Ung thư da là các ung thư xuất phát từ biểu mô da che phủ mặt ngoài cơ thể, gồm nhiều lớp tế bào. Lớp tế bào đáy sinh ra ung thư tế bào đáy, lớp tế bào vảy sinh ra ung thư biểu mô vảy. Các tuyến phụ thuộc của da như tuyến mồ hôi, tuyến bã sinh ra ung thư tuyến mồ hôi, tuyến bã…

Nguyên nhân gây bệnh ung thư da thường gặp

Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Đà Nẵng, các nguyên nhân gây ung thư da thường gặp có thể kể đến như:

Da tiếp xúc với các tia phóng xạ

Bức xạ: Tia bức xạ cực tím do các tia nắng mặt trời và các đèn phát tia tử ngoại như đèn hồ quang carbon, thủy ngân, thạch anh lạnh… Bệnh thường xảy ở những người làm việc ngoài trời như: ngư dân, nông dân, công nhân cầu đường…

Bức xạ ion hóa: Ung thư da thường phát triển sau 14-15 năm kể từ khi tiếp xúc bức xạ ion hóa.

Các hội chứng gia đình

Bệnh xơ da nhiễm sắc: Có đột biến lặn các nhiễm sắc thể đặc trưng bởi sự tăng cảm với tia cực tím.

Hội chứng tế bào đáy: Ung thư da tế bào đáy nhiều ổ phối hợp với xơ da, bất thường ở xương sườn và cột sống.

Hội chứng Gardner: hội chứng di truyền trội với các tổn thương u nang bì và nang dưới da.

Hội chứng Torres: Di truyền các ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tuyến bã không di căn ở những bệnh nhân có xơ khô da nhiều ổ. Bệnh thường kèm theo ung thư đại tràng và ung thư bóng Vater.

Các nguyên nhân khác

Tàn nhan: Người nhiều vết nám, tàn nhang có nguy cơ ung thư da cao hơn.

Nhiễm trùng: Nhiễm virus gây u nhú ở người (HPV) có liên quan trực tiếp đến ung thư da tế bào vảy. HPV được tìm thấy trong đa số các trường hợp quá sản biểu mô dạng hạt cơm - một loại tổn thương tiền ung thư.

Viêm da mạn tính hoặc chấn thương da: Ung thư có thể phát triển trên vùng da có tổn thương từ trước như da bỏng cũ, lỗ dẫn lưu, vết xăm da. Các ung thư này có xu hướng lan rộng và di căn hạch vùng.

Miễn dịch: Nguy cơ ung thư da ở người mắc hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải hoặc sau ghép cơ quan tăng gấp 16 lần. Trường hợp này u phát triển mạnh và tổn thương lan tỏa hơn.

Tiếp xúc với hóa chất gây ung thư: Một số hóa chất gây ung thư da trong trường hợp da tiếp xúc lâu với nhựa đường, nhựa than đá, dầu nhờn, thuốc trừ sâu diệt cỏ…

Nhận diện ung thư da như thế nào?

Để nhận biết ung thư da cần dựa vào các dấu hiệu bệnh xuất hiện trên da. Dấu hiệu ung thư da phụ thuộc vào từng loại. Ung thư da giai đoạn đầu thường dễ nhầm với các tổn thương da lành tính khác như: loét, sẹo cũ…

Ung thư da biểu mô tế bào đáy: Thường gặp ở vùng mặt, mũi, má, thái dương. Bệnh khởi đầu là vết loét nhỏ, bờ nông, đáy nhẵn, đóng vảy mỏng, mặt đáy giãn mao mạch, có thể nhiễm màu đen dễ nhầm với ung thư hắc tố.

Vết loét thường xuất phát từ mụn cơm, nốt ruồi và nốt xơ da nhiễm sắc. Các vết loét phát triển chậm, có bờ đều phá hủy và lan theo bề mặt da, ít xâm lấn sâu. Một số trường hợp loét sâu để lộ xương mặt, bội nhiễm, nề đỏ xung quanh. Ung thư da tế bào đáy hầu như không di căn hạch và không di căn xa.

Ung thư da biểu mô tế bào vảy: Ung thư tế bào vảy hay gặp ở vùng da đầu. Ung thư xuất phát trên nền sẹo cũ, như sẹo bỏng. Khối u sùi, bề mặt mủn nát, dễ chảy máu. U tiến triển nhanh, loét sùi lan theo bề mặt nông, có thể xâm lấn vào xương sọ, biến dạng và bội nhiễm trầm trọng.

Ung thư các tuyến phụ thuộc da: Bao gồm tuyến mồ hôi, tuyến bã. Ung thư thường nằm dưới mặt da, đẩy lồi da lên cao, dễ nhầm ung thư phần mềm. Khối u chắc, dính, di động hạn chế kèm nề đỏ và đau. U phát triển nhanh xâm lấn xuống lớp sâu vào cơ và xương.