Tác giả: Xuân Diệu 
Sương nương theo trăng ngừng lưng trời 
Tương tư nâng lòng lên chơi vơi ... 


Tên thật là Ngô Xuân Diệu, sinh ngày 2 tháng 2 năm 1916 tại Tuy Phước, tỉnh Bình Định cũ, nơi cha là Ngô Xuân Thọ vào dạy học và kết duyên với mẹ là Nguyễn Thị Hiệp. 

Xuân Diệu sau ra Hà Nội học; 1938-1940 ông và Huy Cận ở gác 40 Hàng Than. Ông tốt nghiệp kỹ sư canh nông năm 1943. 

Ông mất ngày 18 tháng 12 năm 1985. 

Xuân Diệu viết nhiều, có khoảng 450 bài thơ. Một số lớn chưa được xuất bản. Tác phẩm tiêu biểu: các tập thơ Thơ Thơ 1938), Gửi Hương Cho Gió (1945), Ngọn Quốc Kỳ (1945), Một Khối Hồng (1964), Thanh Ca (1982), Tuyển Tập Xuân Diệu (1983); truyện ngắn Phấn Thông Vàng (1939); và nhiều bút ký, tiểu luận, phê bình văn học. 

Xuân Diệu là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào Thơ Mới. Ông mang ngọn gió rạo rực, thiết tha, nồng cháy, khao khát yêu thương đến cho thi ca. Thơ Xuân Diệu là "vườn mơn trớn", ca ngợi tình yêu bằng muôn sắc điệu, âm thanh và hương vị trong Thơ Thơ, pha lẫn chút vị đắng cay trong Gửi Hương Cho Gió. Nhiều câu nhiều bài chịu ảnh hưởng từ thi ca lãng mạn Pháp.

Ý Thu 

Những chút hồ buồn trong lá rụng 
Bị nhàu ai tưởng dưới trăm chân 
Bông hoa rứt cánh, rơi không tiếng 
Chẳng hái mà hoa cũng hết dần 

Dưới gốc, nào đâu thấy xác ve 
Thế mà ve đã tắt theo hè 
Chắc rằng gió cũng đau thương chứ 
Gió vỡ ngoaì kia ai có nghe? 

Hôm nay tôi đã chết theo người 
Xưa hẹn nghìn năm yêu mến tôi 
Với bóng hình xưa, tăm tiếng cũ 
Cách xa chôn hết nhớ thương rồi 

Yên vui xây dựng bởi nguôi quên 
Muốn bước trong đơì phải dậm trên 
Muôn tiếng kêu than thầm lẳng lặng 
Nhưng hoa có thể cứ lâu bền 

Ờ nhỉ ! Sao hoa lại phải rơi ? 
Đã xa, sao lại hứa yêu hoài 
Thực là dị quá mà tôi nữa! 
Sao nghĩ làm chi chuyện nhạt phai?

-----------------------------------------------------

Bến Thần Tiên 

Xin em nói với thời gian 
Ghé thuyền chở hộ ta sang bến thần 
Lên bờ vừa mới đặt chân 
Nước non đâu bỗng trong ngần gần xa 

Quanh mình cũng chỉ có ta 
Sao nghe nhân loại hòa ca với mình 
Không hoa, cũng chẳng lá cành 
Mà sao em đã tạo thành sắc duyên 

Tạo hình gió thoảng, trăng lên 
Hoa bên bờ suối, mây trên đá gành 
Một mình em sáng tạo anh 
Một mình em sáng tạo thành đôi ta 

Thời gian rót xuống dần dà 
Một bình êm dịu bao la đất trời 
Trảo bao đau khổ trong đời 
Mới dành cho phút được ngồi bên em
-----------------------------------------------------

Đơn Sơ 

Em nói trong thư: "Mấy bữa rày, 
"Sao mà bươm bướm cứ đua bay; 
"Em buồn em nhơ, chao ơi em nhớ! 
"Em gọi thầm anh suốt cả ngày. 

"Ngoài ấy vui không, anh của em? 
"Trong này đã có nắng vàng êm; 
"Mỗi lần nắng rọi, em ra cửa, 
"Em nghĩ gì đâu, đứng lặng im. 

Mùa xuân khó chịu quá đi thôi! 
"Cảnh đẹp làm em thấy lẻ loi, 
"Chim hót xui em nghe quạnh quẽ: 
"- Hay là anh đã bỏ em rồi?" 

Ồ! Mới nghiêng mình xem nước trong 
Vui mừng em thấy má em hồng..." 
Em tôi ăn nói vô duyên quá! 
Em đốt lòng anh, em biết không?

 
-------------------------------------------------
 

Vì sao??? 

Bữa trước riêng hai dưới nắng đào 
Nhìn cô tôi muốn hỏi "vì sao?" 
Khi tôi đến kiếm trên môi đẹp 
Một thoáng cười yêu thỏa khát khao 

Vì sao giáp mặt buổi đâu tiên 
Tôi đã đày thân giữa xứ phiền 
Không thể vô tình qua trước cửa 
Biết rằng gặp gỡ đã vô duyên? 

Ai đem phân chất một mùi hương 
Hay bản cầm ca tôi chỉ thương 
Chỉ lặng chuồi theo dòng cảm xúc 
Như thuyền ngư phủ lạc trong sương 

Làm sao cắt nghĩa được tình yêu 
Có nghĩa gì đâu một buổi chiều 
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt 
Bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu 

Cô hãy là nơi mấy khóm dừa 
Dầm chân trong nước đứng say sưa 
Để tôi là kẻ qua sa mạc 
Tạm lánh hè gay; thế cũng vừa 

Rồi một ngày mai tôi sẽ đi 
Vì sao ai nỡ hỏi làm chi! 
Tôi khờ khạo lắm, ngu ngơ lắm 
Chỉ biết yêu thôi chẳng hiểu gì.
------------------------------------------

Dại khờ 

Người ta khổ vì yêu không phải cách, 
Yêu sai duyên, và mến chẳng nhằm người. 
Có kho vàng nhưng tặng chẳng tùy nơi, 
Người ta hổ vì xin không phải chỗ. 

Đường êm qúa, ai đi mà nhớ ngó 
Đến khi hay, gai nhọn đà vào xương. 
Vì thả lòng không kiềm chế dây cương, 
Người ta khổ vì lui không được nữa. 

Những mắt cạn cũng cho rằng sâu chứa; 
những tim không, mà tưởng tượng tràn đầy. 
Muôn nghìn đời tìm cớ dõi sương mây, 
Dấn thân mãi để kiếm trời dưới đất. 

Người ta khổ vì cố chen ngõ chật, 
Cửa đóng bưng nên càng quyết xông vào. 
Rồi bị thương, người ta giữ gươm dao, 
Không muốn chữa, không chịu lành thú độc
-----------------------------------------------------------

Rạo Rực 

Tơ Liễu dong gần tơ liễu êm 
Bướm bay lại sánh bướm bay kèm 
Ngàn đôi chim hót - chàng trai ấy 
Không có người yêu để gọi "em" 

Mặt trời vừa mới cưới trời xanh, 
Duyên đẹp hôm nay sẽ tốt lành 
Son sẻ trời như mười sáu tuổi 
Má hồng phơn phớt, mắt long lanh. 

Có lẽ chàng tơ đến tuổi rồi, 
Ra đường ngỡ gặp dáng hoa khôi, 
Uống cho áo mới mừng xuân rộn! 
Ai đợi chàng đâu. Chỉ nắng cời. 

Ghen tuông nhìn chạnh gió chen cây 
Chim lẻo không im. Liễu cứ gầy 
Và các môi hoa như sắp nói: 
"ái tình đẹp tựa chúng em đây".

--------------------------------------------

Đôi mắt 

Mỗi lúc anh đi xa 
Anh nhớ nhiều đôi mắt 
Cái con mắt lá răm 
Dài, thanh, đen, sáng, sắc. 

Đôi mắt nghĩ đâu ấy 
Như chẳng nhìn thấy ai 
Mắt một mí thương lắm 
Sâu cho anh ngắm hoài. 

Đôi mắt của hồn em 
Anh yêu, không hiểu hết 
Ôi đôi mắt em hiền 
Khi anh ghen, thấy ác. 

Khi em đi làm việc, 
Anh ngồi viết ở nhà 
Mong đến trưa, đến tối 
Mắt em về từ xa. Hinh sex

Có lúc em tức anh 
Ứa giọt châu nơi mắt, 
Anh biết tội của mình 
Thương em như dao cắt. 

Anh đi xa anh nhớ 
Đôi mắt ấy như gần 
Dẫu có muôn sao nở 
Không bằng đôi mắt thân.
-------------------------------------------

Giọng nói 


Em ngồi ríu rít ở sau xe, 
Em nói, lòng anh mãi lắng nghe 
Thỉnh thoảng tiếng cười em lại điểm 
Đời vui khi được có em kề, 

Ôi giọng sao mà rất mến thương 
Êm như giếng mát đến soi gương. 
Dù ai tốt tiếng như ca hát 
Cũng chẳng bằng em giọng nói thường. 

Gió thổi nhiều khi giọng nói bay 
Không cần nghĩa chữ vẫn nghe hay. 
Sau xe, những tiếng em phơ phất 
Cởi hết ưu phiền gởi gió mây. 

Ước được ngàn năm nghe giọng ấy, 
Đèo em đi mãi cuối không gian! 
_Và khi không nói, em im lặng 
Anh vẫn nghe hay tựa tiếng đà.
----------------------------------------

Tình Thứ Nhất 

Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất, 
Anh cho em, kèm với một lá thư. 
Em không lấy, và tình anh đã mất. 
Tình đã cho không lấy lại bao giờ. 

Thư thì mỏng như suốt đời mộng ảo. 
Tình thì buồn như tất cả chia ly. 
Giấy phong kỹ mang thầm trong túi áọ 
Mãi trăm lần viết lại mới đưa đi. 

Lòng e thẹn cũng theo tờ vụng dại 
Tới bên em, chờ đợi mãi không về. 
Em đã xé lòng non cùng giấy mới, 
-- Mây đầy trời hôm ấy phủ sơn khê. 

Cũng may mắn, lòng anh còn trẻ quá, 
Máu mùa xuân chưa nở hết bông hoa; 
Vườn mưa gió còn nghe chim rộn rã. 
Ai lại còn yêu, bông lựu, bông trà. 

Nhưng giây phút dầu say hoa bướm thắm. 
Đã nghìn lần anh bắt được anh mơ 
Đôi mắt sợ chẳng bao giờ dám ngắm. 
Đôi tay yêu không được nắm bao giờ. 

Anh vẫn tưởng chuyện đùa khi tuổi nhỏ. 
Có ai ngỡ lòng vỡ đã từ bao ! Anh sex
Mắt không ướt , nhưng bao hàng lệ rỏ. 
Len tỉ tê thầm trộm chảy quay vào. 

Hoa thứ nhất có một mùi trinh bạch, 
Xuân đầu muà trong sạch vẻ đơn sơ. 
Hương mới thấm bền ghi như thiết thạch; 
Sương nguyên tiêu , trời đất cũng chung mờ. 

Tờ lá thắm đã lạc dòng u uất, 
Ánh mai soi cũng pha nhạt màu ôi. 
Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất, 
Anh cho em , nên anh đã mất rồi.
------------------------------------------------
Xa Cách 

Có một bận, em ngồi xa anh quá, 
Anh bảo em ngồi xích lại gần hơn . 
Em xích gần thêm một chút: anh hờn . 
Em ngoan-ngoãn xích gần thêm chút nữa . 

Anh sắp giận, em mỉm cười, vội vã 
Đến kề anh, và mơn trớn: "Em đây !" 
Anh vui liền; nhưng bỗng lại buồn ngay . 
Vì anh nghĩ: thế vẫn còn xa lắm 

Đôi mắt của người yêu, ôi vực thẳm ! 
Ôi trời xa, vừng trán của người yêu ! 
Ta thấy gì đâu sau sắc yêu kiều 
Mà ta riết giữa đôi tay thất vọng. 

Dầu tin tưỡng: chung một đời, một mộng. 
Em là em; anh vẫn cứ là anh . 
Có thể nào qua Vạn Lý Trường Thành 
Của hai vũ trụ chứa đầy bí mật . 

Thương nhớ cũ trôi theo ngày tháng mất 
Quá khứ anh; anh không nhắc cùng em 
Linh hồn ta còn u ẩn hơn đêm 
Ta chưa thấu, nữa là ai thấu rõ . 

Kiếm mãi, nghi hoài, hay ghen bóng gió, 
Anh muốn vào dò xét giấc em mơ . 
Nhưng anh giấu em những mộng không ngờ, 
Cũng như em giấu những điều quá thực ... 

Hãy sát đôi đầu ! Hãy kề đôi ngực ! 
Hãy trộn nhau đôi mái tóc ngắn dài ! 
Những cánh tay ! Hãy quấn riết đôi vai ! 
Hãy dâng cả tình yêu lên sóng mắt ! 

Hãy khắng khít những cặp môi gắn chặt 
Cho anh nghe đôi hàm ngọc của răng 
Trong say-sưa, anh sẽ bảo em rằng : 
"Gần thêm nữa ! Thế vẫn còn xa lắm !" 
_________________ 





Yêu

Yêu là chết trong lòng một ít 
Vì mấy khi yêu mà đã được yêu 
Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu 
Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết 

Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt 
Tưởng trăng tàn, hoa tạ với hồn tiêu 
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu! 
- Yêu, là chết trong lòng một ít 

Học lạc lối giữa u sầu mù mịt 
Những người si theo dõi dấu chân yêu 
Và cảnh đời là sa mạc cô liêu 
Và tình ái là sợi dây vấn vít 
Yêu, là chết ở trong lòng một ít