Tuần trước, tôi đã có bữa ăn tối với hai người bạn tốt nhất tại Thượng Hải. Một là một người quản lý cao cấp của một công ty rất lớn ở Ấn Độ và một người là giáo sư của một trường đại học nổi tiếng tại Trung Quốc. Tôi muốn hỏi một số câu hỏi về các xu hướng công nghệ hiện nay vì vậy tôi nói với họ: "Theo nghiên cứu của tập đoàn IDC, trong năm năm tới hầu hết các nước phát triển có thể tăng trưởng khoảng 3% đến 5%, nhưng nổi lên các quốc gia Brazil, Nga, Ấn Độ,và Trung Quốc có thể đạt được 8% đến 15% tăng trưởng và điều này sẽ thay đổi cán cân quyền lực kinh tế toàn cầu. Một trong những lĩnh vực đang phát triển nhanh nhất là công nghệ thông tin nhưng có một sự thiếu hụt quan trọng là công nhân lành nghề trong lĩnh vực này trên toàn cầu và đó là một vấn đề lớn cho những nước này. Ngành công nghiệp công nghệ thông tin tiếp tục được cải tiến và phát triển, các công ty có nhu cầu tuyển những người có kĩ năng cụ thể sẽ gặp khó khăn và thậm chí để có được những người có kỹ năng cần thiết đó phải thuể người lao động từ nước ngoài hoặc bằng cách khoán ngoài (outsourcing) ra nước khác. Thật khó để tưởng tượng rằng các quốc gia như Trung Quốc và Ấn Độ lại KHÔNG có đủ người làm IT để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế của họ và phải thuê ngoài, mang người lao động bên ngoài vào, vì vậy tôi muốn biết vấn đề này là có thật hay không? 

Người bạn Ấn Độ của tôi trả lời: "Đó là chúng tôi KHÔNG cần lập trình, chúng tôi có rất nhiều lập trình viên (programmers) nhưng chúng tôi không có đủ người có kĩ năng chuyên ngành cao như những người làm kiến trúc phần mềm/ hệ thống (architecture), người thiết kế phần mềm/ hệ thống (designer) và những nhà quản lý hệ thống thông tin (information system managers). Ngay cả hệ thống giáo dục của chúng tôi đang được cải thiện nhưng nó cần có thời gian để phát triển và đào tạo ra những con người này. Tôi chắc chắn chúng tôi sẽ có những kỹ năng cần thiết trong một ngày nào đó nhưng trong 3-5 năm tới, chúng tôi sẽ KHÔNG có đủ người có kĩ năng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế của chúng tôi. Chúng tôi thực sự thiếu những người có tay nghề cao bởi vì sự thành công của chúng tôi trong gia công phần mềm nơi mà cầu vượt quá cung”

Bạn tôi ở Trung Quốc đã đồng ý: "Chúng tôi có thể đứng sau Ấn Độ trong công nghệ thông tin nhưng chúng tôi sẽ bắt kịp. Trong những năm qua, chúng tôi đã đầu tư rất nhiều vào cơ sở hạ tầng và phần cứng nhưng không chú ý đến phần mềm và đây là một sai lầm. Trên thực tế chúng tôi đã không nhận ra rằng là phần mềm sẽ định hướng cho tất cả mọi thứ và mọi thứ thay đổi. Chúng tôi đang thay đổi hướng của chúng tôi bây giờ và tập trung nhiều hơn vào phần mềm. Vấn đề là hệ thống giáo dục của chúng tôi không thay đổi đủ nhanh. Ngay cả chính phủ của chúng tôi đã đầu tư đáng kể trong giáo dục, chúng tôi đã đưa vào chương trình giảng dạy từ một số trường hàng đầu từ Mỹ và châu Âu để thay thế các chương trình  đại học của "hệ thống cổ xưa" nhưng sẽ là tốt nhất, chúng ta cần các giáo sư tốt và nó sẽ mất nhiều năm để phát triển được điều này. Không có vấn đề gì chúng tôi làm được điều này, nó có thể sẽ mất từ 5 đến 10 năm để có được hệ thống giáo dục của chúng tôi để bắt kịp với Mỹ ". 

Tôi hỏi họ: "các kỹ năng mà bạn cần nhất hiện nay là gì? Những gì tôi ngạc nhiên là cả hai người trong số họ nói với tôi rằng bảo mật (security) là một trong những lĩnh vực mà nhu cầu rất lớn. Bạn tôi ở Ấn Độ cho biết: "Đây có lẽ là công việc IT tốt nhất, nhu cầu cao nhất với mức lương cao nhất trong các công việc của IT. Với rất nhiều vấn đề xảy ra từ cyber-tấn công cho tới tin tặc gửi virus cho các hệ thống thông tin của công ty, tất cả các công ty đều cần những người làm bảo mật hệ thông tin có tay nghề cao. Ngay cả chính phủ của chúng tôi đã thông qua nhiều luật và quy định về đối tượng này  nhưng các mối lo sợ vẫn không ngừng  tăng lên và nhu cầu khách hàng cần có những người có kỹ năng này ngày càng quan trọng hiện nay. Thật không may, rất ít các trường đại học dạy kỹ năng này, thậm chí ở Mỹ chỉ có vài trường đại học có các khóa học bảo mật trong chương trình của họ. 

Bạn tôi ở Trung Quốc đã đồng ý: "Tôi nghĩ rằng đầu năm nay, nhiều công ty sẽ phải tập trung hơn vào việc tuyển dụng, đào tạo về CNTT, an ninh, các ngành công nghiệp không còn đủ khả năng để vượt qua vấn đề này. Những gì chúng tôi cần là thuê những người bảo mật IT ngay lập tức. Mặc dù cuộc khủng hoảng tài chính là thách thức nhiều công ty, họ đã bỏ qua vấn đề này  và làm như vậy chính là mang đến mối nguy hiểm cho chính mình. Vấn đề là hôm nay chúng tôi phải gửi sinh viên sang Mỹ vì có rất ít nơi dạy kỹ năng này. Tất nhiên, trường học của bạn - Carnegie Mellon là nổi tiếng nhất trong lĩnh vực này vì vậy bạn nên biết về nó ".

Tôi nói với họ rằng vấn đề bảo mật đã là một phần của chương trình đào tạo của chúng tôi cho ngành kỹ sư phần mềm và Hệ thống Thông tin Quản lý với các khóa học rất nhiều về an ninh mạng và quản lý rủi ro. Căn cứ vào cuộc trò chuyện này, tôi nghĩ rằng tầm quan trọng của kỹ năng này và các cơ hội nghề nghiệp lâu dài nên khuyến khích nhiều sinh viên nhìn vào lĩnh vực này. Tôi hỏi họ: "Còn những gì khác bên cạnh các kỹ năng CNTT về bảo mật mà bạn nghĩ rằng sẽ là cần thiết? 

Người bạn Trung Quốc của tôi trả lời: "Có lẽ kỹ năng trong các thiết bị di động từ thiết kế chip để quản lý các ứng dụng phần mềm. Tôi nghĩ rằng việc sử dụng các nền tảng di động sẽ vượt qua máy tính cá nhân trong số người sử dụng, số lượng các thiết bị truy cập Internet. Trong nhiều năm, các máy tính cá nhân (PC) là vua nhưng chúng tôi tin rằng điều lớn tiếp theo sẽ là thiết bị di động như điện thoại thông minh (ví dụ, I-phone, I-pad vv) như là các sản phẩm này tiếp tục trưởng thành và tìm đường vào người tiêu dùng và các tập đoàn lớn. Sẽ có một sự bùng nổ của các ứng dụng đó sẽ mở ra nhiều cơ hội hơn cho những người chuyên về các nền tảng di động. Chúng tôi tin rằng trong vài năm tới, những thiết bị này sẽ thay thế các máy tính cá nhân là công cụ của sự lựa chọn. Hôm nay thị trường thuộc về Apple nhưng sẽ có thêm các thiết bị tương tự đến với thị trường sớm và vấn đề quan trọng làm thế nào để các công ty quản lý một nền tảng điện thoại di động ngày càng đa dạng, đáp ứng yêu cầu bảo mật. Đây là vấn đề của người quản lý hệ thống thông tin như chúng tôi sẽ cần nhiều người hơn những người có thể quản lý hệ thống thông tin cho công ty, cung cấp dịch vụ CNTT cho người sử dụng, giải thích vấn đề kỹ thuật cho những người không đảm bảo kỹ thuật và công nghệ thông tin cung cấp giá trị cho doanh nghiệp.

Người bạn Ấn Độ của tôi nói với tôi: "Tôi nghĩ rằng kiến thức và kỹ năng trong điện toán đám mây có lẽ sẽ quan trọng hơn. Với cuộc khủng hoảng tài chính, các công ty phải giảm chi phí, đặc biệt là chi phí CNTT như cơ sở hạ tầng và lưu trữ để thúc đẩy những động lực kinh tế và lợi ích của việc cho thuê thay vì mua, quản lý điện toán đám mây sẽ là quan trọng trong tương lai gần. Khi điện toán đám mây tiến hóa, công nghiệp sẽ cần nhiều hệ thống thông tin quản lý để quản lý các tương tác giữa các nền tảng điện toán đám mây. Những người này sẽ theo dõi và giữ nhịp độ với các xu hướng trong phát triển điện toán đám mây cho các công ty của họ. Tất nhiên, do sự gia tăng sử dụng điện toán đám mây và các tính chất thay đổi của công nghệ này, các công ty cần phải có đội ngũ quản lý CNTT mạnh mới có thể quản lý được, thực hiện và cung cấp cho họ như dịch vụ bởi vì điện toán đám mây là một khía cạnh khác của phần mềm như một dịch vụ (software as service).

 

Cả hai người trong số họ nói với tôi rằng kiến thức và kỹ năng sẽ là yếu tố then chốt cho tăng trưởng kinh tế nước mình và đầu tư vào giáo dục, đặc biệt là trong công nghệ thông tin là trọng tâm chính mà có thể thay đổi cán cân quyền lực kinh tế trong tương lai gần. Vì vậy, tôi hỏi họ: "những yếu tố chính trong cải cách giáo dục là gì" Họ nói với tôi rằng để cải thiện hệ thống giáo dục?, Có ba yếu tố chính: "Có chương trình đào tạo tốt nhất và cập nhật nhất, có đội ngũ giáo sư giỏi, và những sinh viên có động lực". 

Trên đây là bài dịch từ bản gốc của giáo sư John Vũ, một người rất quan tâm đến hệ thống giáo dục đào tạo của Việt Nam, đặc biệt là đào tạo Đại học cho các ngành phần mềm và Hệ thống thông tin. Qua bài viết này (ghi nhận lại từ một cuộc nói chuyện) tôi thiết nghĩ nó sẽ rất bổ ích cho những người làm CNTT, những người làm công tác đào tạo thuộc lĩnh vực CNTT sinh viên đang theo học CNTT và/hoặc kể cả những học sinh cấp 3 đang bâng khuâng lựa chọn nghề nghề nghiệp của mình trong tương lai có thể tham khảo và tự hoạch định công việc tương lai của bản thân.  

Người dịch: Nguyễn Đức Mận

Khoa CNTT ĐH Duy Tân

Bài viết này được dịch từ bản gốc tiếng Anh của giáo sư John Vu.

Giáo sư John Vũ là một nhà khoa học cao cấp tại Đại học Carnegie Mellon, nơi ông đã phát triển các mô hình năng lực thương mại điện tử (e-CCM) và hỗ trợ các mô e-SCM. Giáo sư John cũng là một kỹ thuật viên và kỹ sư trưởng của Hệ thống thông tin tại Công ty Boeing. Ông là thành viên của IEEE Software Industry Advisory Board và đã viết nhiều bài viết về dự án và quản lý chương trình. Ông đã có hơn 30 năm kinh nghiệm trong phần mềm và phát triển hệ thống và đã quản lý một số chương trình hội nhập quy mô lớn.

Bản gốc bằng tiếng Anh.

Last week, I had dinner with two best friends in Shanghai. One is a senior manager of a very large companies in India and the other is a professor of a well known university in China. I wanted to ask some questions about the current technology trends so I told them: “According to the research firm IDC, in the next five years most developed countries may grow about 3% to 5% but emerging countries (Brazil, Russia, India, and China) could achieve 8% to 15% growth and this will change the economic balance of global power. One of the fastest growing sectors is information technology but there is a critical shortage of skilled worker in this field globally and that is a major problem for these emerging countries. As the information technology industry continues to improve, companies that have a need for skilled people will have difficulty hiring for particular skills and eventually have to obtain the needed skills by bring in workers from oversea or by outsource to foreign countries. It is hard to imagine that countries like China and India do NOT have enough IT people to support their economy growth and have to outsource or bring in outside workers, so I want to know if this issue is real or not?

My Indian friend answered: “It is NOT that we need programmers, we have plenty of them but we do NOT have enough highly specialized skilled people such as architect, designers and information system managers. Even our education system is improving but it takes time to develop these people. I am sure we will have these needed skills someday but in the next three to five years, we will NOT have enough skilled people to support our economic growth. We do run out of highly skilled people because of our success in outsourcing where demand exceeds supply.

My friend in China agreed: “We maybe behind India in Information technology but we are catching up. In past years, we have put a lot of investments in infrastructures and hardwares but NOT pay attention to software and this is a mistake. Actually we did not realize that it is software that drives everything and changes everything. We are changing our direction now and focusing more on software. The problem is our education systems are NOT changing fast enough, Even our government has invested significant amount in education, we have brought in several top curricula from the U.S and European universities to replace our “Archaic systems” but to be the best, we need good professors and it will take many years to develop them. No matter what we do, it will probably take another five to ten years to get our education system to catch up with the U.S”.

I asked them: “What are the skills that you need most today? What surprise me is both of them told me that IT security is one of the areas that remained very high in demand. My friend in India said: “This is probably the best IT job, the most wanted with the highest salary of all IT jobs. With so many problems happening from cyber-attacks to hackers send virus to company’s information systems, every company needs IT security skilled people. Even our government passes more laws and regulations on this subject but constant fear of increasing threats and customer demands make this skills the most needed today. Unfortunately, very few universities teach this skill, even in the U.S only few universities have security courses in their program.

My friend in China agreed: “I think beginning this year, many companies will have to focus more on recruiting, training on IT security, the industry can no longer afford to ignore this issue. What we need is hiring more IT security people immediately. Despite the financial crisis that challenges many companies, those who choose to ignore this issue do so at their own peril. The problem is today we have to send students to the U.S because there are very few places teaching this skills. Of course, your school - Carnegie Mellon is the most well known in this field so you should know about it”.

I told them that IT security is already part of our training program for Software Engineering and Information System Management with many courses in network security and risk management. Based on this conversation, I think the importance of this skill and the long-term career opportunities should motivate many students to look into this area. I asked them: “What else beside IT security skills that you think will be needed?

My Chinese friend answered: “Probably skills in mobile devices from chip design to software applications management. I think the use of mobile platform will surpass that of Personal Computer in the number of users, the number of devices accessing the Internet. For years, the personal computer (PC) is king but we believe the next big thing will be mobile devices such as the smart phones (i.e., I-phone, I-pad etc.) as these products continue to mature and find their way into consumers and corporations. There will be an explosion of applications which open more opportunities for people specialize in mobile platforms. We believe that in the next few years, these devices will replace the personal computer as the tool of choice. Today the market belongs to Apple but there will be more similar devices come to the market soon and the key issue will be how companies manage an increasingly diverse mobile platforms that meets security requirements. This is the issue of Information System management people as we will need more people who can manage information systems for the company, provide IT services to users, explain technical issues to non-technical people and ensure that information technology provides value to the business.  

My Indian friend told me: “I think knowledge and skill in cloud computing would probably be more important. With the financial crisis, companies must reduce costs, especially IT costs such as infrastructure and storage so driven by these economic motivations and benefits of renting instead of buying, cloud computing management would be critical in the near future. As cloud computing evolves, industry will need more information systems managers to manage interoperability between cloud computing platforms. These people will monitoring and keeping pace with the trends in cloud computing development for their companies. Of course, due to the rise in cloud computing usage and the changing natures of these technologies, companies needs to have very strong IT management that can manage, implement and provide them as services because cloud computing is another aspect of Software as a Services.

Both of them told me that knowledge and skills will be key factors for their countries’ economic growth and investment in education, especially in Information technology is the main focus that can change the balance of economic power in the near future. So I ask them: “What are the main factors in education reform?” They told me that to improve education system, there are three key factors: “Having the best and most up to date training program, having good professors, and having motivated students”.  

                                                                                                                      John Vu