Một ví dụ về độc quyền tự nhiên là nước máy. Việc có một công ty cung cấp một mạng lưới ống nước và cống rãnh là hợp lý vì việc thiết lập một mạng lưới đường ống và hệ thống nước thải quốc gia đòi hỏi một lượng vốn rất lớn. Có hai công ty khác nhau cung cấp nước sẽ không mang lại thêm lợi ích gì vì chi phí trung bình sẽ rất cao so với việc chỉ có một công ty và một mạng lưới. Cũng sẽ có sự bất tiện khi có hai công ty đào đường để đặt một bộ ống nước giống hệt  nhau.

ĐỊNH NGHĨA CỦA ĐỘC QUYỀN TỰ NHIÊN

Theo William Baumol, độc quyền tự nhiên là:

“Ngành công nghiệp trong đó nhiều người sản xuất tốn kém hơn việc sản xuất bởi một nhà độc quyền”

Sơ đồ của sở hữu độc quyền

• Giả sử rằng một ngành công nghiệp có lượng cầu là 10000 sản phẩm mỗi năm.
• Nếu một công ty sản xuất 10.000 đơn vị, nó sẽ tốn chi phí trung bình thấp nhất là - £ 9.
• Nếu ba công ty sản xuất 10.000 đơn vị, nó sẽ tốn chi phí trung bình là - £ 17.
• Do đó, số lượng doanh nghiệp tối ưu trong ngành sẽ là một (một công ty sản xuất tất cả 10.000 đơn vị)

VÍ DỤ CỦA ĐỘC QUYỀN TỰ NHIÊN

• Mạng lưới Gas
• Mạng lưới điện
• Các công trình đường sắt

VÍ DỤ CỦA MỘT NGÀNH CÓ KHẢ NĂNG TRỞ THÀNH ĐỘC QUYỀN TỰ NHIÊN

• Sản xuất máy bay - Hiện tại, đây là một sự độc quyền bởi hai công ty nên nó không phải là độc quyền tự nhiên, tuy nhiên nó cũng gần giống vậy. Chi phí cố định rất cao liên quan đến sản xuất máy bay, nhưng với ngành công nghiệp toàn cầu, hai nhà sản xuất chính có thể được hỗ trợ.
• Nền tảng kỹ thuật số. Ở một số thành phố, một sản phẩm như Uber trở nên phổ biến cho phân khúc thuê taxi tư nhân thông qua một ứng dụng. Chi phí cố định không quá cao, nhưng công ty thống trị được hưởng lợi từ các nền kinh tế mạng lưới, thông tin được cải thiện, giá trung bình thấp hơn và
• Dịch vụ xe buýt trong một số khu vực. - Số lượng hợp lý nhất của các công ty xe buýt trong một thị trấn là một. Chi phí cố định cao, nhưng quan trọng hơn là vấn đề thực tiễn. Ngay cả trên một tuyến đường đông đúc giữa hai thị trấn, có thể không hiệu quả khi có hai công ty xe buýt cạnh tranh trên cùng một tuyến và cung cấp các dịch vụ cao điểm và thấp điểm giống nhau. Một công ty có thể tránh:
  • Sao chép dịch vụ
  • Ùn tắc vào giờ cao điểm
  • Lượng Cung quá nhiều vào thời gian thấp điểm

Tuy nhiên, một số thành phố có nhiều dịch vụ xe buýt. Một mặt tạo ra sự cạnh tranh nhiều hơn, nhưng mặt khác, sẽ xảy ra sự trùng lặp.

Lưu ý: Việc mua gas để sử dụng trong nước, có sự cạnh tranh. Có một số công ty sử dụng một mạng lưới quốc gia. Do đó, gas là độc quyền tự nhiên ở giai đoạn phân phối, nhưng ở giai đoạn bán lẻ, có thể có sự cạnh tranh.

QUY ĐỊNH CỦA ĐỘC QUYỀN TỰ NHIÊN

Độc quyền tự nhiên là không thể kiểm soát được và các công ty không thực sự cạnh tranh với nhau. Do đó, nếu không có sự can thiệp của chính phủ, họ có thể lạm dụng sức mạnh thị trường của mình và đặt giá cao hơn. Do đó, độc quyền tự nhiên thường cần quy định của chính phủ. Ví dụ, OFWAT và OFGEM lần lượt là những tổ chức điều tiết thị trường nước và năng lượng.