Bảo tàng Thế chiến thứ hai được xây dựng trên lô đất tại Quảng trường Władysław Bartoszewski gần trung tâm của thành phố. Nó tọa lạc trong một không gian kiến trúc mang tính biểu tượng, cũng là không gian của ký ức, cách Bưu điện Ba Lan lịch sử ở Gdansk 200m và cách bán đảo Westerplatte 3km, cả hai nơi đều bị tấn công vào tháng 9 năm 1939.

Khu vực này rộng 1.700 m2 dành cho viện bảo tàng nằm cạnh kênh Radunia về phía tây, trong khi phía nam mở ra bức tranh toàn cảnh của sông Motlawa. Ngày nay, nơi này thuộc vùng ngoài ô của Old Gdansk, nhưng tương lai, nó sẽ khu vực trọng yếu của khu hiện đại ở thành phố, thay thế cho xưởng đóng tàu.

Các thành viên ban giám khảo cuộc thi về kế hoạch kiến trúc của bảo tàng đã miêu tả nó như là "một biểu tượng mới của Gdańsk", và là một "thiết kế điêu khắc". Daniel Libeskind, chủ tịch hội đồng giám khảo và là một trong những kiến trúc sư nổi tiếng nhất thế giới, nhà thiết kế của Bảo tàng Do Thái Berlin đã lí giải cho việc lựa chọn dự án là "Sử dụng ngôn ngữ kiến trúc, dự án được chọn đã kể lại thảm kịch của quá khứ, sức sống của hiện tại, và mở ra những chân trời trong tương lai. Sự trỗi dậy, hình thức năng động tượng trưng cho bảo tàng dưới đây, đồng thời đưa ra một định hướng toàn cảnh và ngoạn mục cho thành phố lịch sử và tương lai của nó. Biểu tượng vang vọng trên nền trời Gdansk, công trình kết hợp không gian đô thị truyền thống, quy mô, vật liệu, và màu sắc của thành phố với một bảo tàng của thế kỷ 21 ". 

Các tác giả của nó, studio Kwadrat, đã gọi dự án của họ là một thiết kế im lặng, nhằm gợi lên cảm xúc mạnh mẽ và sự phản chiếu sâu sắc. Sự phân chia không gian của bảo tàng thành ba khu vực tượng trưng cho mối quan hệ giữa quá khứ, hiện tại và tương lai của thời chiến tranh: quá khứ bị che khuất bởi tầng ngầm của tòa nhà, hiện tại xuất hiện trong không gian mở xung quanh tòa nhà và tương lai được thể hiện bằng sự nhô lên của nó.

Tòa nhà có khoảng 23.000 mét vuông diện tích sàn, trong đó không gian dành cho triển lãm thường xuyên khoảng 5.000 mét vuông. Triển lãm sử dụng các phương pháp hiện đại nhất để giới thiệu Thế chiến thứ hai từ quan điểm của quyền lực chính trị lớn nhưng chủ yếu thông qua số phận của người dân bình thường. Ngoài khoảng không gian triển lãm chính, 1.000 m2 dành cho các chương trình biểu diễn tạm thời. Nhiệm vụ của bảo tàng cũng là để phục vụ như một trung tâm giáo dục, văn hóa và nghiên cứu.

"Vào cuộc thi Bảo tàng Chiến tranh Thế giới II tại Gdansk, chúng tôi đã nhận thức đầy đủ về những vấn đề có thể xảy ra trong quá trình thiết kế cũng như sự tương tác của nó với môi trường và chức năng rất phức tạp."

"Để phù hợp với phần lịch sử của thành phố, và tạo ra một hình dạng có thể trở thành biểu tượng của nó cùng một lúc, chúng tôi phải tạo ra một sự thỏa hiệp giữa hình dáng và tính hoành tráng, cẩn thận với sự thiếu lịch sự và tính hung hăng của nó. Chúng tôi muốn kiến trúc là một sự gợi ý tinh tế hơn là trích dẫn mạnh mẽ cho thảm kịch Thế chiến II. Đó là cách mà ý tưởng về hình thái năng động, biểu cảm đã được đưa ra để sống, phá vỡ lớp vỏ biểu tượng và kịch tính bao trùm thế giới được tạo ra bởi chiến tranh. Thiết kế của hình dáng này không được xác định bằng một nghĩa đen, nó có thể được phát hiện bằng nhiều cách bởi mỗi người xem."

"Theo quá trình thiết kế, chúng tôi đã đồng ý để lại hầu hết các diện tích như một không gian công cộng mở, vì vậy chúng tôi di chuyển một số phần triển lãm ngầm dưới đất. Bước vào các tầng dưới mặt đất là một quá trình thiết lập tâm trạng. Bắt đầu từ việc vô tư và đầy những ý nghĩ hàng ngày, tâm trí bị treo lên, để cuối cùng rơi vào sự kinh hoàng, sợ hãi và thậm chí đau đớn bởi sự liên hệ mạnh mẽ với cuộc triển lãm. Phần ngầm của bảo tàng là một con đường băng qua địa ngục chiến tranh, một trải nghiệm về thời gian. "Trở lại thực tế" bắt đầu với tầng mặt đất và không gian công cộng xung quanh bảo tàng, không gian để suy nghĩ, để thu nhặt những trải nghiệm từ dưới lòng đất. Nhưng đó chưa phải là kết thúc, quá khứ là người sáng tạo ra tương lai, vì vậy người xem khi leo lên tháp ở đỉnh cao, anh ta nhìn thấy hy vọng và tự do, anh ta cũng nhìn thấy một thị trấn Gdansk cũ và trẻ trung. Anh ấy đã thấy nó từ những suy nghĩ về quá khứ mà anh đã trải qua."

Thông tin dự án:

Công ty: Studio Architektoniczne Kwadrat

Kiến trúc sư: Jacek Droszcz, Bazyli Domsta, Andrzej Kwieciński, Zbigniew Kowalewski

Địa điểm: Plac Władysława Bartoszewskiego 1, 80-862 Gdańsk, Ba Lan

Diện tích: 57386.0 m2

Nhiếp ảnh: Pawel Paniczko