GIẢI THÍCH VỀ THỊ PHẦN

Thị phần (còn được gọi là thị phần tuyệt đối) là tỷ lệ phần trăm của tổng doanh số trong một thị trường hoặc ngành do một công ty đóng góp. Nó thường được tính bằng doanh thu hoặc doanh số.

THỊ PHẦN ĐƯỢC TÍNH NHƯ THẾ NÀO?

Thị phần được tính bằng cách chia tổng doanh số của một sản phẩm hoặc ngành cụ thể cho doanh số của một công ty trong cùng một khoảng thời gian. Ví dụ: nếu người tiêu dùng ở Anh chi tổng cộng 100 tỷ bảng Anh cho cửa hàng tạp hóa mỗi năm và doanh thu Green Grocer Co lên tới 4,5 tỷ bảng so với cùng kỳ, thì công ty sẽ nắm giữ 4,5% thị trường hàng tạp hóa ở Anh.

Ngành công nghiệp điện thoại thông minh là một trong nhiều ngành có thể thấy thị phần được xác định bởi doanh số hơn là doanh thu, nhưng nguyên tắc vẫn giữ nguyên. Nếu mười tỷ điện thoại thông minh mới được mua trên toàn thế giới trong một năm và Phone Co bán một tỷ trong khung thời gian đó, thì nó chiếm 10% thị phần trong thị trường điện thoại thông minh toàn cầu.

TẠI SAO THỊ PHẦN QUAN TRỌNG?

Thị phần cung cấp một cái nhìn sâu sắc về tầm cỡ của một công ty so với phần còn lại của thị trường cũng như các công ty cùng ngành. Nó được sử dụng để xác định công ty nào là công ty dẫn đầu thị trường, và bằng cách theo dõi nó qua các giai đoạn khác nhau như mỗi quý, các nhà đầu tư có thể xác định công ty nào đang giành thêm hay mất đi thị phần, và từ đó thấy được ai là người đánh cắp thị phần từ ai.

Hiểu được số liệu nào đang được sử dụng - doanh thu, doanh số hay số liệu nào khác - rất quan trọng để hiểu vì thị phần có thể khác nhau đáng kể tùy thuộc vào loại số liệu được phân tích. Một công ty có thể bán 5000 chiếc xe với giá 12.000 bảng mỗi chiếc trong khi một công ty khác chỉ bán được 50 chiếc với giá 120.000 một chiếc. Quan trọng là bạn đang nói đến thì trường nào.

Khi tính toán thị phần (hoặc hiểu cách tính một con số hiện tại), điều quan trọng là phải xem xét tất cả các số liệu; nó dựa trên khung thời gian nào? Được tính trên một sản phẩm đơn lẻ hay một danh mục rộng hơn? Đó là thị phần trong nước, khu vực hay toàn cầu? Giống như tất cả các số liệu thống kê, có nhiều nguyên nhân để chúng bị sai lệch vì vậy rất đáng để xem xét tất cả các loại số liệu này. Đây cũng là lý do tại sao bạn nhận được những ý kiến khó hiểu nhưng ngày càng chính xác về mức độ phổ biến của các sản phẩm hoặc công ty: ví dụ, tờ Metro tuyên bố là 'tờ báo được đọc nhiều nhất nước Anh', trong khi The Sun tuyên bố là 'tờ báo bán chạy nhất nước Anh' và Telegraph là 'giấy chất lượng được đọc nhiều nhất nước Anh' - tất cả đều là những chiêu trò về mặt ngôn từ..

Hiểu cách thị trường được chia sẻ giữa mỗi công ty cũng vẽ nên một bức tranh của ngành: chứng minh mức độ cạnh tranh cao nhất, cho thấy thị trường bị phân mảnh và chia sẻ giữa nhiều công ty hay bị chi phối bởi một vài công ty, và tiết lộ xu hướng như người tiêu dùng đang chuyển từ loại sản phẩm này sang loại khác.

MỘT NHÀ LÃNH ĐẠO THỊ TRƯỜNG LÀ GÌ?

Người dẫn đầu thị trường là doanh nghiệp, sản phẩm hoặc thương hiệu nắm giữ thị phần cá nhân lớn nhất của một thị trường cụ thể. Mặc dù về mặt kỹ thuật, một công ty có thể trở thành công ty dẫn đầu thị trường với một tỷ lệ nhỏ trên toàn thị trường (nếu đó là một thị trường bị phân mảnh cao, chẳng hạn, không có doanh nghiệp chi phối), thuật ngữ này thường dành cho những người nắm giữ một phần đáng kể thị trường và có thể ảnh hưởng lớn đến ngành công nghiệp lớn hơn với các quyết định của nó.

Ví dụ, Amazon là công ty dẫn đầu thị trường khi nói đến thương mại điện tử ở Mỹ và Netflix là công ty dẫn đầu thị trường toàn cầu của thị trường truyền phát video. Bởi vì họ là những doanh nghiệp thống trị nhất trong thị trường tương ứng của họ với khối lượng lớn thị trường thuộc quyền kiểm soát của họ, các quyết định của cả hai công ty có thể sẽ có sự phân nhánh rộng hơn cho ngành.

Mặt khác, trong một ngành phân mảnh cao, không một công ty, thương hiệu hay sản phẩm đơn lẻ nào nắm giữ đủ thị phần để tác động đến hướng đi của ngành công nghiệp lớn hơn. Ngành công nghiệp vaping phát triển trong những năm gần đây là một ví dụ của ngành công nghiệp mà hiện tại, không có doanh nghiệp hay thương hiệu cá nhân nào chiếm vị trí thống lĩnh: bút vape Blu của Imperial Brand là một trong những thương hiệu phổ biến nhất ở Anh nhưng thị phần của nó ở mức khoảng 16%. Trong khi Thuốc lá Big ( một trong năm công ty thuốc lá lớ nhất) đang nỗ lực để chiếm lĩnh thị trường này giống như họ đã làm với thuốc lá, họ phải đi một chặng đường dài trước khi giành được sự thống trị đã sử dụng để tạo ra làn sóng các công ty vaping mới tham gia vào thị trường. Trong các trường hợp này, một công ty về mặt kỹ thuật có thể trở thành người dẫn đầu thị trường bằng cách nắm giữ miếng bánh cá nhân lớn nhất, nhưng ảnh hưởng của họ đối với ngành công nghiệp lớn hơn là không nhiều.

Vị thế dẫn đầu thị trường là một chiếc vương miện mà mọi doanh nghiệp đều muốn sở hữu vì nó cho thấy doanh nghiệp đang chịu trách nhiệm về thị trường và vượt xa các đối thủ cạnh tranh.

CÁCH ƯỚC TÍNH THỊ PHẦN CHO CÁC DOANH NGHIỆP MỚI

Tính toán thị phần cho các doanh nghiệp hoặc ngành công nghiệp mới có thể khó khăn. Thị phần và dữ liệu tương tự khác cho các ngành công nghiệp đang phát triển nhanh và thị trường trưởng thành thường được thu thập bởi các cơ quan độc lập và đơn vị có thầm quyền, nhưng việc tìm kiếm dữ liệu đáng tin cậy cho các doanh nghiệp hoặc ngành công nghiệp mới có thể khó hơn vì có ít yêu cầu hoặc nhu cầu theo dõi dữ liệu đó.

Ví dụ, những người tìm kiếm dữ liệu thị phần trên thị trường tạp hóa ở Anh có nhiều nguồn để chuyển sang ngành công nghiệp được sử dụng như một phong vũ biểu cho chi tiêu chung của người tiêu dùng và cách các chỉ số kinh tế khác có thể thay đổi. Kantar Worldpanel là một trong những cơ quan được đánh giá cao nhất trong việc liên tục theo dõi thị phần giữa các siêu thị ở Anh đang thay đổi như thế nào. Tuy nhiên, việc có được dữ liệu đáng tin cậy có thể khó hơn nhiều đối với thị trường bia gin hoặc bia thủ công của Anh, nơi mà cả hai đều bị phân mảnh cao.

Nếu một doanh nghiệp mới bước vào một thị trường trưởng thành thì việc tính toán thị phần mà thị trường nắm giữ có thể tương đối dễ dàng vì đó là trường hợp so sánh doanh số (hoặc bất kỳ số liệu nào được ưa chuộng) với tổng doanh số của thị trường. Mặc dù việc tìm hiểu làm thế nào toàn bộ thị trường rượu gin của Anh bị chia nhỏ là khó khăn, nhưng việc ước tính về tổng số lượng rượu gin được bán tại quốc gia này sẽ dễ dàng hơn nhiều. Nếu Gin Distillery bán gin trị giá 5 triệu đô la ở Anh trong năm đầu tiên hoạt động, khi cả nước mua gin trị giá 500 triệu đô la, thì công ty chiếm thị phần khoảng 10%. Tuy nhiên, trong trường hợp này, bạn ít có khả năng so sánh thị phần của Gin Distillery, so với các đối thủ trên thị trường và tầm cỡ của nó so với các công ty cùng ngành. Thường có một số dự báo không dùng đến dữ liệu cứng cho quy mô thị trường tổng thể cho dù ngành công nghiệp đó nhỏ hay phân mảnh.

Khi cố gắng tính thị phần cho một doanh nghiệp mới, một điều quan trọng nữa là phải nhớ loại số liệu bạn đang sử dụng. Bạn đang tính toán thị phần cho một quốc gia hay toàn cầu? Là cho doanh số bán hàng tổng thể của công ty hay chỉ cho một sản phẩm hoặc thương hiệu? Mặc dù có thể khó hơn để thiết lập thị phần của một doanh nghiệp mới nhưng đó là một tính toán đáng giá vì nó sẽ cho phép các nhà đầu tư theo dõi tiến trình của mình theo thời gian và liệu nó có giành được chỗ đứng trên thị trường hay đấu tranh để giành lấy thị phần từ những doanh nghiệp hiện có.

THỊ PHẦN TƯƠNG ĐỐI LÀ GÌ VÀ NÓ ĐƯỢC TÍNH NHƯ THẾ NÀO?

Thị phần tương đối giúp vẽ nên một bức tranh lớn hơn về địa vị của nó trong thị trường so với các đối thủ và các doanh nghiệp cùng ngành. Tính thị phần tuyệt đối của một công ty chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc một cách hạn chế. Nếu người tiêu dùng ở Anh chi 100 tỷ bảng mỗi năm cho PC và Computer Co chiếm 30 tỷ bảng thì có thể hiểu nó có thị phần chiếm 30% thị trường và do đó, nó không kiểm soát 70% còn lại. Điều này không giúp thiết lập cách thức định giá so với phần còn lại của thị trường cũng như thiết lập vị thế / thứ hạng của nó trên thị trường.

Thị phần tương đối giúp chúng ta có một cái nhìn  sâu hơn bằng cách chỉ ra thị phần của công ty này so với các đối thủ lớn hơn trên thị trường. Nắm giữ 30% thì phần có thể khiến một công ty trở thành công ty dẫn đầu thị trường trong một ngành nhưng có thể là công ty lớn thứ hai, thứ ba, thứ tư hoặc thứ năm trong ngành khác. Thị phần tương đối giúp thiết lập cách thức Computer Co so sánh với những doanh nghiệp lớn hơn trong ngành.

Cách đầu tiên để tính là thị phần tuyệt đối chia cho phần thị trường mà công ty không kiểm soát. Trong ví dụ này, có thể thấy Computer Co chiếm 30% thị phần chia cho 70% thị trường mà nó không kiểm soát, tương đường với thị phần tương đối là 42,8% (30/70 = 0.428 x 100).

Cách thứ hai đòi hỏi kiến ​​thức về thị phần của người dẫn đầu thị trường. Ví dụ, nếu công ty hàng đầu trong thị trường PC của Anh nắm giữ 40% cổ phần, thì cách tính là Computer Co chiếm 30% chia cho nhà lãnh đạo 40%, bằng 75% (30/40 = 0,75 x 100). Điều này chứng tỏ rằng thị phần của Computer Co bằng 75% thị phần do công ty dẫn đầu thị trường nắm giữ, mang đến cho các nhà đầu tư ý tưởng về cách Computer Co được định vị trên thị trường và cách nó đối đầu với đối thủ lớn nhất. Theo dõi điều này sẽ cho thấy liệu Computer Co đang giành được thị phần so với người dẫn đầu thị trường hay đang đánh mất nó.

Một số liệu khác đáng xem xét khi giao dịch với thị phần tương đối là sự tập trung thị trường. Điều này đánh giá mức độ phân mảnh của một thị trường hoặc ngành công nghiệp và cho bạn biết liệu nó có bị chi phối bởi một vài người chơi hay không nếu các công ty đang chiến đấu với nó trong một thị trường cạnh tranh cao. Điều này có thể được tính từ hai quan điểm khác nhau: bao nhiêu thị trường được kiểm soát bởi những người chơi lớn nhất hoặc bao nhiêu thị trường được kiểm soát bởi những người chơi nhỏ hơn.

Ví dụ, hơn hai phần ba thị trường tạp hóa ở Anh được tổ chức bởi bốn siêu thị hàng đầu, có nghĩa là thị phần tập trung cao độ chỉ giữa một vài người chơi lớn hơn, trong khi thị trường hàng đầu nhưng vẫn còn khá nhỏ trong ngành công nghiệp vaping của Vương quốc Anh thị phần tập trung rộng rãi hơn giữa nhiều công ty.