Nguyễn Hải Dương có khát vọng giàu sang sung sướng nhưng khi vỡ mộng đã bị cái ác thôi thúc, trở nên nhẫn tâm và tàn ác. Khát vọng mù quáng đang hiện diện quanh ta.

Có gì giống nhau giữa các bị cáo đang đứng trước tòa trong vụ án thảm sát cùng lúc 6 người tại Bình Phước và những tiếng gào “Tôi sẽ bất chấp tất cả để làm giàu” của những người trẻ trong một sự kiện hô hào khởi nghiệp theo phong trào Startup tại phố đi bộ Nguyễn Huệ?


Vũ Văn Tiến bật khóc khi luật sư nhắc đến hoàn cảnh gia đình mình. Ảnh: Hải An.
Bất chấp tất cả để trở thành triệu phú đô la?
Gần đây, xuất hiện trong một clip trên YouTube, nhóm bạn trẻ không ngần ngại tuyên bố sẽ hành động “bất chấp tất cả” để thực hiện mục tiêu của bản thân. Trong đó có mục tiêu trở thành triệu phú đô la, kiếm hàng nghìn USD mỗi tháng.

Nhiều người lo ngại không hiểu những người trẻ này sẽ bất chấp cái gì hay lại thực hiện một tội ác nào đó để nhanh chóng có tiền. Bởi vì chẳng có cách Startup (khởi nghiệp) nào xuất phát từ con số không mà sẽ thu nhập hàng chục nghìn đô la mỗi tháng hay trở thành triệu phú đô la ngay tức khắc?

Làm gì có thần đèn, cũng không có bụt… nhưng sự dẫn dắt của lòng tham là rất thực và không hiểu nó sẽ dẫn những con người gào to này đi đến đâu.

Ngăn cấm tình cảm sinh hận thù 

Cáo trạng và diễn biết xét xử vụ thảm sát cùng lúc 6 người tại Bình Phước cho thấy quyết tâm của hung thủ chính Nguyễn Hải Dương rất cao, hành động chuẩn. Động cơ nào thôi thúc người thanh niên lương thiện - theo cách đánh giá của những người xung quanh - lại có thể thực hiện hành vi giết người cướp của bài bản như phim kinh dị?


Dương (áo sẫm) cùng Tiến thực nghiệm hiện trường vụ án. Ảnh: Ngọc An.
Việc xét xử, cáo trạng cũng như nội dung hỏi đáp tại phiên tòa cho thấy Nguyễn Hải Dương mang lòng hận thù với gia đình ông Mỹ, đại gia ngành gỗ ở Bình Phước, do bị ngăn cấm tình cảm với Lê Thị Ánh Linh (con gái ông Mỹ). Dương nảy sinh ý định giết cả nhà ông này để cướp tài sản.

Tôi không xa lạ gì các bị cáo vì Nguyễn Hải Dương và Vũ Văn Tiến cư ngụ gần nhà tôi ở Nhị Bình, Hóc Môn. Nguyễn Hải Dương trong mắt cô chủ nhỏ cùng gia đình ông Mỹ là một thiếu gia đẹp trai, gia đình có xưởng gỗ, khá môn năng hộ đối.

So với các trai cùng lứa của Linh ở Chơn Thành, Bình Phước, Nguyễn Hải Dương còn có sức hấp dẫn và hơn hẳn ở sự sành điệu, sang trọng. Cô không biết đó là những điều Dương mới học “cấp tốc” qua sách báo và mấy ông xe ôm.

Thời trăng mật nào cũng qua nhanh, vốn nghiêm túc về vấn đề tình cảm nên ngày nọ Linh quyết định bất ngờ đến thăm xưởng gỗ và gia đình của “chồng” tương lai ở Nhị Bình, cô mang theo rất nhiều quà tặng cho “ba, má”.

Vốn là người lao động thật thà, ba của Dương giới thiệu rất thật công việc của mình là bảo vệ xưởng gỗ. Lúc này không hiểu tâm lý thật sự của Linh ra sao nhưng có lẽ với bản tính lương thiện, trong sáng, tình yêu của cô với Dương vẫn không suy suyển, cô vẫn vượt đường dài về thăm mẹ Dương dưới quê.

Nhưng gia đình Lê Thị Ánh Linh bắt đầu có thái độ dè chừng với Dương, đôi trẻ cũng bắt đầu có những mâu thuẫn, cùng với sự tự ái của Dương họ quyết định chia tay.

Tại tòa lời khai của Dương phù hợp với cáo trạng cũng như những gì chúng tôi thu thập được: Dương nói có tình cảm với Linh nhưng bị bà Nga phản đối, nói giới thiệu cho người nào đó giàu có, thuận lợi cho việc làm ăn. Từ đó, Dương không gặp được Linh nữa, Dương về Hóc Môn ở. Vì hận nên Dương lên kế hoạch giết cả nhà Linh để trả thù.

Động cơ mù quáng nhưng kế hoạch và hành động rất bài bản
Rất nhanh chóng Dương có bạn gái khác và trong mối quan hệ với gia đình ông Mỹ, Dương vẫn giữ thái độ bình thường. Nhưng đây cũng là thời gian Dương thay đổi lối sống như hay đi cà phê, uống rượu bia nhưng không bộc lộ ý định muốn giết cả nhà người yêu cũ.

Mặt khác, Dương tích cực chuẩn bị hung khí như mua bình xịt hơi cay, súng bắn bi, băng keo, dây trói, vạch kế hoạch cướp giết và tìm đồng bọn… như một tay sát thủ chuyên nghiệp.

Theo Dương, nếu sống lương thiện làm công ăn lương thì không bao giờ có được cuộc sống sung sướng như gia đình cô Linh mà Dương đã được dự phần còn bây giờ thì mất tất cả! Một hành động kép xuất phát từ một động cơ kép: trả thù tình và cướp tài sản.

Tội phạm học gọi đây là dạng mê muội tỉnh trí tức là xuất phát tội ác từ động cơ mù quáng nhưng kế hoạch và hành động thì rất bài bản, hiệu quả.

Nhà báo Hoàng Linh


Bị cáo Dương và Thoại bị thẩm vấn cùng một lúc. Ảnh: Hải An.
Việc xét hỏi tại phiên tòa đã làm rõ vai trò chủ mưu, thủ ác, lên kế hoạch tàn độc để cướp của, giết người và quyết tâm thực hiện đến cùng của Dương.

Sự mỏng manh của bản lĩnh, kỹ năng sống

Chính sự thất vọng vì mất đi mục tiêu là cuộc sống sung sướng làm rể nhà giàu đã thôi thúc Dương lên kế hoạch giết người cướp của: vừa thỏa mãn ẩn ức bị bỏ rơi vì gia thế nghèo khó vừa cướp được số tiền lớn để tiêu xài.

Thế nhưng không phải ai rơi vào hoàn cảnh như vậy cũng biến thành sát nhân? Nhiều bạn trẻ vẫn sống đàng hoàng, vươn lên các vị trí cao hơn trong xã hội khi tình duyên trắc trở vì đó cũng là chuyện bình thường, tìm kiếm cơ hội khác cho cơ hội vừa mất đi.

PGS TS Huỳnh Văn Sơn nói với truyền thông rằng, khi mục tiêu sống không đúng, bị cái ác thôi thúc con người dễ trở nên nhẫn tâm và tàn ác.

Nhưng đau xót hơn khi hành vi ác ấy không chỉ dừng lại với một người mà có thể ra tay tàn độc với nhiều người. Đó là tâm lý trả thù quá dã man... Hơn thế nữa, cũng dễ thấy việc nóng giận nên ra tay tàn sát, có thể có kế hoạch khá bài bản thực hiện một đôi lần...

Tất cả minh chứng cho sự rối trí khi thiếu định hướng hoặc là sự bơ vơ trong việc lựa chọn giá trị cuộc sống hay hướng đi của chính mình dẫn đến việc người ta trở nên quá ác.

Có thể nói chính các bạn trẻ là người dễ đẩy mình vào ngõ cụt của cuộc sống. Vì sự non trong kinh nghiệm sống, sự vội vã, sự mỏng manh của bản lĩnh và cả kỹ năng sống. Họ chưa quen với thất bại cũng như quá cuồng vọng về cuộc sống... Điều đó phản ánh một thực tế thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc bản thân, thiếu sự khôn ngoan khi ứng xử.

Việc đa số người trẻ đều không tiền án, tiền sự nhưng ra tay tàn ác cho thấy việc hành động này xuất phát từ tâm lý bất ổn, từ sự thiếu cân bằng và sự chới với trong cuộc sống với những mục tiêu chưa đạt được.

Nhà báo Hoàng Linh

Thay vì phải định hướng lại, thay vì sống tốt hơn, thay vì kiên trì để giải quyết vấn đề, hướng đến mục tiêu thì chính cách sống vội vàng, đầy hận thù choáng tâm trí dẫn đến hành vi quá nhẫn tâm.

Làm giàu cấp tốc, bất chấp tất cả

Tâm lý muốn làm giàu cực nhanh không phải tự nhiên mà có. Đập vào mắt những người trẻ mỗi ngày là những tiện ích cực kỳ do đồng tiền mang đến mà có vẻ như nó rất dễ dàng với một số người, mang túi xách vài trăm triệu, trang phục trăm triệu, siêu xe triệu đô, căn hộ vài chục tỷ… Chỉ trong nháy mắt, chỉ cần thành công trong một gameshow, nổi tiếng hay tai tiếng… hoặc Startup (khởi nghiệp) đúng cách là giàu ngay.

Khát vọng làm giàu, thụ hưởng các tiện nghi là chính đáng song có vẻ như truyền thông dù không cố ý nhưng đã tạo nên suy nghĩ có thể làm giàu cực nhanh bất chấp xuất phát điểm miễn là gặp vận may hoặc khởi nghiệp đúng cách.

Trong lúc, như chúng ta biết làm giàu là cực khó và hàng triệu người khởi nghiệp như nhau nhưng cũng chỉ vài người thành công. Cũng có những người tan nhà nát cửa khi thử sức bằng cách khởi nghiệp “quá sức”.

Con đường thực hiện khát vọng giàu sang, đánh mất mục tiêu sống bình thường, tâm lý chiếm đoạt và cưỡng đoạt trong tình cảm mù quáng của Nguyễn Hải Dương đã dẫn đến tội ác, bản thân Nguyễn Hải Dương phải nhận bản án với hình phạt cao nhất, lôi kéo bạn bè cùng thực hiện, cùng lãnh hậu quả và gây thiệt hại không thể bù đắp được cho gia đình ông Mỹ và làm cho lương tri cộng đồng thương tổn sâu sắc.

Còn bao nhiêu “Nguyễn Hải Dương” với khát vọng mù quáng tương tự, chúng ta không biết! Điều chúng ta biết chắc là có rất nhiều bạn trẻ vẫn nuôi mộng “làm giàu cấp tốc” và không ai biết được gì sẽ xảy ra!



Nguyễn Hải Dương đứng không vững khi bị tuyên án tử
Khi nghe tòa tuyên án, bị cáo Nguyễn Hải Dương lảo đảo sắp ngã, nhưng được cảnh sát tư pháp nắm chặt tay. Một lúc sau, khi bình tĩnh trở lại, mắt anh ta ngân ngấn nước.



Nguyễn Hải Dương nói về động cơ giết 6 người
Tác giả là nhà báo phụ trách các vấn đề tội phạm của báo Tuổi Trẻ giai đoạn 1980, 1990. Bài viết thể hiện quan điểm riêng của người viết.

Hoàng Linh