Trắc địa là một môn cơ sở ngành của Xây dựng, từ Dân dụng & Công nghiệp đến Giao thông hay Thủy lợi - Thủy điện (và phần nào là Kiến trúc).

(Bỏ qua khái niệm, ở đây chia sẻ vài điều để các bạn SV quan tâm học tốt và sử dụng hữu ích kiến thức học phần này - mong thế!)

- Chia sẻ đầu tiên: các bạn cần trang bị kiến thức về hình học và giải tích (kiến thức PTTH là OK, chưa phải Toán cao cấp)

- Chia sẻ thứ hai: thành thạo Excel.

- 3: Nhanh nhẹn trong sử dụng máy tính cầm tay (khuyến khích máy tính CASIO)

- 4: Đừng bỏ lỡ những bài tập, ví dụ

- 5: Nếu chẳng may phải nghỉ học, đừng ngại liên hệ GV (để giảng lại, hỏi lại cách giải BT)

- 6: Làm tối thiểu đủ bài tập được giao

- 7: Trước đợt thi, nên hệ thống kiến thức, làm lại hết các bài tập (không xem đáp án, lời giải sẵn có)

...

CHÚC CÁC BẠN HỌC TỐT

Thanks thầy Giang đã hướng cho SV một phương pháp học tập một môn học rất quan trọng đối với cán bộ kĩ thuật chuyên ngành xây dựng

Slide bài giảng Trắc địa:

http://af.duytan.edu.vn/sites/index.aspx?p=forum_thread&forum=1419&thread=9846#p0

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG MỘT SỐ PHÉP TÍNH TRONG ĐO ĐẠC BẰNG MÁY TÍNH CẦM TAY

(VD: CASIO)

Tải file hướng dẫn chi tiết tại đây:

http://kxaydung.duytan.edu.vn/Home/DocumentDetail/vn/4374

A. QUY TẮC LÀM TRÒN SỐ TRONG TÍNH TOÁN TRẮC ĐỊA

1. Quy tắc chung

Số lẻ bỏ đi lớn hơn 0,5 đơn vị của số lẻ đứng trước nó cần giữ lại, thì số lẻ giữ lại đó cộng thêm 1 đơn vị

    Ví dụ: π = 3,14165 nếu lấy đến 3 số lẻ sau dấu phẩy thì:

                                 π = 3,142

Số lẻ bỏ đi nhỏ hơn 0,5 đơn vị của số lẻ đứng trước nó được giữ lại thì số lẻ được giữ lại không thay đổi.

    Ví dụ: Ví dụ: π = 3,14165 nếu lấy đến 2 số lẻ sau dấu phẩy thì:

                                  π = 3,14

Nếu số lẻ bỏ đi bằng 0,5 đơn vị của số lẻ đứng trước nó được giữ lại thì số lẻ được giữ lại đó luôn là số chẵn.

    Ví dụ: Ví dụ: π = 3,14165 nếu lấy đến 4 số lẻ sau dấu phẩy thì:

                                  π = 3,1416

            Nếu số e = 9,735 thì e cần giữ lại đến số lẻ thứ hai sau dấu phẩy là:

                                  e = 9,74

2. Làm tròn số trong phép cộng và phép trừ

Trong phép cộng và phép trừ lấy số nào có ít nhất số lẻ nhất sau dấu phẩy làm cơ sở, còn các số khác lấy nhiều hơn số này một số lẻ sau dấu phẩy

     Ví dụ: 192,74 + 82,3 + 47,586 thì các số cần lấy để cộng là:

                         192,74 + 82,3 + 47,59 = 322,53

3. Làm tròn số trong phép nhân và phép chia

Khi thực hiện phép nhân và phép chia ta lấy số nào có ít số lẻ sau dấu phẩy nhất làm chuẩn, còn các số khác lấy nhiều hơn số đó một số lẻ, kể cả kết quả phép tính.

    Ví dụ: 97,425 x 1,2 thì ta có:

           97,42 x 1,2 = 116,904

           Kết quả lấy là: 116,90

B. CÁC ĐƠN VỊ THƯỜNG DÙNG TRONG TRẮC ĐỊA

1. Đơn vị đo chiều dài

Đơn vị cơ bản là mét (m).

Các bội số của m:

1 dam = 10m

            1 m = 100cm

            1 m = 1000mm

2. Đơn vị đo diện tích

Đơn vị cơ bản là m2

Các bội số của m²: 1a = 100m²;

Các ước số của m²: 1m² = 100dm²;

1ha = 10000m² ; 1m² = 10000cm² ; 1km²= 1000000m² ; 1m² = 1000000mm²

3. Đơn vị thể tích: Đơn vị cơ bản là m³

4. Đơn vị đo góc thường dùng

4.1. Hệ độ, phút, giây:1 góc tròn = 360⁰ ; 1⁰ = 60’ ; 1’ = 60’’

4.2. Hệ grat

1 góc tròn = 400^GR ; 1^GR = 100^c (centigrat) ; 1^c = 100^cc (miligrat)

4.3. Quan hệ giữa độ và grat

          1^GR = 360⁰/400^GR = 9/10 = 54’ ; 10 = 1^GR.1111111

          1^C = 54/100 = 32’’,4 ; 1’ = 1^C,85 ; 1^CC = 0,324’’ ; 1’’ = 3^CC,09

4.4. Hệ Rađian (Rad):1Rad = 360⁰/2p = 57⁰,3 gọi là rô ρ

Đơn vị Rađian (ρ) được biểu thị theo độ, phút, giây:

ρ⁰ = 57⁰,3 ; ρ’ = 3438’ ; ρ’’ = 206265’’

* HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG MÁY TÍNH CẦM TAY GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN TRẮC ĐỊA

Bài 1: Bài toán trắc địa thuận

- Có hai điểm A và B trên mặt đất, biết tọa độ của điểm A(X_A,Y_A), khoảng cách nằm ngang giữa hai điểm là D_AB và biết góc định hướng (góc phương vị tọa độ) của cạnh AB là a_AB.

- Tính tọa độ của điểm B(X_B=?,Y_B=?).

Giải: 

- Loại máy  fx 150 Casio (và các máy tương đương): Nhập theo cấu trúc lệnh Rec(D_AB,a_AB) với hàm Rec() là lấy tọa độ vuông góc từ tọa độ cực; D_AB là giá trị chiều dài cạnh và a_AB là giá trị góc định hướng (phương vị tọa độ - a) rồi nhấn phím dấu [=] ta được giá trị DX nhấn tiếp phím [RCL] rồi nhấn phím [tan] ta được giá trị DY (trên màn hình xuất hiện chữ F=).

- Loại máy To sai (và các máy tương đương): Nhập giá trị chiều dài cạnh vào máy rồi nhấn phím [a] nhập giá trị góc định hướng vào máy nhấn phím [DEG] và nhấn phím [b] nhấn phím [2ndF] rồi nhấn phím [b] ta được giá trị DX nhấn tiếp phím [b] ta được giá trị DY.

- Loại máy fx 500 A (và các máy tương đương): Nhập giá trị chiều dài cạnh rồi nhấn phím [SHIFT] nhấn tiếp phím [P®R] nhập góc định hướng rồi nhấn phím dấu [=] ta được giá trị DX nhấn phím [SHIFT] rồi nhấn tiếp phím [X®Y] ta được giá trị DY.

* HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG MÁY TÍNH CẦM TAY GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN TRẮC ĐỊA

Bài 2: Bài toán trắc địa nghịch

- Có hai điểm A và B ngoài thực địa, biết tọa độ của chúng là A(X_A,Y_A) và B(X_B,Y_B).

- Tính khoảng cách nằm ngang giữa A và B (D_AB) và góc định hướng cạnh AB (a_AB).

Sử dụng máy tính cầm tay để giải bài toán nghịch

- Loại máy fx 150 casio: Nhập theo cấu trúc lệnh Pol(DX,DY) với hàm Pol() là lấy tọa độ cực từ tọa độ vuông góc; DX là giá trị số gia tọa độ theo trục X, DY là giá trị số gia tọa độ theo trục Y nhấn phím [=], được giá trị D_AB, nhấn phím [RCL], nhấn tiếp phím [tan] được giá trị a sau đó nhấn phím Shift và [⁰ ’ ”] được giá trị a theo hệ độ phút giây.

- Loại máy To sai: Nhập số gia DX rồi nhấn phím [a], nhập số gia DY rồi nhấn phím [b], nhấn phím [2ndF]  rồi nhấn phím [a] ta được giá trị khoảng cách D, nhấn phím [b] ta được giá trị a theo hệ số thập phân của độ (Nếu muốn a được hiển thị theo hệ độ, phút, giây thì nhấn tiếp phím [2ndF] rồi nhấn phím [DEG]).

- Loại máy fx 500 A: Nhập giá trị DX rồi nhấn phím [SHIFT], nhấn phím [R®P] rồi nhập giá trị DY sau đó nhấn dấu [=] ta được giá trị D, nhấn nút [SHIFT] rồi nhấn tiếp phím [X®Y] (Nhấn tiếp phím [SHIFT] nhấn phím [⁰ ’ ”]  ta được giá trị góc a theo hệ độ, phút, giây).

Lưu ý: Nếu kết quả cho giá trị góc định hướng (a_AB) là số âm thì cộng thêm 360^o.

* HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG MÁY TÍNH CẦM TAY GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN TRẮC ĐỊA

Bài 3 Tính chuyền góc định hướng

alpha_i+1  = alpha_i + beta_i - 180⁰ nếu góc đo (beta_i)  nằm bên trái đường đo

alpha_i+1  = alpha_i - beta_i + 180⁰ nếu góc đo (beta_i)  nằm bên phải đường đo

Tham khảo một số bảng tính Excel tại đây: https://forum.duytan.edu.vn/sites/index.aspx?p=forum_thread&thread=521597&pcp=2&forum=1017#p0

Một số bài tập: https://forum.duytan.edu.vn/sites/index.aspx?p=forum_thread&forum=1017&thread=630836#p0

https://forum.duytan.edu.vn/sites/index.aspx?p=forum_thread&forum=1017&thread=639829#p0

https://forum.duytan.edu.vn/sites/index.aspx?p=forum_thread&forum=1017&thread=639828#p0

https://forum.duytan.edu.vn/sites/index.aspx?p=forum_thread&forum=1017&thread=633751#p0

Tham khảo làm bài tập thêm: https://forum.duytan.edu.vn/sites/index.aspx?p=forum_thread&forum=1017&thread=532421#p0

Hiện nay trên CHPlay (Android) có phần mềm "Máy tính Trắc địa". Các bạn SV down về luyện đối chiếu bài giải tay. Rất hữu ích làm bài tập về nhà! Thi thì không được (chỉ cho sử dụng tài liệu in).