Thư viện nửa đêm – Tác phẩm tưởng chừng sẽ đưa ta chu du qua thế giới đầy ắp những cuốn sách thú vị này lại mở đầu bằng kế hoạch về một cái chết. Mà nào có phải cái chết của ai đó để làm nền đâu, hẳn là quyết định “tìm đến cái chết” của nữ chính cơ.

Hai chương mở đầu kiểu “Mười chín năm trước khi quyết định tìm đến cái chết,…” hoặc “Hai mươi bảy tiếng đồng hồ trước khi quyết định tìm đến cái chết,…”

Tóm lại là, Nora Seed, nhân vật chính của câu chuyện, đang muốn chết. Và như để lý giải tại sao Nora lại muốn chết, tác giả đã cho phép cô kể lại vài điểm chính trong cuộc đời được-cho-là buồn tẻ của cô, cho đến tuổi 35, tức hiện tại.

Theo đó, trước khi sống “mòn” đến tuổi 35, thì Nora được biết đến là người có nhiều tiềm năng. Cô có khả năng để trở thành một vận động viên bơi lội chuyên nghiệp, giành huy chương Olympic. Cô còn có cơ hội nổi tiếng toàn thế giới với ban nhạc Rock n Roll “Mê Cung”, cô cũng có thể đang sống bên bờ biển Australia xanh mát ngập tràn nắng vàng, ngắm cá voi lưng gù cùng người bạn thân. Hoặc cô cũng có thể trở thành một nhà băng hà học, đang chăm chỉ nghiên cứu về băng tan ở Bắc Cực chẳng hạn.

Bên cạnh những cơ hội thành danh, cô cũng có thể nhận lời kết hôn với một anh chàng vẫn còn đeo đuổi cô đến hiện giờ và cùng anh ta chuyển về vùng quê mở một quán rượu, sống một đời nội trợ (biết đâu đó sẽ) hạnh phúc.

Nhưng bất chấp mọi tiềm năng và mọi cuộc đời cô có thể trở thành, ở tuổi 35 hiện tại, cô đang chật vật với các loại hóa đơn, mồ côi, mới bị sa thải ở một chỗ làm hơn 12 năm, mối quan hệ với anh trai độc nhất thì rạn nứt, độc thân và mới trở nên cô độc hơn hết khi hay tin con mèo của cô mới qua đời bên vệ đường. Quả là một cuộc đời có vẻ đáng chán và thê thảm. Và để chứng minh cho nhận định đó thì cô đã đi đến quyết định chết xừ nó cho rồi, cô chán sống lắm rồi.

Và thế là cô tìm cách chết, nhưng thay vì chết hẳn thì cô lại xuất hiện ở một cái thư viện kì lạ. Ở đó, người thủ thư nhắc cô đọc một cuốn sách dày cộp, có tên là “Cuốn sách về những nuối tiếc”. Nội dung chính cũng không mấy hay ho, chủ yếu là về những tiếc nuối chồng chất suốt 35 năm sống trên đời của chính cô. Tuy nhiên khi tận mắt đọc lại từng dòng tiếc nuối thì cô thấy khó chịu đến khó thở và chỉ muốn đóng cuốn sách ấy lại ngay và luôn.

Điều thú vị ở Thư viện nửa đêm là cô có thể chọn một cuốn sách “Đời tôi” bất kỳ, với vài tình tiết khác đi hoặc đơn giản là để khỏa lấp nỗi nuối tiếc của chính cô. Trong mỗi cuốn “đời tôi” đó, cô có thể sống cuộc đời ấy trong vài giờ, vài phút, vài ngày, vài tháng hoặc lâu hơn nếu cô muốn. Cô được người thủ thư hướng dẫn đưa ra lựa chọn, cô đưa ra mong muốn và sống thử ở một cuộc đời mà cô nghĩ mình sẽ thấy hạnh phúc hơn cuộc đời hiện tại của cô. Có lẽ đây vẫn đúng là cái thư viện đúng nghĩa với vô vàn sách, và vẫn sẽ đưa độc giả chu du đi nơi này nơi kia, chỉ là những nơi ấy bắt buộc phải có nhân vật chính là Nora Seed mà thôi.

Vậy, với vô hạn khả năng và lựa chọn, liệu cô có chọn được cuộc sống khiến cô muốn sống tiếp hay cô sẽ chết ngỏm mất như ý định ban đầu của mình?

Và liệu Nora có thật sự muốn chết như cô nghĩ không? Liệu cuộc đời hiện tại của cô có thật sự tệ đến mức không đáng sống thêm một phút giây nào nữa hay không? Và liệu trở thành một người tài năng hơn, giàu có hơn, nổi tiếng hơn sẽ khiến cô yêu tha thiết cuộc sống hơn chăng?

Rồi cô sẽ tìm ra được ý nghĩa cuộc đời của mình chứ? Dù gì cô cũng tốt nghiệp ngành triết học cơ mà. Mà các triết gia thì lúc nào chả tự hỏi ý nghĩa cuộc đời là gì đó thôi.

“Và… vấn đề là… vấn đề là… cái mà chúng ta coi là con đường đưa ta đến với thành công vĩ đại nhất trong đời hóa ra lại không phải. Bởi quan niệm về thành công của chúng ta hầu hết đều dựa trên một ý tưởng ngoại lai nhảm nhí nào đó về thành tựu: huy chương vàng Olympic, một người chồng lý tưởng, một mức lương tốt. Mỗi người chúng ta đều có những thước đo mà ta cố gắng đạt được. Nhưng thành công thực sự không phải là thứ bạn đem ra đong đếm, cuộc đời không phải là cuộc đua mà bạn có thể giành chiến thắng. Tất cả những thứ đó thật ra đều… nhảm nhí…” – Nora Seed

Xét cho cùng, bên cạnh một cuộc đời tẻ nhạt, như cô vẫn nghĩ, cô đã luôn có những suy nghĩ rất sâu sắc đó chứ. Nhưng cuộc sống có phân biệt chuyện bạn nghĩ hời hợt hay sâu sắc không nhỉ? Kiểu nếu bạn nghĩ hời hợt hơn một chút, chắc hẳn bạn đã sống hạnh phúc. Mà liệu có phải vì suy nghĩ sâu sắc quá đỗi nên Nora mới thấy đời mình quá ư là chán và muốn chết quách cho xong không nhỉ.

Liệu những cuộc đời ta đã không sống có thực thú vị như ta vẫn nuối tiếc? Một cuộc đời hạnh phúc và đáng sống thì sẽ như thế nào nhỉ?

Hay cuộc đời chỉ là chọn sống hay không sống mà thôi. Sống thật sự mà không suốt ngày nói “giá mà” ý.

Đời là sống hay không sống? Nghe vậy có khiến ta thấy cuộc đời đơn giản hơn không?

Nếu đôi lúc bạn tò mò về cuộc đời của chính mình, vậy bạn hãy tìm đọc Thư viện nửa đêm xem sao.