Vài tháng trước, khi tôi còn đang chật vật trong một mối quan hệ tương đối mới, một trong những người bạn thân nhất của tôi đã nhắc nhở tôi rằng, những mối quan hệ tốt không phải tự nhiên mà có, chúng được xây dựng giống như cách mà những con đường được xây. Bạn không thể chỉ bắt đầu bước đi mà không có một nền tảng nào trước.

Nhưng đối với một người như tôi, người đã từng bị lạm dụng, thuyết phục rằng tôi không xứng đáng được đối xử tốt hơn, cái ý nghĩ phải thân mật với người ta có thể rất đáng sợ. Thật khó để tin rằng người yêu mới sẽ không làm những điều tương tự như người cũ.

Cách mối quan hệ trong quá khứ sẽ hình thành hoặc phá vỡ từng ranh giới của bạn

Việc học lại cách xây dựng các mối quan hệ thông qua giao tiếp lành mạnh và thiết lập ranh giới vững vàng khi con người ta trưởng thành, phần lớn sẽ hướng tới mục tiêu là củng cố mối quan hệ mà chúng ta có với chính bản thân mình. Bác sĩ trị liệu của tôi thường đề cập đến “cơ chế chọn người” trong não tôi - nghĩa là chọn người tôi muốn ở cạnh bên trong suốt cuộc đời mình. Cô ấy giải thích rằng, các mối quan hệ có sự lạm dụng hoặc không lành mạnh đã khiến tôi phải nghi ngờ khả năng lựa chọn tình bạn và mối quan hệ của mình như thế nào, hoặc bỏ cuộc khi mọi thứ không đúng như ý nguyện.

Nhưng cô ấy cũng nhắc nhở tôi rằng, tôi không thể đổ lỗi cho bản thân trong quá trình học cách giao tiếp tốt hơn hoặc tạo thói quen lành mạnh hơn. Tôi càng đối xử tệ với bản thân, tôi càng không thể mở lòng với người khác hay yêu cầu sự giúp đỡ mà tôi cần, hoặc thậm chí bày tỏ sự quan tâm mà tôi muốn dành cho họ.

Tiến sĩ Laura McGuire, một nhà tình dục học và chuyên gia tư vấn về mối quan hệ, chia sẻ rằng, chúng ta nên tìm hiểu sự bất đồng quan điểm mang tính lành mạnh có nghĩa là gì, và đó là một trong những cách tốt nhất để học lại và xây dựng lại thói quen giao tiếp tốt. “Nếu bạn đã quen với việc phải ăn nói cẩn thận, thường xuyên bị người khác lừa gạt hoặc bị đe dọa, mỗi lần có bất đồng nào xảy ra bạn cũng cố gắng xoa dịu và che giấu cảm xúc thực sự của mình, hoặc sẵn sàng "chiến đấu" khi người kia vỗn cũng không muốn biến cuộc tranh luận trở nên tệ đi ” cô nói. Nhưng chúng ta có thể bắt đầu tìm ra những cách mới để điều hướng xung đột hoặc sự bất ổn, để xây dựng mối quan hệ thân mật mà chúng ta muốn. Điều này bắt đầu bằng việc tìm hiểu các chiến lược giải quyết xung đột, và xác định xem chúng có thể gây ra tổn thương cho ta ra sao trong quá khứ, đồng thời, vẫn tin tưởng vào bản năng của mình.

1.  Đầu tiên và quan trọng nhất: Xây dựng lại mối quan hệ với chính mình.

Glik nói: “Việc tạo danh sách những điều là nguy hiểm và an toàn cho các mối quan hệ dựa trên các mối quan hệ mà bạn đã từng có sẽ thực sự hữu ích khi bắt đầu một mối quan hệ mới. 

McGuire giải thích: “Co người ta lại thường chuyển từ mối quan hệ này sang mối quan hệ khác, không dừng lại đủ lâu để xử lý những khúc mắc đã xảy ra, khiến ta đánh mất mục tiêu quan trọng ban đầu của mình”.

Tìm và lập danh sách những điều bạn muốn và cần từ một mối quan hệ cũng như những điều bạn không muốn. Đồng thời, tìm ra cách để dành thời gian riêng cho bản thân nữa. Quan trọng nhất, đừng để bản thân gặp quá nhiều áp lực khi bắt đầu một mối quan hệ nào đó nghiêm túc hơn mức mà bạn có thể đón nhận.

2. Chia sẻ ranh giới của bạn và điều gì khiến bạn cảm thấy an tâm trong các mối quan hệ

Glik nói: “Thoạt đầu không tin tưởng cũng được, đó là cách bạn bảo vệ bản thân. Chúng ta phải có một trải nghiệm cảm xúc đúng đắn trong một mối quan hệ an toàn, sau khi trải qua một mối quan hệ bị lạm dụng để bắt đầu xây dựng lòng tin. Và người mà bạn dốc lòng tin tưởng nên có đủ kiên nhẫn, và tôn trọng ranh giới của bạn khi bạn phục hồi từ những thương tổn cũ, và từ từ vun đắp cho mối quan hệ ấy.”.

3. Hãy lên tiếng khi bạn cảm thấy không thoải mái

Trong một mối quan hệ lành mạnh, luôn có chỗ để nói về những điều bạn cảm thấy tồi tệ. Người yêu của bạn nên dẹp bỏ bất kỳ hành vi nào khiến bạn bị tổn thương, chịu trách nhiệm về hành vi đó và thay đổi. Nếu bạn đã từng ở với những người khiến bạn phật lòng nhiều, hoặc thao túng cảm xúc của bạn trước đây, thì việc nói về những điều tốt và xấu trong một mối quan hệ lúc đầu có thể khiến bạn cảm thấy lạ lẫm, nhưng điều đó sẽ giúp cả hai người có trách nhiệm với nhau, và cùng xây dựng một cuộc tình lành mạnh hơn.

Trong mối quan hệ trước của tôi, bác sĩ trị liệu khuyên là, tôi nên thiết lập các buổi "kiểm tra" để cùng nhau chia sẻ, nghĩa là khi cả hai người có thể nói về điều gì bản thân cảm thấy tốt và bất kỳ điều gì không tốt về mối quan hệ ấy. Đối với tôi, quá trình sẻ chia này đã cung cấp một khoảng thời gian cách biệt mà tôi cảm thấy “an toàn” nhất để sắp xếp lại mọi thứ và cho tôi cơ hội để chuẩn bị mở lòng mình. Tuy nhiên, giống như McGuire đã nói, những bất đồng hoặc những cuộc trò chuyện gay gắt không nhất thiết phải khiến bạn cảm thấy tồi tệ.

Trách mắng không phải là một hành vi nên dùng , vì vậy sử dụng ngôn từ mang tính trung lập có thể đặc biệt hữu ích. Ví dụ, các cụm từ cả hai bạn có thể sử dụng khi cố gắng chia sẻ những cảm xúc chân thật và trải nghiệm của bản thân là:

"Từ quan điểm của tôi…"

“Khi bạn làm / nói ________, tôi cảm thấy _________.”

Tránh dùng các từ như “luôn luôn” hoặc “không bao giờ”, hãy sử dụng các ví dụ cụ thể về những điều khiến bạn khó chịu để giúp bạn vượt qua những tình huống khó khăn cụ thể.

4. Có sự hỗ trợ bên ngoài ngay từ đầu

Bạn có thể nói, "Này, tôi đang ở trong một mối quan hệ mới và vì tôi vẫn đang tạo lại ranh giới của mình và tìm hiểu thử xem, một mối quan hệ lành mạnh là gì, nếu có thể, thỉnh thoảng chú ý đến tôi để giúp tôi giữ lí trí và đảm bảo rằng tôi đang được đối phương đối xử tốt nhé."

Cho dù bạn đi khám tại phòng trị liệu hay có một nhóm bạn đáng tin cậy, hoặc chỉ có một người bạn để nói chuyện về mọi thứ, thì việc có những người thân khác có thể đưa ra quan điểm khách quan hơn sẽ giúp ích cho bạn. Ngay cả việc viết nhật ký cũng có thể giúp bạn vượt qua những tổn thương trong quá khứ, hãy tìm hiểu cảm xúc hiện tại và ghi lại những gì bạn đang trải qua hoặc hành vi của ai đó đang ảnh hưởng đến bạn như thế nào.

5. Nhận ra công việc không dừng lại, cho chính bạn hoặc cho mối quan hệ của bạn

Có một mối quan hệ lành mạnh không thể chữa lành tất cả những tổn thương trong mối quan hệ của bạn trong quá khứ. Tôi đã được nhắc nhở về điều này trong các mối quan hệ gần đây nhất của mình, khi tôi phát hiện ra rằng tôi có rất nhiều thời điểm dễ bị kích động và cảm thấy bất an, khởi nguồn từ những trải nghiệm trước đây, hơn mức mà tôi nghĩ. Bác sĩ trị liệu của riêng tôi và những người mà tôi có thể xây dựng mối quan hệ lành mạnh, cả trong sạch và lãng mạn, đã nhắc nhở tôi rằng, điều đó không bao giờ được quyết định bởi khả năng chọn lựa tốt, hay hành động của tôi.

Việc tạo ra bất kỳ một mối quan hệ lành mạnh nào, lãng mạn hay trong sạch, đều cần đến sự hợp tác và thể hiện giữa cả hai người. Đó không chỉ là việc một mình vượt qua những tổn thương của riêng tôi, hay của riêng họ. Đó là về việc xây dựng một điều gì đó tốt đẹp hơn, yêu cầu đối phương học hỏi lại từ đầu với bạn, để cùng nhau xây dựng một mối quan hệ lành mạnh. Và mặc dù việc bắt đầu mở lòng lại có thể là một khoảng thời gian tương đối đáng sợ, nhưng việc tạo dựng niềm tin cùng nhau như một đội nhóm, sẽ là cách tốt nhất để xây dựng bất kỳ mối quan hệ nào.

------------

Tác giả: Elly Belle

Link bài gốc: How to Rebuild Healthy Boundaries for Stronger Relationships

Dịch giả: Võ Đặng Hồng Ngọc - ToMo - Learn Something New