William L. Heward, The Ohio State University Partnership Grant, Improving the Quality of Education for Students with Disabilities

Phần cho giáo viên:  Chuẩn bị các tài liệu ghi chép theo gợi ý

Ghi chép

Bạn có thể tạo thói quen ghi chép theo các cách sau:

Nghe * Lược * Ghi nhớ * Suy nghĩ * Ôn tập

Mua một quyển vở gáy xoắn:
Bạn sẽ có thể cho thêm, gạch xóa, hoặc sắp xếp lại các trang và tài liệu. 

Dành một trang trống trước mỗi bài học mới để sau này, bạn viết tóm tắt và chuẩn bị cho bài kiểm tra.

Một trang ghi chép mẫu:

3.  Ghi nhớ:  Nghĩ trongđầu!

·  Xem bạn đã biết gì về nội dung kiến thức này chưa

·  Dùng từ quan trọng ghi bên lề trái, hoặc câu hỏi, minh họa định nghĩa….

·  Tự nghĩ ra ví dụ.

4.  Suy nghĩ:  Suy nghĩ sâu!

·  Nội dung kiến thức này liên quan như thế nào đến những gì bạn đã biết?

·  Tìm và sử dụng các cụm từ: Áp dụng, So sánh, Vẽ đồ thị, Đánh giá...

5. Ôn tập:  Xem lại các ghi chép
và tóm tắt ở cuối trang trước bài học tiếp theo và trước khi học bài mới và ôn tập cho bài kiểm tra.

Nếu có nhiều trang ghi chép cho một buổi học:

·  Tóm tắt ở cuối mỗi trang,

·  Tóm tắt bài giảng ở trang đầu hoặc trang cuối.

Lấy tài liệu của Walter Pauk (1989) và Hệ thống ghi chép Cornell (Dartmouth College, Hanover, NH)

Tập trung chú ý trong lớp học

Nếu bạn gặp khó khăn khi nghe giảng trong lớp:

·  Cố gắng xem trước nội dung chính của bài giảng:
Trước khi lên lớp, xem qua ghi chép của buổi hôm trước và đọc bài của ngày hôm sau.  
Nếu bạn có câu hỏi thắc mắc về bài hôm trước hoặc từ sách giáo khoa, hỏi thầy cô về những chỗ đó trước khi giờ học bắt đầu
Chuẩn bị sẵn một vài câu hỏi 
bạn nghĩ là thầy cô sẽ có thể hỏi về kiến thức mới của bài học

·  Tránh các nguồn gây mất tập trung
bạn có thể ngồi phía trước, tránh những bạn cùng lớp hay gây mất trật tự, tập trung nghe giảng, nghe giảng chủ động và ghi chép

·  Luôn đặt vị trí mình trong tư thế học
ngồi và biểu hiện tập trung, đừng có ngồi một cách uể oải

·  Thỉnh thoảng chuyển tư thế ngồi
Đừng ngồi một chỗ quá lâu, thỉnh thoảng chuyển tư thế ngồi để giúp tuần hoàn máu, tăng cường oxy lên náo và giúp bạn luôn tỉnh táo

·  Nếu có thể, hãy chịu khó đặt câu hỏi, hoặc hỏi đề thầy cô giảng rõ hơn, 
tham gia vào hoạt động, thảo luận trong lớp với giáo viên.

·  Tự luyện để đừng đầu hàng với những nguồn gây mất tập trung

"Kỹ năng Nhện"

Dùng một cái dĩa để rung mạng nhện. Con nhện sẽ phản ứng và tới gần xem. Lại rung vài lần nữa, con nhện khôn hơn ra và biết là không phải con mồi đang giẫy và nhện cũng sẽ không tới nữa.

Bạn cũng có thể bắt chước. Khi ai đó bước vào lớp, hoặc khi cửa sập, coi như là không liên can đến mình và đứng chú ý. Thay vào đó, hãy tập trung vào bài học.

Chỉ chú ý đển thầy cô và bài giảng

·  Khi có người trong lớp đi lại, hoặc ho… tập đừng nhìn vào họ mà thay vào đó, hãy ..kệ họ và tập trung vào bài giảng

·  Khi nói chuyện với ai đó, tập trung vào câu chuyện, nhìn anh ta và lắng nghe xem anh ta đang nói gì, đừng để tâm đến những điều khác.

·  Thử dung mẹo nhắc "Bạn đang ở đây, bạn đang ở đây" để lấy lại sự chú ý nếu như bạn bị phân tán tư tưởng.

Tài liệu được lấy từ "Help Yourself " với sự cho phép của University Counseling Services, Kansas State University
Có thể xem them:  J. R. Hayes, The Complete Problem Solver, Franklin Institute Press, 1981

Bày tỏ ý kiến của mình

Tham gia phát biểu, thảo luận (trong lớp học của các trường ở Mỹ)

Trong giờ thảo luận, bạn đừng ngại phát biểu, kể cả khi bạn có ý kiến khác của thầy cô hay bạn cùng lớp. Ý kiến của bạn có thể và nên được dựa trên sách giáo khoa, các tài liệu đọc khác, nội dung thảo luận, tài liệu lấy từ thư viện, người có kiến thức trong lĩnh vực này, cũng khi kinh nghiệm riêng của bản thân bạn .

Trong lớp, hãy chú ý đến những gì giáo viên và bạn cùng lớp đang nói:

·  Đánh dấu hoặc ghi nhận xét về những điểm mà bạn muốn trả lời, thảo luận hoặc một điểm bạn muốn hỏi rõ. Hãy nhớ: một câu hỏi cũng có giá trị như ý kiến được nêu trong nội dung bài giảng. Nó chứng tỏ là bạn luôn quyết tâm hiểu bằng được ý kiến của người khác và cũng muốn người khác hiểu mình đang nói gì.

·  Mở đầu việc trình bày quan điểm bằng cách nếu tóm tắt ý của mình. Có các gợi ý sau:
    "Như cách tôi hiểu vấn đề thì…"
    Bằng cách nhắc lại ý của nội dung thảo luận, bạn sẽ chứng tỏ được rằng bạn đang cố gắng hiểu đúng vấn để và cũng cho thấy bạn đang hiểu đến đâu. Thường thì khi bạn chia sẻ câu hỏi hoặc thông tin bạn có, những người khác cũng sẽ chia sẻ thông tin với bạn.

·  Đảm bảo là cả lớp và thầy cô hiểu khi nào thì bạn đang tóm tắt còn khi nào bạn đang trình bày ý kiến của mình.

·  Cố gắng giữ các nhận xét luôn liên quan chặt chẽ tới ý mấu chốt và đừng ngại ngần nhìn qua vào ghi chép khi trình bày.  Logic là quan trọng, chứ không cần phải nhanh.  

·  Khi tranh luận, hãy mở đầu bằng các ví dụ mà tác giả hoặc thầy cô đã đưa ra trước đó (tuy nhiên trình bày sao cho hợp lí để tránh bị coi là nịnh bợ), nói chung nên dùng ví dụ bạn tự nghĩ ra để tỏ thái độ đồng tình của bạn với quan điểm của họ. Đây được coi là cách suy nghĩ độc lập và là một điều rất quan trọng trong học tập.

·  Sau khi trình bày xong, bạn có thể hỏi xem có ai có nhận xét hoặc phản hồi gì không để xem

·  Mọi người có hiểu ý bạn vừa trình bày hay không

·  Xem là họ đồng ý hay phản đối ý kiến của bạn
Luôn sẵn sàng tiếp thu ý kiến, nhận xét của người khác: bạn sẽ ghi điểm của thầy cô!

Quan niệm rằng:

Một chút cạnh tranh là một tích cách đặc trưng thể hiện sự cởi mở trong trường học của Mỹ.

Nói lên được ý kiến một cách đầy đủ cũng vô cùng quan trọng trong việc đánh giá kết quả học toàn diện của học sinh.

Đầu tiên, bạn phải nghe và cố gắng hiểu ý kiến của người khác. Tôn trọng ý kiến của họ và cũng để họ tôn trọng ý kiến của bạn.

Thầy cô sẽ đánh giá kểt quả học của bạn trong suốt quá trình học của cả học kỳ chứ không phải chỉ dựa trên điểm bài thi cuối kỳ.

Tập trung suy nghĩ vào phân tích vấn đề, nhận xét, ý kiến của bạn, và sau đó thì luôn sẵn sàng lắng nghe quan điểm của người khác.

Nếu buổi thảo luận sẽ xoay quanh các tài liệu đọc thì bạn nên:

·  Nghiên cứu kỹ giáo trình, các bài báo, sách giáo khoa

·  Tìm đoạn diễn tả ý chính của cả bài, và trình bày lại bằng ngôn từ của bạn

·  Có quan điểm, hoặc ý kiến đối với ý tác giả.

Tài liệu lấy của Gail M. Zimmerman,                     
Các mẹo nhỏ cho sinh vien quốc tế, Phụ trách Sinh viên năm thứ nhầt và tư vấn học tập, Dartmouth College

Cộng tác trong học tập

Cộng tác trong học tập là một quá trình làm việc theo nhóm, mỗi thành viên đóng góp và giúp đỡ nhau để cùng đạt được một mục đích chung. Lớp học chính là một môi trường lý tưởng để rèn luyện kỹ năng làm việc theo nhóm mà sẽ rất cần cho bạn trong cuộc sống sau này.

Cộng tác trong học tập là hoạt động tương tác, là một thành viên của nhóm, bạn sẽ có trách nhiệm:

• Phát triển và cùng chia sẻ một mục đích chung
• Đóng góp ý kiến vào việc giải quyết vấn đề, đặt ra các câu hỏi hay tìm giải pháp
• Tham gia, nỗ lực làm việc để hiểu quan điểm của các thành viên khác, cũng như ý kiến của họ.
  Mỗi thành viên đều có quyền yêu cầu người khác phải trình bày ý kiến, phát biểu và đóng góp.
• Có trách nhiệm với các thành viên khác và họ cũng có trách nhiệm đối với bạn
• Quyền lợi và nghĩa vụ gắn liến chặt chẽ với mọi người và ngược lại

Điều gì tạo nên một nhóm làm việc hiệu quả?

• Các hoạt động của nhóm nên bắt đầu cho các thành viên làm quen, và hiểu rõ cách thức làm việc của cả nhóm.
  Người hướng dẫn cũng có thể bắt đầu bằng việc đưa ra các gợi ý cho thảo luận mà không cần phải áp đặt câu trả lời cho cả đội, đặc biệt với những đội gặp khó khăn khi làm việc cùng nhau.
• Nhóm gồm 3 đến 5 người.
  nếu nhóm có đông người hơn thì sẽ khó quản lý và giao công việc
• Các nhóm dưới chỉ định của giáo viên thì sẽ hiệu quả hơn nhóm tự chỉ định lẫn nhau
• Các thành viên có sự đa dạng trong kỹ năng, kiến thức, kinh nghiệm
  • Mỗi thành viên sẽ có khả năng đóng góp riêng cho toàn đội
  • Các thành viên không chỉ chịu trách nhiệm đóng góp trong sở trường của mình mà còn có thể giúp các thành viên khác tìm hiểu thêm về lĩnh vực đó.
  • Thành viên nào gặp khó khăn hoặc còn chưa thoải mái khi làm việc trong nhóm nên được các thành viên khác động viên, giúp đỡ.
  • Sự đa dạng trong kiến thức và kinh nghiệm sẽ có tác động tích cực đến việc học.
    tăng thêm các phương thức giải quyết vấn đề
    tăng thêm chi tiết để cân nhắc
• Đóng góp của mỗi người cho công việc phải được thống nhất.
  • Các nhận xét nội bộ nên được giữ kín, và đó là cách khác tốt để đánh giá ai đang đóng góp hoặc không đóng góp.
  • Nhóm có quyền “sa thải” các cá nhân không tích cực đóng góp nếu sau khi mọi biện pháp khuyên can đều không thành.
    (cá nhân đó hoàn toàn có quyền xin vào một nhóm khác nếu nhóm đó nhận)
  • Một thành viên cũng có quyền bỏ nhóm nếu như họ cảm thấy họ làm phần lớn công việc trong khi người khác không làm hoặc không giúp đỡ.
    (Người này sẽ dễ dàng tìm được nhóm khác hoan nghênh đóng góp của họ)
• Chia sẻ trách nhiệm, và cả nhóm nên thống nhất trách nhiệm, nguyên tắc làm việc. Điều đó bao gồm:

1.      Nghĩa vụ phải tham gia, chuẩn bị trước các buổi họp, và phải đến đúng giờ

2.      Tham gia thảo luận, phát biểu ý kiến, tập trung vào giải quyết vấn đề và tránh việc chỉ trích cá nhân.

3.      Có trách nhiệm chia sẻ công việc và hoàn thành công việc đúng thời hạn.
Và đôi khi, bạn cũng cần phải làm những công việc mà bạn có ít kinh nghiệm, cảm thấy chưa chuẩn bị đầy đù hay thậm chí còn có người trong nhóm có khả năng làm tốt hơn bạn. Hãy chấp nhận thử thách đó, nhưng cũng đừng ngại để cho mọi người trong nhóm biết là bạn cần sự giúp đỡ, huấn luyện, hay thôi không làm được mà xin làm việc khác.

Quá trình:

Xem thêm ở mục Hướng dẫn làm chuyên đề theo nhóm

• Đặt ra các mục tiêu, xem xét mức độ thường xuyên, và phương tiện để các bạn liên lạc với nhau, đánh giá công việc, quyết định và giải quyết vấn đề.
• Xem các nguồn lực, nhất là xem ai có khả năng hướng dẫn, kiểm tra, đưa ra lời khuyên cho nhóm kể cả khả năng phân xử nếu nhóm có mâu thuẫn.
• Lên lịch tổng kết, báo cáo công việc, và thảo luận tiến độ công việc cũng như trục trặc nếu có.

Các nhóm gặp khó khăn khilàm việc với nhau nên gặp giáo viên để trình bày hoàn cảnh của nhóm.

Xem thêm: "Cooperative learning in technical courses: procedures, pitfalls, and payoffs" của Richard M. Felder, North Carolina State University & Rebecca Brent, East Carolina University

Nghe chủ động

Nghe chủ động và hiệu quả là một thói quen, cũng giống như là nền tảng của việc giao tiếp.

Nghe chủ động có nghĩa là tập trung vào người bạn đang lắng nghe, cho dù đó là cuộc nói chuyện trong nhóm hay là chỉ có 2 người, để hiểu được họ đang nói điều gì. Là người nghe, bạn nên tự mình có thể nhắc lại bằng từ ngữ của mình những gì họ vừa nói. Điều đó không có nghĩa là bạn đồng ý với tất cả những gì họ nói, mà chỉ có nghĩa là bạn thực sự hiểu họ đang nói gì.

Điều gì ảnh hưởng đến việc lắng nghe?

Những yếu tố ở trên là tác động ngoại cảnh.
Còn bây giờ: là chủ yếu ở bạn, là trung tâm, và là người nghe

Hãy chuẩn bị một thái độ tích cực

Tập trung sự chú ý của bạn vào nội dung câu chuyện
Hãy ngừng ngay tất cả các hoạt động không liên quan để hướng sự chú ý của bạn vào người nói hoặc chủ đề đang được thảo luận.

·  Nhẩm lại trong đầu xem những gì bạn đã biết về vấn đề này
Sắp xếp trước những kiến thức liên quan để sau đó có thể phát triển thêm sau (ví dụ: bài giảng lần trước, một chương trình TV bạn đã xem, trang web, kinh nghiệm thực tế…)

·  Tránh sự mất tập trung
Chọn chỗ ngồi gần người nghe
Tránh các nguồn gây mất tập trung (vị trí cửa sổ, bà hàng xóm nói nhiều, tiếng ồn…)

·  Cảnh giác với sự xúc động quá
Nén cảm xúc
hoặc tham gia nghe từ từ cho đến khi bạn kìm nén được cảm xúc

·  Bỏ những định kiến của bạn sang một bên
Nên nhớ bạn ở đó để học những gì người khác muốn nói, chứ không phải ngược lại.

Nghe một cách chủ động

·  Tập trung vào người đang nói
Theo dõi và cố gắng hiểu người và đặt mình vào hoạt cảnh của họ
Lắng nghe với đôi tai, và kể cả với đôi mắt và các giác quan khác

·  Lưu ý: những ngôn ngữ không cần lời
Hãy để cuộc tranh luận đi theo diễn biến của nó.
Đừng đồng ý hay bất đồng vội, mà hãy cho dòng suy nghĩ tiếp tục

·  Tham gia:
Chủ động trước các câu hỏi
Sử dụng các động tác (ví du: ngả người về phía trước) để khích lệ và ra dấu sự chú ý của bạn với người nói

Các hoạt động sau đó:

Sắp xếp và làm việc các dự án theo nhóm

Một cách giải thích khác:

Khi nhóm của bạn cùng nhau theo dõi việc học, bản thân bạn sẽ học nhanh hơn, hiệu quả và chắc chắn hơn.
Đánh giá chính là ở kết quả của cả nhóm.

Viện nghiên cứu Học thuật (IRL)
http://www.irl.org/projects/projects.html, (16 tháng 9, 1998)

Nguyên tắc của làm chuyên đề theo nhóm

Học nhóm, hoặc làm việc theo nhóm cần sự chia sẻ thông tin, nguồn lực và thống nhất về phương thức thực hiện. Nhóm nào làm việc hiệu quả thường biết kết hợp các yếu tố này. Tuy nhiên, từng nhóm hoặc từng cá nhân làm việc sẽ hiệu quả chỉ khi họ luôn sẵn sàng chia sẻ và tôn trọng các thành viên khác trong nhóm.

Làm việc trong nhóm dựa trên sự tôn trọng và khích lệ lẫn nhau..

Thường thì tính sáng tạo thường mơ hồ. Các ý tưởng là vô cùng quan trọng với thành công của dự án, chứ không phải là tính cách cá nhân. Sức mạnh của một nhóm là ở khả năng thực hiện và phát triển các ý tưởng mà từng thành viên đem lại.

Mâu thuẫn có thể là sự mở rộng của sự sáng tạo. Để giái quyết mâu thuẫn, mọi người luôn phải tổn trọng ý kiến của nhau. Nói cách khác, làm dự án theo nhóm mang tính chất cộng tác, hơn là cạnh tranh.

Hai mục tiêu chính trong làm dự án theo nhóm là:

• Học được gì? Các tài liệu, thông tin cũng như quá trình làm việc
• Sán phẩm cuối cùng: bài báo cáo viết, trình bày miệng, hay là các sản phẩm có hình ảnh, âm thanh khác…

Vai trò của người hướng dẫn/giáo viên:

• Đôi khi, nhóm có đạt được thành công hay không là phụ thuộc rất nhiềuvào sự mạch lạc trong giải thích yêu cầu đề bài, dự án cũng như tiêu chí đưa ra từ phía thầy cô giáo. Công việc của nhóm là giải nghĩa các hướng dẫn đó và thống nhất cách giải quyết vấn đề.
• Quá trình công việc sẽ chỉ có hiệu quả khi thầy cô hướng dẫn trong quá trình. Dự án làm theo nhóm không đơn giản như việc học theo nhóm.
  Các sinh viên cần nắm rõ và chuẩn bị kỹ càng cho dự án.
  Các dự án cần được xây dựng sao cho không thành viên nào trong nhóm bỏ qua nỗ lực công việc của các thành viên khác.

Tính điểm:

• Khen thưởng thường là điều không thể thiếu được cho quá trình, các thành viên nhận được phần thưởng của mình từ những gì họ đóng góp cho dự án.
• Các động lực khác (như điểm số…) có thể được chấm điểm dựa trên sự tiến bộ, trái ngược với cách tính điểm một cách tương đối. Thường thì tính điểm tương đối thì cách đánh giá với những thành viên không đạt hiệu quả cao. Đánh giá dựa trên tiến bộ của toàn đội và của cá nhân. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây hậu quả không hay khi mà những thành viên bị điểm thấp sẽ bị coi là "bỏ đi" và không ai chú ý đến họ nữa.

Hiểu nhanh và hiểu chậm?

• Người hiểu nhanh thường giúp và chỉ cho các thành viên còn gặp khó khăn. Khi chỉ cho những người khác, chính là chúng ta cũng học để hiểu sâu hơn. Đôi khi, những câu hỏi đơn giản sẽ khiến chúng ta nhìn lại vấn đề dưới cách nhìn mới mẻ hơn. Khi giải thích, chúng ta sẽ hiểu sâu hơn.
• Có thể coi như người gặp khó khăn lại "dạy" lại người đã hiểu!

Gia sư

Gia sư có thể truyền kinh nghiệm, kiến thức và sự động viên.
Họ không phải là người đưa ra đáp án, mà là những hướng dẫn bạn tìm ra câu trả lời. Thử thách của bạn là phải tập trung vào bài tập với các kiến thức đã được cung cấp.

Gia sư không có trách nhiệm phải tìm hiểu nguyên do vì sao học sinh học không vào
vì việc này là ngoài nhiệm vụ gia sư và phải được thực hiện bởi một chuyên gia tư vấn. Nếu có vấn đề nghiêm trọng, thì từ chối là cách tốt nhất.

Cách mẹo khi bạn làm gia sư:

Để trở thành một gia sư tốt, bạn cần được huấn luyện:
Huấn luyện về kiến thức cũng như phương pháp gia sư

Xác định và tuyên bố rõ ràng với học sinh những gì bạn yêu cầu:
Bạn yêu cầu học sinh phải học tập như thế nào?
về giáo viên? Hay người thân thiết với học sinh
(bạn cùng lớp, khoa, trường, gia đình…)

Đề ra các nguyên tắc mà tuân thủ các nguyên tắc đó
Viết ra giấy, dán lên tường, và làm theo!
Nguyên tắc là cần thiết, nhưng phải được cả người học và người dạy thống nhất.
Và đồng thời, các nguyên tắc cần được công bằng và hiệu lực.
Nguyên tắc sẽ giúp tránh được những sự cố không cần thiết.

Biết rõ về khả năng cũng như hạn chế của mình,
và những kỹ năng hoặc kiến thức bạn có thể dùng để gia sư.
Một phần thưởng của việc làm gia sư là cơ hội được sử dụng và áp dụng những gì bạn đã học

Tìm hiểu về học viên
Tìm hiểu điểm mạnh và khó khăn của học viên.
Với điều kiện nào thì họ học vào nhất? hay không học được?
(Đừng bao giờ nghĩ rằng thói quen học của tất cả mọi người đều như nhau, hoặc đều giống như bạn)

Thành lập mối quan hệ và tin tưởng.

·  · Lưu ý những điểm khác biệt giữa bạn và người học.
Không phải là bạn đang cố gắng thay đổi học sinh, mà là dựa vào sức học của họ để hướng dẫn họ học tốt hơn.
Vì bạn có nhiều kinh nghiệm hơn học sinh, nên bạn sẽ cần phải thích nghi và tìm giải pháp.

·  · Cởi mở và thật lòng
Chế giễu hay hạ mình sẽ đều không có hiệu quả.
Bạn làm gia sư không phải để khoe mẽ, mà là để giúp đỡ người khác.

·  · Đừng ngại nói cho học sinh biết nếu như
bạn và học sinh đó không thể hợp nhau được. Hoặc là một người dạy khác sẽ có thể hiệu quả hơn. Mục đích là để giúp, chứ không phải là để chịu đựng lẫn nhau.

Bảo đảm rằng học sinh biết là thời gian đầu, rất khó đạt được thành công ngay lập tức
Học là một quá trình có cả những lần bạn chưa thành công. Đó không phải là thất bại vì tất cả những gì bạn làm đều để hoàn thành nhiệm vụ một cách đúng nhất. Học và giải quyết vấn đề là bao gồm cả một thời gian mày mò. tìm kiếm để đi đến thành công.

Buổi học:

Lắng nghe để tìm hiểu khó khăn thực sự
Kiểm tra xem học sinh đã dành thời gian và công sức chuẩn bị bài chưa

Đánh giá tình hình
Cân nhắc đến các mục đích thực tế, lâp ra các nguyên tắc

Sử dụng câu hỏi để giải quyết vấn đề

Trình bày hoặc ví dụ các quá trình tương tự

Đừng ngại nói thẳng nếu như bạn không biết rõ điều gì đó
Bạn có thể giới thiệu học sinh tìm đến các nguồn khác nhau, kể cả hỏi thầy cô. Bạn cũng có thể tận dụng cơ hội này coi như để học thêm, tìm hiểu thêm và sau đó trả lời sau, chính bạn lúc đó cũng học mà!

Đưa ra các nhận xét tích cực, dùng cách nói động viên
Tìm thành công, củng cố các nỗ lực của học sinh để cả những thành công đơn giản

Tóm tắt và ôn lại
để học sinh sẽ theo các giờ sau

Ăn mừng thành công nào!

Nhớ lưu lại các ghi chép để sau này tiện theo dõi

Xem thêm

LERN 10 - Online Tutor Training Project
Một mẫu tập làm gia sư, Trung tâm sư phạm, City College of San Francisco

Online tutoring skills của Clive Shepherd, TACTIX

Nhóm trung gian hoà giải

Trung gian hoà giải nhóm vừa là một chương trình và một quá trình

Khi một nhóm sinh viên cùng lứa tuổi giúp giải quyết mâu thuẫn giữa hai người hoặc hai nhóm nhỏ, đó gọi là trung gian hoà giải nhóm. Quá trình này đã tỏ ra có hiệu quả ở các trường học trên nước Mỹ, và đang thay đổi cách mà các sinh viên nhìn nhận và giải quyết xung đột trong cuộc sống của họ. Thay đổi bao gồm: cải thiện lòng tự trọng, kĩ năng nghe và suy nghĩ có tính phê bình, cải thiện môi trường học, giảm áp dụng biện pháp kỷ luật và cãi cọ. Những kỹ năng này có thể tuyên truyền và áp dụng ngoài môi trường lớp học.

Quá trình này phải do hai bên tự nguyện:

Người trung gian hoà giải không quyết định mà chủ yếu tìm đến một giải pháp cho cả hai cùng “thắng cuộc” để tránh rắc rối thêm. Những nhà quản lý chuyên trách vấn đề kỷ luật luôn kết hợp những chiến lược hoà giải trong quá trình giải quyết xung đột.

Các kiểu xung đột thường gặp:

Những vấn đề nghiêm trọng hơn cần có những người trung gian chuyên nghiệp, vì vậy không thích hợp với kiểu trung gian hoà giải. Những trường hợp này bao gồm: lạm dụng tình dục, hành hung, tự tử, sở hữu vũ khí, dùng ma tuý, và những vấn đề có liên quan đến luật pháp.

Chi phí bao gồm tài liệu, vật dụng, địa điểm dành cho trung gian, đào tạo, hỗ trợ của đồng nghiệp, không gian làm việc, khen thưởng.

Dưới đây sẽ tóm tắt:

• Quá trình bắt đầu chương trình trong nhà trường
• Các bước tiến hành trong một buổi trung gian hoà giải

Bắt đầu chương trình trong nhà trường

Quá trình lên kế hoạch là hết sức quan trọng:
Nền tảng của việc trung gian hoà giải là làm cho sinh viên có them sức mạnh, vì vậy sinh viên đóng vai trò quan trọng trong tất cả các bước phát triển cũng như tiến hành.

Sinh viên thành lập ban lãnh đạo
bao gồm một lien lạc viên giàu kinh nghiệm, được tôn trọng, và một số giáo viên, chuyên viên đáng tin cậy. Ban lãnh đạo này có thể được phân công hoặc tự đảm nhận. Ban này sẽ:

• Nghiên cứu nền tảng của việc trung gian hoà giải,
  hệ thống các bước giải quyết xung đột và giữ kỷ luạt trong nhà trường
• Thiết kế và xuất bản chương trình hành động
  cho chương trình giải quyết xung đột, bao gồm nội dung khái quát, truyền thông, đào tạo, thực hành, kiểu mẫu, và đánh giá.

Mục đích là nhằm hướng dẫn các nhóm trung gian hoà giải trong cộng đồng trường học, tạo ra một khối hợp sức thống nhất cùng giải quyết vấn đề theo một chương trình dựa trên tinh thần hoà bình.

Ban lãnh đạo sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ từ lãnh đạo trường, bao gồm các nhóm, khối trong trường cùng thực thi biện pháp này (gồm cả giáo viên lẫn nhà quản lý)

• Ban lãnh đạo đảm nhận trách nhiệm lâu dài:
  chuẩn bị các cuộc họp, thực hành kỹ năng hoà giải, nghiên cứu về bạo lực, nguyên nhân và cách phòng ngừa.

Người liên lạc đóng vai trò trung gian giữa các nhóm, bao gồm: ban lãnh đạo, tập thể sinh viên, nhà quản lý, phụ huynh, chuyên viên đào tạo mời bên ngoài. Nhiệm vụ chính bao gồm:

• Phát triển một nhóm người lớn trọng điểm trong trường học để thực hiện và làm mẫu cho các hoạt động hoà giải.
• Giám sát việc lựa chọn, đào tạo, khuyến khích, củng cố nâng cao trình độ cho người hoà giải.
• Đóng vai trò hoà giải để hỗ trợ việc thực hiện và khởi đầu cho các chương trình hoà giải.
• Lập bảng thoả ước cho người được hoà giải và bên trọng tài hoà giải.
• Chọn và lên lịch cho các nhân viên hoà giải trong từng trường hợp.
• Lưu giữ hồ sơ và thường xuyên thông báo cho mọi người trong chương trình qua thư tin, mạng…
• Tự cập nhật với các tài liệu và nghiên cứu có liên quan
• Năng nổ trong việc vượt qua trở ngại về thái độ hoặc cơ chế trong nhà trường, thiết lập và duy trì nhóm hỗ trợ, bao gồm nhóm phụ huynh.

Lựa chọn người trung gian hoà giải:

• Người trung gian phải đại diện cho nhiều nhóm trong trường về mặt văn hoá, giới tính, hành vi, học vấn, quan hệ xã hội, chủng tộc.
• Quá trình lựa chọn phải được thông báo rộng rãi và bao gồm thư giới thiệu cũng như thư tự giới thiệu.
• Người được chọn phải sẵn sang tiếp tục nâng cao kỹ năng, hợp tác với đồng nghiệp và hướng dẫn nhân viên mới.
• Việc từ chối cần phải được diễn đạt một cách tế nhị để làm sao cho sinh viên đó không cảm thấy bị xa lánh.

Trước tiên cần thiết lập “kinh nghiệm”
Người trung gian hoà giải cần phải được đào tạo và giám sát bởi vì họ thường thiếu sự từng trải và kinh nghiệm cả trong việc điều chỉnh mâu thuẫn và kỹ năng đàm phán.

Các chiến lược bao gồm tự đóng vai, học hỏi từ chính các tình huống cụ thể. Nếu có thể, nên tổ chức hội thảo ngoài trường học để hạn chế tối đa những yếu tố ảnh hưởng bất lợi.

Những yếu tố chính trong các buổi hoà giải:
Mục đích là giảm thiểu sự bất bình và để các bên cùng chấp nhận giải pháp đưa ra.

Bên tranh cãi sẽ điền vào bảng câu hỏi trước khi tham gia buổi hoà giải
trình bày những nguyên tắc cơ bản, hứa sẽ cùng giải quyết mâu thuẫn, nói sự thực, nghe ý kiến của người khác một cách tôn trọng và không ngắt lời.

Bên tranh cãi gặp gỡ hoà giải viên để xem hai bên có hoà hợp không và đảm bảo rằng không có tranh chấp về quyền lợi.

Người hoà giải:

• Gặp bên tranh cãi và giải thích rõ việc họ co quyền tiết lộ những chi tiết có liên quan trong buổi hoà giải và hỏi xem họ có muốn tiếp tục hay không
• Giải thích các bước hoà giải:
  dùng kỹ năng nghe và giao tiếp để giúp bạn giải quyết xung đột, bất đồng trước khi họ lên cơn nóng giận và đánh mất khả năng suy nghĩ trong tình huống của mình.
• Giải thích rõ ràng các câu hỏi trước khi bắt đầu.

Trong buổi hoà giải, bên tranh cãi phải:

• Giới thiệu bản thân
• Mỗi người lần lượt kể chuyện của mình cho người hoà giải nghe
  tập trung vào vấn đề, không nói ai làm gì, trong khi người kia tập trung nghe và không ngắt lời.
• Hai bên tranh cãi đổi vai:
  mỗi bên kể lại chuyện của bên kia theo như họ hiểu và không nhất thiết phải đồng ý với nội dung kể.

Người hoà giải:

• Tóm tắt ý và cảm xúc của hai bên
  nhằm mục đích thẩm định và nêu ý đồng ý với các chi tiết. Thảo luận các vấn đề và giúp hai bên thấy rằng sẽ rất khó giải quyết vấn đề nếu họ tiếp tục mất bình tĩnh và giữ thái độ hậm hực.
• Hỏi hai bên xem họ có giải pháp gì không.
  Ghi lại các ý hoặc bắt đầu suy nghĩ mà không bình luận gì.
• Thảo luận về các giải pháp
  đánh dấu vào các giải pháp mà cả hai bên cùng đồng ý.

Người tranh cãi:

• Quyết định cách giải quyết tốt nhất
• Chọn giải pháp dự bị tốt nhất.

Người cùng hoà giải:

• Thẩm định các thoả hiệp với các bên
  đảm bảo rằng không có ai ngân ngại nói ra bất đồng.
• Viết biên bản thoả thuận dùng từ mà hai bên nói ra.

Người cùng hoà giải và bên tranh cãi:

• Ký biên bản
• Thống nhất quá trình theo dõi
  Đảm bảo rằng mọi bên đều giữ lời và cùng giám sát việc thực hiện thoả thuận.

Người hoà giải cảm ơn các bên đã tham gia và đã cho phép họ có dịp được giúp hai bên.

Tiêu chuẩn cư xử của hoà giải viên

ADR, Arbitration and Mediation

Cohen, Richard, Implementing a Peer Mediation Program, CREnet—The Conflict Resolution Education Network, 6/20/02

Sắp xếp các dự án

• Bắt đầu sớm
  Không bao giờ là quá sớm để bắt đầu cả. Bắt đầu sớm khiến bạn có nhiều thời gian hoàn thành việc hơn, và bạn có đủ thời gian để làm tốt.
• Phân công thời gian. Quyết định xem:
  • Bài diễn thuyết hoặc bài viết nên dài đến đâu
  • Tài liệu cần nghiên cứu ở mức độ khó dễ như thế nào
  • Bạn cần bao nhiêu thời gian để hoàn thành công việc
• Chia nhỏ công việc thành các phần nhỏ khác nhau.
  Bảng bên dưới có cả mục công việc phải được xong vào thời gian nào để giúp bạn sắp xếp, quản lí công việc tốt hơn.

Chuẩn bị và trình bày các dự án

Những điều cơ bản cần biết khi diễn thuyết trước lớp (làm presentations)

• Mục đích chính của bài diễn thuyết
  Chuẩn bị một bài nói và lấy một vài ý chính để bắt đầu
• Đặc điểm về người nghe và kiến thức của họ
  Bắt đầu từ những điểm chung giữa bạn và người nghe.
  Đối chiếu và liên hệ mục đích của bài nói sở thích hoặc điều khán giả muốn nghe
• Câu chủ để
  Khẳng định ngay từ đầu: mục đich và nội dung bài nói
• Tranh luận
  Hãy thuyết phục người nghe bởi lí luận, dẫn chứng, con số cụ thể và logic
• Xem lại và tóm tắt khi hoàn thành;
  Tóm tắt bài nói
  Kiểm tra xem mọi người có hiểu bạn vừa nói điều gì không
• Câu hỏi và thảo luận

Luyện tập nói bằng cách,
nói và thu lại giọng của mình, hoặc luyện tập nói trước mặt một vài người bạn

Nghệ thuật truyền tải thông tin:

• Làm người nghe cảm thấy thoải mái,
  bằng việc kể một truyện vui hoặc giai thoại có liên quan đôi chút đến bài nói, hoặc thu hút sự chú ý của họ bằng một cử chỉ thân thiện...
• Sử dụng cách xưng hô thân mật;
• Nhìn vào mắt người nghe;
• Trình bày báo cáo với giọng nói chuyện và
  có thể lên trầm xuống bổng, thay đối một chút khi cần nhấn mạnh;
• Sử dụng các cụm từ nối để định hướng cho người nghe là bạn đang chuyển sang một đề tài mới;
• Cho người nghe có cơ hội đặt câu hỏi để lôi cuốn họ vào buổi nói chuyện;
• Kết thúc bài nói bằng việc tóm tắt lại các ý chính, các luận điểm hoặc ý tranh luận;
• Dành thời gian cho câu hỏi và nhận xét về
• Nội dung
  (phần chưa được đề cập đến hoặc các ý liên quan)
• Kết luận
• Cách trình bày
• Để lại thông tin liên lạc của bạn (carte visite) để tiện liên lạc

Sử dụng các giáo cụ trực quan, âm thanh…:

• Liên lạc sớm để biết chắc xem các phần cứng của máy tương ứng với phần mềm của bạn;
  và phiên bản phần mềm của các tài liệu bạn mang đến cũng phải tương ứng với các phiên bản phần mềm của máy vi tính trong lớp.
• Nên chuẩn bị sẵn một vài cách giữ file
  (trong ổ cứng, trên trang web, đĩa mềm, hoặc là in ra giấy(!) trong trường hợp thất lạc.
• Đến sớm để kiểm tra mọi dụng cụ, các giáo cụ như loa đài, máy vi tính…
  hoạt động tốt, kiểm tra âm thanh và hình ảnh xem mọi người trong phòng có thể nghe hoặc nhìn thấy rõ không.
• Nên để tất cả các tài liệu chiếu ở font chữ to cho dễ nhìn.
• Có các tài liệu dẫn chứng cho mỗi luận điểm.
• Không nên phát tài liệu tay,
  dàn ý bài nói cho người nghe trước khi bạn bắt đầu (vì như vậy thì họ sẽ tập trung vào việc đọc mấy tài liệu đó hơn là nghe bạn nói)

Xem thêm: Nghệ thuật nói trước đám đông

Nghệ thuật nói trước đám đông

Biết rõ về địa điểm.
Nên làm quen với địa điểm nơi bạn sẽ nói chuyện.
Đến sớm, đi 1 vòng quanh khu vực diễn thuyết và tập sử dụng microphone và những giáo cự trực quan khác.

Tìm hiểu về khán giả.
Chào người nghe khi họ bắt đầu đến.
Nói chuyện với bạn bè, người quen dễ hơn hẳn nói chuyện với một nhóm người lạ, vì vậy nên tạo cảm giác thân thiện.

Biết rõ về những gì bạn chuẩn bị nói.
Luyện tập bài nói và chỉnh sửa nếu cần thiết.
Nếu bạn không nắm rõi chủ đề bạn sắp nói hoặc không cảm thấy thoải mái, sự sợ hãi sẽ tăng gấp đôi gấp ba.

Thư giãn.
Thư giãn, giảm căng thẳng bằng việc làm một vài động tác thể dục.

Hình dung hình ảnh của bản thân đang nói
Thử hình dung cách bạn nói, âm lượng to, rõ và chắc chắn.
Nếu bạn hình dung được là bạn sẽ thành công, thì nhất định bạn sẽ thành công.

Nên nhớ là mọi người đều muốn bạn thành công.
Họ không muốn bạn thất bại.
Khán giả muốn bạn phải thú vị, cởi mở, đưa ra thông tin bổ ích và thoải mái, giúp họ vui, giải trí.

Đừng xin lỗi với khán giả.
Nếu bạn nhắc đến sự sợ hãi của mình, hay là xin lỗi cho những lỗi bạn nghĩ mình đã mắc phải trong khi nói, tự dưng bạn lại khiến khán giả để ý đến phần có thể họ không nghĩ tới. Tốt nhất là hãy giữ im lặng.

Tập trung vào nội dung chứ không phải là môi trường xung quanh.
Xua đuổi căng thẳng ra khỏi đầu bạn, và hướng sự chú ý của bạn thân đến nội dung buổi nói chuyện và khán giả.
Sự sợ hãi sẽ tan biến!

Chuyển sợ hãi thành năng lượng tích cực.
Tận dụng năng lượng đó để tăng sự nhiệt tình, hứng khởi!

Rút kinh nghiệm.
Kinh nghiệm nhiều sẽ khiến bạn tự tin hơn, và đó là điều vô cùng quan trọng trong việc nói trước đám đông.
Tham gia vào một câu lạc bộ Toastmasters (luyện về nói trước đám đông) sẽ giúp bạn có nhiều kinh nghiệm hơn.

Tái bản với sự cho phép của hiệp hội Toastmasters quốc tế, "Mười mẹo nhỏ để thành công trong việc nói trước đám đông" có thể tìm thấy tại địa chỉ http://www.toastmasters.org/tips.htm (Lấy tháng 10 năm 2002)

Xem thêm:  Allyn and Bacon "Public Speaking Web site"