TÂM PHÁP KARATEDO

Tâm (Citta) là chủ của toàn thân (Tâm vương),  nó thố ng trị tất cả mắt, tai, mũi, lưỡi, thân thể và ý thức gây tạo nghiệp quả theo triết học Phật giáo. Tâm là dòng chảy liên tục biến động không ngừng.  Khi cái Tâm cảm được sự biến đổi của sự vật diễn ra bên ngoài gọi là tình cảm. Con người có bảy thứ tình cảm phát lộ ra ngoài,  nên gọi là Thất tình (Hỷ, Nộ, Ái, Ố, Ai, Lạc, Dục). Tâm hoang mang bất định hoặc khiếp sợ, nóng nảy, giận dữ, kiêu căng, mừng rỡ, v.v… Trạng thái tâm lý của con người luôn biến động rất khó khống chế nhân tâm,  tâm như  con vượn,  ý như  con ngựa luôn  chạy nhảy. Những trạng thái của thất tình  không chừng mực thì thân, thủ, cước, nhãn pháp sẽ không tự chủ, chiến đấu dễ thất bại. Trong bản năng con người lại rất đa dạng, chẳng hạn thích hư vinh,  hay ghen ghét, đau khổ với chuyện  bất bình,  sợ hãi trước hiểm nguy,  sợ bóng tối và cái chết. Những thứ này đeo đuổi ta như cái bóng dưới ánh nắng theo hình. Lúc vọng động ta kiềm chế nó sẽ đi vào tiềm thức nếu không hóa giải được sẽ triền miên phiền não. Vì vậy, ta cần phải có một trạng thái an định (Samatha), không sợ sự quấy nhiễu bên ngoài để tâm mình  an nhiên,  tự tại trong chiến đấu mới thành công được. Khí và Tâm tuy là một nhưng như hai bánh xe răng cưa, sự vận hành của nó chịu ảnh hưởng với nhau. Khi Tâm vô úy, trí vô ngại thì khí biến đổi làm thể lực tăng tiến, thần sắc tươi nhuận.  Trước buổi tập, các huấn luyện viên dành cho võ sinh

mười phút tọa thiền  để luyện  khí pháp, luyện  tâm pháp là cũng vì lẽ đó. Các phương pháp tu tập do con người tìm kiếm mục đích cũng chỉ để làm cho Tâm yên lặng thoát khỏi khổ ải đến bờ hạnh phúc.  Thuật ngữ “Vọng tưởng” chính  là sự “Nói thầm” trong não của chúng ta. Ta phải biết hóa giải để làm nó yên lặng thì mới tâm an, thần định.  Người luyện  tập Karatedo cấp cao đẳng lâu  năm thường  có tâm vô úy,  vô tranh,  vô thọ. Họ cảm thấy mình  và vũ trụ không còn ngăn cách nhau nữa mà là một nhịp cầu cảm thông qua trung gian của khí. Khi đó, họ thoát ra khỏi cái tôi nhỏ bé và hòa hợp vào cái không của vũ trụ, lấy cái linh  của vũ trụ làm cái linh của chính  mình,  lấy cái động của vũ trụ làm cái động của chính  mình.  Từ việc chiêm nghiệm trong cô tịch để làm chủ được bản ngã, bản thân người tập tìm về chân tâm, phát triển tuệ giác hướng đến Chân - Thiện  - Mỹ. Karatedo không chỉ dạy luyện  tập các bài quyền,  đối kháng  vì mục đích tranh giải để thắng,  thua mà cốt lõi là học Đạo để diệt bỏ tự ngã, chiến thắng bản thân. Đó chính là đẳng cấp cao nhất của một Karateka.

Thầy Choji Suzuki trong các buổi giảng  huấn cho chúng tôi trước đây thường hay nói tới câu: Mizu No Kokoro nôm na là Tâm phẳng lặng như mặt nước. Thực vậy hãy quan sát mặt nước trong một cái ao hay hồ, nếu nước trong vắt và yên tĩnh  thì mặt hồ nước sẽ phản chiếu  mọi sự vật xung quanh như một tấm gương.  Trái lại nếu nước bị dao động thì sự phản chiếu bị sai lệch. Trong Karatedo, môn sinh phải tưởng tượng tâm của mình phải an tĩnh như mặt nước trong hồ, thấy tất cả sự vật xung quanh một cách chính xác. Cũng như mặt nước trong hồ phản chiếu mọi sự vật xung quanh trong chu vi của hồ nước, tâm của  ta cũng  phải như thế. Và khi đạt

được trạng thái yên lặng tâm của ta sẽ cảm nhận mọi sự việc thích đáng với ngoại cảnh. Và như thế ta sẽ cảm nhận được tất cả cử động của đối thủ như một tấm gương phản chiếu vật đối diện,  như một thung  lũng  lặng  yên một tiếng  động nhỏ cũng vang dội. Nếu ta không tập trung tinh thần để tâm bị dao động giống  như ném hòn đá xuống  mặt hồ nước, sự an tĩnh của hồ nước sẽ bị dao động không còn phản chiếu sự việc như mắt thấy mà sẽ bị thay đổi. Chúng ta sẽ không còn nhận thức được đòn thế của đối thủ và thời gian  phản ứng (thủ hay phản công) sẽ bị chậm lại.

1) Tâm sáng như Mặt Trăng (Tsuki No Kokoro)

Ánh sáng rọi chiếu của mặt trăng khác biệt hơn ánh nắng của mặt trời.  Ánh nắng  của mặt trời có thể làm chóa mắt trong  khi đó ánh sáng của trăng  phản chiếu  một cách nhẹ nhàng  và ánh sáng đó chiếu trải đều trên khắp tất cả sự vật. Cái Tâm của người tập luyện Karatedo như mặt trăng có ngụ ý là phải nhìn  thấu đối thủ một cách toàn diện,  phải có cái nhìn tổng thể chứ không nên chú tâm nhìn vào một phần như đôi tay hay đôi chân của đối thủ. Nếu chỉ nhìn một phần của đối thủ, sẽ làm cho tâm của ta dễ bị chi phối và khi đối thủ tấn công, phản ứng của bạn sẽ chậm hơn và sự thất bại sẽ không tránh khỏi.

2) Nhất tiễn xuyên thạch (Ikken Hisatsu)

Trong sự luyện  tập Karatedo, ta thường  hay nghe các võ sư dạy mỗi một đòn thế đánh ra phải là đòn chí tử, đòn cuối cùng nếu đánh không trúng  thì phải chết. Chính  vì thế, khi luyện  tập mỗi đòn thế đánh ra phải cân nhắc giữa sinh và tử và sẽ không bao giờ có cơ hội may mắn thứ hai. Để đạt được

trình độ này, phải luyện tập với chủ tâm là mỗi đòn thế đánh ra phải là một đòn chí tử cuối cùng.  Ngày nay,  người  tập Karatedo rất ít còn chủ tâm đó nữa, bởi vậy ta phải tập luyện với một sự cẩn trọng nghiêm trang phát huy sức mạnh tinh thần,  đạt đến sự tự chủ của thể lực và kỹ thuật  đó cũng  là phương thức quán chiếu thâm sâu vào bản tính của người võ sĩ Karatedo.

3) Công và Thủ là một (Kobo Itchi)

Người luyện  tập Karatedo khi tập nếu nghĩ rằng một thế đấm, một đòn đá là công và một thế đỡ là thủ, thì chưa nắm vững ý nghĩa  sâu sắc của kỹ thuật đang tập luyện.  Nên nhớ sự làm hay thực tập những kỹ thuật Karatedo quan trọng hơn là lý thuyết  hóa chúng.  Kobo Itchi là châm ngôn nhắc nhở chúng ta phải cố gắng thực tập hơn là lý luận hoặc suy nghĩ về đòn thế quá nhiều  mà quên đi mục đích chính: hãy luyện tập không  ngừng  cho đến khi mỗi đòn thế tự nó trở thành công và thủ, một bản năng thứ hai.

4) Tâm và Kỹ Thuật là một (Shing I Ittai)

Nếu tâm của người tập Karatedo bị dao động không tập trung  được vào một việc gì hay suy nghĩ bâng quơ hoặc lo sợ, tâm không an tịnh  cũng như mặt nước trong hồ sẽ phản ảnh qua phần thực tập các kỹ thuật.  Tất cả những  suy nghĩ xâm nhập vào tâm tạo nên một sự ngập  ngừng  và sự ngập ngừng này sẽ được thấy trên hai phương diện, sự phản ứng khi ta bị tấn công và ngay trong kỹ thuật phản công. Do rất quan trọng nên bạn phải thực tập làm cho tâm của mình hoàn toàn trống  không  và sẵn sàng phản ứng nhanh  nhẹn trong mọi trường hợp, công cũng  như thủ một cách tự nhiên,  kỹ

thuật phải được xuất phát từ trung  điểm của Thân,  Tâm và

Ý.

5) Tàng tâm (Isshin  Zanshin)

Trong tâm pháp Karatedo chúng ta thường nghe nói thuật ngữ Zanshin  khi luyện  tập các kỹ thuật.  Zanshin  là cái tâm ví như  đại dương  lúc  nào  cũng  trong  trạng  thái  di động. Isshin là tâm ví như làn sóng có mục đích và một hướng mà thôi, lôi cuốn đi tất cả những gì nó đi qua. Ý tưởng là lúc nào cũng giữ tâm được tĩnh  thức, phòng bị, năng động như đại dương và để cho Isshin  (làn sóng) tự hiển  thị ra trong  khi thực tập thi triển  các kỹ thuật,  và ngay sau đó trở về trạng thái Zanshin.  Điều quan trọng nhất: trau dồi, đào luyện  tinh thần Zanshin  vì Isshin là một phần ẩn trong Zanshin.

6) Mắt  và Tâm phải cùng  thấy (Kan Ken  Futatsu No

Kokoro)

Ken là mắt thấy bề ngoài của sự vật - thấy sự vật nhờ ánh sáng phản chiếu  vào vật đó. Kanlà tâm thấy xuyên  qua bề ngoài của sự vật và nhận  thức được tự tánh của sự vật đó. Trong võ đường, khi luyện song đấu, chúng ta đều nhìn  thấy được đối thủ và thấy những gì đối thủ làm. Tuy nhiên,  trong tâm pháp Karatedo, sự luyện  tập có thể giúp  chúng  ta thấy xa hơn  nữa những  gì đôi mắt  có thể thấy  một  cách bình thường  hiển  nhiên.   Với  sự  tập  luyện   nghiêm   túc  đúng phương  pháp, các bạn có thể nhìn  thấu ý định  của đối thủ (Mezuke) và trong nhiều  trường  hợp chúng  ta phải có một phản ứng phản công kịp thời trước khi đòn tấn công của họ tung ra.

7) Bình tâm (Heijo Shin)

Người tập luyện Karatedo phải luyện tập một cái Tâm bình thản,  một tinh  thần lúc nào cũng sẵn sàng chiến  đấu tro ng mọi tình huống dù là đang lo công việc hằng ngày hay đang luyện tập trong võ đường. Bất cứ trong mọi nghịch  cảnh, nếu tâm của ta lúc nào cũng trống không, không lo sợ, bối rối, ta có thể phản ứng tức thì và tự nhiên  trong mọi tình  huống. Nếu không, khi gặp nghịch cảnh hay trong một trận đấu, tâm của ta không được thanh tịnh phải bỏ ra một thời gian ngắn để làm cho tâm trống không, thời gian phụ trội đó là sự khác biệt giữa sinh và tử. Trong Karatedo và các môn võ khác của Nhật Bản, tiến trình  tập luyện  được chia làm ba giai đoạn. Đó là Shu: tuân theo truyền thống và phương pháp tập luyện, Ha: thay đổi phương pháp tập luyện hay cách giảng  dạy cho phù hợp với trình độ và kinh nghiệm và Ri: vượt qua truyền thống. Khi một môn sinh Karatedo được chấp nhận, họ phải tuân theo sự giảng  huấn của các võ sư và không  được sửa đổi kỹ thuật hay phương pháp tập luyện.  Họ phải khổ luyện các bước căn bản đòi hỏi phải có một kỹ thuật chính xác, cao độ về thể xác và tinh thần. Thời gian này, Shu có thể kéo dài từ hai đến năm năm tùy theo trình  độ và khả năng của mỗi môn sinh.  Một khi đã qua giai đoạn Shu, các chiêu thức và lý thuyết  căn bản được nắm vững, chúng  ta phải có một sự thay đổi, có nghĩa là các chiêu thức kỹ thuật phải được thích hợp theo cơ thể của từng người.  Tùy theo cơ thể và thể lực của mỗi người như  cao, thấp, nặng,  nhẹ mà mỗi chúng  ta phải tự điều chỉnh  phương thức tập luyện  cho chính  mình, phải có phong  cách trình  diễn  quyền,  cách thức tung  đòn riêng,  v.v…  Thời gian  của giai  đoạn Ha có thể kéo dài từ năm đến mười năm hoặc lâu hơn nữa. Giai đoạn cuối Ri được xem như giai đoạn trác tuyệt người võ sĩ đã đạt tới sự hiểu biết đúng đắn, rõ ràng,  cặn kẽ các kỹ thuật  và triết lý của

Không Thủ Đạo. Trong  khi hai giai đoạn Shu, Ha đa phần sau một thời  gian  dài khổ  luyện  sẽ đạt tới.  Giai  đoạn Ri thường chỉ có các danh sư Không Thủ Đạo thật sự hiến dâng cả đời mình  cho Võ đạo mới đạt được mục đích.

Nhãn pháp Karatedo:

Cái nhìn  của bạn phải bao trùm như  cái nhìn  của ngư ời họa sĩ: Từ tổng thể đến chi tiết và từ chi tiết đến tổng thể. Đây là  cái nhìn  hai  mặt  “Nhận  thức”  và  “Thấy”.   Nhận  thức (awareness) biết một cách bao quát và rõ ràng bằng tánh giác hay  thấy  bằng  tri giác  không  thông  qua giác  quan.  Thấy (sight) là xác định sự hiện diện của hiện tượng và phải thông qua giác quan. Điều quan trọng là bạn xem những  vật ở xa cũng như ở gần và những vật ở gần bạn như đứng xa mà nhìn chúng.  Phải thấy cho được một góc độ lớn  mà không  cần phải liếc mắt. Trong đôi mắt bạn khi nhìn đối thủ thị trường không gian của mắt phải là hình quạt xếp1800. Một điều quan trọng nữa là bạn phải có cái nhìn  xuyên  suốt như Samurai huyền thoại Miyamoto  Musashi: “Khi đứng trước đối thủ có cái nhìn  bình  thản như không  có bạn trước mặt, như  nhìn xuyên thấu qua bạn, tốt hơn hết bạn hãy buông gươm”.  Tập luyện  cái nhìn này trong sinh hoạt hằng ngày một cách kiên trì dù cho chuyện  gì xảy ra.

Chiến pháp Karatedo (Kumite):

Trong  nghệ  thuật  quân  sự, bắn súng,  đua thuyền,   đua ngựa, thi đấu võ thuật… thời gian,  tiết điệu và chiến thuật là cực kỳ quan trọng, nó lượng định thời gian để giải quyết mâu thuẫn và hòa hợp giữa sự vật và hiện tượng. Theo Miyamoto Musashi: “Khi bạn đã đạt tới chiến pháp thì không còn một

cái gì mà bạn không hiểu và bạn sẽ nhìn  thấy Đạo trong tất cả sự việc.”

Trong Karatedo cũng vậy, vận động viên phải tinh  thông chiến pháp. Muốn chiến thắng đối thủ, bạn đừng bận tâm với những  động tác phản ứng mà phải bình  tĩnh,  tự chủ trong mọi tình huống và có óc sáng tạo, lượng định chính xác, cảm nhận được sự nhanh chậm, xa gần, lớn nhỏ trong không gian và thời gian nhất định. Đặc biệt, bạn cảm nhận được các hiện tượng dù là nhỏ nhất.  Hành  vi của bạn phải có sức thuyết phục,  cảm  hóa  được  đối phương.   Các cao  thủ  tiền  bối Karatedo thường nhắc nhở học trò:

- Nhận thức được mọi hiện tượng không thể nhìn  thấy.

- Mắt không rời mục tiêu,  chú ý cả những  động tĩnh  nhỏ nhất nhưng không căng thẳng. Có tầm nhìn bao quát từ tổng thể (Holistic)  đến chi tiết  và từ chi tiết đến tổng thể.  Thị trường không gian của mắt hình quạt xếp1800 .

- Không huê dạng nhưng luôn có đòn hư, không thực hiện

động tác thừa nhưng phản kích liên hoàn.

- Không lặp lại một thế đánh quá hai lần trong một trận

đấu.

- Nên thay đổi chiến thuật khi thì như liễu,  khi thì như sóng biển, khi thì như Thái sơn. Nếu đối thủ đoán ra, bạn hãy làm ngược lại.

- Khi đối phương đến quá gần bạn hãy thận trọng ra tay chính  xác vào thời điểm quyết định.

- Căn cứ khoảng cách để có thời điểm ra đòn, không quá

sớm hoặc quá muộn mà phải đúng lúc.

Một cao thủ Karatedo cũng  như một nghệ sĩ chân chính luôn đi trước thời đại hay một doanh nhân tài năng biết nắm bắt thời cơ. Bằng đòn thế thần tốc đầy dũng khí nhưng tâm trí họ luôn  ung dung,  tự tại và không  ngừng  sáng tạo. Họ quán tưởng được điều đó do đúc kết kinh nghiệm  khổ luyện qua nhiều  năm tháng  mà có. Lúc này mọi chướng ngại vật được xem là ảo ảnh, chỉ có sự tập trung  vào đối phương vì mục đích của mình  qua hành động với sự tinh  thông  chiến pháp. Sau đây, chúng  tôi giới  thiệu  cùng  các bạn ba chiến pháp căn bản của Karatedo:

1. Sen No Sen (Trước của Trước):

Khi mà khoảng cách thích  hợp cho đối phương tấn công, tinh  thần bạn phải thật bình  thản  chủ động tấn công chớp nhoáng  trước khi đối phương động thủ. Bạn sử dụng chiến thuật triệt quyền của Karate (ra tay tấn công trước). Nghĩa là tấn công khi nhận thức đối thủ có ý định tấn công. Bên cạnh đó, bạn có thể ra động tác giả (hư chiêu) như đang tấn công rồi bất ngờ chủ động ra tay trước. Bạn tấn công với sự dũng mãnh, áp đảo quyết liệt làm cho tinh thần đối phương hoảng loạn. Thái độ của bạn là áp đảo liên tục từ đầu đến cuối. Đó chính  là sức mạnh tinh thần “Sen No Sen”.

2. Go No Sen (Sau của Trước):

Khi đối phương  chớm  động  bạn sử  dụng  chiến  thuật phòng thủ của Karate. Nghĩa là phản ứng trước sự tấn công của đối phương (chặn đòn rồi phản đòn). Tuy nhiên, bạn phải phản đòn tức khắc ngay sau khi đối phương tấn công và phản

đòn trước khi đối phương có thời gian để phát động một đòn tấn công khác. Chủ trương của tinh thần này là đánh khi đối phương vừa chớm động tức là “Go No Sen”. Bạn phải nhắm vào những yếu huyệt để tấn công quyết liệt tầm cao của đối phương như: vùng huyệt  Bách Hội, Thái Dương,  mắt, mũi, tai, miệng,  cằm, Yết Hầu, gáy. Tầm trung  như: xương đòn gánh, khí quản, Chấn Thủy,  sườn, thận, cổ tay, nách, xương sống, lưng trên. Tầm thấp như: Đan Điền,  háng, ống quyển, nhượng gối, cơ hai đầu đùi, gân gót chân, v.v… Bạn nên cố gắng giáp sát với đối phương để đánh đòn quyết định bằng tất cả tinh  thần và sức mạnh của toàn thân. Chủ trương của tinh thần này là đánh khi đối phương vừa chớm động tức là “Go No Sen”

3. Go No Go (Sau của Sau):

Bạn phải phản công  ngay  khi đối phương  đã tấn công, nhắm yếu huyệt  mà đánh. Nếu đối phương điềm tĩnh,  bạn phải quan sát mọi cử động của họ. Sau đó, bạn uyển chuyển thân pháp nương theo cử động của đối phương và tung đòn thật dũng mãnh, cú đánh với tất cả sự tập trung tinh thần và sức mạnh làm cho đối phương trở nên hốt hoảng. Đó là tinh thần của đòn trả đòn “Go No Go”.

Tất cả các chiến  pháp của Karatedo thông thường  do từ trải nghiệm trực tiếp của người luyện  tập mà có. Tuy nhiên, trong ba chiến pháp trên, bạn phải nhận định tình huống  để chiếm  lợi thế. Tùy  theo hoàn cảnh mà ra tay phù hợp với đường lối chiến pháp của bạn. Để phá tan mọi kế hoạch, vô hiệu hoá mọi chiến thuật của đối phương, bạn phải chủ động điều khiển được đối phương, hấp dẫn họ theo ý chỉ của mình. Tuy nhiên,  nếu bạn muốn nắm phần thắng hãy ra tay trước.

Vì vậy bạn phải tập luyện  thuần  thục để đạt được trình  độ này. Trong chiến pháp “Trước của Trước”, bạn cần phải khổ luyện  để trở thành  phản xạ như một ánh chớp vì sự thành công cũng chỉ trôi qua như một Sác na (Kshana) mà sự khổ luyện  phải sau nhiều  năm tháng.

Trong Karatedo, nền móng xây dựng sự thành  công cho mọi ước mơ cao đẹp đều bắt nguồn  từ những hiểu biết đúng đắn về Karatedo, kinh nghiệm  trận mạc và thực hành thuần thục những đòn thế căn bản nhất. Khi bạn đã thông thạo các thế tấn, bước chuyển động và kỹ thuật căn bản, bạn còn phải thấu hiểu tinh thần thượng võ, lễ tiết, võ lý, biến đổi kỹ năng, chiến  pháp với nguồn  sáng tạo vô tận. Bạn không nên mặc định cho bản thân mà phải có kế hoạch và biết nắm bắt thời cơ. Chiến pháp của Karatedo cũng tương tự với hoạt động của các nhà chính  trị,  các doanh  nhân,  những  người  hoạt động Maketing và giới văn học nghệ thuật. Họ phải luôn ứng dụng thực hành và sáng tạo vì lý thuyết  thiếu  thực tiễn thì không  thể nào thành  công được. Sự cọ xác tiếp cận, hành động sẽ mang lại cho bạn kiến thức tinh thông.  Nếu không hành động, người ta chỉ thu lại những ảo ảnh về sự tinh thông của mình  và không bao giờ có sự thành công mà không trải nghiệm vị đắng của thất bại.

Maai (khoảng cách chiến đấu):

Maai luôn luôn  được hiểu như là khoảng cách chiến  đấu mà nó chứa đựng hơn là khoảng cách vật lý giữa hai đối thủ (cự li chuẩn).  Tình  trạng chiến đấu của tâm trí và trí tuệ là tất cả những quan hệ tinh  tế với Maai, không phải dễ hiểu được và cũng khó mô tả. Có thể nói rằng nếu hiểu rõ và nắm vững Maai thì  chúng  có thể  sáng  tạo  ra một  không  gian

phong phú để thực hiện các kỹ năng.  Tuy nhiên,  để diễn  tả một cách đơn giản, chúng ta nên hiểu rằng nếu người phòng thủ hay người  tấn công  muốn  thực hiện  một lối đánh  mà không cần phải dùng chân để di chuyển,  thì Maaicó thể giúp họ một cách hiệu  quả nhất.  Người tấn công nếu hiểu  rõ và nắm vững Maai thì có thể đánh người phòng thủ chỉ cần di chuyển  nửa bước về phía trước mà thôi.  Ngược lại,  ngư ời phòng thủ có thể rút khỏi tầm tấn công của đối thủ cũng chỉ cần bước lui nửa bước. Trong thực chiến,  chắc chắn khoảng cách của hai đối thủ phải luôn luôn  dao động khi trận đấu diễn ra. Cả hai người tấn công lẫn phòng thủ phải nhận thức được những kỹ thuật mà đối thủ đang sử dụng. Bằng sự hiểu biết của chính mình qua quá trình học tập, bạn nên điều chỉnh khoảng cách cho phù hợp.

Zanshin (ý thức phòng thủ):

Zanshin nghĩa  là đang tồn tại trong tâm trí, một từ ngữ sử dụng để nói lên một điều quan trọng trong nghệ thuật chiến đấu. Một từ ngữ mà ý nghĩa  của nó có thể hiểu trong nhiều lĩnh  vực ví dụ như trong quan điểm về tấn công hay trong tự vệ... Chúng ta có thể nói nó luôn luôn là những phương tiện để nhận thức, đó là ý thức phòng thủ. Giữ gìn một phẩm chất tâm trí trong sáng và trầm tĩnh.  Định  tâm để có thể ý thức được sự nguy  hiểm từ mọi phía, thậm chí là từ sau lưng.  Để có được một nhận thức như thế (Zanshin)  trong mọi lúc mọi khi, bạn cần phải nỗ lực rèn luyện,  đặc biệt là khi đang giao đấu với đồng môn trong võ đường hoặc đang tranh giải với một đối thủ. Phương pháp để đạt được Zanshin  là phải có cái nhìn tổng thể thậm chí nhìn  vào mắt của đối phương, như ng vẫn quan sát toàn bộ thân thể động tĩnh  của họ và bạn phải

để tâm trí thật sự trống rỗng. Không cần phải chú ý vào một đòn chặn hay một quả đấm mà đúng hơn là phải để cho kỹ thuật đến một cách tự nhiên.  Giữ gìn Zanshin  khi đang chào và sau khi chào.

Kumite (đối kháng):

Sau kỹ thuật căn bản, Trường phái Suzucho  Karatedo rất coi trọng đối kháng,  sau đó là các bài quyền,  v.v... Nó đòi hỏi người tập phải năng động sáng tạo trong đấu pháp, phát huy  hết sở trường  chỉ hạn chế vài ba đòn gây nguy  hiểm không được dùng. Bước đầu võ sinh tập luyện thuần thục đối luyện    cơ   bản   gồm:   Đối   kháng   năm   bước   (Goho n Kihon Kumite),  ba bước (Sambon  Kihon  Kumite)  và một bước (Ippon Kihon  Kumite).  Sau đó, họ tập đối luyện  lo ại bán quy  ước một bước tự do (Jiyu  Ippon Kumite)  và đối kháng tự do (Jiyu Kumite).  Trong đó, đối kháng tự do (Jiyu Kumite)  là quan trọng nhất.  Loại đối kháng  này cho phép bạn tấn công một phạm vi rộng lớn, không hạn chế tấn công vào đầu, hạ bàn, có thể sử dụng chỏ, gối và quật đối thủ… nhưng phải giữ độ an toàn khi tham gia tập luyện.  Đối kháng tự do của Trường phái Suzucho Karatedo rất phong phú, nếu luyện  tập thành phản xạ tự nhiên,  kỹ chiến pháp thuần thục bạn sẽ thấy nó là tinh  hoa của quyền và Bunkai.  Có thể nói Kumite là phương pháp kết hợp giữa thực chiến và kỹ thuật làm cho kỹ thuật phơi mở những giá trị đang tiềm ẩn trong đó.

Kata (bài quyền):

Bài quyền  không thể hiện sự sắp xếp  máy  móc các kỹ

thuật của Karate mà  là tác phẩm  nghệ  thuật  thực sự. Tuy

nhiên,  nó không phải là một điệu múa, mà được gắn liền với các  giá  trị  và  nguyên   tắc  mang  tính   truyền  thống.  Mỗi chuyển  động có thể hiểu như là một kỹ thuật căn bản riêng biệt được áp dụng trong bài quyền phản ánh một trận đấu với nhiều  đối thủ vô hình.  Bài quyền  là phương  pháp tập hợp những kỹ thuật căn bản mẫu mực nhất với động tác liên hoàn, khoa học được cách điệu hoá để biểu đạt như một ngôn ngữ vừa mang tính thẩm mỹ vừa ứng dụng thực hành. Ngoài ra, nó luôn  ngầm  chứa bên trong  thông  điệp của người  sáng tác. Người trình diễn bài quyền phải thể hiện được tính chiến đấu cũng  như sự tập trung  cao độ, sức mạnh  và khả năng đích thực của đòn. Bên cạnh đó, đòn còn phải có lực, trình diễn có nhịp  điệu,  sự thăng  bằng cũng  như có phong  cách riêng.  Bạn có thể tự luyện một cách thấu  đáo các kỹ thuật, động tác của bài quyền, thổi hồn vào các động tác đó với trạng thái nhập thân. Hiểu cho được ý nghĩa  và tư tưởng chủ đạo của bài quyền bạn mới thấy sự dẻo dai kỳ diệu và vẻ đẹp của  cơ  thể  con  người.  Một  bài quyền  của  Trường  phái Suzucho  Karatedo nếu muốn  trình  diễn tốt bạn có thể mất thời gian luyện  tập khoảng ba năm. Quyền của Trường phái Suzucho  Karatedo  được xem  là đỉnh  cao của nghệ  thuật Không Thủ Đạo Viễn Đông. Nó được ứng dụng (Bunkai) rất khoa học và có đặc điểm giống như nội dung Jiyu Kumite.

Tư thế Kanku:

Các trường phái Karate cổ truyền chứa đựng rất nhiều yếu tố  căn  bản  của   Karate,  đó  là   tư  thế  chào   đón  vạn vật. Kan (Kansatsu)   nghĩa   là  quan  sát  nhìn   chằm  chằm và Ku có nghĩa  là vũ trụ, khoảng không, hay trống rỗng nên gọi là tư thế Kanku. Động tác đầu tiên của quyền này là hình

thành một khoảng không tam giác bằng hai bàn tay từ từ đưa lên cao quá đầu. Qua khoảng  không này người tập sẽ nhìn chằm chằm lên khoảng không vũ trụ và mặt trời đang mọc trong vài giây.  Điều  này chỉ đơn giản  nghĩa  là “Một ngày mới và vũ trụ đang đợi chờ”, tức là không có cái gì quan trọng có thể ảnh hưởng lên nền tảng của những hiện  tượng đang hiện hữu trong thực tế. Khi bạn nhìn lên hình tam giác được hội tụ bởi hai bàn tay mình,  thế giới  bao la xuất hiện và hội tụ trong tâm trí. Bạn sẽ hiểu rằng tất cả những gì hiện hữu đều không quan trọng đối với khoảng không vũ trụ kia, để từ đó định tâm và sẵn sàng để chiến  đấu. Đây là thái độ tinh thần của Zanshin,  nó phải được khẳng định trong nghệ thuật  chiến  đấu cũng  như  “Cái tôi” của các nghệ  sĩ chân chính  trong lao động sáng tạo. Tình trạng tâm trí này có khả năng làm cho bạn chiến thắng.  Không có kỹ thuật nào có thể làm cho đối thủ phải khiếp sợ và bị tổn thất cho bằng sức mạnh tinh thần.

PHAN CHI (Theo daoduongchuju_com)

NHỮNG ĐIỀU MÀ MỌI KARATE-KA  NÊN BIẾT VỀ “KIAI!”

Bạn có thể dạy cho ai về “ý chí chiến đấu” không ?

Câu hỏi khó đấy:

- 1 số người sẽ nói rằng không thể dạy được. Nó phải xuất phát từ “Bên trong”

- 1 số người lại nói rằng nó không cần thiết phải dạy. Nó

là điều “tự nhiên” của con người

- Cuối cùng thì một số người lại bảo rằng không nên dạy nó. Nó vô dụng trong “cuộc sống hiện đại”

Có thật là như vậy ??

Với suy nghĩ đó thì có lẽ chúng  ta chẳng nên học Karate làm gì, bởi vì tự vệ là thứ bản năng “tự nhiên”,  nó sẽ tự động xuất hiện khi cần thiết, đúng không ?

Đúng vậy!

Ngoại trừ một số vấn đề:

Chúng ta, những con người, là một loài động vật phức tạp đến mức ta thường xuyên cần được chỉ dạy kể cả những thứ căn bản, tự nhiên nhất.

Hãy xem:

• Chúng ta dạy trẻ con đánh răng, cho dù việc cho tay vào miệng  là tự nhiên

• Chúng ta bỏ ra hàng đống tiền để dạy các vận động viên chạy, nâng tạ và gánh tạ, mặc dù việc chạy, nâng và gánh vật

100% là các chuyển động tự nhiên

• Và đương nhiên,  trong Karate nói riêng và Võ thuật nói chung,  con người được học cách trau dồi “ý chí chiến đấu”, dù cho đấu tranh sinh tồn là quy luật đầu tiên của tự nhiên

Thực ra thì,

Không phải như vậy.

Bởi vì cuộc sống hiện đại đã khiến chúng ta lạc vào trạng thái an toàn thường xuyên theo kiểu hoạt hình  Disney,  nơi mà cuộc chiến lớn nhất mỗi ngày của chúng ta là cuộc chiến Starbucks, về việc nên uống cà phê sữa thường  hay cà phê có caffeine.

Và đây là vấn đề:

Có một điều mà qua nhiều năm đi du lịch, qua những cuộc phỏng vấn, luyện  tập, thi đấu và quan sát những võ sư karate hang đầu trên thế giới,  tôi đã nhận ra là: “Tất cả những ngư ời tập karate giỏi nhất đều sở hữu một ý chí chiến đấu bất di bất dịch”.

Và ý thức kiên định về lòng can đảm luôn luôn  được thể

hiện qua một thứ:

Tiếng KIAI

Vì thế, theo tôi, cách nhanh nhất để dạy “ý chí chiến đấu”, với bất kì ai ở bất kì trình độ nào, cực kỳ hiệu quả cũng như cực kỳ đơn giản,  là hãy học hét Kiai.  Và đừng chỉ học cho

biết, mà phải học để hiểu.  Hãy quan sát nó. Hãy nghĩ về nó. Và hãy khám phá nó.

KIAI sẽ biến đổi con người bạn:

Tiếng  Kiai không  chỉ làm  đau cổ họng  bạn,  điều  quan trọng là nó sẽ khởi động ý chí chiến đấu của bạn tốt hơn bất kì thứ gì. Sau khi hét Kiai đúng cách, cơ thể bạn sẽ chuyển từ trạng thái ì ạch, uể oải sang trạng thái hưng phấn, sẵn sàng chiến đấu.

Và điều đó, là mục đích và ý nghĩa  thật sự của Kiai.

Vậy, chính xác thì kiai có nghĩa là gì?

Đơn giản thì Kiai là tiếng hét mà bạn sẽ nghe được trong hầu hết các môn võ châu Á.

Dù vậy,  1 số người nghĩ  rằng Kiai còn có ý nghĩa  khác như kiểu “tiếng  thét chiến đấu” hay “tiếng  hét ý chí”, sự thật thì nó không  hẳn là  như  vậy.  Nhìn  qua vào  mẫu  Hán tự (Kanji) tạo nên từ Kiai, bạn sẽ hiểu được ý nghĩa của từ này:

Ki: Khí

Ai: Hội

Nói theo cách khác, Kiai là Sự tập trung năng lượng

Đơn giản vậy thôi

Chả có gì huyền bí cả

Vì vậy, khi bạn hét kiai, bạn không chỉ đơn giản là hét, mà quan  trọng  hơn  là bạn đang dồn nén và giải  phóng  năng lượng trong cơ thể bạn.

Lúc nào bạn nên dùng Kiai:

- Khi bạn muốn tích tụ năng lượng

- Khi bạn muốn nâng cao ý chí chiến đấu

- Khi bạn đang tấn công hoặc phản công đối thủ

- Khi bạn tập Kata

- Khi bạn muốn thể hiện sức mạnh

- Khi bạn cần hít thở

- Khi bạn muốn làm đối thủ sợ hãi

Vậy làm sao để một người có thể thực hiện Kiai 1 cách

đúng nhất????

Đây là cách để các bạn có thể hét Kiai khá là hay

- Mở bàn tay ra

- Đặt 2 tay vào 2 bên eo (Dưới xương sườn), đứng chố ng nạnh giống  như 1 ông chủ ý

- Tiếp  theo, ấn mạnh  vào 2 bên eo (Dưới xương  sườn) bằng phần trong của bàn tay sao cho bạn có thể cảm nhận chuyển động của cơ bụng

- Tiếp đến hãy ho

- (bạn nghe tôi rồi đấy)

- Ho tiếp

- Bạn có cảm thấy phần cơ bụng của bạn thay đổi ko? Đó chính  là cơ Kiai của bạn.

-CHÚC MỪNG !

Áp lực trong ổ bụng mà bạn cảm nhận được với bàn tay mới chính  xác là nơi mà tiếng  kiai xuất phát(không phải từ cổ họng đâu!)

Tuy nhiên,  trong giai đoạn này,  bạn mới chỉ cho cơ thể bạn hoạt động 1 trong tiềm thức. Tiếp đến là hoạt động một cách có ý thức, sử dụng tâm trí của bạn (hãy hét thay vì ho)

Và tiếp đó là kết hợp với các kỹ thuật.

Ba bước này được gọi là “SHIN-GI-TAI” (Tâm – Kỹ –

Thể)

Bây giờ hãy kết thúc vấn đề bằng vài câu hỏi thường

được đề cập nhé:

Câu hỏi đầu tiên: “Việc thét Kiai khiến tôi cảm thấy ngại. Tôi có cần thiết phải hét lên chỉ để khám phá ý chí chiến đấu của mình 1 lần nữa không?”

Câu trả lời ngắn: “Có”

Câu trả lời dài: “Có có có có có có có có có có có có có” Nói đúng ra, bạn sợ bạn trông có vẻ ngốc nghếch khi thét

Kiai. Thực sự thì trong võ đường, ai không hét mới là ngư ời

ngốc nghếch.  Và dù bạn cho rằng Kiai “ngốc nghếch”,  đừng bao giờ đánh giá thấp sức mạnh của “Giả dược”, Kiai sẽ giúp bạn thực sự mạnh mẽ lên, cho dù bạn là 1 kẻ yếu ớt.

Câu hỏi thứ hai: “Tôi không thể tìm thấy Kiai của mình. Âm thanh của nó thế nào?”

Tưởng  tượng  âm thanh  tăm tối của sấm chớp.  Rồi đột nhiên,  tia chớp đánh xuống một cách tàn ác. Bây giờ hãy bắt chước âm thanh đó.

Nhiều người cố phát âm rõ từ Kiai, không biết rằng đó chỉ

là cái tên của thuật ngữ chứ không phải là thứ bạn hét lên.

Vậy tiếng Kiai nghe như nào ?

110% là tùy vào từng người.

Người thì hét “eei!”,  người  thì hét “yaa!”,  người thì lại

“ooh!”.  Nhưng tiếng hét đó chỉ là phần phụ.

Hãy tập trung vào hơi thở và phần ý chí chiến đấu trước.

Câu hỏi cuối: “Nhưng thưa thầy, em nhút nhát lắm. E ko

hét Kiai được đâu.”

Nhút nhát hả, thôi nào.

Nếu có ai dí súng vào đầu bạn, bắt bạn hét, thì bạn chắc chắn sẽ hét không hề do dự

Hãy tưởng tượng vậy và hét. Bạn không nhút nhát.

Bạn chỉ thiếu động lực thôi

Và bây giờ, để thực sự kết thúc vấn đề này, tôi sẽ kể cho bạn nghe một câu truyện, như tôi được kể bởi một người thầy của tôi khi tôi còn ở Okinawa:

Câu chuyện về con sư tử trên cánh đồng Xavan

“Bạn đứng trên cánh đồng Xavan.

Không có cây cối, không có người, không có những tòa nhà. Không có gì cả.

Nhưng lại có một con sư tử trước mặt bạn.

Và nó đang rất đói.

Nó gầm lên !!!

“Ôi trời ơi, nó sắp tấn công mình !!” bạn nghĩ. Con sư tử lại gầm, còn to hơn trước.

Trong tầm 3 giây nữa, bạn sẽ trở thành miếng mồi ngon cho nó.

Con sư tử nhe bộ răng sắc nhọn. Bạn còn 2 giây trên đời…

Bạn không thể chạy.

Bạn không thể chống trả. Bạn không thể trốn