Đại tá Hoàng Long Xuyên, sinh năm 1918, nguyên Đội trưởng đội du kích Hòa An - Cao Bằng, nguyên Giám đốc Công an Khu tự trị Việt Bắc kiêm Chỉ huy trưởng Công an nhân dân vũ trang (nay là Bộ đội biên phòng - BĐBP) Khu tự trị Việt Bắc, người Tiểu đội trưởng năm xưa nay đã tròn 106 tuổi đời. Ông cũng là nhân chứng sống cuối cùng của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của Quân đội ta ngày nay.
Năm 1944, ông Hoàng Long Xuyên lúc này đang học trường quân sự tại Trung Quốc được điều về nước để tham gia quân cách mạng. Ngày 22/12/1944, Đội Việt Nam Tuyên Truyền Giải Phóng Quân được thành lập. Do đường xa, núi non trắc trở, ông không về kịp dự lễ thành lập nhưng vẫn được kết nạp vào Đội.
Sau đó, ông được giao đánh trận mở màn tại địa bàn Lạng Sơn để gây dựng thanh thế, cổ vũ nhân dân đi theo Việt Minh. Năm 1945, Đơn vị Đông Tiến của ông đã nhanh chóng diệt đồn Pò Mã, diệt phỉ bảo vệ TT.Bình Gia, làm bàn đạp để tháng 8/1945 Đội VNTTGPQ do hai ông Liên Đoàn và Long Xuyên chỉ huy kéo quân vào Tỉnh lỵ Lạng Sơn thành lập chính quyền cách mạng trước khi quân đội Tưởng Giới Thạch kéo sang giải giáp phát xít Nhật.
Giờ đây, thế hệ đầu tiên thời hoạt động bí mật và đội VNTTGPQ đã mất hết, chỉ còn lại nhân chứng duy nhất là cụ Hoàng Long Xuyên chuẩn bị đón mùa xuân thứ 106. Cụ vẫn minh mẫn chia sẻ với báo Thanh Niên: Tôi làm nhiệm vụ bên quân đội hay công an vũ trang là do Đảng, Bác Hồ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp giao cho tôi. Dù nhiệm vụ nhỏ hay to, tôi vẫn tâm niệm: “Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.