Vậy là cuộc chiến bắt đầu! Nhưng làm thế nào để “song tu” 2 mảng một cách bài bản đây?
Mình đã mất năm đầu để chắc chắn mình sẽ không tiếp tục theo ngành này nữa mà tập trung phát triển kiến thức cùng kĩ năng để phục vụ kinh doanh và những cuộc thi lớn chọn “hạt giống” của doanh nghiệp. Điều đầu tiên mình bận tâm về 2 thứ:
1. Thời gian:
Làm sao mình có thời gian để học thêm bên cạnh việc học ở trường mà vẫn đảm bảo qua môn và đích đến cuối cùng là ra trường với GPA >= 3.0 (Do các cuộc thi đòi vậy)?
2. Môi trường:
Không có điều kiện, không có thầy cô, mình sẽ tạo môi trường cho mình như thế nào? Làm sao để 1 đứa tự học trái ngành có thể đủ cạnh tranh lại những bạn được đào tạo bài bản?
Về thời gian, mình sử dụng 2 nguyên tắc chính: Pareto (80/20) và đánh giá tính bắt buộc hay không. Năm 2 trở đi mình không có mặt ở lớp nếu không điểm danh và chỉ nhận đề cương rồi về học vì cơ bản mình chẳng đam mê nên không cần thêm kiến thức mở rộng từ thầy cô mà chỉ cần đề cương là đủ điểm, kết hợp với trên mạng để xem 20% quan trọng nhất là cái gì. Hiểu và áp dụng làm bài tập để hấp thụ nhanh nhất cho thể.
Điểm khuyết là mình do không lên trường nên rất ít cơ hội hỏi bạn bè. Tuy nhiên nó cũng tránh được việc quá nhiều thông tin không cần thiết. Đặc biệt trong khi học, luôn chú ý dành thời gian cho những môn có số tín chỉ cao, không được học lại hay học cải thiện vì rất tốn thời gian. Để đạt được 7.0, thực tế chỉ cần 2 - 2.5 tuần ôn luyện kĩ cho một môn bất kì ở đại học. Số thời gian còn lại mình có thể đầu tư vào việc khác. Năm 2 tổng số thời gian mình lên trường để học chỉ có tầm nửa năm, năm 3 còn 1/3 và năm cuối mình gần như nghỉ hoàn toàn chỉ làm tầm 2 tháng cuối cùng cho khóa luận. Tốt nghiệp GPA > 3.0/4.0, đủ như dự tính ban đầu.
Cơ bản ngành học đại học giống 1 khóa đào tạo ngắn hạn 18 tháng đối với mình. 2 năm rưỡi còn lại mới là đại học thật sự.
Tính mình nó hơi “ngông” một chút, nhưng mình sẵn sàng trả giá cho việc ấy. Mình không muốn nhảy ngành và ra làm cho cty nhỏ, mình muốn dù trái ngành nhưng khi ra trường vẫn cạnh tranh và vào được cty lớn như những bạn đúng ngành.
Mình phải tự set up lịch học như các bạn học chính quy trường kinh tế và tham khảo học liệu mà mấy bạn học. Ngoài ra còn phải tham khảo chương trình nước ngoài để học. Nhiều khi nhìn thấy mấy bạn được học đúng ngành mình tủi thân chịu không nổi. Không hiểu bài, tự đi mà làm quen rồi hỏi người ta, rồi tham gia diễn đàn để hiểu. Đã không ít lần mình cảm thấy cực cô đơn, lạc lõng trong môi trường đang học. Đã không ít lần mọi người hỏi sao Quý Đăng không lên trường, sao Quý Đăng ít xuất hiện quá vậy. Không ít lần mình rơi nước mắt vì vậy, mình cũng muốn lắm, nhưng mình lúc nào cũng cảm thấy chán khi học ở trường cả, đại học như một gánh nặng gì đó mà mình cứ muốn trút xuống, vào lớp học dù một chút thôi đã thấy bức bối, khó chịu, chỉ muốn thoát ra ngay lập tức.
Mình nghĩ, cái lý do để mình hiểu được “mình là ai”, chính là những lúc “mình không phải là mình”
Nhưng chiến lược học sẽ là gì?
Mình đi tìm hiểu giáo trình cả bên UEH và FTU2 thì phát hiện ra nó quá là giáo điều, những phần nâng cao không cần thiết đều được đưa vô làm rối. Vậy nên mình tự học theo phương pháp “IDM 360” – Bạn chưa nghe bao giờ phải không? Dĩ nhiên rồi, vì mình chế ra nó mà =]].
Mình không đọc sách đầu tiên mà bắt đầu với các bài viết về kinh doanh ở nhiều mảng. Sales là thứ đầu tiên mình đọc vì kinh doanh là bán hàng mà phải không? Đọc vài bài, mình ra thêm vài từ khóa, ra thêm vài tên mấy ông kì cựu, tiếp tục mở rộng ra Marketing, HR, Communication, quản lý tài chính, etc. Coi mấy clip về cuộc thi hay hoạt cảnh của FTU2 và UEH cho vui. Coi mấy cuốn inspiring như Cha giàu – cha nghèo, Adam khoo, Do thái, etc. Quá trình này cực kì quan trọng trong phương pháp này vì:
1. Giai đoạn này bạn chưa biết gì hết, bạn cần nạp “khái niệm” vào đầu, nó bao gồm những thứ như mô hình, phương pháp, nguyên lí gì đó (4P, 4C trong marketing chẳng hạn), đọc những bài viết nhiều chủ đề giúp bạn quen với các khái niệm đó. Mấy cuốn sách inspiring cũng giúp bạn nạp “khái niệm” 1 cách dễ dàng. Khi đó giống như trong đầu bạn có nhiều mảnh ghép rời rạc vậy đó.
2. Sau khi bạn đã quen dần với các khái niệm rồi. bạn bắt đầu bằng 1 cuốn giáo trình bất kì. Lúc này, bạn sẽ bất ngờ khi bạn đọc đến đâu là bao nhiêu kiến thức tự động hiện ra rồi ghép ghép lại thành một chuỗi rất logic. Bạn học cực nhanh mà không mất bao nhiêu sức lực.
Bạn có đề ý phần mềm IDM không? Nó tải nhanh vì nó tải nhiều phần 1 lượt rồi ghép lại, chứ không có tải một lượt. “IDM 360” cũng vậy, bạn tích cực tìm nhiều mảnh ghép rời rạc nhất có thể, rồi khi bạn vào giáo trình thì bạn sẽ kinh hoàng khi thấy sao mình “feel like a superman” thế. =]]
Nhờ tự học theo phương pháp đó, mình dễ dàng nắm kiến thức hơn một số bạn đang học bài bản từng chương trong giáo trình. Ngoài ra, kĩ năng problem solving của mình cũng tăng lên đáng kể nhờ tự nghĩ ra những phương pháp để rút ngắn quá trình học lại.
Nhưng mà học không đủ các bạn ạ, để ra trường người ta tuyển, thì mình phải có CV hoành tráng, kinh nghiệm thực tập các thứ chứ ai khi không mà tin bạn giỏi. Thế nên mình làm CV. Làm CV ngay từ năm nhất luôn mới ghê =]]]
Nhưng năm nhất thì có gì mà viết? Đúng rồi, năm nhất chưa có, nên mình “chém” ra, đại loại mình cần giải thưởng, 1 project làm leader, 1 chương trình quốc tế, 1 cv thực tập. Và cái CV này là 1 cái “career plan” cho mình luôn, cứ theo đó thực hiện, thì ra trường là có CV như mong muốn. Và mình nhất quyết phải làm cho được.
Cuối cùng mình đạt được tương đối những “điều kiện cần” :
+ Giải nhì Sáng tạo sinh viên S-ideas của KHTN (Người ta bỏ ra 1 tuần chuẩn bị, mình bỏ ra 1 tháng chuẩn bị, không đi học để làm, mời rất nhiều người tham khảo và “tính toán” cặn kẽ những đối thủ khác không có cách nào ngăn được mình lấy giải)
+ Học bổng chương trình Fulbright Summer School và champion của vài business case study các hội thảo của AIESEC (Những bài viết luận và chuẩn bị dàn ý, dù chỉ có 300 từ thôi, nhưng mình dành ra cả tuần mỗi ngày 8 tiếng để suy nghĩ và chỉnh sửa, đến khi nào mình nghĩ nát cả óc mà không thể chỉnh được nữa thì mới submit. Đơn giản, vì mình không cho phép có sự thất bại lần nữa xuất hiện)
+ Thực tập Marketing Analyst của Tiki (Vẫn vậy thôi các bạn, chỉ cần có chiến lược tốt, well-prepared, thì không có gì lọt khỏi được. Ak mà mình đậu là nhờ đạt được mấy giải thưởng trước ấy nhé,:vkhông phải dửng dưng người ta chịu nhận 1 đứa ất ơ trái ngành đâu).
Anh sếp phỏng vấn mình hỏi: “Vì sao em chọn làm nghề này, không giống cái em học”
Mình trả lời: “Dạ tại em đam mê nó”
Ảnh hỏi: “Em chứng minh đam mê đó như thế nào?”
Mình nói: “Những gì nãy giờ em nói với anh, những thứ em đã làm, và sự hiện diện của em trong căn phòng này, nếu không phải là đam mê, thì anh nghĩ là gì?”
Nghĩ lại thì cũng “shock” thật, nhưng mà sau này sếp nói là rất ấn tượng bởi câu đó. Nói “trái ngành” là khuyết điểm, nhưng thật sự là “rất ưu điểm”, nếu bạn chứng minh được thực lực của bạn.
Vậy đó, mình đã nhảy ngành như vậy. Và lúc đi làm chính là năm 4 của mình, mình làm full time và nếu thuận lợi thì khi ra trường đã có 1 năm kinh nghiệm trong “ngành” rồi. Có kém gì người đúng ngành đâu.