Thận là cơ quan nội tạng cực kỳ quan trọng đối với sự sống của con người. Bất kỳ lý do nào làm thận suy yếu, không thể thực hiện được chức năng sẽ dẫn tới ứ trệ chất độc làm tổn thương thận, gây suy thận và tác động đến các cơ quan khác trong cơ thể. TTƯT.PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm Tiết niệu - Thận học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM gợi ý một số thói quen trong sinh hoạt hàng ngày, dù đơn giản nhưng tốt cho thận:

Uống đủ nước

Uống đủ nước rất quan trọng, đặc biệt với những người bị thận yếu. Việc uống quá nhiều nước sẽ tạo áp lực lên thận, ngược lại, uống không đủ nước làm tăng nguy cơ nhiễm độc thận. Do đó, để duy trì sức khỏe thận, tùy theo sức khỏe tổng thể, giới tính, trọng lượng cơ thể và mức độ hoạt động, mỗi ngày cơ thể cần 2-2,5 lít nước. Người từng bị sỏi thận nên uống nhiều nước hơn một chút để giảm nguy cơ hình thành sỏi trong tương lai.

Khi uống nước cần lưu ý không uống một lượng nước lớn một lúc mà uống từng ngụm nhỏ, để các tế bào thẩm thấu dần; nên uống nước ấm nhằm tăng nhu động ruột, hỗ trợ hệ tiêu hóa và tuần hoàn máu hoạt động tốt hơn; uống nước ngay cả khi không khát vì lúc này cơ thể vẫn có khả năng mất nước và cần bổ sung ngay.

Ngoài nước lọc, có thể tăng cường thêm một số loại nước trái cây tươi từ dưa hấu, táo, dâu tây... Đây là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất dồi dào, rất tốt cho thận. Đặc biệt, cần tránh xa các loại nước ngọt có ga, vì lượng đường và phốt pho trong thức uống này sẽ thúc đẩy bài tiết canxi ra ngoài, gia tăng áp lực cho thận, dễ sinh sỏi thận.

Thường xuyên vận động vừa sức

Tập thể dục điều độ không chỉ tăng cường sự dẻo dai cho cơ bắp, hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp khí huyết lưu thông tốt hơn mà còn có tác dụng ổn định huyết áp, giảm mỡ máu, tăng cường sức khỏe tim mạch. Những yếu tố này giúp phòng ngừa sự tổn thương ở thận.

Đối với những người thận yếu cần chú ý chọn các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, đạp xe, tập yoga, earobic... Trong quá trình tập luyện nên tập từ từ, rồi tăng dần thời gian lên, duy trì 30-45 phút/ngày, tập ít nhất 3 ngày/tuần. Tùy vào sức khỏe mỗi người mà có cường độ tập khác nhau; cần dừng lại ngay khi mệt, khó thở, tim đập nhanh, đau bụng...

Duy trì cân nặng phù hợp

Người thừa cân, béo phì có nguy cơ gặp những vấn đề như tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao, có thể dẫn đến tổn thương thận. Vì vậy, cần theo dõi và duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) ở mức phù hợp. BMI được tính theo công thức: cân nặng chia cho bình phương chiều cao. Khi chỉ số này vượt quá 25, cơ thể đang bị thừa cân béo phì.

Kiểm soát đường huyết

Người bệnh tiểu đường hoặc có nguy cơ mắc bệnh là đối tượng dễ bị tổn thương thận. Khi các tế bào không thể sử dụng hết lượng đường trong máu, thận buộc phải làm việc nhiều hơn để lọc máu. Tình trạng này kéo dài có thể đe dọa tính mạng. Do đó, nên kiểm soát đường huyết bằng chế độ tập luyện và dinh dưỡng hợp lý, thăm khám định kỳ để các bác sĩ kịp thời làm giảm hoặc ngăn ngừa tổn thương ở thận.

Theo dõi huyết áp

Huyết áp cao kéo theo các hệ lụy về sức khỏe như tiểu đường, tim mạch hoặc cholesterol cao, gây tổn thương thận. Theo đó, huyết áp tăng cao làm dày thành mạch và hẹp lòng mạch máu, làm cho quá trình lọc máu trở nên khó khăn hơn. Lúc này, các chất thải bị ứ đọng lại trong máu và theo thời gian sẽ gây hại cho thận. Huyết áp cao kéo dài làm tăng áp lực lên cầu thận, có nguy cơ dẫn đến suy thận.

Chỉ số huyết áp bình thường là 120/80 mmHg, tăng huyết áp là khi chỉ số trên 140/90. Nếu gặp tình trạng này, người bệnh cần tham vấn ý kiến bác sĩ, theo dõi huyết áp thường xuyên, thay đổi lối sống và có thể dùng thuốc theo chỉ định.

Hạn chế rượu bia và ngưng hút thuốc

Đây là hai yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tổng thể, trong đó có thận. Rượu bia làm nồng độ cồn trong máu tăng cao, buộc thận phải làm việc hết công suất nhưng vẫn khó có thể đào thải toàn bộ độc tố ra ngoài. Điều này làm tăng nguy cơ viêm thận. Đồng thời, uống nhiều rượu làm tăng huyết áp, một nguyên nhân phổ biến của bệnh thận.

Hút thuốc lá là nguyên nhân gây xơ vữa mạch máu, làm máu lưu thông đến thận chậm hơn. Vì vậy, muốn duy trì chức năng thận, cần từ bỏ thói quen không tốt này.

Chú ý khi sử dụng thuốc

Thuốc giảm đau không kê đơn, thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen và naproxen, cùng nhiều loại thuốc khác có thể gây hại cho thận nếu sử dụng thường xuyên. Do đó, tốt nhất hãy tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng những loại thuốc này.

Kiểm tra chức năng thận

Bạn nên kiểm tra chức năng thận định kỳ nếu thuộc nhóm đối tượng là những người trên 60 tuổi; nhẹ cân khi sinh; mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc có tiền sử gia đình mắc những bệnh này; người béo phì; có bất thường ở thận.

Bác sĩ Chuyên cho biết, khi thận suy yếu sẽ không thể thực hiện được chức năng, buộc người bệnh buộc phải chạy thận nhân tạo, về lâu dài để duy trì sự sống phải ghép thận. Tuy nhiên, các phương pháp này đều rất tốn kém và ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày. Do đó, chúng ta nên tăng cường sức khỏe thận ngay từ hôm nay bằng những thói quen sinh hoạt lành mạnh, đơn giản.

Phi Hồng