Lấy Gạo Đổi Cá - Tôn Thạnh Anh
Năm ấy, tôi và Ba tôi lại cùng bị đau nặng, Ba tôi bị cảm thương hàn, lưỡi đã ngả màu đen, mẹ tôi sợ quá phải mời Cậu Tài, một người thầy thuốc giỏi ,đến nằm võng ngủ lại nhà để theo dõi bệnh và cắt thuốc cho hai cha con tôi. Mẹ tôi vừa chạy gạo vừa chạy thuốc trong hoàn cảnh thật khó khăn của nạn đói và thiếu cả lương thực lẫn thuốc men, hai cha con tôi nhiều ngày chỉ được ăn cháo trắng với muối hoặc nước mắm ,chẳng biết thịt cá là gì cả. Mẹ thấy thương và cần có chất gì bổ cho chúng tôi chóng hồi phục, một hôm trời mưa gió lớn, ông Tăng ở cách một miếng vườn ,đi cất chạp ở sông Tiên về bắt được mấy con cá niên. Nghe tin, Mẹ liền vào nhà xúc 2 lon gạo đem vào nhà ông Tăng để đổi cho được 2 con cá niên còn tươi rói mang về l Cha con tôi sung sướng được ăn một bữa cháo cá ngon chưa từng thấy trong đời.
Tối hôm đó tôi thấy khoẻ và tìm xuống bếp xem Me kể chuyện gì đó với Cậu Tài. Thì ra, để có được hai con cá mang về, Mẹ chỉ nghĩ phải "nài" cho được mấy con cá trước khi bà Tăng cho vô nồi mà quên mất nhà ông Tăng có bầy chó săn rất dữ, tụi chúng tôi chẳng bao giờ dám béng mảng đến bờ rào vườn quế nhà ông. Mẹ tôi đã bị bầy chó săn nhà ông Tăng vây quanh và cắn mẹ một miếng ngay dưới đầu gối bốn vết răng nanh in sâu đến mấy tháng sau mới lành lại, ống quần bị rách toan và nhuộm đầy máu, gói gạo thì đổ tung tóe xuống sân gạch. Mẹ tôi vừa hoảng hốt, vừa đau đớn đứng giữa bầy chó, may mà ông Tăng kịp la bầy chó cứu mẹ tôi vào nhà. Nhờ vậy mà ông bà Tăng đưa cho Mẹ 2 con cá mang về và cả nhà ra sân lượm lại những hạt gạo dính đầy bùn đất, mang vào đãi sạch để dùng ngay cho bữa tối .
Ba còn bệnh nên mẹ sợ ba buồn, tới tối, trời mưa lạnh, vết thương đau nhức không chịu nổi, mẹ lẻn xuống bếp cầm một que củi còn cháy hơ vào xết thương để làm dịu cơn đau, tôi nhẹ nhàng đến ôm mẹ, hai mẹ con nước mắt chảy ròng, nghẹn ngào chẳng thốt ra được lời nào !
Quà Sinh Nhật
Trong năm đứa con của má, chị nghèo nhất. Chồng mất sớm, con đang tuổi ăn học. Gần tới lễ mừng thọ 70 tuổi của má, cả nhà họp bàn xem nên chọn nhà hàng nào, bao nhiêu bàn, mời bao nhiêu người. Chị lặng lẽ đến bên má: "Má ơi, má thèm gì, để con nấu má ăn?" Chưa tan tiệc, Má xin phép về sớm vì mệt. Ai cũng chặc lưỡi: "Sao má chẳng ăn gì?" Về nhà, mọi người tìm má. Dưới bếp, má đang ăn cơm với tô canh chua lá me và dĩa cá bống kho tiêu chị mang đến...
Sầu Riêng
- Mẹ, sầu riêng rộ. Mẹ mua cho Nội một trái đi Mẹ. Nội nói cả chục năm rồi Nội chưa ăn múi nào hết.
- Bên đây sầu riêng mắc như vàng, của đâu mà cho Nội mày ăn cho đủ. Tao hầu Ba mày mệt rồi, thêm Nội mày nữa có nước đem chôn tao sớm.
Thằng Tí như bị hụt hẫng trước câu trả lời của Mẹ nó. ... Mùa sầu riêng năm sau, Nội nó mất. hôm giỗ đầu, Mẹ nó mua một trái sầu riêng thật to để trên bàn thờ. Mẹ nó nói với mọi người:
- Má chồng tôi hảo sầu riêng lắm. Mắc cách mấy tôi cũng ráng mua để cúng Má tôi. Mọi người khen Mẹ nó là dâu thảo. Chỉ có thằng Tí biết. Nó lặng lẽ đến cạnh bàn thờ thì thầm: - Xin Nội tha lỗi cho Mẹ con.
Lời Con Trẻ
Sau khi ly hôn, người chồng dọn đồ đạc ra khỏi nhà. Đứa con gái nhỏ hỏi mẹ:
-Sao mẹ đuổi bố?
-Tại bố hư!
Để nó khỏi vặn vẹo hỏi lôi thôi, người mẹ mua cho cái bánh. Thằng anh từ đâu phóng tới bẻ của em miếng bánh, bỏ ngay vào mồm. Con bé khóc ré bắt đền. Người mẹ dỗ dành: -Anh này hư quá! Thôi con nín đi, bỏ qua cho anh một lần.
Đứa con phụng phịu: -Thế mẹ có bỏ qua cho bố đâu!
Người mẹ nhìn xa xăm: -Ừ, ra mẹ cũng hư!
Bông Điên Điển - Nguyễn San
Xưa, em sống ở quê. Mùa lũ, em ngâm mình mò củ ấu, hái bông điên điển . Tuổi mười lăm ngai ngái mùi bùn.
Em tìm về thành phố. Học đi, học nhảy, học liếc mắt cười tình. Tuổi thiếu nữ đôi mươi vành vạnh, thơm phức và kiêu hãnh.
Một bữa, em chạy ra từ trong khách sạn. Chiếc giày cao gót lật quai lăn tõm xuống cống đen ngòm để lộ đôi chân phèn tứa máu. Em khóc tức tưởi. Nước mắt ân hận làm trôi những thứ bôi trét giả tạo. Khuôn mặt lộ dần những nét quê xưa.
Em chợt nhớ những cánh hoa điên điển sắp tàn còn kịp ửng vàng trước lúc hoàng hôn.
Em Tôi
Bám đất Sài Gòn sau 3 năm ra trường, tôi vẫn không xin được việc. Đôi cua dạy kèm, khi chẳng đủ trang trãi lại phải nhờ nguồn “trợ cấp”ở quê. Vừa rồi, đau ruột thừa, nằm viện. Mẹ vượt ngàn cây số vào thăm. Ngày về, dúi vào tay tôi chỉ vàng, bảo: “Của cái Lan, nó dặn con dùng để hồi sức, viện phí và tiền gởi vào cho con trước đây cũng một tay nó cả. Tội nghiệp! Dạy thêm tít mù, còn nuôi thêm cả lợn”.
…Nhớ ngày Lan trượt đại học, thư về tôi mắng chẳng tiếc lời…
Cầm món quà của em, tôi chỉ còn biết nuốt nước mắt vào trong.
Ngày Xửa Ngày Xưa - Huỳnh Văn Dân
Thuở nhỏ, nhà tôi nghèo lắm. Mỗi chiều, anh em tôi thường tụ lại bên nồi cơm độn khoai sắn, ríu rít như đàn chim về tổ. Thiếu thốn nhưng chúng tôi nhường nhau phần thức ăn ngon nhất, mẹ tôi rất vui lòng.
Khi chúng tôi khôn lớn, có gia đình riêng, ai cũng khá giả. Hôm giỗ ba, có mặt đông đủ, anh Hai tôi phàn nàn với mẹ cây xoài của anh Ba mọc chồm qua sân nhà anh. Chị Ba trách anh Tư đào ao lấn qua phần đất của chị hai tấc. Mẹ tôi trầm ngâm: "Mẹ ước gì được trở lại thời nghèo khó ngày xưa."
Ca Dao Thương Mẹ - Trung Dung
Ba bị tai nạn mất khi mẹ chưa bước vào tuổi bốn mươi. Mẹ ở vậy nuôi con.
Con lêu lổng chơi bời, mẹ khóc.
Con ngoan, học giỏi... Mẹ cũng khóc khi đốt nhang cho ba.
Hồi đó, con đâu hiểu sao ít thấy mẹ cười.
Lớn lên, nghe câu hát "... Mẹ đi lấy chồng con ở với ai..." Con lại khóc vì thương mẹ.
Tính Cách - Nguyễn Thị Hoài Thanh
Mẹ tôi buôn bán, chai lỳ trước cái cân cơm áo nhưng mẫn cảm trong nghệ thuật. Những nước mắt tình buồn phim ảnh, những sụt sùi số phận cải lương, bà đều hồn nhiên "ăn theo" một cách ngon lành. Có lần, cha tôi giỡn:
- Coi chừng trôi ti vi....
- Còn sách ông chưa viết ra đã hóa đá - Mẹ tôi trả miếng - Thế cũng mang danh nhà này, nhà nọ.
Một hôm, đang bữa ăn, bỗng nhiên mẹ tôi chạy vụt ra đường chận đường con bé bán trứng vịt lộn.
- Mày biến đâu tài thế. Hì! có chui xuống đất rồi cũng gặp tao - Bà vừa nói vừa giằng mủng trứng, đếm lấy trừ nợ.
- Dì ơi, cho con khất, mẹ con còn ốm!
- Nhà này cũng đang ốm đây - Mẹ tôi cười bù - Khỏi bẻm mép.
Con bé chưng hửng, lã chã nước mắt nhìn cải mủng không, rồi bưng lên, xiêu vẹo bước đi....
Cha tôi cám cảnh, quay mặt, rút mùi soa chấm mắt.
Lâu sau, ti vi phát vở kịch "Cô bé nghèo bán trứng bị xiết nợ". Lúc ấy, mẹ tôi lại khóc, còn cha tôi thì cười.