Huyết áp là lực của máu tác động lên thành mạch máu, mức khỏe mạnh khoảng 120/80 mmHg, thấp hơn 90/60 mmHg là huyết áp thấp.

Để mọi bộ phận trong cơ thể, nhất là não, tim, phổi nhận được nhiều oxy máu, huyết áp thay đổi tự nhiên suốt cả ngày theo nhu cầu của các cơ quan. Cơ thể cũng liên tục điều chỉnh và cân bằng huyết áp. Chỉ số này có thể hạ nếu đứng dậy đột ngột, thường giảm khi ngủ hoặc nghỉ ngơi.

ThS.BS.CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội Tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết người bị tụt huyết áp đột ngột có các triệu chứng như mờ mắt, chóng mặt, khó giữ thăng bằng, đổ mồ hôi, thở nhanh và nông. Trường hợp nặng có thể buồn nôn, nôn, lú lẫn, mất ý thức hoặc ngất xỉu... Bác sĩ gợi ý cách xử trí khi gặp tình trạng này.

Khi hạ huyết áp mức độ nhẹ, bệnh nhân nằm xuống bề mặt phẳng hoặc ngồi dựa vào ghế, dùng gối kê đầu và chân sao cho chân cao hơn đầu. Nên uống một ly nước hoặc sữa, ăn thêm chocolate, kẹo ngọt hoặc trà gừng, nước sâm... giúp huyết áp sớm trở lại bình thường. Khi tỉnh táo hơn, người bệnh nên được đỡ ngồi dậy từ từ, tập cử động chân tay để tránh choáng váng.

Người bệnh có triệu chứng nguy hiểm như hôn mê, lú lẫn, mất thăng bằng, mất ý thức cần được đưa đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.

Để phòng ngừa tụt huyết áp đột ngột, bác sĩ Kiều tư vấn một số cách sau:

Uống đủ nước: Mất nước đôi khi có thể dẫn đến huyết áp thấp. Một số người hạ huyết áp ngay cả khi mất nước nhẹ như nôn mửa, tiêu chảy nặng, sốt, tập thể dục đổ mồ hôi quá nhiều... Một số thuốc lợi tiểu cũng có thể gây mất nước.

Ăn uống cân bằng: Thiếu chất dinh dưỡng cũng là nguyên nhân khiến huyết áp tụt. Người thiếu vitamin B12, axit folic và sắt có thể thiếu máu, dần dẫn đến huyết áp thấp. Nên ăn đa dạng các loại vitamin, khoáng chất từ các loại rau xanh, hoa quả hay ngũ cốc để cơ thể có đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.

Ăn nhiều bữa nhỏ: Tụt huyết áp sau một bữa ăn thịnh soạn phổ biến hơn ở người lớn tuổi. Sau khi ăn no, máu tập trung nhiều ở hệ tiêu hóa để hỗ trợ quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, khiến cho nhiều cơ quan thiếu máu, trong đó có cả vùng não bộ, gây tụt huyết áp. Trường hợp này có thể khắc phục bằng cách ăn nhiều bữa nhỏ.

Hạn chế hoặc tránh uống rượu: Thức uống có cồn có khả năng dẫn đến mất nước, tương tác với thuốc và gây hạ huyết áp.

Mang vớ áp lực: Tất hoặc vớ áp lực tĩnh mạch có thể giúp ngăn máu tụ lại ở chân, nhờ đó giảm nguy cơ hạ huyết áp tư thế. Đây là huyết áp giảm khi đứng hoặc do nằm, ngồi quá nhiều, phổ biến ở người lớn tuổi.

Uống thuốc: Người bệnh nên uống thuốc kiểm soát huyết áp đều đặn theo chỉ định của bác sĩ nếu có.

Bác sĩ Kiều khuyến nghị người bệnh nên chủ động theo dõi chỉ số huyết áp bằng dụng cụ đo huyết áp tại nhà. Nếu thường xuyên gặp tình trạng này, người bệnh cần khám chuyên khoa tim mạch để tìm nguyên nhân và điều trị sớm.

Bảo Bảo