Táo bón là tình trạng không đi đại tiện quá ba ngày hoặc đi phân cứng, khô. Người bệnh có cảm giác khó chịu, đau rát ở phần hậu môn, đau quặn bụng, buồn nôn, mệt mỏi, chán ăn, chảy máu ở phần trực tràng sau khi đi đại tiện. Táo bón mạn tính có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh đại tràng, đường ruột, hẹp ruột già, suy giáp trạng, tăng canxi máu, các vấn đề sức khỏe tâm thần...

Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết những tháng nắng nóng bệnh viện ghi nhận số lượng người bệnh đến khám do táo bón cao hơn các thời điểm khác, khoảng 20%. Nguyên nhân do cơ thể dễ mất nước khi sinh hoạt và làm việc dưới thời tiết nắng nóng. Uống ít nước hoặc bù nước không đủ, ngủ không đủ giấc khi nhiệt độ cao cũng làm tăng nguy cơ táo bón.

Để điều trị và phòng ngừa, bác sĩ Khanh khuyến cáo mọi người lưu ý chế độ ăn uống và lối sống sinh hoạt hàng ngày.

Cung cấp đủ nước cho cơ thể

Khi nước tiểu có màu vàng sẫm, số lượng và số lần đi tiểu trong ngày quá ít là dấu hiệu cơ thể mất nước hoặc chưa được cung cấp đủ, dễ dẫn đến táo bón. Bổ sung đủ chất lỏng giúp làm mềm phân, hỗ trợ đại tràng tống phân ra khỏi cơ thể nhanh chóng và dễ dàng hơn. Lượng nước mỗi người cần uống khác nhau, tùy tuổi tác, giới tính, mức độ hoạt động và điều kiện khí hậu sinh sống.

Người bị táo bón nên uống một cốc nước ấm vào mỗi buổi sáng để cải thiện tình trạng khó chịu. Hạn chế bia, rượu, cà phê, nước ngọt vì dễ gây mất nước.

Chế độ ăn uống cân bằng với nhiều chất xơ

Người bị táo bón nên ăn 18-30 g chất xơ mỗi ngày. Các nguồn chất xơ tốt là trái cây, rau, các loại đậu, bánh mì và ngũ cốc nguyên hạt. Nên giảm tiêu thụ các thực phẩm giàu chất béo động vật (kể cả các sản phẩm từ sữa, thịt và trứng), đường tinh luyện, các gia vị kích thích như tiêu, tỏi, ớt...

Một số món ăn có tác dụng nhuận tràng như mật ong, vừng, hạch đào, rau mồng tơi, nha đam... cũng cần bổ sung thường xuyên. Thực phẩm chứa vitamin nhóm B như các loại đậu, lương thực thô, khoai lang, khoai tây... giúp thúc đẩy nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón. Ăn sữa chua mỗi ngày bổ sung hàm lượng lớn lợi khuẩn cho cơ thể, tăng cường sức khỏe đường ruột.

Tập thể dục đều đặn

Lười vận động cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến táo bón. Bác sĩ Khanh cho biết chỉ cần các hoạt động nhẹ nhàng như dạo bộ 10-15 phút vài lần mỗi ngày cũng góp phần ngăn ngừa tình trạng này. Vận động đẩy nhanh tốc độ tiêu hóa thức ăn, nhờ đó đó chúng dễ dàng di chuyển qua ruột già.

Các môn thể thao cường độ cao hơn như chạy, aerobic, bơi lội... tăng tốc độ thở và nhịp tim, kích thích sự co bóp tự nhiên của các cơ trong ruột, giữ cho hệ tiêu hóa luôn khỏe mạnh. Lưu ý tập luyện ít nhất một giờ sau khi ăn.