Nhiều người dùng luôn quan tâm về những ảnh hưởng sức khỏe tiềm tàng của việc sử dụng điện thoại di động hàng giờ liền và liên tục mỗi ngày. Nhưng trong khi những mối lo ngại này thường tập trung vào các tác động tâm lý, thì có một vấn đề khác chúng ta cũng cần phải quan tâm đó là: bức xạ điện thoại di động.

Nói một cách thành thật, nhiều người lo ngại những chiếc smartphone có thể gây hại đến sức khỏe con người và thậm chí có khả năng gây ung thư do phóng xạ. Cứ nhìn cách chúng ta sử dụng dụng điện thoại như luôn mang bên mình cả ngày, "cắm mặt" vào nó trong thời gian dài, thì mối lo này có thể hiểu được.

Tuy nhiên, liệu đây chẳng qua là sự sợ hãi vô nghĩa?

Sau đây chúng ta sẽ cùng suy xét cẩn thận mọi thứ về vấn đề này và những điều cần phải biết nếu bạn là người có thói quen sử dụng smartphone thường xuyên.

Tại sao mọi người lại lo lắng về bức xạ điện thoại di động?

Mọi người thường lo ngại khi nghe cụm từ "bức xạ" bởi vì nó có sự liên quan đến "ung thư" và "ngộ độc". Một số dạng phóng xạ thực sự có thể gây tổn thương tế bào và DNA, và trong một số trường hợp, còn có thể dẫn đến ung thư.

Hãy bắt đầu với những thứ cơ bản hơn: Vậy bức xạ chính xác là gì? Bức xạ chỉ đơn giản là sự tỏa ra của các hạt năng lượng hoặc sóng năng lượng vào bầu khí quyển xung quanh. Một bộ tản nhiệt gia đình thông thường có tên như vậy chính là vì cơ chế tỏa nhiệt năng của nó. Đây là một dạng của phóng xạ, mặc dù nó không hề gây hại (trừ khi bạn đến quá gần và tự làm bỏng bản thân).

Dẫu vậy, khi chúng ta nói về bức xạ có trong điện thoại di động, có nghĩa là đề cập đến "bức xạ điện từ" ở dạng sóng vô tuyến. Xét khía cạnh một loại bức xạ gây ung thư như tia UV (tia cực tím) cũng được coi là bức xạ điện từ, điều này sẽ thu hút sự quan tâm của một số người.

Bức xạ tia cực tím từ ánh mặt trời có thể gây ung thư bằng cách xâm nhập sâu vào da, đến trung tâm của tế bào nơi lưu trữ DNA. Theo thời gian, nó có thể gây tổn thương DNA, tạo ra những tế bào bị khiếm khuyết. Vấn đề ở đây chính là DNA tựa như một "bản vẽ thiết kế" được cơ thể sử dụng để tạo ra các tế bào mới. Nếu "bản vẽ" này bị lỗi thì các bản sao của gen cũng sẽ mang các mã lỗi này. Quá trình này cứ tiếp tục cho đến khi sản sinh ra đủ các tế bào hỏng, ảnh hưởng đến sức khỏe và xuất hiện các khối u.

Nhưng điều quan trọng cần biết đó là bức xạ điện thoại di động rất khác với bức xạ UV. Trong khi tia UV, X-ray và các dạng bức xạ có hại khác là kiểu "bức xạ ion hóa", thì loại được sử dụng trên điện thoại di động và đèn bàn lại "không ion hóa". Điểm khác biệt này chính là mấu chốt.

Vì lý do này, hầu hết các nhà khoa học và chuyên gia đều đồng ý rằng chẳng có lý do gì cho mối lo ngại này – nó cũng tương tự như nhiệt từ bộ tản nhiệt gia đình chứ không phải là tia UV từ mặt trời.

Vậy, bức xạ điện thoại di động là gì?

Như đã đề cập, bức xạ điện thoại di động là một dạng bức xạ điện từ tần số vô tuyến (RF-EMR) hay đơn giản giống như sóng radio (sóng vô tuyến). Sóng radio có mặt ở khắp nơi. Tất cả mọi thứ từ kết nối Wi-Fi, cho đến chiếc màn hình bé bỏng của bạn, hay bộ chỉnh sóng FM trên những chiếc xe hơi đều dựa trên sóng radio, dù ở dạng này hay dạng khác.

Giống như các dạng bức xạ điện từ khác, sóng vô tuyến được tạo ra bởi các xung năng lượng nhỏ truyền trong không khí. Các xung năng lượng nhỏ này được phát ra và nhận lại bởi các ăng-ten được trang bị trên smartphone hoặc các thiết bị.

Nhưng nếu như tất cả các sóng vô tuyến đều là bức xạ, bạn có thể sẽ thắc mắc tại sao mọi người lại quan tâm đến bức xạ điện thoại di động hơn. Đơn giản là vì phần lớn mọi người không nhận ra ngay cả những thứ rất phổ biến như ánh sáng cũng chính là một dạng bức xạ. Nói trắng ra, bức xạ luôn bao quanh bạn 24/7, chẳng qua là ở dạng này hay dạng khác mà thôi.

Bức xạ điện thoại di động khác biệt như thế nào?

Hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng các loại bức xạ điện từ cụ thể tạo ra bởi điện thoại di động là an toàn. Lý do cho ý kiến trên đến từ tần số, được đo bằng đơn vị hertz (Hz).

Khi bạn sử dụng đài FM cầm tay, nó sẽ truyền tin có tần số khoảng 150MHz đến 900Mhz. Đài phát thanh AM sử dụng tần số thấp hơn nhiều (khoảng 2MHz), giúp tín hiệu có thể truyền đi xa hơn, xung quanh bầu khí quyển của Trái Đất. Đây là những sóng chậm và ít có khả năng truyền xuyên qua các vật thể rắn.

Mặt khác, tần số cực cao có lợi thế là có thể truyền xuyên qua các vật thể rắn. X-ray là một ví dụ, nó có thể đi qua da, nhưng không thể xuyên qua xương và đặc điểm này được các bác sĩ, đặc biệt là bác sĩ phẫu thuật ứng dụng. X-ray sử dụng tần số 30PHz cho đến 30 Ehz. 1PHz tương đương 1 triệu tỷ Hz, vì thế sự khác biệt ở đây là rất lớn.

Vậy, điện thoại di động được liệt vào phần nào? Điện thoại sử dụng chuẩn GSM sẽ sử dụng băng tần ở khoảng từ 900MHz đến 1.900MHz. Trong khi đó, kết nối 4G sử dụng tần số cao hơn, khoảng 1-2GHz. 5G sử dụng lên đến 18-24GHz. 5G cũng sẽ chuyển sang sử dụng tần số thấp hơn (bao gồm cả 4G) khi tình hình yêu cầu.

Điều này có nghĩa là bức xạ của điện thoại di động còn xa mới đạt đến ngưỡng của loại phóng xạ gây ung thư. Tia cực tím có tần số ở mức 800THz, có cường độ cao hơn nhiều so với chiếc điện thoại của bạn. Hơn nữa, ngay cả những ánh sáng nhìn thấy được bằng mắt thường và vô hại còn có tần số từ 480THz (đỏ) đến 680 THz (tím).

Lý do mà tia cực tím và X-ray có thể gia tăng nguy cơ ung thư khi tiếp xúc kéo dài là vì tần số cực cao của những loại sóng này khiến chúng có thể xuyên qua da và thay đổi cấu trúc DNA trong các tế bào. Tần số thấp hơn đơn giản là không thể thực hiện điều tương tự, đó là lý do tại sao radio, đèn và điện thoại di động không phải là vấn đề đáng lo ngại.

Các nghiên cứu phát biểu gì?

Không may là bản chất của bức xạ điện thoại di động lại là chủ đề cực kỳ khó nghiên cứu. Bởi vì nguy cơ ung thư chỉ có thể đánh giá qua thời gian lâu dài, nên các nghiên cứu đánh giá nhất thiết phải theo phương pháp nghiên cứu chiều dọc (bao gồm các quan sát lặp đi lặp lại của cùng một biến) và quan sát. Vì vậy, kết quả chỉ có thể kiểm chứng qua một thời gian dài. Ngoài ra còn có một số lượng rất lớn các yếu tố khác không thể kiểm soát có thể ảnh hưởng đến kết quả.

Vì những lý do này, có lẽ không mấy ngạc nhiên khi biết rằng đánh giá năm 2011 đối với tất cả dữ liệu được thực hiện bởi Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã quyết định là "không có kết luận rõ ràng". Tổ chức này cũng miêu tả các trường điện từ tần số vô tuyến là "có khả năng gây ung thư". Sự lựa chọn từ ngữ một cách cực kỳ cẩn thận như trên chỉ có nghĩa là hiện tại không đủ bằng chứng để quả quyết kết quả nhưng đồng thời cũng không thể hoàn toàn loại trừ.

Cụ thể hơn, bức xạ của điện thoại di động được liệt vào hạng mục "ung thư Nhóm 2B". Những thành phần khác trong hạng mục này bao gồm dưa muối, chiết xuất lá lô hội và những người là … lính cứu hỏa.

Nghiên cứu lớn nhất được xem xét trong bài đánh giá này (với khoảng 420.000 người tham gia thực nghiệm) không tìm thấy bất cứ mối liên hệ nào giữa việc sử dụng điện thoại di động và nguy cơ ung thư. Các nhà nghiên cứu không thể thẳng tay loại trừ sự liên quan, nhưng tất cả các dấu hiệu đều chỉ ra việc sử dụng điện thoại di động là hoàn toàn không nguy hiểm.

Một nghiên cứu gần đây nhất vào năm 2016 từ Chương trình Chất độc quốc gia của Hoa Kỳ (NTP) đã đánh giá các tác động của bức xạ không ion hóa trên chuột. Nghiên cứu trong vòng 2 năm này đã cho kết quả là vài con chuột phát triển khối u, nhưng liều lượng phòng xạ được sử dụng ở đây là gấp 2 đến 4 lần giới hạn cho phép trên cơ thể người. Hơn thế nữa, các nhóm thử nghiệm có sự tiếp xúc với phóng xạ thì có tỷ lệ sống cao hơn nhóm đối chứng không chịu sự tác động của nó.

Nếu vẫn chưa bị thuyết phục, bạn có thể đọc thêm nhiều nghiên cứu và ý kiến của chuyên gia tại bài đăng xuất sắc của Robert Triggs về tác động của 5G đối với sức khỏe con người. Dẫu vậy, một quan điểm được đồng tình cao ở thời điểm này là không có mối liên hệ nào giữa bức xạ điện thoại và ung thư.

Nguồn: https://vnreview.vn/tu-van-di-dong/-/view_content/content/3049207/buc-xa-tu-dien-thoai-di-dong-co-lam-tang-nguy-co-ung-thu