Trợ lý ảo Cortana được đặt theo tên nhân vật AI, trí tuệ nhân tạo, trong trò chơi Halo của Microsoft. Cortana sẽ thay thế tính năng Bing Search mặc định khi nhấn vào phím tìm kiếm trên máy. Người dùng có thể khởi động Cortana khi cài đặt điện thoại hoặc từ danh sách ứng dụng (App) và nút Start ở màn hình như các ứng dụng khác.
Nếu người dùng khởi động Cortana, Microsoft sẽ thu thập và sử dụng địa điểm, địa chỉ liên lạc, giọng nói, thông tin từ email và SMS, chi tiết lịch công tác, và các thông tin khác của người dùng nhằm đưa ra những thông tin phù hợp nhất theo từng ngữ cảnh và thời điểm khác nhau.
Ngay khi chạy Cortana, chỉ với một thao tác trượt hướng lên, người dùng có thể thấy được những thông tin đề xuất. Ví dụ, buổi sáng, khi mở Cortana, người dùng có thể biết về thời tiết, nhiệt độ, vv… Đến khi đi làm, Cortana sẽ giúp chỉ đường và thậm chí cho biết giao thông có đông đúc không.
Nói cách khác, tất cả mọi thông tin mà Cortana nghĩ là quan trọng và cần thiết đối với người dùng sẽ được tự động đưa ra. Bạn cho Cortana biết nhiều bao nhiêu, thì Cortana có thể giúp bạn nhiều bấy nhiêu. Nếu bạn cho cô ấy biết điều bạn quan tâm, cô ấy sẽ tìm kiếm các bài viết trên web và chuẩn bị sẵn sàng cho bạn khi bạn vào Cortana.
Microsoft đã nâng tính năng tương tác giọng nói với Cortana lên một tầm cao mới. Cortana có thể nhận lệnh bằng ngôn ngữ thông thường.
Bạn có thể bắt đầu nói chuyện tự nhiên với Cortana về những gì nảy ra trong đầu. Cortana thường sẽ hiểu bạn nếu bạn yêu cầu điều gì đó giống với cách bạn nói với bất kỳ người nào. Nếu Cortana không chắc ý định của bạn, Cortana thường giúp bạn tìm ra cách nói mà cô ấy sẽ hiểu.
Chưa dừng lại ở đó, Cortana cũng đủ thông minh để thực hiện cuộc gọi điện thoại, gọi Skype, hẹn báo thức, hẹn nhắc nhở, đặt sự kiện lịch, thậm chí là nghe một giai điệu và dò xem đó là bài hát nào. Nếu một thông tin đầu vào chưa rõ, chẳng hạn như bạn nói nhắn tin nhưng không đề cập đến người nhận, Cortana sẽ hỏi ngược lại bạn. Thậm chí, Cortan có thể tán gẫu với bạn.
Cortana là công cụ thuận tiện để lưu trữ mọi thứ mà người dùng cho biết về mình, như sở thích, nhắc nhở, giờ yên tĩnh, nhóm thân cận, địa điểm và tìm kiếm nhạc.
Notebook là nơi Cortana lưu hết những thông tin về cá nhân bạn, đúng nghĩa là một quyển sổ của thư ký. Mục "Interest" là nơi liệt kê các thứ bạn quan tâm như ngày giờ, tình trạng đường xá, tin tức, lịch hẹn... Nếu không thích Cortana hiển thị thông tin nào thì chúng ta hoàn toàn có thể tắt đi.
Notebook của Cortana
Trong khi đó, mục "Remind me" là nơi lưu lại những nhắc nhở bạn đã nói với Cortana trước đó, còn mục "Quiet Hours" sẽ cho phép bạn thiết lập giờ giấc để Cortana tự động tắt thông báo hệ thống (ví dụ như khi vào họp, khi đi ngủ). Bạn cũng có thể cài đặt một số người quan trọng ("Inner Circle") để Cortana biết và thông báo về cuộc gọi, tin nhắn của họ ngay cả trong Quiet Hours. Ngoài ra còn có "Places" - nơi lưu giữ những thông tin về các địa điểm quan trọng và phần cài đặt chung cho việc hoạt động của Cortana.
Mục đích sự có mặt của Notebook là Microsoft muốn đảm bảo rằng hãng không vi phạm quyền riêng tư của mỗi người. Chính bản thân người dùng sẽ quyết định xem Cortana có thể đọc thông tin gì và có thể làm gì. Bên cạnh đó, notebook là nơi để người dùng kiểm soát thông tin Cortana đã và sẽ ghi nhận, đồng thời cung cấp khả năng can thiệp vào những thông tin đó.