Xử lý karst
Để thi xử lý karst trong thi công không khó, nhưng vấn đề cơ bản là phải tìm cho được quy luật phát sinh, phát triển, mức độ và vị trí phân bố karts. Vì chỉ có như vậy mới đề ra được biện pháp xử lý thích hợp và hiệu quả nhất. Vì vậy, khi nghiên cứu karst trong xây dựng cần tìm hiểu vị trí phân bố, hướng phát triển karst, mức độ và vật chất lấp nhét, tính chất đá, các hệ thống khe nứt, đứt gãy, uốn nếp và các tầng kẹp không thấm… Những tài liệu này giúp ích cho việc chọn vị trí công trình, loại kết cấu, biện pháp xử lý và biện pháp thi công công trình.
Sau đây là những biện pháp xử lý karst thường được áp dụng:
- Sửa sang bề mặt lãnh thổ: (thường đi kèm với việc sử dụng đất sét để bít các khe nứt, vùi lấp các hố sụt và phễu cùng những vị trí gồ ghề khác của địa hình karst) đồng thời điều tiết dòng chảy mặt và làm kênh rãnh tiêu thoát nước từ nơi sản xuất.
- Phụt vữa xi măng vào đá theo diện khi đá bị hòa tan được sử dụng làm nền trực tiếp của công trình để tăng tính liền khối cho đá, tăng độ bền, độ ổn định và độ cách nước của đá.
- Xây móng trụ sâu: khi tầng đá karst hóa không dày có thể dùng cọc xuyên qua nó. Những trụ này chôn sâu tới tầng ổn định phía dưới bảo đảm cho công trình an toàn, ổn định.
- Nén chặt và gia cố đất đá: khi xây dựng các công trình ngầm, moong khai thác khoáng sản và hố móng sâu thường người ta phụt vữa xi măng vào đất đá ở phạm vi công trình, vỏ công trình ngầm.
- Làm màng chống thấm: đề phòng mất nước do thấm qua nền hoặc vai đập bằng cách bơm vữa xi măng vào lỗ khoan dọc mặt chịu áp lực của đập. Màng chống thấm còn được dùng để bảo vệ hố móng và các phần ngầm của công trình. Trong trường hợp này có thể dùng các loại dung dịch sét, bitum.
- Các biện pháp kết cấu: có thể điều chỉnh độ sâu đặt móng, làm đệm đá dăm, bê tông hoặc bê tông cốt thép lót dưới đáy móng, tăng cường cốt thép cho công trình (đai bê tông cốt thép ở đỉnh móng và sàn giữa các tầng nhà), hạn chế số tầng nhà và mật độ xây dựng.
- Biện pháp đê quai và giếng vây: nhằm giữ nước trong hồ chứa khỏi thấm mất theo các phễu, hang động karst. Biện pháp này chỉ áp dụng xử lý khi karst phát triển gần mực nước dâng của hồ chứa.
- Xử lý karst ngầm: khi karst phân bố ngầm thì tiến hành khoan phụt vữa để lấp nhét khe hở, hang động. Vữa thông thường là xi măng, sét, bitum. Ở các công trình thủy, người ta thường bố trí để phụt vữa tạo màng chắn không thấm nước dưới nền công trình dâng nước hoặc dọc theo bờ hồ chứa, trong đá karst (hình 25a).
- Trung hòa tính chất hòa tan của nước: người ta cho muối khoáng vào nước, làm cho nước bảo hòa các thành vật chất nhằm giảm hoặc triệt tiêu khả năng xâm thực đá tại nơi xây dựng. Ở trong phạm vi lòng hồ, nếu vùng phân bố đá vôi hẹp và ổ độ cao gần mực nước hồ, có thể dùng biện pháp đê vây hay giếng vây để ngăn nước hồ với khu vực karst có nguy cơ mất nước (hình 25b).
|
|
|
|
Hình 25a. Sân phủ và màn chắn
|
Hình 25b. Đê vây
|
|
1. Lớp sét làm sân phủ, 2. Màng chắn bằng khoan phụt, 3. Đê vây bằng bê tông, 4. Đá vôi karst hóa.
|