1. Điều kiện áp dụng
- Áp dụng cho tất cả các trường hợp đái tháo đường với mục đích là liệu pháp điều trị chính hoặc với mục đích là hỗ trợ cho các liệu trình điều trị khác.
- Là liệu trình điều trị chính cho đái tháo đường tuýp 2, khi biện pháp này không đủ kiểm soát đường huyết trong khung mục tiêu điều trị thì phải kết hợp thêm thuốc chống đái tháo đường.
Phác đồ chế độ ăn kiêng phù hợp kết hợp với tập luyện được áp dụng cho tất cả các trường hợp đái tháo đường. (Ảnh minh họa: Internet)
- Đối với tiền đái tháo đường (rối loạn đường huyết lúc đói), chỉ số đường huyết lúc đói cao hơn 110 mg/dL nhưng nhỏ hơn 126 mg/dL, chế độ ăn kiêng và vận động hợp lý có tác dụng rất lớn, có thể ngăn chặn hoàn toàn việc sẽ trở thành đái tháo đường thực sự. Vì vậy cần phải áp dụng biện pháp này liên tục, chặt chẽ, đúng nguyên tắc, kiên trì trong thời gian dài.
2. Áp dụng chế độ dinh dưỡng dành riêng cho người tiểu đường
Khi áp dụng chế độ dinh dưỡng dành cho bệnh nhân đái tháo đường cần phải biết và làm tốt các mục sau:
- Nguyên tắc xây dựng chế độ dinh dưỡng dành riêng cho người tiểu đường:
+ Đảm bảo đủ năng lượng để giữ cân nặng bình thường.
+ Cân đối tỉ lệ các chất dinh dưỡng sinh năng lượng, giảm glucid, tăng protid và lipid.
+ Chế độ ăn nên giầu chất xơ, thực phẩm giầu vitamin.
+ Chế độ ăn hạn chế muối, bỏ bia rượu thuốc lá.
+ Ăn uống đúng giờ, chia làm nhiều bữa trong ngày.
- Lựa chọn thực phẩm hợp lý:
Sử dụng loại được khuyến cáo nên dùng cho người tiểu đường, ưu tiên thực phẩm có chỉ số tăng đường huyết (GI) thấp.
Phác đồ chế độ ăn kiêng phù hợp kết hợp với tập luyện được áp dụng cho tất cả các trường hợp đái tháo đường.
- Xây dựng khẩu phần và thực đơn cho người tiểu đường
Bước 1: Tính cân nặng lý tưởng (CNLT)
CNLT = [Chiều cao(cm) -100] x 0.9. Quy về mức cân nặng lý tưởng để xây dựng khẩu phần nhằm tăng thêm năng lượng nếu là người gầy và giảm bớt năng lượng nếu là người béo thừa cân.
Phác đồ chế độ ăn kiêng phù hợp kết hợp với tập luyện được áp dụng cho tất cả các trường hợp đái tháo đường. (Ảnh minh họa: Internet)
Ví dụ: Bệnh nhân có chiều cao 160 cm có CNLT là (160-100) x 0,9 = 54.
Bước 2: Tính nhu cầu năng lượng: (NCNL)
Ví dụ : Nữ giới, cao 160cm, lao động trung bình có nhu cầu năng lượng là: 54 x 30 = 1620 Kcal/kg/ngày.
Bước 3: Tính nhu cầu các chất dinh dưỡng:
- Chỉ số sinh năng lượng:
+ 1g chất bột đường cung cấp 4kcal.
+ 1g chất đạm cung cấp 4 kcal.
+ 1g chất béo cung cấp 9kcal.
- Cân đối thành phần dinh dưỡng:
+ Chất bột đường: 50-60% so với tổng năng lượng, tính thành: 1.620kcal x 60% : 4 = 243g
+ Chất đạm: 15-20% so với tổng năng lượng, tính thành: 1.620kcal x 20% : 4 = 81g
+ Chất béo: không vượt quá 25% so với tổng năng lượng, tính thành: 1.620kcal x 20% : 9 = 36g
3. Tuân thủ chế độ hoạt động thể lực đối với người tiểu đường
- Tăng hoạt động thể lực và thể dục được đặt ra đối với người thừa cân, béo phì, lao động nhẹ, lao động trung bình. Còn đối với những đối tượng lao động nặng nhọc có mức tiêu hao năng lượng lớn không cần phải tập vận động thể lực, mà thể dục ở đây lại là thời gian nghỉ với các động tác thư dãn phục hồi sức khỏe.
- Có nhiều loại hình luyện tập: đi bộ, bơi lội, cầu lông, bóng bàn, leo cầu thang… nhưng phải chọn loại phù hợp với tình hình sức khỏe. Khi đường huyết lúc đói < 5 mmol/L thì không nên luyện tập hoặc khi đang tập mà huyết áp tâm thu cao từ 180mmHg trở lên thì hạn chế cường độ tập để huyết áp không vượt qua số trên.
Nguồn: songkhoe,vn