Người lao động trong một tổ chức là nguồn lực quan trọng nhất của tổ chức, họ có ảnh hưởng đến sự phát triển và tồn tại của một doanh nghiệp. Nghiên cứu về hành vi, thái độ của con người trong tổ chức và mối quan hệ giữa cá nhân với tổ chức sẽ đem lại những hiệu quả cho doanh nghiệp. Đó chính là nội dung của chủ đề hành vi tổ chức là gì mà chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

Hành vi tổ chức là gì?

Hành vi tổ chức (Tiếng Anh: Organizational Behavior) được hiểu là hành vi của con người hay còn gọi là người lao động trong một tổ chức. Hành vi đó bị chi phối và quyết định bởi nhận thức, năng lực, thái độ của bản thân người lao động. Đây là môn khoa học quản lý nghiên cứu một cách có hệ thống về các hành vi và thái độ của con người trong một tổ chức và sự tương tác giữa hành vi của con người với tổ chức ấy. Hành vi tổ chức là việc giải thích các hiện tượng hành vi một cách khoa học thay vì suy nghĩ theo cảm tính. Ví dụ, khi một người vắng mặt tại cơ quan, chúng ta sẽ cho rằng anh ta nghỉ việc đi chơi mà không cần biết nguyên nhân thực sự là gì. Hành vi tổ chức giúp giải thích các hiện tượng này một cách khoa học và để đạt được điều đó, các kết luận của Hành vi tổ chức phải dựa trên các nghiên cứu được tiến hành theo hệ thống, tức là nghiên cứu các hành vi và thái độ quyết định tới kết quả làm việc của người lao động như năng suất, mức độ làm việc và thay đổi nhân lực.

Hành vi tổ chức bao gồm hành vi và thái độ của cá nhân, tương tác giữa hành vi và thái độ cá nhân với tổ chức. Để hiểu đầy đủ về Hành vi tổ chức, chúng ta cần tìm hiểu kỹ càng về ba yếu tố trên. Hành vi tổ chức liên quan đến hành vi và thái độ của người lao động trong công việc và phải được diễn ra trong chính tổ chức đó.

Khái niệm hành vi tổ chức là gì?

Lịch sử và sự phát triển của các nghiên cứu về hành vi tổ chức

Nguồn gốc của Hành vi tổ chức có thể bắt nguồn từ nhà xã hội học Max Weber và các nghiên cứu về tổ chức trước đó. Từ khoảng năm 1760, khi mà cuộc Cách mạng Công nghiệp nổ ra, các công nghệ mới dẫn đến việc áp dụng các kỹ thuật sản xuất mới, bao gồm cả việc tăng cường cơ giới hóa. Cuộc cách mạng công nghiệp đã dẫn đến sự thay đổi đáng kể về văn hóa và xã hội, bao gồm cả những hình thức tổ chức mới. Phân tích các hình thức tổ chức mới này, nhà xã hội học Max Weber đã mô tả bộ máy quan liêu là một kiểu tổ chức lý tưởng dựa trên các nguyên tắc hợp lý - hợp pháp và tối đa hóa hiệu quả kỹ thuật. Vào những năm 1890, cùng với sự xuất hiện của lý thuyết quản lý theo khoa học (Chủ nghĩa Taylor – Taylorism), nghiên cứu hành vi tổ chức đã hình thành nó như một bộ môn học thuật.

Sự thất bại của quản lý theo khoa học đã sinh ra phong trào các mối quan hệ con người với đặc điểm là quá chú trọng vào sự hợp tác và tinh thần của nhân viên. Phong trào các mối quan hệ của con người trong giai đoạn 1930 – 1950 đã góp phần định hình các nghiên cứu về hành vi tổ chức. Các công trình của các học giả như Elton Mayo, Chester Barnard, Henri Fayol, Mary Parker Follett, Frederick Herzberg, Abraham Maslow, David Mcclellan và Victor Vroom đã góp phần vào sự phát triển của hành vi tổ chức như một môn học.